EMDR- krótkoterminowa terapia traumy, lęków i depresji.
Nowoczesna i skuteczna metoda leczenia zespołu stresu pourazowego (PTSD) oraz stresu bojowego.
Doświadczenia terapeutów EMDR wskazują na skuteczność metody w zaburzeniach stresu pourazowego (PTSD), a także w problemach osób chorujących przewlekle (np. cukrzyca, astma, nadciśnienie). EMDR sprawdza się również w szeroko pojętych zaburzeniach lękowych (np. fobie proste, lęk przed oceną społeczną, lęk przed wystąpieniami publicznymi) i depresji.
Terapia EMDR (eye movement desensitization and reprocessing, desensytyzacja za pomocą ruchu gałek ocznych) jest niezwykle skuteczną i uznaną na świecie metodą leczenia zespołu stresu pourazowego (PTSD) oraz stresu bojowego. Twórcą terapii jest dr Francine Shapiro. Pracowała z weteranami wojny wietnamskiej, którzy mimo upływu czasu, mieli poważne problemy związane z przeżyciami z wojny. Dzięki terapii EMDR przykre doświadczenia z przeszłości zostały bardzo szybko zneutralizowane.
Zespół stresu pourazowego, zaburzenie stresowe pourazowe, PTSD (ang. posttraumatic stress disorder) - rodzaj zaburzenia lękowego będący efektem przeżycia jakiegoś niezwykle traumatycznego wydarzenia. PTSD jest odpowiedzią organizmu na nadmiernie stresujące wydarzenie wywołujące przerażenie, szok emocjonalny (…) jest reakcją niespecyficzną, gdyż stresory różnią się rodzajem i siłą, a ludzie wystawieni na ich działanie mogą być mniej lub bardziej odporni na jej występowanie…” (Horowitz, 1986). Powstaje w wyniku przeżycia jakiegoś niezmiernie stresującego przeżycia: udziału w wypadku, zgwałcenia, udziału w działaniach wojennych (dotyczy często weteranów), czy innych zdarzeniach niosących zagrożenie dla życia, czy zdrowia. Objawy pojawiają się na ogół po pewnym czasie od traumatycznego zdarzenia, a ich nasilenie znacznie upośledza normalne funkcjonowanie człowieka.
Objawy PTSD:
*przeżywanie na nowo urazowej sytuacji w natrętnych wspomnieniach
* (reminiscencjach, tzw. flashbacks) i koszmarach sennych
* poczucie odrętwienia i przytępienia uczuciowego
* odizolowanie od innych ludzi
* brak reakcji na otoczenie
* niezdolność do przeżywania przyjemności
* unikanie działań i sytuacji, które mogłyby przypomnieć przebyty uraz
* stan nadmiernego pobudzenia wegetatywnego z nadmierną czujnością i
* wzmożoną reaktywnością na bodźce oraz bezsennością
*lęk
*depresja
*myśli samobójcze
Skuteczność EMDR w leczeniu PTSD została potwierdzona badaniami naukowymi. Metoda jest rekomendowana (obok terapii poznawczo–behawioralnej) przez Amerykański Departament Weteranów oraz brytyjski instytut NICE. Jak wynika z dotychczasowych badań, EMDR jest metodą równie skuteczną co terapia poznawczo-behawioralna, a efekty terapeutyczne osiąga się w krótszym czasie. Największą korzyścią jest krótszy okres trwania cierpienia, osoby cierpiące z powodu PTSD szybciej dochodzą do zdrowia, szybciej wracają do normalnego funkcjonowania w rodzinie, czy pracy zawodowej. Krótszy czas terapii oznacza również mniejsze wydatki związane z samą terapią. Podczas sesji terapeutycznej EMDR stosuje się techniki polegające odbieraniu szybkich naprzemiennych bodźców wzrokowych, słuchowych, lub dotykowych (można do tego wykorzystać terapeutę lub specjalistyczny sprzęt). W trakcie takiej stymulacji osoba poddana terapii ma za zadanie przypominać sobie traumatyczne zdarzenie. EMDR ma bezpośredni wpływ na funkcje korowe, co prowadzi do przywrócenia równowagi w systemie przetwarzania informacji. Jedna sesja trwa około 1,5 godziny.
Długość leczenia zależy od historii życia pacjenta. Pełna realizacja celów obejmuje trzy płaszczyzny: pamięć traumy, obecne problemy oraz przyszłe działania. Celem terapii EMDR jest całkowite przetworzenie doświadczenia, które wywołuje problemy, i wprowadzenie nowego doświadczenia, które jest w pełni przystosowawcze.
Weterani: Najnowsze badania przeprowadzone w USA i UK wśród uczestników misji w Iraku i Afganistanie pokazują nie tylko problem zespołu stresu pourazowego, ale też kłopoty z radzeniem sobie z gniewem i agresją, skierowaną zarówno na zewnątrz, jak i do wewnątrz. Przyczynia się to do problemów z prawem wśród weteranów misji wojennych. Ostatnia dekada pokazała wzrost aktów przemocy interpersonalnej, przestępstw seksualnych i poziom okrucieństwa związanego z działaniami wojennymi wśród wojskowych i personelu wojskowego o 64% (Mulrine, 2012). Na tej podstawie próbuje się doszukiwać związku między zachowaniami impulsywnymi i agresywnymi a zespołem stresu pourazowego. (Taft i inni, 2009).
Stephanie A. Wright and Mark C. Russell (2013) pokazali przykład skutecznej terapii EMDR, składającej się z 6 sesji, weterana z diagnozą PTSD oraz cechującego się symptomami agresywnymi.
Zarówno stres pourazowy, jak i nieradzenie sobie z impulsami agresywnymi zasługują na szybkie działania terapeutyczne nie tylko w wojsku, ale i w całej populacji. Statystyki pokazują zwiększoną częstość przemocy u weteranów skierowanej zarówno na zewnątrz, jak i do wewnątrz. Statystyki pokazują też, oszałamiający trend tendencji samobójczych wśród weteranów. Parrish (2011) po uwzględnieniu obu wojen (Irak i Afganistan) wykazał, że w armii amerykańskiej więcej żołnierzy ginie na skutek samobójstw niż na wojnie, 6500 samobójstw rocznie oznacza, że co 80 min. jeden weteran popełnia samobójstwo.
http://www.ptsd.va.gov/public/pages/treatment-ptsd.asp
Mulrine, A. (2012, January 19). Pentagon report: Sexual assault in the military up dramatically. The Christian Science Monitor. Available from http://www.csmonitor.com Parrish, K. (2011, December 12). Battaglia calls reducing suicides a top priority. American Forces Press Service. Taft, C. T., Weatherill, R. P., Woodward, H. E., Pinto, L. A., Watkins, L. E., Miller, M. W., & Dekel, R. (2009). Intimate partner and general aggression perpetration among combat veterans presenting to a posttraumatic stress disorder clinic. American Journal of Orthopsychiatry, 79, 461-468. Wright S. A. and Russell M C. (2013) A Case Study Utilizing Eye Movement Desensitization and Reprocessing With a Military Client. Clinical Case Studies 2013 12: 128.
Teoria: szybkie, powtarzające się ruchy gałek ocznych obniżają poziom lęku u osoby, która przeżyła traumę ( Pasternak.J (2006). Teoretyczne podstawy terapii odwrażliwiania za pomocą ruchów oczu. Studia z psychologii w KUL. tom 13 s.217)
Podczas badania fMRI można zaobserwować, że podczas terapii EMDR jest aktywna kora przedniego zakrętu obręczy ( Corrigan, 2002). Ma to miejsce podczas przenoszenia wspomnień z odpowiedzialnych za emocje systemów limbicznych do pamięci epizodycznej, zlokalizowanej w hipokampie i korze nowej.
W wyniku tego procesu pacjent może sobie przypomnieć traumatyczne zdarzenie bez aktywacji emocji i pojawienia się objawów somatycznych.
zwiększeniem aktywności zakrętu obręczy i obszarze przedczołowym; pomaga to odróżnić traumatyczne wspomnienia od realnego zagrożenia (Van der Kolk i in., 1997)
wywołany przez ruch gałek ocznych odruch orientacyjny może zaburzyć reakcję fizjologiczną występującą podczas tzw. flashback'u (Armstrong i Vaughn, 1994; por.Lipke, 2000)
Przedluzona ekspozycja
Rodzaj terapii poznawczo-behawioralnej, która obejmuje:
Ekspozycja na bodziec (realne - konfrontowanie z sytuacjami, których osoba unika z powodu lęku związanego z traumą lub wyobrażone - wizualizowanie traumatycznego zdarzenia i opowiadanie o nim)
Pytanie badawcze: która z metod terapii przyniesie efekty w krótszym czasie?
Hipoteza badawcza: Metoda wydłużonej ekspozycji przynosi szybsze efekty niż EMDR.
Projekt badania:
Osoby badane: Weterani wojenni, którzy cierpią z powodu PTSD.
Osoby ze zdiagnozowanym (wywiad wstępny) chronicznym stanem PTSD (5-15 lat), trauma wojenna, rozpoczynające terapię poznawczo-behawioralną
Badanie kwestionariuszowe (przed i po terapii)
Terapia metodą przedłużonej ekspozycji
Badanie neuronaukowe (przed i po terapii)
Zawód: żołnierz (weterani wojenni)
Płeć: mężczyzna
Wiek: 30-50
Ilość osób badanych: 100
Brak zaburzeń współwystępujących (depresja, nałogi)
Ilość sesji: 10 (raz w tygodniu)
Czas trwania: 1.5 godziny (45 min. ekspozycja)
Terapeuci: 50 kobiet, 50 mężczyzn, wiek: 30-60, staż pracy w psychoterapii metodą przedłużonej ekspozycji - conajmniej 5 lat
Podczas sesji stosowane są:
ekspozycja na bodziec (realne - konfrontowanie z sytuacjami, których osoba unika z powodu lęku związanego z traumą – w czasie sesji drugiej lub wyobrażone - wizualizowanie traumatycznego zdarzenia i opowiadanie o nim - na trzeciej sesji)
Procedura:
Pomiary:
1. Pomiar behawioralny – kwestionariusz do pomiaru PTSD – Zmieniona Cywilna Skala Missisipi (jest to kwestionariusz do pomiaru PTSD u osob ktore przezyly powodz – po uzyskaniu zgody od autorow kwestionariusza mozemy przerobic ten kwestionariusz na taki mierzacy ptsd u weteranow wojennych)
2. Pomiar neuronaukowy – fMRI
Przed rozpoczeciem terapii, w polowie i na koniec osoby badane wypelniaja kwestionariusz. I po 6 miesiacach od ukonczenia terapii
Na poczatku terapii, W polowie sesji, pod koniec terapii i po 6 miesiacach sprawdzimy za pomoca fMRI czy zaszly jakies zmiany w mozgu
Analiza wynikow:
Na podstawie klucza odpowiedzi analizujemy wyniki kwestionariusza
Spodziewane wyniki:
Juz po 5 spotkaniu kwetionariusz i fMRI wykaze roznice miedzy terapia EMDR i metoda przedluzonej ekspozycji
Koncowe wyniki wykaza wieksza skutecznosc i szybsza poprawe wsrod osob stosujacych EMDR.
Van Etten & Taylor wywnioskowali, że w terapii PTSD, terapia poznawczo- behawioralna oraz EMDR są nadrzędne wobec innych metod takich jak hipnoterapia, trening relaksacyjny etc. Autorzy odkryli, że te dwie terapie miały podobne efekty (zarówno zaraz po terapii, jak i jakiś czas po niej). Pomimo, że skutecznośc była podobna, autorzy okreslili EMDR jako bardziej skuteczną, ponieważ wymaga mniejszej ilości spotkań niż terapia poznawczo-behawioralna.