23 kwietnia – nie ma wykładu, zaliczenie MOJE 7 maj T_T wpis 4 czerwca
Thomas Moore „Utopia” i Machiavelli „Książę”
Filozofia Francisa Bacona „Novum Organum” (1620); teoria idoli:
- plemienia (natura ludzka, błędy poznawcze)
- jaskini (doświadczenie)
- rynku
Wysiłek doskonalenia poznania w kierunku nauki by uzyskać wiedzę lepszą. Schemat rozumowania indukcyjnego: zdania o zdarzeniach jednostkowych -> zdania ogólne
Tablice indukcji:
- obecności
-nieobecności
- stopnia
Blaise Pascal, zakład Pascala:
Co zyskuję | Jeśli istnieje | Jeśli nie istnieje | |
---|---|---|---|
Co obstawiam | |||
Zakładam że Bóg jest | Zyskuję nieskończenie wiele | Tracę niewiele | |
Zakładam że Boga nie ma | Tracę nieskończenie wiele | Zyskuję niewiele |
Istnienie Boga jest jak zakład: nie znamy wyniku dowiadujemy się w chwili śmierci. Jak zatem żyć? Nie możemy umywać rąk bo musimy żyć w zgodzie z jakimiś zasadami zewnętrznymi/wewnętrznymi de facto deklarując jest/nie ma Boga. Jeśli istnieje absolut istnieje odgórne prawo, jeśli nie – sami ustalamy zasady. Bezpieczne jest obstawianie na podstawie obserwacji: bardziej opłaca się wierzyć że Bóg istnieje. Jeśli ktoś wierz w Boga zakład przestaje mieć znaczenie. Wyliczamy sensowność gry: różny status ontyczny nagrody i straty -> zysk jest bytem realnym (doczesny) i hipotetycznym (po śmierci). Zestawienie tych dwóch nie da nam wyniku pozytywnego.
Człowiek jako trzcina: można nas łatwo złamać ale świadomość naszej relacji z nieskończonością jest tym co nas wywyższa. Trzcina myśląca jest doskonalsza od innych wytworów natury. Tym bardziej jesteśmy niczym wobec Boga. Każde jego wyobrażenie jest ułomne; absolut jako byt ponad wszystkim bez żadnych ograniczeń.
Rene Descartes/Kartezjusz (1596-1650):
- wiedza oparta na pojęciach jasnych i wyraźnych
- metodyczne wątpienie
- kogitacjonizm (cogito ergo sum)
- natywizm
- dualizm (res cogitans, res exstensa)
Zbudowanie wiedzy pewnej: gmach zbudowany z cegieł (teorii i wiedzy naukowej). Fundament może być zbudowany tylko z pewnych rozstrzygnięć. Charakter kumulatywny -> na podstawie teorii dzisiejszych zbudujemy przyszłe. Trzeba zbadać podstawy a potem zająć się resztą.
Poznanie empiryczne jest zawodne – zmysły mogą być zawodne ergo cała taka wiedza jest bezwartościowa bo może być błędna: wystarczy jeden błąd w przeszłości żeby wszystko zburzyć. Skoro to zawodzi to może oszczędzimy treści rozumne> tylko przy zasadach racjonalności -> nie możemy ich jednak zagwarantować ani dowieść pewności.
Konwencjonalizm – oparcie wiedzy na ustanowieniach ludzkich
Metodyczne wątpienie/sceptycyzm – natura nasza, mimo tych niepewności, sprawia że jesteśmy przekonani o prawdziwości większości twierdzeń, specjalnie się okłamujemy przez wprowadzenie negacji. Pozwala nam to zrównoważyć przekonanie pozytywne: dochodzimy do etapu „wiem, że nic nie wiem” -> dotyczy to TYLKO poznania.
Punkt archmiedesowy – absolutnie pewne zdanie które stanowi podstawę do budowy świata.
Kogitacjonizm – jest coś czego możemy być pewni. Jeśli ktoś myśli, gdy pojawiają się myśli mogą być one błędne ale pojawia się podmiot myślący co dowodzi naszego istnienia (cogito ergo sum)
Istnieje substancja myśląca -> jedna z myśli jest o bycie najdoskonalszym -> dowód Anzelma -> wskazujemy absolut czyli Boga -> matematyka jest prawomocna
Moregeometria – rozumienie na podstawach geometrii
Istnieje substancja która myśli -> jedną z myśli jest myśl o bycie najdoskonalszym -> dowód ontologiczny Anzelma -> wykazujemy absolut -> matematyka jest prawomocna
- Kartezjusz jest racjonalistą
- wprowadza nowy sposób budowania świata
- zakłada natywizm (wiedza wrodzona, wiedza z analizy – wszystko potrzebne do poznania jest już w nas)