Cel ćwiczenia
Zapoznanie się z metodą pomiarów powierzchni krzywoliniowych.
Zagadnienia teoretyczne
Powierzchnia krzywki jest powierzchnią kształtową. Powierzchnie kształtowe składają się z odcinków powierzchni płaskich i krzywoliniowych, usytuowanych względem siebie w określony sposób. Przekroje tych powierzchni dają sie zarysy złożone z odpowiednich odcinków prosto- i krzywoliniowych, tworzących łącznie pełny, zamknięty zarys.
Do sprawdzania powierzchni kształtowych używa sie najczęściej wzorników kształtu, a pomiary takich powierzchni przeprowadza się zazwyczaj przy użyciu uniwersalnego sprzętu pomiarowego, jak np. suwmiarki, mikrometry, czujniki zegarowe, płytki wzorcowe, kątomierze, stoły podziałowe itp.
Sprawdzenie zarysów powierzchni kształtowych przeprowadza się odpowiednimi wzornikami kształtu lub promieniomierzami. Sprawdzanie zarysu łuku koła za pomocą promieniomierza polega na przyłożeniu do sprawdzanego zarysu takiej płytki z kompletu promieniomierzy, która w przybliżeniu odpowiada swoim promieniem promieniowi łuku.
Pomiar promienia przy pomocy wzorców
Kształtowe przedmioty o niewielkich wymiarach (do kilkunastu milimetrów) sprawdza sievprzy pomocy projektorów. Otrzymany na ekranie projektora odpowiednio powiększony obrys zarysu przedmiotu marzonego porównuje się z wykonanym w odpowiedniej skali na szkle, folii lub kalce technicznej rysunkiem kontrolnym, na którym mogą być zaznaczone pola tolerancji zarysu (rys 6.2)
Wałek rozrządu to wałek krzywkowy używany w czterosuwowych silnikach tłokowych do sterowania zaworami. Krzywka wałka, obracając się wraz z nim, poprzez popychacz otwiera zawór. Wałek rozrządu wykonuje jeden obrót na każde dwa obroty wału korbowego i musi utrzymywać z nim określoną zależność położenia. Napęd z wału korbowego jest przekazywany przez pasek zębaty lub łańcuch, lub przekładnię zębatą. Wałek rozrządu jest obciążony siłami bezwładności mas elementów układu rozrządu i napięcia sprężyn zaworowych. Wałki rozrządu wykonuje się z odkuwek lub odlewów.
Krzywki wałka rozrządu silnika spalinowego stanowią typowy przykład powierzchni krzywoliniowych. Sprawdza sieje w specjalnym przyrządzie, umożliwiającym dokładny pomiar kąta obrotu krzywki i wzniosu krzywki (odległości od osi obrotu).W skład przyrządu wchodzi optyczna głowica podziałowa, umieszczona na podstawie wyposażonej w konik z kłem przyrząd oparty na zasadzie długościomierza Abbe’go.
Optyczna głowica podziałowa ODΓ -10 służy do pomiaru dowolnego kąta obrotu, podziału obwodu koła na dowolną ilość części, oraz przy zastosowaniu specjalnego oprzyrządowania – do pomiarów we współrzędnych biegunowych.
Przykład wymiarowania krzywki