Tematem mojej pracy kontrolnej są sposoby weryfikacji decyzji administracyjnych wydawanych w postępowaniu administracyjnym.

Celem postępowania administracyjnego jest wiążące określenie w sytuacji prawej imiennie oznaczonego adresata w konkretnej sprawie w drodze decyzji administracyjnej.

Podstawowym aktem prawnym regulującym postępowanie administracyjne jest ustawa z 14 czerwca 1960r- Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000r. nr 98, poz. 1071)

Najkrócej mówiąc postępowanie administracyjne stanowi realizację przepisów materialnego prawa administracyjnego. Normuje sposób załatwiania indywidualnych spraw przed organami administracji publicznej, a także przed innymi organami państwowymi, rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych i w ramach właściwości tychże organów. Ponadto określa postępowanie w sprawach skarg i wniosków przed organami państwowymi, samorządowymi, a także organami organizacji społecznych. Normuje również procedurę, czyli sposób wydawania zaświadczeń.

Opisana poniżej sytuacja jest przykładem postępowania administracyjnego, zakończonego wydawaniem decyzji administracyjnej o skreśleniu studenta- dłużnika z listy studentów uczelni.

Przykład: Władze wielu uczelni często mają problemy ze studentami, którzy przestają płacić należne uczelni czesne. Uczelnia zwykle wysyła w takiej sytuacji do dłużnika zawiadomienie o powstałym zadłużeniu ze wskazaniem uiszczenia zaległości w jak najkrótszym czasie, podając jednocześnie konsekwencje wynikające z niezastosowania się do tego monitu. Jednak zdarza się i tak, że student jest w poważnych finansowych tarapatach i nie ma możliwości zdobycia pieniędzy. W tedy zniecierpliwione władze szkoły, nie mając żadnych widoków na uzyskanie swojej należności podejmują decyzję o skreśleniu studenta z listy słuchaczy uczelni, powiadamiając go o tym pisemnie.

Należałoby w tym momencie przypomnieć, czym jest postępowanie administracyjne. Jak się przyjmuje jest to zespół działań organu administracji państwowej oraz stron, mający na celu wydanie decyzji administracyjnej.

Art. 28 k.p.a. stanowi, że stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie, albo ten, kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.

Kodeks postępowania administracyjnego reguluje następujące rodzaje postępowań: *postępowanie administracyjne ogólne, *postępowanie szczególne z zakresu ubezpieczeń społecznych, * tryb postępowania w sprawach o właściwość między organami, *tryb wydawania zaświadczeń, *postępowanie w sprawach skarg i wniosków.

Z art. 107 można dokładnie dowiedzieć się, jakie wymogi formalne powinna spełniać decyzja administracyjna, a więc: *oznaczenie organu administracji publicznej, wydającego tę decyzję, *datę wydania, *poprawne oznaczenie adresata tej decyzji, *wskazanie podstawy prawnej, *rozstrzygnięcie, *uzasadnienie prawne i faktyczne, *pouczenie na temat przysługującego środka odwoławczego, *podpis osoby uprawnionej do wydawania decyzji.

Z kolei art. 109 informuje, że decyzja powinna zostać doręczona stronom na piśmie- jedynie w uzasadnionych przypadkach, ze względu na interes strony może być ogłoszona ustnie.

Reasumując należy stwierdzić, że decyzja administracyjna jest pojęciem, które ma podstawowe znaczenie przy określeniu zakresu obowiązywania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Jest to akt oparty na przepisach prawa, wydany przez organy administracji publicznej i skierowany do imiennie określonego adresata zewnętrznego, przy czym decyzja ta ma na celu ustalenie lub zniesienie pewnych uprawnień lub obowiązków. Żądając wydania zaświadczenia żąda się jedynie potwierdzenia danego stanu faktycznego, jak również różnicą jest to, że postępowanie to może być wszczęte jedynie na wniosek strony. Zaświadczenie z żądaniem wydaje się niezwłocznie (najpóźniej w ciągu 7 dni) po ustaleniu, że stronie tej przysługuje wydanie takiego zaświadczenia, jeżeli wynika to z przepisów prawa lub jeżeli strona ma rzeczywiście interes prawny w potwierdzeniu określonych faktów. Organ więc może odmówić w określonych przypadkach wydania zaświadczenia poprzez wydanie stosownego postanowienia.

Weryfikacja może być dokonana w trybie zwyczajnym lub w trybie nadzwyczajnym. Różnica między trybem zwyczajnym a nadzwyczajnym polega na tym, że tryb zwyczajny dotyczy decyzji i postanowień nie ostatecznych, natomiast tryb nadzwyczajny dotyczy decyzji i postanowień ostatecznych środkami prawnymi wykorzystywanymi w ramach zwyczajnego trybu weryfikacji są: odwołanie i zażalenie, natomiast środkami prawnymi wykorzystywanymi w ramach trybu nadzwyczajnego są: wznowienie postępowania, stwierdzenie nieważności decyzji, uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej oraz stwierdzenie wygaśnięcia decyzji.

1. Tryb zwyczajowy.

• Odwołanie od decyzji- to podstawowy środek kontroli decyzji podjętej w postępowaniu administracyjnym przez organ I instancji. Korzystanie z tego środka jest możliwe dzięki przyjęciu przez kodeks postępowania administracyjnego zasady instancyjności. Organ odwoławczy w podjętej decyzji może: -utrzymać w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji, -uchylić zaskarżoną decyzję (całkowicie lub częściowo), -uchylić decyzję i umorzyć postępowanie organu I instancji, -umorzyć postępowanie odwoławcze, -uchylić zaskarżoną decyzję i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji, zobowiązując ten organ do wydania nowej decyzji.

• Zażalenie na postanowienie- to środek kontroli postanowień podejmowany w toku postępowania administracyjnego. Zażalenie takie może być wniesione tylko wtedy, gdy przepis prawny na to zezwala.

1. Tryb nadzwyczajny.

• Wznowienie postępowania administracyjnego- może nastąpić wówczas, gdy w danej sprawie wydana została decyzja ostateczna i na jaw wyszły okoliczności dotyczące tej sprawy uzasadniające wznowienie postępowania od początku.

• Uchylenie lub zmiana decyzji przez organ, który ją wydał albo przez organ wyższego stopnia. Generalnie może to nastąpić, gdy przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes stron, przy czym czasami wymagane jest spełnienie dodatkowych warunków.

• Stwierdzenie nieważności decyzji. Właściwy organ może stwierdzić nieważność decyzji wtedy, gdy decyzja zawiera wady istotne. Kodeks postępowania administracyjnego wylicza –art. 156- owe wady.

• Nadzwyczajne uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej. Ma miejsce wówczas, gdy wystąpiły określone przez przepisy kodeksu postępowania administracyjnego art. 161 § 1 nadzwyczajne okoliczności. Chodzi tu o decyzje poprawne z punktu widzenia formalnoprawnego, ale których realizacja wywołałaby szkodliwe następstwa (np. mogłaby spowodować stan zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego)

• Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji lub uchylenia decyzji w przypadku niedopełnienia przez stronę określonego warunku zastrzeżonego w jego treści mówi art. 162. Następuje to w formie decyzji, od których na zasadach ogólnych przysługuje odwołanie.

Bibliografia:

1. „ Elementy prawa”

Praca zbiorowa pod redakcją Wojciecha Kocota.

Wydawnictwo Difin, Warszawa 2004.

1. „Zarys prawa”

Stefan Korycki, Jerzy Kuciński, Zenon Trzciński, Jerzy Zaborowski

Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2006.