2 zasada termodynamiki - entropia wszechświata ma tendencje do zwiększania się.
3 zasada termodynamiki - entropia każdej substancji tworzącej kryształ doskonały jest równa zeru w temp T=0
Alkohole – jest związkiem organicznym zawierającym grupę hydroksylową (-OH) niezwiązaną bezpośrednio z pierścieniem benzenowym. Najprostszy alkohol to metanol: CH3OH
Aldehydy – są silnymi odtleniaczami. Celem odróżnienia ich od ketonów jest próba Tollensa.
R-C=O-H(aldehyd) + Ag2O R-C=O-OH (kwas karboksylowy) + 2Ag
Właściwości odtleniające aldehydów potwierdza też próba Trommera:
R-C=O-H + 2CuO R-C=O-OH + Cu2O
Ketony nie dają próby Tollensa i Trommera!!!
Amfoteryczność ( dwustronny) – dwoistość wykazywania własności chemicznych
przejawiająca się w zdolności pierwiastka do występowania jego tlenku i wodorotlenku jako kwasowego w środowisku zasadowym, oraz zasadowego w środowisku kwasowym. Np. Wodorotlenek Za(OH)2 Pierwiastki tworzące związki amfoteryczne: B, Al, Ti, U, Zn, Ga, Ge, Sn, Sb, Pb, Bi
Adsorpcja — to proces wiązania się cząsteczek, atomów lub jonów na powierzchni lub granicy faz fizycznych, powodujący lokalne zmiany stężenia
Analizy( Eliminacja) - to reakcja chemiczna powodująca usunięcie (wyeliminowanie) atomów lub ich grup z cząsteczki bez jednoczesnego przyłączenia się innych atomów lub ich grup.
Alkany – są to węglowodory nasycone. Najprostszym alkanem jest metan. Alkany tworzą rodzinę, w której każdy z nastepnych powstaje z CH4 przez wprowadzenie grup CH2. Wzór ogólny: CnH2n+2 Alkany o strukturze pierścieniowej to cykloalkany.
Alkeny – węglowodory nienasycone z jednym podwójnym wiązaniem C=C. Wzór ogólny: CnH2n
Alkiny – węglowodory nienasycone z jednym potrójnym wiązaniem między węglami. Wzór: CnH2n-2
Atom– najmniejszy składnik materii, któremu można przypisać właściwości chemiczne.
Cechy związków organicznych:
*mała odporność na temp
*palność
*niska temp wrzenia i topnienia
Ciśnienie cząstkowe - ciśnienie, jakie wywierałby dany składnik mieszaniny gazów, gdyby w tej samej temperaturze sam zajmował tą samą objętość.
DYCOCJACJA JONOWA - związki chemiczne podczas rozpuszczania w wodzie ulegają dysocjacji jonowej lub elektrolitycznej tj. rozpadowi na jony pod wpływem wody. Związki te są elektrolitami, tzn przewodzą
prąd elektryczny.
DYSOCJACJA ELEKTROLITYCZNA Jest to rozpad na jony cząsteczek elektrolitów w chwili rozpuszczenia jej w wodzie. Mechanizm procesu dysocjacji polega na oderwaniu polarnej dipolowejcząsteczki HCl przez cząsteczkę wody które są polarne i rozrywają wiązania H – Cl
Definija Brønsteda obejmuje jednak również kwasy, które nie są kwasami Arrheniusa. Kwasem Brønsteda może być jon wodorowęglanowy HCO3- , obecny w wodach naturalnych nie jest kwasem Arrheniusa (jest jonem a nie związkiem elektrycznie obojętnym) lecz może działać jako donor protonów. różniące się masą (liczbą neutronów).
Definicja kwasu wg Lewis: Kwasy to akceptory par elektronowych. Według tej definicji proton to kwas Lewisa
Dyfuzja - proces samorzutnego rozprzestrzeniania się cząsteczek lub energii w danym ośrodku), będący konsekwencją chaotycznych zderzeń cząsteczek dyfundującej substancji między sobą i/lub z cząsteczkami otaczającego ją ośrodka.
Elektroujemność – zdolność do pobierania elektronów. Różnice w elektroujemności wynikają z odległości dzielącej jądro i powłokę walencyjną. Im bliżej jądra tym łatwiej wprowadzić elektron.
Elektron, negaton, e, β − – trwała cząstka elementarna (lepton) będąca jednym z elementów atomu.
Entalpia - zmiana entalpii równa sie ciepłu przekazywanemu w procesie pod stałym ciśnieniem
H = U + p*V (u - energia wewn ukladu). Jest funkcją stanu.
Entalpia swobodna - G = H - TS (S-entropia układu T - temperatura bezwzględna układu U - energia wewnętrzna układu )
Entropia - miara nieuporządkowania materii i energii, jest funkcją stanu bo jest zdeterminowana przez aktualny stan układu.
Estry – są produktem reakcji między kwasem karboksylowym i alkoholem. Np.: kwas octowy + etanol ester + woda
Energią jonizacji pierwiastka nazywa się minimum energii, jaką należy użyć, by oderwać elektron od atomu tego pierwiastka w stanie gazowym.
Energia aktywacji – minimalna wartość sumy energii kinetycznych zderzających się drobin, która umożliwia (co nie znaczy, że gwarantuje) skuteczność chemiczną zderzenia. Im wyższa wartość energii aktywacji,
tym wolniej przebiega reakcja.
Energia wewnętrzna U – jest to suma całkowitej energii kinetycznej i potencjalnej cząsteczek tworzących układ. EW jest funkcją stanu.
Fundamentami współczesnej teorii budowy materii są: 1. Postulat Plancka (1890) Atomy mogą pochłaniać lub emitować energię w ilościach będących całkowitą wielokrotnością kwantu energii. Oznacza to, że przyrost lub ubytek energii atomu przez promieniowanie następuje tylko porcjami. 2.Promieniowanie składa się z elementarnych kwantów energii poruszających się w prędkością światła 3. Zasada nieoznaczoności Heisenberga (1927) Niemożliwe jest jednoczesne określenie dokładnego położenia i pędu cząstki elementarnej. Wynika z tego, że nie można mówić o położeniu elektronu w atomie, lecz tylko o prawdopodobieństwie jego przebywania w określonej przestrzeni atomu. 4. Hipoteza L. de Broque’a (1924) Opisuje wzajemne oddziaływanie elektronów i jąder w atomach. Wynika z niej, że ruch każdej cząstki , również elektronu związany jest z falą. 5.Równanie ruchu elektronów, które ułożył po raz pierwszy fizyk szwajcarski Ervin Schrödinger (1926). Równanie to jest równaniem różniczkowym, a więc jego rozwiązaniem są funkcje zwane funkcjami falowymi. Znajomość tych funkcji pozwala na obliczenie różnych wielkości związanych z ruchem elektronów, przede wszystkim energii, prawdopodobieństwa znalezienia elektronu w określonym obszarze, rozmiaru i kształtu przestrzeni, w której prawdopodobieństwo znalezienia elektronu
ma założoną wartość, pęd, moment spinowy.
Funkcja stanu – to wielkość, która zależy jedynie od akutalnego stanu układu, a nie zależy od tego jak ten stan został osiągnięty.
Fenole – Tu też mamy do czynienia z grupą hydroksylową, leczy teraz przyłączona jest bezpośrednio do pierścienia aromatycznego. Fenole są słabymi kwasami.
Gaz doskonaly - zbiór atomów lub cząsteczek w nieustannym chaotycznym ruchu o szybkości rosnącej wraz z wzrostem temp. brak oddziaływania miedzy cząsteczkami
Gaz rzeczywisty – pojęcie termodynamiczne oznaczające gaz, który nie zachowuje się ściśle zgodnie z prawami ustalonymi dla gazu doskonałego
Gramorównoważnik - to taka masa związku chemicznego, która całkowicie przereaguje z jednym molem innego związku chemicznego zgodnie z równaniem stechiometrycznym określonej reakcji chemicznej.
Główna liczba kwantowa (n = 1,2,3...) opisuje energię elektronu, a w praktyce oznacza numer jego orbity (powłoki elektronowej [ K L M N ]
Grupa – jest to uporządkowany według wzrastających liczba atomowych szeregiem pierwiastków, których atomy zawierają identyczną liczbe elektronów walencyjnych.
Grupy główne - Pierwsze dwie grupy główne (oprócz wodoru) grupują atomy o bardzo silnych własnościach metalicznych, zaś trzy przedostatnie (grupy V, VI i VII) grupują atomy o mniej lub bardziej wyraźnych własnościach niemetalicznych. Wreszcie grupa VIII to gazy szlachetne.
Grupy funkcyjne – grupy atomów, które określają właściwości wielu związków organicznych. Przyłączone są do łańcuchów węglowych i pierścieni.
Hybrydyzacja Polegające na "skrzyżowaniu" dwóch lub więcej orbitali atomowych, na skutek czego powstają nowe orbitale, posiadające inny kształt i energię.
Izomery – Związki o tym samym wzorze cząsteczkowym, ale innym uporządkowaniu.
Izotopy – odmiany pierwiastka chemicznego różniące się liczbą neutronów w jądrze atomu. Izotopy tego samego pierwiastka różnią się liczbą masową , ale mają tę samą liczbę atomową
Katalizator – substancja, której obecność w mieszaninie reakcyjnej zwiększa szybkość reakcji. W typowych przypadkach katalizator pozostaje po zakończonej reakcji i dlatego nie występuje w równaniu stechiometrycznym(bilansowym).
Kwasy karboksylowe– grupa karboksylowa to COOH. Najprostszym kwasem karboksylowym jest kwas mrówkowy HCOOH.
Karbojon – jon, w którym ładunek znajduje się na atomie węgla.
Kwasy Brønsteda (donory protonu) obejmują kwasy Arrheniusa.
Np. Gdy cząsteczka kwasu Arrhenius – chlorowodoru – rozpuszcza się w wodzie, traci (oddaje) proton na rzecz sąsiadującej cząsteczki H2O. Utrata protonu nazywa się deprotonowaniem lub dysocjacją kwasową.
Kinetyczno-molekularna teoria gazów — mikroskopowy model budowy gazów, umożliwiający makroskopowy opis ich właściwości przy założeniu bardzo dużej ilości atomów, cząsteczek lub jonów.
*wszystkie ciała składają się z cząstek, których rozmiary można pominąć (epozja)
*cząstki znajdują się w nieprzerwanym, chaotycznym ruchu
*cząstki oddziałują na siebie poprzez zderzenia sprężyste, a między zderzeniami poruszają się zgodnie z zasadami dynamiki Newtona
Magnetyczna liczba kwantowa (m = − l,..., − 1,0,1,...,l) opisuje rzut orbitalnego momentu pędu na wybraną oś, którego długość oblicza się używając wzoru Jz = mh / 2π,
Masa atomowa – liczba określająca ile razy masa jednego reprezentatywnego atomu danego pierwiastka chemicznego jest większa od masy 1/12 izotopu 12C, przy czym pod pojęciem reprezentatywnego atomu rozumie się atom o średniej masie wyliczonej proporcjonalnie ze wszystkich stabilnych izotopów danego pierwiastka, ze względu na ich rozpowszechnienie na Ziemi.
Masa cząsteczkowa - często mylona z masą molową, to masa:
- jednej cząsteczki związku (np. O2, H2O),
- formalnej jednostki danego związku
- jednego innego indywiduum chemicznego (np. jonu CH3COO-).
Mieszanina – układ dwóch lub więcej pierwiastków lub związków chemicznych zmieszanych ze sobą w dowolnym stosunku i wykazujących swoje indywidualne właściwości.
Masa atomowa – jest to liczba względna, mówiąca ile razy masa atomu danego pierwiastka jest większa od 1/12 masy izotopu węgla.
Mol – jest to ilość substancji, która zawiera taką liczbę atomów, cząsteczek bądź jonów, ile atomów znajduje się w 12 g węgla.
Masa molowa – masa jednego mola materii. Często mylona z masą cząsteczkową, lecz liczbowo jest równa tej wartości. Jednostką masy molowej w układzie SI jest kg/mol
Mechanizm reakcji chemicznych to opis ich faktycznego przebiegu, razem ze wszystkimi stadiami i produktami pośrednimi. Czasami za integralną część mechanizmu reakcji uważa się też opis jej przebiegu z energetycznego punktu widzenia, a także jej podstawowe dane kinetyczne.
Mechanizm: Katalizator nie ulega trwałej przemianie chemicznej w wyniku reakcji. Nie znaczy to jednak, że w niej nie uczestniczy. Katalizator wpływa na przebieg reakcji zmieniając jej mechanizm. Jego działanie opiera się na powstawaniu w reakcji z substratem przejściowego związku chemicznego lub struktury nadcząsteczkowej, która jest nietrwała, dzięki czemu reaguje dalej z wytworzeniem produktu końcowego i odtworzeniem wyjściowego katalizatora: Bez : A + B → AB Z: A + K → AK (produkt przejściowy) AK + B → AB + K
Zastosowanie:
- Układ chemiczny ciał reagujących jest gazowy, katalizator zastosowany – ciecz
- Układ chemiczny ciał reagujących jest gazowy, katalizator zastosowany – ciało stałe
- Układ chemiczny ciał reagujących jest cieczą, zastosowany katalizator – ciało stałe
- Układ chemiczny ciał reagujących jest stały, zastosowany katalizator – ciało stałe
Neutron to cząstka subatomowa występująca w jądrach atomowych. Jest obojętny elektrycznie.
Objętość molowa - objętość, jaką zajmuje jeden mol substancji. Jednostką objętości molowej w układzie SI jest m3/mol. Objętość molową podaje się dla określonych warunków, zwykle dla warunków normalnych. Vm = M/ρ M - masa molowa ρ – gęstość
Okres – jest to uporządkowany wg wzrastających liczb atomowych szereg pierwiastków, których atomy zawierają identyczną liczbę powłok elektronowych.
Orbital molekularny jest funkcją, opisującą stan elektronu w cząsteczce, w ramach teorii orbitali molekularnych.
Orbital – powierzchnia opisana funkcją falową, będącą rozwiązaniem równania Schrödingera dla szczególnego przypadku układu jednego elektronu znajdującego się na jednej z powłok atomowych lub tworzących wiązanie chemiczne.
Orbitale wiążące – w których elektrony posiadają niższą energię niż gdyby przebywały na swoich orbitalach atomowych i nie uczestniczyły w tworzeniu wiązania
Orbitale antywiążące – w których elektrony posiadają wyższą energię niż gdyby przebywały na swoich orbitalach atomowych.
pH - jest to ujemny logarytm dziesiętnyze stężenia jonów wodorowych.
Pierwiastek chemiczny – podstawowe pojęcie chemiczne posiadające dwa znaczenia:
zbiór wszystkich atomów posiadających jednakową liczbę protonów w jądrze
taka substancja chemiczna, która składa się wyłącznie z atomów posiadających jednakową liczbę protonów w jądrze
Prawo zachowania energii - nie może być stworzona ani zniszczona, Jedyne może zmienić się forma energi.
Prawo stałości składu, prawo stosunków stałych – fundamentalne prawo chemiczne odnoszące się do składu związków chemicznych. Mówi ono, że każdy związek chemiczny niezależnie od jego pochodzenia albo metody otrzymywania ma stały skład jakościowy i ilościowy.
Prawo stosunków wielokrotnych - Jeżeli dwa pierwiastki A i B tworzą ze sobą więcej niż jeden związek, to masy pierwiastka A przypadające na taką samą masę pierwiastka B mają się do siebie jak niewielkie liczby całkowite.
Prawo stosunków objętościowych - W reakcji między gazami objętości substratów i produktów gazowych mierzone w tych samych warunkach temperatury i ciśnienia mają się do siebie jak niewielkie liczby całkowite.
Prawo okresowości pierwiastków chemicznych - właściwości fizyczne i chemiczne pierwiastków są funkcją okresową liczby atomowej.
Prawo działania mas - Szybkość reakcji chemicznej jest proporcjonalna do efektywnego stężenia wszystkich uczestniczących w niej reagentów.
Prawo Boyle'a-Mariotte'a - W stałej temperaturze objętość V danej masy gazu jest odwrotnie proporcjonalna do jego ciśnienia p. p*V = Const
Prawo Gay-Lussaca – jedno z praw dotyczących zachowania się gazu doskonałego podczas zmiany jego stanu. Prawo Gay-Lussaca opisuje przemianę izobaryczną (przy stałym ciśnieniu) takiego gazu i stwierdza, że podczas przemiany stosunek objętości gazu do jego temperatury jest stały: V/T = const
Prawo Avogadra - W tych samych warunkach fizycznych tj. w takiej samej temperaturze i pod takim samym ciśnieniem, w równych objętościach różnych gazów znajduje się taka sama liczba cząsteczek.
Proton, p - trwała cząstka elementarna z grupy barionów o ładunku +1 i masie spoczynkowej równej ok. 1 u.
Polimeryzacja – Jest to proces tworzenia się związków wielocząsteczkowych w wyniku łączenia się mniejszych cząsteczek związku chemicznego. Wzór sumaryczny polimeru jest taki sam jak monomeru, ale zwielokrotniony. Zachodzi m.in. między atomami węgla, a także pomiędzy atomami węgla i innych pierwiastków. Składa się z trzech etapów:
1.Inicjacja 2.Rozbudowa łańcucha 3.Zakończenie reakcji
Powinowactwo elektronowe to wielkość charakteryzująca zdolność atomu (lub cząsteczki) do przyłączania elektronu i tworzenia jonu ujemnego (anionu), na ogół jest to proces egzotermiczny.
Poboczna liczba kwantowa (l = 0,1,...,n − 1) oznacza wartość bezwzględną orbitalnego momentu pędu, którą obliczyć można używając relacji J2 = l(l + 1)(h / 2π)2, gdzie h jest stałą Plancka, a w praktyce oznacza numer podpowłoki( s p d f g ), do której przypisany jest elektron,
Rozpuszczalnikiem jest ciekły składnik roztworu, występujący w przeważającej ilości w stosunku do pozostałych składników. Zjawisko cząsteczkowego mieszania dwóch (lub więcej) substancji nazywamy rozpuszczaniem
się tych substancji.
Rozpuszczalności nieograniczonej Jeżeli substancje mieszają się ze sobą w dowolnych proporcjach.
Rozpuszczalnością nazywamy, Zdolność różnych substancji do rozpuszczania się w określonym rozpuszczalniku.
Roztworem nasyconym, nazywamy. Roztwór, w którym w danych warunkach
(temperatura, ciśnienie) rozpuszczona jest maksymalna ilość substancji.
Przesyconym, nazywamy roztwór Może się jednak zdarzyć, że substancja nie zacznie krystalizować mimo, że jej stężenie w roztworze jest większe niż w roztworze nasyconym.
Rozpuszczalność gazu określa się albo objętością gazu rozpuszczonego w 100 jednostkach objętości rozpuszczalnika
(rozpuszczalność objętościowa) albo ilością gramów gazu rozpuszczonego w określonej objętości rozpuszczalnika
(rozpuszczalność wagowa).
Reakcja syntezy, reakcja tworzenia, reakcja chemiczna przeprowadzona w celu uzyskania konkretnego produktu lub produktów z określonych substratów.
Reakcja odwracalna - Równowaga reakcji chemicznych – stan, gdy reakcja w jedną i drugą stronę zachodzi z taką samą szybkością, więc stężenia reagentów nie zmieniają się w czasie
Reguła faz lub reguła faz Gibbsa – zależność obowiązująca dla każdego układu będącego w równowadze termodynamicznej, łącząca liczbę faz w układzie, liczbę składników niezależnych oraz liczbę stopni swobody: S = α – β + 2 s - liczba stopni swobody α - liczba niezależnych składników β - liczba faz
Reguła van't Hoffa – wzrost temperatury o 10o
powoduje 2 - 4 krotny wzrost szybkości reakcji. Można łatwo oszacować, że podwyższenie temperatury o 100K spowoduje wzrost stałej szybkości reakcji k – 1000 – 1000000 razy.
Reguła Hunda Kolejność wypełniania podpowłok - reguły Hunda:
Liczba niesparowanych elektronów w danej podpowłoce powinna być możliwie największa.
Pary elektronów ↑↓ tworzą się dopiero po zapełnieniu wszystkich poziomów orbitalnych danej podpowłoki przez elektrony niesparowane.
Elektrony niesparowane w poziomach orbitalnych danej podpowłoki mają jednakową orientację spinu. |↑↓| - NIE , |↓|↑| - NIE, |↑|↑| - TAK
Kolejność wypełniania orbitali elektronowych jest następująca:
1s → 2s → 2p → 3s → 3p → 4s → 3d → 4p → 5s → 4d
Oprócz takiej sytuacji istnieje również opis skrócony.
Zapisuje się go w postaci ujętego w nawias kwadratowy helowca poprzedzającego dany pierwiastek w układzie okresowym oraz elektronów, które należy dodać do tego helowca, aby uzyskać atom danego pierwiastka. He = 1s2 -|↑↓| i np. opis skrócony Azotu N = [He] 2s22p3
Reguła de Chateliera (reguła przekory) Reguła Browna Jeżeli stan równowagi zostanie zakłócony w układzie rozpocznie się taka przemiana, która będzie przeciwdziałać zakłóceniom prowadząc do ponownego osiągnięcia stanu równowagi. a) Dla reakcji chemicznej zakłócenie to: zmiana stężenia któregokolwiek z reagentów zmiana temperatury b) Dla reakcji gazowej zmiana objętości zmiana ciśnienia
Równanie Schrödingera(funkcja falowa Schrödingera)- jest jednym z podstawowych równań nierelatywistycznej mechaniki kwantowej. Opisuje ono ewolucję układu kwantowego w czasie. W nierelatywistycznej mechanice kwantowej odgrywa rolę analogiczną do drugiej zasady dynamiki Newtona w mechanice klasycznej.
Równanie gazu doskonałego – $p = \frac{\text{nRT}}{V}$ ( r-stała gazowa, n-liczba moli, t-temperatura)
Ruchy Browna to chaotyczne ruchy cząstek w płynie (cieczy lub gazie), wywołane zderzeniami zawiesiny z cząsteczkami płynu.
Spinowa liczba kwantowa s oznacza spin elektronu, stały dla danej cząstki elementarnej i w przypadku elektronu wynoszący 1/2 (ze względu na stałą wartość tej liczby kwantowej jest ona niekiedy pomijana)
Siły Londona – dominujące siły między cząsteczkami alkanów. Siła ta wzrasta wraz z liczbą elektronów w cząsteczce.
Stała Avogadra - inaczej liczba Avogadra, to liczba atomów, cząsteczek lub innych cząstek materii w jednym molu substancji złożonej z tychże atomów lub cząsteczek. [ 6.023 * 1023]
Stan przejściowy - ściśle określona konfiguracja wiązań chemicznych wzdłuż jednej lub kilku współrzędnych reakcji. Konfiguracja ta jest zarazem punktem znajdującym się w globalnym maksimum hiperpowierzchni energii potencjalnej, co oznacza, że reprezentuje ona geometrię cząsteczki posiadającą najwyższą energią.
SOLE - Są związkami składającymi się z metali i reszty kwasowej. Ogólny wzór soli to: MmRn ; MmRn <=> mMn+ = nRm-
Szybkość reakcji chemicznej wyraża szybkość przybywania lub ubywania składnika w wyniku przebiegu reakcji chemicznej.
Tworzywa sztuczne:
1.Termoplastyczne – po podgrzaniu przechodzą w stan plastyczny ( miękną)
2.Termoutwardzalne – po podgrzaniu początkowo dają się formować, jednak po chwili twardnieją
3.Chemoutwardzalne – po dodaniu substancji zwanych utwardzaczami, wchodzącymi z nimi w reakcję chemiczną. Twardnienie polega na tworzeniu się dodatkowych wiązań między łańcuchami.
Układ okresowy pierwiastków - zestawienie wszystkich pierwiastków chemicznych w postaci rozbudowanej tabeli, uporządkowanych według ich rosnącej liczby atomowej, grupujące pierwiastki według ich cyklicznie powtarzających się podobieństw właściwości, zgodnie z prawem okresowości Dmitrija Mendelejewa.
Wiązanie jonowe powstaje między dwoma atomami, których wzajemna różnica elektroujemności jest bardzo duża (Δeu≥1,7). Elektrony zamiast się uwspólnić "przeskakują" na stałe do jednego z atomów. W wyniku tego jeden z atomów ma nadmiar ładunku ujemnego i staje się ujemnie naładowanym jonem (anionem) a drugi ma nadmiar ładunku dodatniego i staje się kationem. Oba atomy tworzą parę jonową (+)(-), która trzyma się razem na zasadzie przyciągania ładunków elektrostatycznych i może w sprzyjających warunkach ulegać dysocjacji elektrolitycznej.
Wiązanie kowalencyjne powstaje między dwoma atomami niemetali, których wzajemna różnica elektroujemności jest mniejsza od 1,7 w skali Paulinga. Występuje przede wszystkim w cząsteczkach homodwujądrowych ( H2 , O2 ).
Wiązanie koordynacyjne to rodzaj kowalencyjnego wiązania chemicznego. Istotą tego wiązania jest uwspólnienie pary elektronowej między dwoma atomami, przy czym oba te elektrony formalnie pochodzą od jednego atomu. Wspólna para elektronów może pochodzić tylko od jednego elektronu zwanego donorem a drugi atom akceptorem.
Wiązanie metaliczne - ogólna nazwa dla wszelkich wiązań chemicznych występujących bezpośrednio między atomami metali.
Wiązanie wodorowe polega na "dzieleniu" między dwoma atomami (np. tlenu) jednego atomu wodoru, tak, że atom wodoru jest częściowo połączony z nimi oboma
Wiązanie wielokrotne - wiązanie chemiczne między dwoma atomami, w którym bierze udział więcej niż jedna para elektronowa.
Wielkość molowa – nazywamy wielkość ekstensywną podzieloną przez ilość substancji.
Wielkość ekstensywna – zależy od ilości materii. ( masa, objętość )
Wielkość intensywna – nie zależy od ilości substancji ( temp, gęstość)
Właściwości cieczy:
*są praktycznie nieściśliwe
*zachowują swoją OBJ, bez względu na kształt
*parują z otwartych pojemników
Właściwości ciał stałych:
*są praktycznie nieściśliwe
*tworzą kryształy o określonych postaciach geometrycznych
*dyfudują powoli
Węglowodory – są to związki zawierające jedynie atomy węgla i wodoru.
Wzory kreskowe węglowodorów – przedstawiają łańcuch atomów węgla w postaci zygzakowatej lini, gdzie każde załamanie reprezentuje atom węgla.
Wzory grupowe węglowodorów – CH3(CH2)2CH3
Wrzenie – jest to gwałtowne przejście w stan pary przez tworzenie się pęcherzyków. Ciecz wrze w temperaturze, w której ciśnienie pary zrównuje się z ciśnieniem atmosferycznym.
Wymiany (Substytucja) – reakcja chemiczna polegająca na wymianie jednego lub kilku atomów w cząsteczce związku chemicznego.
Zasada (def. Arrheniusa) – związek chemiczny, który podczas dysocjacji elektrolitycznej odczepia jony OH-. Każda substancja, która wprowadzona do wody powoduje wzrost stężenia jonów wodorotlenowych to zasada.
Może to nastąpić w wyniku dysocjacyjnego wzrostu substancji zawierającej grupę OH:
Zakaz Pauliego - głosi, że żadne z elektronów w atomie nie może mieć identycznego zestawu 4 liczb kwantowych.
Związek chemiczny – jednorodne połączenie co najmniej dwóch różnych pierwiastków chemicznych za pomocą dowolnego wiązania.
Zjawisko chemiczne - Reakcja chemiczna - każdy proces, w wyniku którego następuje zrywanie lub powstawanie nowych wiązań chemicznych.
Zjawisko fizyczne – przemiana, na skutek której zmieniają się tylko właściwości fizyczne ciała lub obiektu fizycznego, natomiast właściwości chemiczne pozostają bez zmian. (czyt. Odwracalna)
Związki aromatyczne – węglowodory aromatyczne nazywane są też arenami. Macierzystym związkiem jest C6H6. Zaliczamy: naftalen, antracen. Pierścień aromatyczny jest bardzo trwały.
Zasada przekory - to zasada z pogranicza nauk ścisłych i filozofii, i pochodzi prawdopodobnie z czasów, gdy obie były jedną dziedziną wiedzy.
Zmodyfikowana wersja definicji Arrheniusa: Kwas to każda substancja, która wprowadzona do wody powoduje wzrost stężenia jonów
wodorowych H+