Teoria bytu – jej podstawowym zadaniem jest ustalenie to co jest czym i jakie jest naprawde.
Pytania do tej teorii:
Czy byt jest staly czy zmienny?
Czy byt zmienia się w sposób przypadkowy czy tez zgodnie z określonymi prawami (w takim wypadku trzeba poznac te prawa aby wiedziec jak się ten byt zmienia)?
Ze względu na ilość bytow koncepcje ontologiczne dzielimy na:
Pluralistyczne
Dualistyczne
Monistyczne
KONCPECJE PLURALISTYCZNE – zakładają istnienie przynajmniej trzech bytow. Jak te poszczególne byty maja się do siebie? Przykład:
Koncepcja Empedoklesa (ok. 495 – ok. 435 p.n.e.):
- istnieje 4 korzenie wszechrzeczy: woda, powietrze, ziemia, ogień
- rzeczy to polaczone w odpowiednich proporcjach te 4 zywioly
- istnieją dwie siły miłość i niezgoda
- oddzielił siłę od materii
KONCPECJE DUALISTYCZNE – zakładają istnienie dwoch bytow, najczęściej jeden jest natury nie materialnej, czyli idealnej, a drugi jest natury materialnej. W większości koncepcji ważniejszy jest byt niematerialny. Przykład:
Koncepcja Kartezjusza ( 1596 – 1650)
- poszukiwanie metody zdobywania wiedzy prawdziwej
- wedlug Kartezjusza pewne jest to co jest jasne i proste, czyli należy poszukiwać prostych składników rzeczy. Metoda:
1. ostrożność
2. Dzielic na proste składniki
3. analize rozpoczynac od elementow najprostszych
4. wszech stronna analiza
SCEPTYCYZM METODOLOGICZNY
- poszukiwanie czegos bezwzlednie pewnego
- punktem wyjscia przyjecia tez sceptykow
a) zwykle kryterium
b) brak roznicy miedzy jawa a snem
c) dodawanie, ze ludzie sa celowo wprowadzani w blad
- Cogito ergo sum – mysle wiec jestem
- fundamentem wiedzy istnienia jazni myślącej
Np. wedlug sceptykow nieuzasadnione : jest goraco. Uzasadnione mi w tej chwili w tej Sali jest goraco.
Dowody na istnienie Boga i swiata:
- zalozenie iż byt mniej doskonaly nie może wytworzyc czegos bardziej doskonalego
- z faktu ze jazn nie jest doskonala
- z faktu istnienia idei Boga
- dowodu na istnienie świata
Zdaniem Kartezjusza jazn myslaca nie jest bytem doskonalym, także może być zrobiona jedynie przez byt bardziej od niej doskonaly, czyli Boga.
Jazn myslaca dysponuje idea Boga. Wedlug Kartezjusza idea Boga jest bardziej doskonala od samej jazni myślącej, czyli nie możliwe jest aby ideę Boga utworzyla jazn myslaca.
Kartezjusz dowodzi iż swiat istnieje gdyz byt doskonaly nie może mieć wad. W takim razie Bog stworzyl swiat, gdyz byt doskonaly nie może klamac ;).
TEORIA BYTU KARTEZJUSZA
Jest to teoria dualistyczna, uznajaca istnieje dwoch substancji. Substancji doskonałej czyli niematerialnej oraz substancji materialnej. Substancja doskonała – dusza, czyli jaźń myśląca. Oraz substancja materialna czyli rozciągła materia.
Te dwie substancje nie mogą na siebie oddziaływać.
Dualizm duszy i ciała.
Wyjasnienie: substancja niematerialna, zcyli dusza-jazn myslaca, jej jedyna cecha jest zdolność myslenia i nic wiecej. Z kolei substancja materialna jest to substancja rozciągła, czyli substancja zajmująca miejsce w przestrzeni. Może w niej zajmować miejsce oraz się przemieszczać, nie może myśleć. Wedlug Kartezjusza te dwa rodzaje substancji istnieją niezależnie od siebie i nie mogą na siebie wpływać. Jedynym gdzie te substancje maja polaczenie jest człowiek, materialne – cialo oraz niematerialna – dusza.
MECHANISTYCZNA KONCEPCJA PRZYRODY
Życie jest procesem czysto mechanicznym. Czynnikiem ożywczym są impulsy pojawiające się w krwi. Rośliny i zwierzęta to roboty. Człowiek to połączenie duszy i ciała. Ruch został nadany przyrodzie przez Boga.
ZMIANA KONCEPCJI DUSZY
Dawniej dusza była czynnikiem odżywczym i odpowiadala za czynności fizjologiczne. To spowodowalo ze ciala były podzielone na zywe i martwe. Wedlug Kartezjusza dusza jest tylko substancja myslaca. To powoduje podzial cial na ciala swiadome i nieswiadome. Od czasow starożytnych do czasow Kartezjusza powszechnie uwazano ze dusza jest:
Czynnikiem odżywczym
Jest odpowiedzialna za czynności fizjologiczne
U Arystotelesa z kolei były dusze: roslinna (czynności fizjologiczne), zwierzeca (wypełniała wszystkie czynności duszy roslniej oraz dodatkowo odczuwala) i ludzka (wypełniała wszystkie funkcje duszy zwierzęcej a dodatkowo myślała) .