ZMĘCZENIE I WYPOCZYNEK
ZMĘCZENIE- proces fizjologiczny obejmujący zespół zmian odnawialnych będących wynikiem pracy wykonywanej przez organizm człowieka w określonym czasie powodując ograniczenia zdolności wysiłkowej
„Zmęczenie Jest Wentylem Bezpieczeństwa Organizmu”
bodziec
WYPOCZYNEK PRACA /TRENING ZMĘCZENIE
Stan homeostazy zachwianie homeostazy
funkcjonalnej
ODNOWA BIOLOGICZNA
Klasyfikacja zmęczenia:
Ze względu na dziedzinę nauki
Psychologia ma związek ze stresem, monotonią, emocjami,
Fizjologia ma związek z energetyką wysiłku fizycznego oraz koordynacją i integracją funkcji poprzez narządy i układy organizmu
Socjologia ma związek z warunkami bytu, organizacja pracy itd.
Ze względu na rodzaj pracy:
Fizyczne- układ mięśniowy
Umysłowe- np. przy grze w szachy
Czuciowe- zmęczenie wzroku
Emocjonalne- po zakończonej rywalizacji sportowej
Ze względu na rozległość zmian w narządzie ruchu i intensywności objawów
Ogólne –kiedy zaangażowanie wysiłkowe obejmuje ponad 30%układu ruchu
Lokalne - kiedy zaangażowanie wysiłkowe obejmuje mniej niż 30% układu ruchu
ZMĘCZENIE
OGÓLNE ZNUŻENIE LOKALNE
OSTRE PRZEWLEKŁE OSTRE PRZEWLEKŁE
PRZETRENOWANIE-to stan przewlekłego zmęczenia o ostrym przebiegu, powstaje na skutek wysiłku przy stosowaniu niewłaściwych przerw wypoczynkowych. Prowadzi do zahamowania osiąganych wyników sportowo-rekreacyjnych a nawet do ich obniżenia.
Główne przyczyny przetrenowania to :
Błędy metodyczne powstałe na zajęciach
Presja i monotonia zajęć
Brak wiary w umiejętności instruktora
Obniżenie zainteresowania i motywacji podczas zajęć
Czynnik natury zdrowotnej (choroby bakteryjne, zaburzenia snu, niedobory żywieniowe)
Czynniki społeczno- ekonomiczne i bytowe (obciążenie w pracy zawodowej, konflikty społeczne, kłopoty finansowe)
Wyróżniamy dwa typy przetrenowania:
Sympatykotoniczne- przewaga stanów pobudzenia, szybsze męczenie się, utrata wagi ciała, poczucie choroby, niepokój, stan rozdrażnienia, zaburzenia snu, w fazie spoczynku dominuje katabolizm
Parasympatykotoniczne- przewaga stanów apatycznych, powolny przebieg i stopniowe narastanie, występuje zwolnienie akcji serca, faza wypoczynku ustępuje miejsca fazie pracy
Leczenie przetrenowania:
Redukcja objętości zajęć ruchowych
Zmiana środowiska
Masaże uspokajające lub pobudzające
Prawidłowa pełnowartościowa dieta
Psychoterapie tłumiąca lub pobudzająca
WYPOCZYNEK-stanowi naturalną dążność organizmu do przywrócenia stanu równowagi. Sprzyja usunięciu „produktów zmęczenia”
Rodzaje wypoczynku:
Bierny (całkowita bezczynność)
Często prowadzi do stanu nawykowej ociężałości
Wskazany jest po wyczerpujących wysiłkach psychicznych i fizycznych
Najlepszą formą jest sen ok 8 godzin
Czynny tzw. fenomen Sieczenowa- zmęczone mięsnie odzyskują sprawność podczas pracy innych nie zmęczonych mięśni aniżeli w bezruchu całego organizmu
Wyznaczniki wypoczynku aktywnego:
Najkorzystniejsza forma
Rekreacja ruchowa w czasie wolnym dla relaksu
Poprawia motywacje do dalszej pracy
Wpływa na czynnościowe możliwości układu krążenia i oddychania
Przyspiesza regenerację sił