Kukurydza, ZNACZENIE GOSPODARCZE wykorzystywana na cele pastewne (ziarno, kiszonka, CCM, susz, zielonka, słoma), spożywcze (warzywa, krochmal, kasza, płatki, mąka, olej, syropy ) oraz przemysłowe (spirytus, piwo, papier, płyty izolacyjne, alkohol butylowy, farby, kauczuk, skrobia)*jako pasza energetyczna (ziarno, kiszonka z całych roślin, kiszonka z kolb, zielonka) znajdują zastosowanie w żywieniu wszystkich gatunków zwierząt, zwłaszcza bydła i trzody chlewnej. KOMPLEKSOWA TECHNOLOGIA UPRAWY -Kukurydzę na ziarno najlepiej uprawiać na kompleksie 1,2,3,4 i 5; natomiast kukurydzę na zieloną masę najlepiej uprawiać na kompleksie 1,2,3,4,10. Uprawa gleby pod kukurydzę w poprzednim roku, wiąże się z dokładnym rozdrobnieniem i przykryciem resztek pożniwnych lub obornika. Obornik pod kukurydzę wyłącznie jesienią. Wykonanie orki zimowej. Stosowanie orki wiosennej jest niewskazane, gdyż wiąże się z przesuszeniem gleby. Uprawa gleby wiosną ogranicza się na glebach ciężkich do włókowania lub bronowania (gleby lekkie). Ma to na celu wyrównanie gleby i retencję wody. Przygotowanie roli do siewu polega na jej spulchnieniu na głębokość siewu tj. 4-6 na glebach cięższych i 6-8 cm na glebach lekkich. Zwykle stosuje się agregat uprawowy – kultywator o wąskich zębach i wał strunowy, a na glebach lżejszych ciężką bronę. Na ogół uprawa przedsiewna wiąże się z przykryciem nawozów mineralnych POTRZEBY WODNE: 1) Od kiełkowania do kwitnienia 100 mm wody.2)od połowy lipca do połowy sierpnia – konieczne są opady rzędu 150 mm 3) Roczne opady na poziomie 450-550mm z czego w okresie wegetacji 300mm pokrywa potrzeby wodne kukurydzy NAWOŻENIE: Potrzeby nawozowe NPK są zbliżone do zapotrzebowania pszenicy. a)W przypadku kukurydzy na ziarno: roślina oddaje 2/3 azotu, 3/5 fosforu i 5/6 potasu podczas rozkładu słomy. Należy to brać pod uwagę przy ustaleniu bilansu nawożenia. b)Pobranie składników pokarmowych jest największe podczas dwóch miesięcy przed i po kwitnieniu (10-15 dni przed i do 25-30 dni po kwitnieniu): w tym okresie jest pobierane od 70 do 80% potrzeb pokarmowych kukurydzy. c)Przenawożenie azotem przedłuża wegetację i dojrzewanie. d)Zbyt małe nawożenie azotem ogranicza rozwój wegetatywny i niewykorzystany jest potencjał plonotwórczy kukurydzy. e)Rzędowe nawożenie startowe ułatwia początkowy rozwój rośliny. RODZAJE NAWOŻENIA ZLOKALIZOWANEGO:1.Nawożenie startowe: Nawożenie fosforem (1/2 do całej dawki) oraz część dawki azotu umieszczona w pobliżu ziarniaka. 2.Głębokie nawożenie: Umiejscowienie nawozu na głębokości 15-20cm, kiedy kukurydza ma 40 cm wysokości , zalecane w warunkach suszy. SIEW: Zalecany jest wczesny siew: pozwala na szybki i głęboki rozwój systemu korzeniowego i wcześniejszy zbiór. -Siew w ogrzaną glebę, najlepiej gdy osiągnie ona 10˚C na głębokości siewu. -Głębokość siewu zależy od gleby. Średnio 4-5cm (2-3 cm w wilgotnej glebie, 6-8cm w glebie piaszczystej i suchej). Szybkość siewu musi być dostosowana do odległości pomiędzy ziarniakami w rzędzie: Szybkość = 0,5 × odległość między nasionami- Gęstość siewu maleje wraz ze zwiększaniem się długości wegetacji: 8-10 roślin na m2 dla wczesnych odmian 8-9 roślin na m2 dla średniowczesnych odmian 7-8 roślin na m2 dla odmian średniopóźnych. Zbyt duża gęstość powoduje gorsze nalewanie ziarna, późniejszy zbiór i obniżenie plonu ziarna. HERBICYDY na CHWASty DWULIŚCINNe -bezpośrednio po siewie: Afalon 50WP, -przed wschodami lub w fazie 2-5 liści kukurydzy: Atrasan 80 WP-po wschodach kukurydzy gdy rośliny osiągają 10-15 cm: Azoprim 50 WP-Citowett AL 0,1% w stosunku do ilości cieczy opryskiwanej: Citowett AL.SZKODNIKI KUKURYDZY: omacznica prosowianka, ploniarka zbożówka, mszyce, drutowce, pędraki, rolnice, skrzypionki. GŁÓWNE CHOROBY KUKURYDZY: głownia kukurydzy, zgorzel siewek. UPRAWA ROLI 1. Zespół uprawek pożniwnych sposób uprawy roli zależy od rodzaju przedplonu -po roślinach zbożowych, strączkowych i mieszankach zbożowo- strączkowych –
1) należy wykonać podorywkę natychmiast po sprzęcie tych roślin i pole zbronować,
2) wschodzące chwasty niszczymy poprzez kilkukrotne bronowanie podorywki .
3) Jesienią należy wykonać orkę przedzimową na głębokość 25-30 cm i pozostawić w ostrej skibie - po roślinach okopowych- najczęściej po wyrównaniu pola, wykonujemy tylko orkę głęboką -po motylkowych trawach i ich mieszankach należy wykonać talerzowanie (w razie potrzeby dwukrotne) a następnie orkę przedzimową
2. Zespół uprawek wiosennych: unikać orki wiosennej, wiosenne zabiegi uprawowe mają na celu zachowanie rezerw wody glebowej, wymieszanie nawozów z glebą i stworzenie korzystnych warunków dla szybkich i wyrównanych wschodów -pierwszym zabiegiem wiosną jest włókowanie(na glebach ciężkich) lub bronowanie (na glebach lżejszych) -Przygotowanie roli do siewu polega na jej spulchnieniu na głębokość siewu tj. 4-6 na glebach cięższych i 6-8 cm na glebach lekkich. Zwykle stosuje się agregat uprawowy – kultywator o wąskich zębach i wał strunowy, a na glebach lżejszych ciężką bronę. 3. Nawożenie. 1) Wytworzenie 1 tony ziarna z odpowiednią ilością słomy wymaga 25 kg N, 12 kg P205, 30 kg K20, 10 kg MgO, 4 kg S (siarki). 2) Wytworzenie 10 ton kiszonki wymaga 30 kg N, 18 kg P2O5, 35 kg K20, 5 kg S. W zależności od zasobności gleby zaleca się następujący poziom nawożenia: 120-160 kg N, przed siewem w formie mocznika, 80-120 kg P2O5 i 140-180 kg K2O.Fosfor i potas w formie superfosfatu i soli potasowej można stosować jesienią przed orką zimową. Często stosuje się te składniki przedsiewnie w formie wieloskładnikowych nawozów np., polifoska 6 lub Kemira corn .mikroel. Cu, B, S, Mn, Zn, Fe). Azot stosuje się najczęściej jednorazowo, przedsiewnie w formie nawozów wolnodziałających np. mocznika lub siarczanu amonu. 4. Siewkukurydzy. 3dekada IV-do5V. Śr. Głębokość siewu 6cm siewnikiem punktowym. 5. Ochrona kukurydzy: stosowanie selektywnych herbicydów. Chwasty można zwalczać zarówno herbicydami stosowanymi przedwschodowo (doglebowo)Azoprim,Atranex jak powschodowo(nalistnie)Azoprim,Olbras. Jedynym zabiegiem chemicznego zwalczania chorób jest zaprawianie ziarna Oxafun,Sarox 6. Zbiór i zagospod. kukurydzy. Zbiór kukurydzy na kiszonkę następuje, gdy ziarno jest w fazie dojrzałości woskowej, a części wegetatywne nie są podeschnięte. Optymalna zawartość suchej masy w całych roślinach powinna wynosić 30-32%, a w kolbach 45-50.Zbiór kukurydzy na ziarno następuje, gdy osiąga ona dojrzałość omłotową tj., gdy zawartość wody w ziarnie spada do 38%. Objawem pełnej dojrzałości ziarna jest pojawienie się u nasady ziarna, przy zarodku, tzw. czarnej plamki. Ziarno od kombajnu musi być natychmiast dosuszone do około 15% zawartości wody, gdyż w przeciwnym razie ulega zepsuciu, jeśli nie jest schłodzone