Pieniądz
Pieniądz-to taki towar, który w długim okresie czasu pełni funkcję powszechnego ekwiwalentu (nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „PEKUNIA” -BYDŁO.
Rozwój form wymiany:
pojedyncza (prosta ,przypadkowa) -brak stałej relacji ,wymienia się to co się ma do wymiany).
ekwiwalentna (ogólna)-jest to towar który pełni funkcję ekwiwalentu (sól, bydło, bursztyny),
gospodarka rynkowa -jest to wymiana barterowa ,towar za towar, (T-T),
gospodarka towarowo-pieniężna -jest to forma wymiany towarowo-pieniężnej, towar –pieniądz -towar,
(T-P-T).
Cechy pieniądza: jednorodność, trwałość.
Podstawowe teorie pieniądza:
klasyczna -cena razy ilość towaru przez ilość obiegu pieniądza. M= (P*T)\V twórca Fisher
monetarystyczna -powinno przyrastać tyle pieniądza w obiegu jaki jest wzrost produktu krajowego brutto M*V=P*T gdzie
M- ilość pieniądza P- ceny towarów, T- ilość towarów, V- szybkość obiegu pieniądza,
keysowska - M=M1+M2=L1(V)+L2(r) - tzn. ilość pieniądza,
M jaka występuje składu się z pieniądza oszczędzanego, spekulacyjnego, M2 pieniądz transakcyjnego ,M1 a to się równa płynności, L1 razy dochód ,Y dodać płynność, L2 razy stopa procentowa r.
Pieniądz służy do oszczędzania i zarabiania na tym pieniądzu.
Systemy pieniężne:
system waluty złote- 1870-1914 każdy wyemitowany pieniądz mógł być w pełni wymieniany na złoto.
M*V=M*T-K+Z
gdzie: K- kredyt, Z- spłata zobowiązań, V -szybkość obiegu pieniądza, MT- suma cen towarów.
system dewizowo (dolarowo)-złoty -1944-1970 jedynym pieniądzem wymienialnym na złoto był dolar
system wielowalutowy (wielodewizowy) -1971 waluty wiciu krajów są w wymienialne na świecie.
SDR- jest to pieniądz emitowany przez międzynarodowy fundusz walutowy -jest to pieniądz w postaci zapisów na kontach Banków Centralnych. Jego wartość opiera się na 5-iu walutach: USD, DM, FRF, YEN,Ł (funt brytyjski).
Euro- jest to jednostka rozrachunkowa 11 krajów. Uczestniczy w systemie wyrównywania walut.
Funkcje pieniądza:
funkcja miernika wartości - polega ona na określeniu jednostki pieniężnej i nazwaniu jej (np.: 0,222 168g złota nazywa się złotówką).
funkcja środka cyrkulacji -pieniądz pośredniczy w akcie zakupu i wymiany towarów.
funkcja środka płatniczego -występuje w odniesieniu do wszelkich płatności (pojawienie się pieniądza kredytowego jak weksel, banknot, czek).
funkcja środka tezauryzacji - tworzenie skarbu, np.: oszczędzanie w jakimkolwiek banku ,ale należy uwzględnić inflację w skali roku.
funkcja pieniądza światowego- pieniądz pośredniczy w wymianie towarów między podmiotami należącymi do różnych państw, służy do zwolnienia od zobowiązań w stosunkach międzynarodowych.