Rozwiązanie umowy o pracę: w jaki sposób?

Pytanie:

Jestem zatrudniona na umowę o pracę na czas nieokreślony w firmie zatrudniającej mniej niż 20 osób. Pracodawca jest na granicy bankructwa, wypowiedziano mu dzierżawę lokalu, w którym prowadził swoją działalność. Obecnie jestem w próżni, ponieważ nie rozwiązano ze mną umowy o pracę i nie świadczę pracy, gdyż pracodawca został usunięty z lokalu w którym prowadził działalność. Chcę jak najszybciej rozstać się z pracodawcą, który nie zapewnia żadnych warunków, ponadto często nie wywiązywał się ze swoich zobowiązań co do wynagrodzenia. Jak zgodnie z przepisami prawa i najkorzystniej dla mnie rozwiązać tą sytuację i otrzymać świadectwo pracy, aby zarejestrować się w Urzędzie Pracy i poszukiwać nowej pracy. Nadmieniam, że pracodawca nie ogłosił upadłości i nie zlikwidował firmy.

Odpowiedź:

W przedstawionym stanie faktycznym najprostszym rozwiązaniem byłoby rozwiązanie umowy na mocy porozumienia stron. Jeżeli pracodawca nie wyrazi aprobaty na taki tryb ustania stosunku pracy pracownik może wypowiedzieć umowę o pracę lub też, jeżeli wystąpiły okoliczności dające się zakwalifikować jako ciężkie naruszenie przez pracodawcę jego obowiązków - rozwiązać umowę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy.

Najprościej rozwiązać umowę na mocy porozumienia stron.

Jeżeli pracownik nie chce kontynuować stosunku pracy u danego pracodawcy może zwrócić się do niego z wnioskiem o rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron. Jest to najprostszy sposób rozwiązania umowy o pracę, daje bowiem możliwość zakończenia stosunku pracy „z dnia na dzień”, w terminie przez strony uzgodnionym i co do zasady nie powoduje ewentualnego postępowania sądowego. Jednakże warunkiem zastosowania takiego trybu rozwiązania umowy jest zgodna wola obu stosunku pracy - a więc zarówno pracownika jak i pracodawcy. Brak zgody pracodawcy na rozwiązanie umowy w opisany wyżej sposób uniemożliwi skorzystanie z tej formy zakończenia zatrudnienia.

Przepisy nie narzucają formy w jakiej ma być dokonane rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron. Oznacza to, że co do zasady można to uczynić zarówno ustnie jak i pisemnie, jednakże ze względów dowodowych zaleca się aby porozumienie stron sporządzać w formie pisemnej.

Ważne! Za porozumieniem lub wypowiedzeniem - bez prawa do zasiłku.

Warto zwrócić uwagę, iż rozwiązując umowę o pracę za porozumieniem stron lub za wypowiedzeniem (w okresie 6 miesięcy przed rejestracją w urzędzie pracy) pracownik może uzyskać zasiłek z urzędu pracy dopiero po 90 dniach od zarejestrowania. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy porozumienie stron nastąpiło z powodu upadłości, likwidacji pracodawcy lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy albo rozwiązanie stosunku pracy za wypowiedzeniem lub na mocy porozumienia stron nastąpiło z powodu zmiany miejsca zamieszkania pracownika.

Warto zauważyć, iż pozbawienie prawa do zasiłku nie stoi na przeszkodzie korzystaniu z innych form pomocy oferowanych przez urząd pracy jak np. propozycje szkoleń, staży, prac interwencyjnych czy wolnych ofert pracy.

2. Brak zgody na porozumienie - konieczne wypowiedzenie umowy

Jeżeli pracodawca nie zgadza się na rozwiązanie umowy o pracę w trybie porozumienia stron, pracownik zatrudniony na czas nieokreślony może tą umowę wypowiedzieć. Decydując się na taki sposób zakończenia zatrudnienia pracownik powinien pamiętać, że wypowiedzenie musi być złożone na piśmie. Warto zauważyć, iż oświadczenie pracownika o wypowiedzeniu umowy nie musi, w przeciwieństwie do oświadczenia pracodawcy, zawierać przyczyny uzasadniającej to wypowiedzenie.

Długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony uzależniona jest od zakładowego stażu pracy (stażu pracy u obecnego pracodawcy) i wynosi:

2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Upływ okresu wypowiedzenia i zakończenie stosunku pracy następuje:

w sobotę - w przypadku wypowiedzenia 2-tygodniowego bądź, ostatniego dnia miesiąca - w przypadku wypowiedzenia jedno lub trzymiesięcznego.

Przykład:

Jeżeli pracownik, którego obowiązuje 1 miesięczny okres wypowiedzenia wypowie umowę 15 września 2010 r. to umowa o pracę rozwiąże się z dniem 31 października 2010 r.

Wyjątkowo możliwe także rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia

W pewnych sytuacjach pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia. Rozwiązanie umowy w ten sposób jest możliwe w przypadku, gdy:

zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe, lub
pracodawca się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika (tzw. rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracodawcy).

Co prawda przepisy Kodeksu pracy zawierają katalog obowiązków pracodawcy, jednakże wydaje się, iż nie każde z nich można uznać za „podstawowe”, a co więcej nie każde naruszenie można uznać za „ciężkie”.

Z pewnością należy stwierdzić, iż okolicznościami uzasadniającymi rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę w tym trybie może być niezapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, nieprzestrzeganie kodeksowych norm czasu pracy, nieudzielanie urlopów wypoczynkowych czy też niewypłacanie wynagrodzenia za pracę w terminie. Takie wnioski w jednym ze swoich wyroków przedstawił Sąd Najwyższy (wyrok z 8 sierpnia 2006, I PK 54/06, OSNP 2007, nr 15-16, poz. 219).

Należy zauważyć, iż przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Z przytoczonego wyżej artykułu wynika reguła, zgodnie z którą zobowiązanie pracodawcy polega nie tylko na wynagradzaniu pracownika za wykonaną pracę, ale także na jego zatrudnianiu, czyli na umożliwieniu pracownikowi faktycznego wykonywania pracy. Takie stanowisko potwierdza również w swoim orzecznictwie Sąd Najwyższy (wyrok z 16 czerwca 2005 r. I PK 260/04).

Z przedstawionego pytania wynika, że pracodawca nie wywiązuje się z obowiązków stanowiących podstawę zawarcie umowy o pracę, a mianowicie nie zapewnia pracownikowi pracy oraz nie wypłaca należnego wynagrodzenia. Takie zachowanie kwalifikuje się do rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy.

Ważne! Zasiłek już po 7 dniach od rejestracji

Rozwiązanie umowy o prace bez wypowiedzenia dokonane przez pracownika nie pozbawia pracownika prawa do zasiłku dla bezrobotnych.

A więc przy tej formie rozwiązania umowy o pracę, pracownik już po 7 dniach od rejestracji w urzędzie będzie miał prawo do stosownego zasiłku”

Decydując się na taki tryb rozwiązania stosunku pracy należy pamiętać, że rozwiązanie umowy nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracownika wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Inaczej mówiąc pracownik może rozwiązać umowę w ciągu miesiąca od wystąpienia okoliczności dających się zakwalifikować jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy.

Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia musi być sporządzone na piśmie oraz zawierać przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy.

Ważne! Rozwiązanie z winy pracodawcy - pracownikowi należy się odszkodowanie

Jeśli pracownik rozwiąże z pracodawcą umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy przysługuje mu odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Podstawa prawna:

art. 22 § 1, art. 30 § 1 pkt 1-pkt 3, § 21, § 3, § 4, § 5, art. 36 § 1, art. 55 § 1, §11, § 2, § 3, art. 94 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94),

art. 75 ust. 1 pkt 2 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r. nr 69, poz. 415)

Portal Kadrowy - odpowiedzi ekspertów prawa pracy. Porady wraz z podstawą prawną otrzymasz na skrzynkę. Dajemy gwarancję profesjonalnej odpowiedzi. W portalu do pobrania m.in. wzory, wskaźniki, kalkulatory, akty prawne.

Inne artykuły:

http://www.prawo.egospodarka.pl/article/author/view/133/57446/0

Wyszukiwarka