35. Pierścienice -1 - światło jelita,
2 - tyflosolis,
3 - szczecinki,
4 - oskórek,
5 - naczynia krwionośne,
6 - nabłonek,
7 - mięśnie okrężne,
8 - przegroda międzysegmentowa,
9 - kanalik zakończony otworem wydalniczym,
10 - metanefrydium,
11 - segmentalny zwój nerwowy.cechami charakterystycznymi są: -podział ciała: część głowowa, tułowiowa -podział na pierścieniowate segmenty -kształt ciała: wydłużony, obły ze spłaszczoną częścią tułowiową -zamknięty układ krwionośny. Układ pokarmowy ma postać przewodu - zaczyna się otworem gębowym, a kończy się odbytowym. Na całej długości jelita znajduje się zagłębienie zwane rynienką, dzięki której następuje szybsze wchłanianie i trawienie. Część pierścienic jest glebożercami - odżywiają się martwymi szczątkami organicznymi zawartymi w glebie. Wymiana gazowa zachodzi całą powierzchnią ciała. Układ krążenia- zamknięty, składa się z dwóch podłużnych naczyń: -grzbietowego - kurczliwego, tłoczącego krew do przodu; -brzusznego - w którym krew płynie do tyłu. Brak serca. Rolę tą pełnią naczynia okrężne. O krążeniu decydują skurcze mięśnia grzbietowego, gdyż ma on najgrubsze ściany. Np. nereida, mysz morska. Pijawki - ciało jest spłaszczone grzbietobrzusznie, długości od kilku milimetrów do 20 cm, zwężające się ku końcom, zakończone jedną lub dwiema przyssawkami. Do ssania używają silnie umięśnionej gardzieli i przełyku. Przyssawki służą do przytwierdzenia się do podłoża a krwiopijnym wyłącznie do wbicia się pod skórę ofiary. Są obupłciowe, stosują zaplemnienie krzyżowe przy czym procesy zaplemnienia.

37. Mięczaki- w budowie mięczaków można wyróżnić głowę (poza małżami), nogę i wór trzewiowy okryty płaszczem. Żyją w morzach, wodach słodkich oraz na lądzie. Wiele mięczaków posiada szkielet zewnętrzny. Większość z nich wytwarza muszlę zbudowaną z substancji organicznej. Muszla pełni rolę ochronną, zwierzę może się w niej schować w razie złych warunków środowiskowych czy niebezpieczeństwa. Poza tym muszla jest miejscem przyczepu mięśni, w tym również mięśni służących do poruszania się. U głowonogów jest skryta pod płaszczem. Cechy: -Głowa wyodrębniona -Układ krwionośny otwarty -Ciało okryte grzbietowo płatem skórno-mięśniowym tj. płaszczem -Noga płaska u ślimaków, klinowata u małży i podzielona u głowonogów -obecność tarki służącej do rozdrabniania pokarmu -Jelito ma przebieg prosty lub tworzy pętle w worku trzewiowym. -Większość gatunków żyje w wodzie i oddycha skrzelami, gatunki lądowe mają fałdy płaszcza pełniące rolę płuc -Rozmnażają się płciowo. Znaczenie: -Wyrządzają szkody w rolnictwie i warzywnictwie, -Są żywicielami wielu pasożytów człowieka i zwierząt, -Muszle wykorzystywane są do wyrobu przedmiotów użytkowych i ozdobnych, -Niektóre gatunki są jadalne (omułki, ostrygi), -Mięczaki kopalne jako skamieniałości służą do określenia wieku Ziemi, -Komórek nerwowych mięczaków używa się do badań laboratoryjnych gdyż są podobne do komórek ludzkich, -Z ciała ostryg i kałamarnic można otrzymać pewne substancje działające antybakteryjnie i antywirusowo -Jako składnika past do zębów używa się sproszkowanych muszli mątw. Proszek taki używany jest do polerowania. Ślimaki, brzuchonogi – mogą być rozdzielnopłciowe lub obojnakie. Zapłodnienie jest wewnętrzne lub zewnętrzne. Przechodzą rozwój prosty. Muszla ślimaka - jego szkielet zewnętrzny, pełniący funkcje ochronne i podporowe. Muszla ślimaków jest zwykle skręcona, bywa też uproszczona. Lądowe są płucodyszne, wodne skrzelodyszne. Mają otwarty układ krwionośny, krew omywa narządy, serce leży w worku trzewiowym, odchodzą od niego tętnice, którymi krew wypływa do jamy ciała. Małże – obejmuje morskie i słodkowodne mięczaki o dwubocznie spłaszczonym ciele, składających się z tułowia (workiem trzewiowym) i nogi, brak głowy. Worek trzewiowy okryty jest dwoma bocznymi płatami płaszcza wytwarzającymi dwuklapową muszlę. Obie połówki muszli połączone są więzadłem. Więzadło rozchyla połówki muszli zaś zamykają je mięśnie zwieracze. Woda wpływa do jamy płaszcza przez otwór zwany syfonem wpustowym, a wypływa syfonem wypustowym. Warstwa perłowa jest zbudowana z drobnych blaszek wapiennych. Gdy do wnętrza muszli dostanie się jakaś drobina (np. ziarenka piasku), substancja perłowa odkłada się wokół niej i powstaje perła. Np. omułek jadalny, szczeżuja pospolita, skójki, racicznica zmienna, sercówka pospolita i małgiew piaskołaz. Filtrują w ciągu godziny do 1,5 l wody- oczyszczają zbiorniki wodne z nadmiaru substancji organicznych. Stanowią pokarm dla wielu innych organizmów (m.in. dla szkarłupni, ryb, wydr, piżmaków, człowieka). Perły w przemyśle jubilerskim. Małże oddychają za pomocą skrzeli. Głowonogi – żyją w morzach zasolonych- wody podzwrotnikowe, dwie części ciała: głowę i tułów. Z głowy wyrasta osiem lub dziesięć pokrytych przyssawkami ramion, dookoła otworu gębowego. Ramiona są przekształconą w nogę. Między nimi rozpięta jest błona. Ma gruczoły śluzowe i komórki barwnikowe. Łodziki mają muszlę zewnętrzną. U niektórych muszla zanika. są pierwszymi mięczakami u których pojawia się tkanka chrzęstna. Jest punktem przyczepu dla mięśni i pełni funkcję ochronną. Jednokomorowe serce leży w tylnej części worka trzewiowego. Z serca wychodzi tętnice. Układ krwionośny jest półotwarty. Krew wlewa się do zatok krwionośnych w niewielkim stopniu. Wszystkie mają jedną parę skrzel- znajdują się w tylnej części jamy płaszczowej. Są rozdzielnopłciowe z zapłodnieniem wewnętrznym. Rozwój jest prosty nie mają formy larwalnej. Rozmnażają się raz w ciągu życia i giną po pierwszym okresie rozrodu. Pływają ruchem odrzutowym wyrzucając wodę z jamy płaszczowej przez lejek. Przekrzywiając lejek mogą zmieniać kierunek ruchu. Potrafią w ucieczce przed drapieżnikami wyskakiwać z wody. Skok może mieć do 2 m wysokości i 15 m długości. Płynąc powoli wykonują płetwami ruchy faliste. Znaczenie: -w celach konsumpcyjnych -sepii (wydzielina z woreczka czernidłowego) w malarstwie -z muszli wewnętrznej mątw proszki polerskie -służą jako dodatek do past do zębów i źródło wapnia w hodowlach ptaków -muszle łodzików do produkcji biżuterii -element łańcucha pokarmowego-pokarm dla ryb i zębowców. Są bardzo inteligentne i szybko się uczą. Np. hodowane w laboratoriach ośmiornice nauczyły się otwierać słoik, by zjeść znajdujący się wewnątrz pokarm.