Bankowość wykład

Bankowość w Polsce - krótka historia.

  1. 1989 rok - podzielenie bankowości na bank centralny i 9 banków komercyjnych:

    1. Warszawa- PKB (Powszechny Bank Kredytowy)PKO S.A.

    2. Gdańsk- BG (Bank Gdański) Millenium Bank

    3. Wrocław- BZ (Bank Zachodni)

    4. Kraków- BPM (Bank Przemysłowo-Handlowy)PKO S.A.

    5. Łódź- PBG (Powszechny Bank Gospodarczy)

    6. Poznań- WBK (Wielkopolski Bank Kredytowy)BZ WBK Santander

    7. Szczecin- PBK (Pomorski Bank Kredytowy)PKO S.A.

    8. Lublin- BDK (Bank Depozytowo-Kredytowy) PKO S.A.

    9. Katowice- BŚ (Bank Śląski) ING

Centrale wszystkich banków są obecnie w Warszawie.

  1. Banki prywatne:

  1. Banki zagraniczne: np. Reiffeisen

Bankowość w Polsce:

Klienci:

Cele bankowości:

Rodzaje banków:

  1. uniwersalne (w Polsce są głównie takie)

  2. wyspecjalizowane:

    • banki detaliczne (obsługa klienta detalicznego)

    • inwestycyjne

    • hipoteczne

    • private banking

    • ekologiczne [BOŚ]

Rodzaje banków komercyjnych. Bankowość depozytowo-kredytowa a bankowość inwestycyjna.

Charakterystyka działalności:

Segmenty klientów bankowych:

  1. bankowość detaliczna

  1. bankowość korporacyjne

Nietypowa klasyfikacja bankowości:

System bankowy:

Operacje bankowe:

Czynności bankowe:

Bankowość na rynku kapitałowym:

Bankowość elektroniczna:

Ewolucja bankowości:

BANK CENTRALNY I INSTRUMENTY POLITYKI MONETRANEJ

Banki Centralne:

Główne zadania banków centralnych:

Bank Centralny na przykładzie NBP:

Polskie dylematy:

Cele banków centralnych:

Funkcje banków centralnych:

Pozostałe ważne cele NBP:

Rozliczenia pieniężne:

NBP prowadzi rachunki:

KNF składa się z:

Funkcje KNF:

Komitet Stabilności Finansowej (KSF) – powołana na rozkaz UE

Zarządzanie rezerwami dewizowymi państwa (NBP):

BANKOWOŚĆ ELEKTRONICZNA

3 główne podejścia do definicji:

Bankowość elektroniczna jest to forma działalności bankowej, polegająca na zdalnym świadczeniu klientom usług bankowych za pośrednictwem elektronicznych kanałów interaktywnej komunikacji, prowadzona zazwyczaj w ramach odrębnej oferty.

Historia rozwoju bankowości elektronicznej na świecie:

Klasyfikacja bankowości elektronicznej:

BE ze względu na wykorzystane kanały komunikacji:

Cel rezerwy dewizowej:

Rezerwy dewizowe państwa a EURO:

Zasada zarządzania rezerwami dewizowymi:

  1. Bezpieczeństwo i płynność

  2. Rentowność

Decyzje: Zarząd

Inwestowanie rezerw:

Lokaty NBP (w innym banku centralnym, np. w banku banków centralnych w Bazylei)

Rezerwy dewizowe państwa:

Inwestowanie rezerw – pożyczka dla MFW

Złoto w rezerwach dewizowych:

Światowe rezerwy złota:

CBGA- Central Bank Gold Agreement- kolejna umowa na 5 lat zawarta (27.09.2009)

Sprzedaż łącznie nie większa niż 400 ton rocznie i nie więcej niż 2000 ton ogółem

Światowe rezerwy złota- dynamika przyrostu 1999-2009:

BILANS NBP -322 mld PLN

AKTYWA

  • rezerwy dewizowe 320 mld

  • złoto 12 mld

  • papiery wartościowe+lokaty 308 mld

  • kredyty refinansowe 0,0 mld

  • inne 1,3 mld

PASYWA

  • pieniądz gotówkowy w obiegu 126 mld

  • zobowiązania wobec instytucji finansowych 155 mld

  • zobowiązania wobec rządu 4 mld

  • fundusze własne 14 mld

Niezależność Banku Centralnego:

Prezes NBP:

  1. wybór

Wiceprezesów i członków zarządu powołuje i odwołuje Prezydent na wniosek prezesa.

  1. Pozycja w zarządzie NBP:

Jak odwołać prezesa?

Prezes nie jest usuwalny. Zabezpieczeniem jest Przysięga Prezesa.

INSTRUMENTY POLITYKI MONETARNEJ (IPM)

Podstawowe Instrumenty Polityki Monetarnej:

REZERWA OBOWIĄZKOWA

Procentowo określona część depozytów pozyskanych od klientów, jaka musi być odprowadzana przez bank komercyjny do Banku Centralnego.

Mechanizm działania rezerwy obowiązkowej:

Właścicielem odsetek była Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Aktualna stawka rezerwy obowiązkowej 3,5%

Oprocentowanie Rezerwy Obowiązkowej 0,9 Redyskonta Weksli NBP

Limity ustawowe rezerwy obowiązkowej:

Obligatoryjność rezerw obowiązkowych

XIX – wieczna wizja rezerwy obowiązkowej – wizja błędna, obecnie służy do utrzymania podaży pieniądza.

Operacje kredytowo-depozytowe

Podstawowe źródła kapitału dla banku komercyjnego:

Mechanizm kredytu refinansowego:

BC zawsze żąda zabezpieczenia transakcji. Najlepszym zabezpieczeniem są dłużne papiery wartościowe czyli obligacje najlepszych emitentów.

KREDYTY REFINANSOWE

Kredyty refinansowe:

Aktualne stopy Kredytu refinansowego (KR):

Obligatoryjność KR jedna cena dla wszystkich

Znaczenie kredytu refinansowego:

Operacje depozytowe: aktualne oprocentowanie depozytów w NBP: 1%

Operacje Otwartego Rynku:

Mechanizm Operacji Otwartego Rynku:

B.CB.K

B.C. B.K

Dylemat decyzyjny banku komercyjnego:


$$\text{zaleta}\ b.c\left\{ \begin{matrix} \text{bezpiecze}n\text{stwo}\ \text{transakcji} \\ \text{zyskowno}sc\ (\text{wi}e\text{ksze}\ \text{zyski}\ \text{niby}\ z\ \text{przedsi}e\text{biorcami},\ \text{ale}\ ro\text{wnie}z\ \text{te}z\ \text{wi}e\text{ksze}\ \text{koszty}) \\ pl\text{ynno}sc \\ \end{matrix} \right.\ $$

$\text{zaleta}\ b.k\left\{ \begin{matrix} \text{jak}\ \text{za}\ \text{du}zo\ z\ b.c.\text{to}\ \text{klienci}\ \text{indywidualni}\ \left( \text{przedsi}e\text{biorcy} \right)\text{odejd}a \\ \text{dywersyfikacja}\ zrodla\ \text{przyc}h\text{od}ow \\ \text{utracowne}\ \text{przyc}h\text{ody}\ z\ \text{operacji}\ \text{bankowyc}h\ (\text{pozakredytowyc}h) \\ \end{matrix} \right.\ $

Znaczenie poszczególnych instrumentów polityki monetarnej:

- operacje otwartego rynku wydaje się najważniejsze, największa ilość operacji

RADA POLITYKI PIENIĘŻNEJ

Podmioty dokonujące wyboru:

Idea wyboru:

Sejm- Senat- Prezydent (rok 2005)

Zakłócenia w działaniu IPM:

- błędna diagnoza (sytuacji ekonomicznej)

- błędne użycie (narzędzi polityki monetarnej)

- błędna diagnoza + błędne użycie (nieskuteczność IPM)

-inercja gospodarki- opóźnienie czasowe

- impulsy inflacyjne (np. cena ropy) impulsów nagłych nie wygasimy

- polityka fiskalna

- zagranica

- nastroje społeczne

Ustawa o NBP art. 46

- ograniczenie wielkości środków pieniężnych oddawanych przez banki do dyspozycji kredytobiorców i pożyczkobiorców

- obowiązek utrzymywania nie oprocentowanego depozytu w NBP od zagranicznych środków wykorzystywanych przez banki i krajowych przedsiębiorców

KREDYT HIPOTECZNy

Interbank rates PLN vs. EUR and CHF (%)

  1. Kredyt hipoteczny – umowa regulowana na mocy ustawy, hipoteka – zabezpieczenie rzeczowe kredytu (gdy klient nie spłaci bank może przejąć jego hipoteke na własność)

  2. Procedury zaciągania kredytu hipotecznego:

    • Wymagane dokumenty w bankach:

      • Zaświadczenie o dochodach (z miejsca pracy)

      • Wnioski

      • Zaświadczenie czy zakład pracy nie jest likwidowany

      • Sprawdzenie nieruchomości

      • Uszanowanie hipoteki u notariusza

      • Bank może sprawdzić klienta w BIK, a nie w parabankach jakie ma kredyty

      • Gdy dostajemy promese (potwierdzenie) o kredycie:

        • Idziemy do notariusza, spisujemy przeniesienie nieruchomości, dopiero później bank przelewa nam kredyt

        • Hipoteka musi być zapisana w księdze wieczystej

    • Ubezpieczenie pomostowe – płacone za każdy miesiąc kiedy trwa wpis do księgi wieczystej (zamyka się to w kilkuset zł)

    • Ubezpieczenie nieruchomości od zdarzeń losowych

    • Ubezpieczenie na życie

    • Ubezpieczenie od utraty pracy (krótkie, zazwyczaj na rok)

    • Ubezpieczenie brakującego wkładu własnego zaciąganie kredytu powinno być 80% wartości mieszkania, banki sprzedawały kredyt 100% lub więcej nieruchomości, ponieważ liczyły na wzrost cen nieruchomości. Niestety banki pomyliły się, ceny spadły, dlatego wymagały spłaty brakującego wkładu własnego.

  3. WIBOR 3M+marża – stopa oferowana na rynku w Warszawie

WIBOR 6M+marża – ryzyko jakie banki przerzucały na klienta, bo marża jest stała.

Codziennie banki podają po jakiej kwocie WIBOR chciałyby pożyczyć pieniądze innym bankom i przyjąć depozyty. Z tych danych oblicza się średnią.

Benchmark- pokazuje w jakiej kwocie powinny być udzielane kredyty i przydzielane depozyty.

WIBOR 3M i WIBOR 6M jest to przerzucanie ryzyka na klienta, ponieważ banki zabezpieczają się dając klientom oprocentowanie wg zmiennej kwoty.

Klient, który zaciąganie kredyt na 30 lat, jego stopa procentowa 2,5% będzie ważna tylko przez 3 miesiące, potem może zejść do 2 %.

Lepiej wybrać WIBOR 3M, bo dostaniemy na początku niższe oprocentowanie niż 6M.

Marża cały czas stała, niezmienna przez okres kredytowania. Marża zależna jest od ryzyka kredytobiorcy, np. polityki cenowej banku, struktury banku. Marża jest dochodem banku, wynika z ryzyka jakie podejmuje bank udzielając kredytu.

  1. Kredyt walutowy:

    • Narażony na zmiany stóp procentowych

    • Podatny na zmiany kursu walutowego

FED - FEDERAL RESERVE SYSTEM

Historia:

Struktura FED:

Rada Gubernatorów:

Prezes FED:

Kompetencje Rady:

Cele polityki monetranej USA:

„Efektywne wspieranie pełnego zatrudnienia, stabilnych cen oraz umiarkowanych długoterminowych stóp procentowych”

Brak celu inflacyjnego - Inflation target

Instrumenty polityki monetarnej:

Zakres kompetencji:

Stopa dyskontowa:

FOMC:

Banki Regionalne FED:

Chicago, Boston, San Francisco, New York, Dallas, Minneapolis, Atlanta, Saint Louis

Zadania banków regionalnych:

Federal Reserve Bank of New York:

Kryzys „Sub-prime” 2007-2011

Stabilność polityki monetarnej według FED:

FED- działania

NIPPON GINKO- Bank of Japan

Struktura akcjonariuszy:

Rada Polityki- Policy Board

Podstawowy cel polityki monetarnej:

BANK OF ENGLAND

Komisja Dyrektorów:

Komitet Polityki Pieniężnej:

Zależność BoE:

Stosowanie celu inflacyjnego.

Uwagi do IPM:

CENTRALNY BANK FEDERACJI ROSYJSKIEJ

Organy CBFR:

Narodowa Rada Bankowa:

Zadanie: nadzorowanie Banku Rosji

Prezes Banku Rosji:

Rada Dyrektorów:

Instrumenty Polityki Monetarnej:

Działania nadzwyczajne:

BANKOWOŚĆ KOMERCYJNA

Rachunki, depozyty, rozliczenia

Rodzaje rachunków bankowych:

Znaczenie rachunku bankowego:

Rodzaje lokat

Problemy rynku depozytów

Problem luki depozytowej

Czy depozyty terminowe istnieją?

Wielowymiarowość luki depozytowej

Reguła „osadu”

Atrakcyjność lokat inne sposoby:

Współczesne ryzyko pasywów

Ryzyko Pasywów:

Bankowy papier wartościowy

Obligacje bankowe

OPERACJE ROZLICZENIOWE:

Operacje rozliczeniowe Klasyfikacja rozliczeń

Rozliczenia gotówkowe

Rozliczenia bezgotówkowe

SYSTEMY ROZLICZEŃ:

Rozliczenia pieniężne:

KIR – Krajowa Izba Rozliczeniowa

o NBP – 5,74

o BRE – 5,74

o ZBP – 2,89 (Związek Banków Polskich)

o PKO S.A. – 34,44

o BPS – 11,48

SEPA( Single Euro Payments Area)

(Jednolity obszar płatności w Euro- od stycznia 2008 w Polsce

BANKOWY FUNDUSZ GWARANCYJNY

Idea gwarantowania depozytów (czy trzeba coś gwarantować?)

Dlaczego gwarantować?

Strategie rozwiązywania problemu

Rozwiązanie: ochrona sformalizowana interwencje szczególne (w powyższych przypadkach)

Tryb budowy systemu ochrony

Zarząd nad instytucją gwarantującą

Konstrukcja systemu

Konstrukcje

Składki

Historia gwarantowania

rok liczba upadłych banków

1929 659

1930 1352

1931 2294

Świat przed kryzysem

Polska – BFG (początek lat 90.)

Metody działania BFG

Jak dobrać organy władzy w BFG?

Gwarancje – wyjątki (kogo nie dotyczy?]

Gwarancje- wyjątki- czego nie dotyczy?

Finansowe zobowiązania banków na rzecz BFG:

Opłata na funkcjonowanie BFG:

FOŚG:

Komentarz do opłat i składek: obciążenie aktywów i pasywów

Wysokość polskich gwarancji :

Smutne historie

Gorzkowo

strata 364 tys. PLN (zaczął działać system)

o PKO BP – 68 tys. PLN (musiał zapłacić)

o PKO S.A. – 42 tys. PLN

o BGŻ – 15 tys. PLN

o Deutsche Bank – 323 PLN

o Vereinsbank Polska – 1,09 PLN

Bank Staropolski 2000

o PKO BP – 106 mln PLN

o PKO S.A. – 90 mln PLN

o BGŻ – 22 mln PLN

o Kredyt Bank – 17 mln PLN

o BRE Bank – 14 mln PLN

Prawie smutne historie

SMUTNE HISTORIE:

Realna siła BFG

W czyim interesie są gwarancje

Smutne historie gdzieś w świecie:

Wyzwania wobec systemów gwarantowania

Jednolity Europejski System Gwarantowania Depozytów?

Kryzys subprime a systemy gwarantowania depozytów:

  1. zwiększenie kwoty gwarantowanej

  2. zmiana charakteru gwarancji ( na państwowe)

  3. nacjonalizacja banków

Irlandia, Austria, Czechy, Węgry – wprowadzenie gwarancji państwa

KREDYTOWANIE

Produkty obciążone ryzykiem kredytowym

Kredyt – jako wynalazek finansowy w systemie prawnym umożliwiającym egzekucję należności

Kredyt - jest pożyczką pieniężną zaciągniętą w banku na określony cel i czas oraz za określony procent.

Istota operacji kredytowych :

Klasyfikacja kredytów

Ryzyko kredytowe. Analiza zdolności kredytowej

Czy można udzielać kredytu podmiotowi bez zdolności kredytowej?

Art. 70 Prawa Bankowego:

Analiza zdolności kredytowej

Wkład własny klienta:

Ryzyko Kredytowe:

Kredyt inwestycyjny:

Sposoby redukcji ryzyka kredytowego:

Procedura kredytowa:

Etap 1

Etap 2

Etap 3

Etap 4

Błędne decyzje kredytowe:

Etap 5

Etap 6

Ubezpieczenie do kredytu:

Etap 7

Etap 8

WIBOR – stopa % pożyczek na rynku międzybankowym w Warszawie

WIBID – stopa % depozytów na rynku międzybankowym w Warszawie

Prawne zabezpieczenie kredytu

  1. Pierwotnym zabezpieczeniem kredytu jest jakość kredytowanego przedsięwzięcia

  2. Wtórnym zabezpieczeniem kredytu jest zabezpieczenie prawne

Prawne zabezpieczenie kredytu

  1. osobiste: weksel, gwarancja

  2. rzeczowe: zastaw rejestrowy (sądowy), hipoteka, przewłaszczenie na zabezpieczenie, cesja należności

Charakter prawnych zabezpieczeń kredytu

Prawne zabezpieczenie kredytu

Prawne zabezpieczenie kredytu (rzeczowe) [procedura]

Cesja należności

Prawne zabezpieczenie kredytu- Współczynnik korekty wartości zabezpieczeń prawnych kredytu musi pokrywać wartość kredytu + odsetki+odsetki za zwłokę najlepiej 120-130% wartości kredytu

Produkcja podatków: Kredyt 5 mln

rzeczowe WKZ
Hala 1 mln 0,5(500 tyś) Konie(10 szt) 5 mln 0,2 (1mln)
Podkowy 500 tyś 0,5(250 tyś) Grunt 500 tyś 0,5 (250 tyś)
Maszyny 2 mln 0,4 (800 tyś) Stajnia 200 tyś 0,5 (100 tyś)
Hipoteka 500 tyś 0,5 (250 tyś) Uprzęże 100 tyś 0,4 (40 tyś)
Patent 5 mln 0,2 (1mln) Akcje 1 mln 0,1 (100 tyś)
Surowce 200 tyś 0,5 (100 tyś) Obligacje 500 tyś 0,8 (400 tyś)
9,2 mln 2,9 mln 540 tyś

Klasyfikacja należności bankowych:

kryteria:

Klasy należności:

  1. Należności normalne

  2. należności pod obserwacją

  3. należności zagrożone

  1. Normalne do 1 miesiąca

  2. pod obserwacją od 1m do 3m

  3. należności zagrożone:

Rezerwy celowe:

  1. normalne- 0

  2. Pod obserwacją od 1,5%

  3. Należności zagrożone:

Koszty kredytu

Oprocentowanie stała i zmienna (podstawa zmiennego oprocentowania np. WIBOR)

KREYDTY – uwagi

Wypowiedzenie kredytu-przypadek szczególny-zdefiniowanie wskaźników(każdy kredyt można wypowiedzieć)

Pytaj o wszystko

Cierpliwość klienta

Kredyt konsolidacyjny (podział ryzyka lub limity)

Kredyt hipoteczny – najwspanialszy kredyt

Analityk nie styka się z klientem. Od tego jest doradca.

Błędy szczególne:

Rodzaje gwarancji bankowej:

Limity transakcji z klientem:

Limity koncentracji wierzytelności:

Gwarancja nie jest odwołalna. Sprawdzić czy przypadkiem nie jest odwoływalna.

Faktoring- skup faktur:

Zarządzanie ryzykiem bankowym

Czynniki ryzyka

Ryzyko bankowe - klasyka

Ryzyko kredytowe

Ryzyko aktywów i pasywów

Inna nazwa: ryzyka struktury bilansu

Np. Ryzyko płynności

Ryzyko rynkowe

Ryzyko operacyjne

Ryzyko - wszelkie możliwe przyczyny

Ryzyko:

Jak zarządzać ryzykiem? Jak redukować ryzyko?

Zarządzanie ryzykiem

Zewnętrzne zarządzanie ryzykiem

Wewnętrzne zarządzanie ryzykiem

Komitet Audytu

Specyfika myślenia i działania w zakresie zarządzania ryzykiem

Ryzyko studenta

Organizacja zarządzaniem ryzykiem w banku:

Departamenty

Komitety:

Ryzyko postępowanie

Kwestie szczególne - wybrane aspekty

Behawioralne aspekty kryzysu finansowego

Zgodnie z behawioralna teoria portfelową ludzie kierują sie w inwestowaniu dwoma rodzajami emocji: strachem i chciwością.

Strach przed spadkiem konsumpcji poniżej dotychczasowego poziomu życia skłania ich do utrzymania części oszczędności w walorach bardzo bezpiecznych, których głównym celem jest przede wszystkim utrzymanie realnej wartości pieniądza w czasie(np. Obligacje skarbowe)

Chciwość wiąże sie z nadzieją na skokowy wzrost konsumcji i szybkie osiągniecie wyższej stopy życiowej.

Efekt wąskich ram(narrow framing) polega na analizowaniu problemów w oderwaniu od szerszego kontekstu czy nawet w sposób skrajnie wyizolowany.

Zjawisko księgowania mentalnego(mental accounting) polega na wyizolowanym postrzeganiu aspektów podejmowanych decyzji o charakterze finansowym. Ludzie w swojej świadomości tworzą oddzielne konta dla rożnych rodzajów wydatków lub przychodów, często także wiązać ze sobą określone kategorie wpływów i wypływów.

Księgowanie mentalne odpowiada za tworzenie i utrzymywanie niewłaściwych zdywersyfikowanych portfeli inwestycyjnych. W ich skład wchodzą oddzielnie księgowa e bezpieczne inwestycje "na wszelki wypadek" oraz inwestycje wysoce ryzykowne, nastawione na osiąganie możliwie wysokich zysków, które pozwoliłyby szybko przenieść sie na wyższy poziom konsumpcji.

Wyróżnia sie cztery zasadnicze przejawy nadmiernej pewności siebie:

Efekt ponadprzeciętności

Dokonując ocen i budując przekonania na temat otaczającej ich rzeczywistości, ludzie uznają, ze ich wiedza i umiejętności są ponadprzeciętne. Uważają, ze sa lepsi w danej dziedzinie niż przeciętny człowiek.

Efekt kalibracji

Ludzie proszeni o podanie jakiejś informacji lub prognozy nie w sposób dokładny, lecz jedynie w pewnym przedziale ufności, zwykle udzielają odpowiedzi , które wskazują na nadmierne przekonanie o precyzji posiadanej wiedzy. Ludzie źle oceniają również prawdopodobieństwo wystąpienia określonych zdarzeń, zwykle zbyt ekstremalnie.

Przejawem nadmiernej pewności siebie jest także tzw. Iluzja kontroli, polegająca na tym, że ludzie czasami są przekonani, iż swoimi działaniami mogą pozytywnie wpłynąć na całkowicie losowe zdarzenia.

Z nadmiernej pewności siebie wynikają także nieuzasadniony optymizm i nierealistycznie myślenie życzeniowe. Przejawem nadmiernego optymizmu są często rożnego rodzaju błędy w planowaniu, np. Niewłaściwe oszacowanie czasu potrzebnego do zakończenia planowanych zadań.

Zjawisko wybiórczej atrybucji (self-attribution), polega na przypisywaniu sukcesów (nawet jeśli były tylko przypadkowe) samemu sobie i własnym zdolnościom oraz tłumaczeniu porażek czynnikami niezależnymi np. pechem, błędami popełnionymi przez innych.

Błąd konfirmacji(confirmation bias) - polega na skłonności do poszukiwania informacji, które potwierdzałyby przyjęta wcześniej hipotezę, przy jednoczesnym unikaniu konfrontacji z faktami, które mogłyby okazać sie sprzeczne z dotychczasową opinią lub zakłócić sposób widzenia określonego problemu.

Iluzja poprawności(illusion of validity), czyli trwanie w błędnych przekonaniach a nawet umacnianie ich, demonstrując przy okazji nadmierną pewność siebie.

Nadmierna pewność siebie i nierealistyczny optymizm sprzyjały niedoszacowaniu ryzyka, zwłaszcza, ze błąd konfirmacji nie pozwalał zauważyć ewentualnych sygnałów ostrzegawczych, które mogłyby zmącić wiarę inwestorów w niekończąca sie hossę. Relatywnie długi okres prosperity rynkowej przyzwyczaił inwestorów do łatwych i wysokich zarobków. Zjawisko wybiórczej atrybucji sprawiło, ze wielu graczy osiągnięte zyski przypisywało przede wszystkim swoim umiejętnościami a nie sytuacji ogólnorynkowej. Sukcesy inwestycyjne wzmocniły pewności siebie i zachęcały do podejmowania coraz większego ryzyka.

Błąd ekstrapolacji polega na przywiązywanie nadmiernej wagi do tendencji zaobserwowanych w przeszłości, szczególnie w stosunkowo krótkim okresie i na niewłaściwym ich rozciąganiu na kolejne okresy w przeszłości.

Psychologiczne podłoże błędu ekstrapolacji związane jest z heurystyka reprezentatywności, a zwłaszcza z jej odmiana nazwana błędem krótkich serii. Polega na przedwczesnym wnioskowaniu i uogólnianiu rzekomych prawidłowości na podstawie zbyt małej liczby obserwacji złości.


Wyszukiwarka