1. Projekty innowacyjne PO KL

1.1. Definicja innowacji

Pojęcie innowacji może odnosić się do wielu obszarów: produkty, procesy, marketing czy organizacja¹. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego definiuje pojęcie innowacji, jako „wdrożenie nowego lub znacząco udoskonalonego produktu (wyrobu lub usługi) lub procesu, nowej metody marketingowej lub nowej metody organizacyjnej w praktyce gospodarczej, organizacji miejsca pracy lub stosunkach z otoczeniem” ². W literaturze można znaleźć wiele definicji innowacyjności:

• J. Schumpeter definiuje pojęcie innowacyjności, jako:

1. wprowadzenie na rynek nowego produktu lub produktów o nowych właściwościach;

2. wprowadzenie nowej metody produkcji i nowego procesu technologicznego;

3. otwarcie nowego rynku zbytu;

4. zdobycie nowych źródeł organizacji jakiegoś przemysłu;

5. wprowadzenie nowej organizacji jakiegoś przemysłu³.

• E. M. Rogers z kolei przedstawia pojęcie innowacji, jako ideę lub obiekt, który jest postrzegany jako nowy przez osobę lub inną jednostkę przyjmującą⁴.

• Kotler Ph. uważa, że pojęcie innowacji odnosi się do każdego dobra, które jest postrzegane jako nowe⁵.

Wskazać można również definicje innowacji odnoszące się do przedsiębiorstwa, gospodarki krajowej lub gospodarki światowej oraz innowacje inkrementalne i radykalne⁶. W nawiązaniu do kilku powyższych definicji można stwierdzić jednoznacznie, że innowacje odnoszą się do celowych działań człowieka, które wykorzystując dotychczasowe narzędzia, przedmioty, wiedzę i umiejętności dążą w swych działaniach do postępu. Działania innowacyjne związane są nie tylko z obszarem produktowym, procesowym, organizacyjnym czy marketingowym⁷, ale odnosi się także do szeregu ryzyk związanych m.in. z niemożliwymi do przewidzenia okolicznościami. Uruchamiając procesy innowacyjne powinno się mieć na względzie zwłaszcza:

• koszt i ryzyko – ze względu na duże zaangażowanie ludzi i środków, koszty działań B+R, ryzyko cyklów życia produktu,

• proces uczenia się – ze względu na potrójną spiralę uczenia się:

1. przed rozpoczęciem procesu cechujące się długotrwałym przygotowaniem do realizacji, jak również komasowaniem wiedzy
   i doświadczeń,

2. w trakcie jego trwania powodowane poprzez niemożność wcześniejszego przewidzenia i zaplanowania określonych zdarzeń
   i okoliczności, które wymagają szybkiej interwencji,

3. po zakończeniu i w fazie komercjalizacji zdobyte doświadczenia
   i umiejętności zasilają istniejący zasób wiedzy. ⁸

Na każdym z etapów uczenia się istotną rolę odgrywa zarządzanie wiedzą w organizacji, czyli w miejscu, gdzie powstaje innowacja.

1.2. Źródła innowacji

Innowacja powstaje w efekcie zidentyfikowania potrzeb oraz chęci ich zaspokojenia. Potrzeby społeczeństwa nieustannie ewaluują i są wynikiem wzrostu cywilizacyjnego oraz zwiększenia wymagań i oczekiwań konsumentów. Analizując potrzeby społeczeństwa P.F. Drucker wyróżnił siedem głównych źródeł innowacji. Pierwsze trzy związane są ze społecznym
i intelektualnym otoczeniem, natomiast pozostałe cztery związane są silnie
z wewnętrznym otoczeniem przedsiębiorstwa⁹:

• niespodziewane zdarzenie w tym również niespodziewane sukcesy lub porażki,

• sprzeczność i rozdźwięk rozumiane, jako wykorzystywanie w inny nowatorski sposób dotychczasowych technologii kojarzonych w sposób tradycyjny, jak również eliminowanie niedostosowania poszczególnych czynności w procesach pracy,

• wymogi procesu oraz konieczność wprowadzania wynalazków w różnych dziedzinach a nie tylko w tej, dla której tworzona była innowacja,

• zmiany rynku lub branży pozwalające na długotrwałe i niezagrożone działania,

• zmiany demograficzne możliwe do przewidzenia, wraz ze wzrostem społeczeństwa zmieniają się potrzeby społeczne i indywidualne,

• zmiany w sposobie myślenia oraz wynikających z analizy luk pomiędzy rzeczywistością, a wyobrażeniami o niej,

• nowa wiedza pozwalające na tworzenie innowacji przełomowych.

P.F. Drucker twierdzi również, że kryzys to czas pozwalający na zmiany
i podejmowanie działań na rzecz uruchomienia nowych procesów innowacyjnych. Pomysły innowacyjne to pierwszy krok do przekształcenia ich w procesy innowacyjne, które z kolei pozwalają na zdefiniowanie źródła procesów innowacyjnych. Źródła procesów innowacyjnych to przeniesienie pomysłów na papier i odwzorowanie planów w dokumentacji projektowej, opracowaniu budżetu oraz przedstawieniu zespołu ludzi gotowych realizować innowacyjny pomysł. Program Operacyjny Kapitał Ludzki obejmuje kwestie innowacyjności w sposób horyzontalny¹⁰. Chcąc opracować projekt w ramach projektów innowacyjnych PO KL należy uwzględnić szereg istotnych kroków będących podstawą do prawidłowego opracowania dokumentacji projektowej. Skuteczna innowacja powinna być prosta, powinna pełnić tylko jedną rolę jak również powinna nosić znamiona lidera na rynku.

---

1. Podręcznik Oslo. Zasady gromadzenia i interpretacji danych dotyczących innowacji, Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, Urząd Statystyczny Wspólnot Europejskich, OECD i Eurostat, Zakład Wydawnictw Statycznych, Warszawa 2008 s. 48 (źdródło: http://www.nauka.gov.pl/fileadmin/user_upload/43/46/43464/20081117_OSLO.pdf)↩

2. Ibidem op. cit.↩

3. Schumpeter J., Teoria wzrostu gospodarczego, PWN, Warszawa 1960, s. 64.↩

4. Rogers E.M., Diffusion of innovation, Free Press, New York 2003, s.12.↩

5. Kotler Ph. Marketing: Analiza, uwarunkowania, wdrażanie, kontrola, Wyd. Gebethner i S-ka, Warszawa 1994, s. 322.↩

6. M. Szafrański, K. Grupka, M. Goliński, Program akceleracji wiedzy technicznej i matematyczno-przyrodniczej, Wyd. Politechnika Poznańska, Poznań 2008, op. cit. s. 23↩

7. Pacholski L., Malinowski B., Niedźwiedź S., Badanie zapotrzebowania na usługi w zakresie innowacyjności organizacyjnej w: Wyrwicka M.K. (red.), Tendencje rozwojowe Wielkopolski w kontekście transformacji wiedzy w sieciach gospodarczych, Wyd. Politechniki Poznańskiej, Poznań 2010, s. 241-243.↩

8. Białoń L. (red), Zarządzanie działalnością innowacyjną, Wyd. Placet, Warszawa 2010, s. 31-34.↩

9. Drucker P.F., Dyscyplina w podejściu do innowacji w Harward Busines Review Polska Nr 1/2004 oraz Innowacje i przedsiębiorczość, Wyd. PEW, Warszawa 1992.↩

10. Dygoń M., Wolińska I. Projekty innowacyjne. Poradnik dla projektodawców Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Fundacja „Fundusz Współpracy“, Warszawa 2009, s. 16↩