Notatki wykład psychologia
Psychologia – przedmiot obowiązkowy dla kierunku bezpieczeństwo wewnętrzne
psychologia społeczna na studiach II stopnia
na koniec egzamin w formie testu
nie tylko wiedza, ale również posiadane umiejętności; wiedza to prosta sprawa, ale umiejętności to próby twórczego myślenia czyli zdolność do kojarzenia różnych zjawisk – nie tylko wiedza odtwórcza jest nam potrzebna, ale również posiadane umiejętności
po co jest psychologia ? Aby zrozumieć lepiej, komunikować się.
czym się kieruje człowiek, jak staje się dobrym obywatelem
przemoc, zapewnienie bezpieczeństwa to również problemy rozpatrywane w ramach psychologii
celem przedmiotu jest zrozumienie ludzkiego zachowania.
psychologia to wiedza o człowieku. Potrafi zrozumieć zachowania innych i kierować tymi zachowaniami, Jeden z podstawowych podmiotów społecznego życia jakim jest człowiek- jakimi prawa rządzi się postrzeganie, co powoduje, proces myślenie, dlaczego inni są zacięci na informację, jak pamiętamy, w jaki sposób potrafi nimi kierować, nieprzewidywalne zachowania ludzi innych – po to jest psychologia, aby odpowiedzieć na takie pytania
podstawowe informacje, związki między nimi będą omawiane na wykładach.
zdolność myślenia – głupota to największa współczesna choroba człowieka, myślenie pozwala na stwierdzić jaka jest moc człowieka – gdy nie potrafi myśleć
koncepcje psychologiczne człowieka
brak jednej teorii człowieka powszechnie przyjętej w psychologii – podmiot naszego zrozumienia jest bardzo złożony – bardzo młoda dziedziny wiedzy od XUX do XX wieku zaczynają się początki psychologii.
przełom XIX i XX wieku to początki psychologii
od początków myślenia jest refleksja od człowieka
filozofia – każdy mit o człowieku
IV w p.n.e. – Arystoteles daje podwaliny pod psychologię
wiele nurtów – można wyróżnić co najmniej 4 nurty psychologii – behawioralna, psychodynamiczna (paradygmatyczny) – wywodzi się od pojęcia psychoanalizy Freuda
poznawcza oraz humanistyczna
wszystkie wymienione teorie to tylko cząstkowe teorie o człowieku – w praktyce eklezja
procesy poznawcze – postrzeganie i poznawanie świata – odpowiedź na pytania w jaki sposób postrzegamy, jak definiujemy, o problemach o postrzeganiu ludzi niż przedmioty
myślenie – procesy przetwarzania informacji
kategorie myślenia otwartego lub zamkniętego
Carl Popper jest jednym z autorów pojęcia społeczeństwo otwarte
człowiek myśli w sposób dopasowujący treści do zmiany poglądów czy człowiek musi odbierać wszystko co jest sprzeczne, pojawia się problem emocji człowieka
pamięć – co pamiętamy, w jaki sposób pamiętamy
inteligencja – osobowość, temperament, motywacja, emocje, zachowanie się człowieka – są tacy, którzy mogą stanowić zagrożenie dla najbliższego otoczenia; osobowość machiawelistyczna, autorytarna osobowość.
stres w kontekście życia w wielkim mieście pod wpływm różnych p
psychopatologia – jak źle może działać osobowość
procesy społeczne
wzmocnienie sympatii – nie daje mi satysfakcji
człowiek można analizować z wielu perspektyw – człowiek znajduje się w centrum zainteresowania psychologów – każdego człowieka można badać w oparciu o wiele perspektyw
spojrzenie z wielu stron – dlaczego człowiek tak, a nie inaczej funkcjonuje – brak jednej teorii człowieka
teorie dotyczące człowieka
w psychologii najważniejsze znaczenie mają 4 najważniejsze koncepcje człowieka
zawsze należy patrzeć z wielu perspektyw na człowieka
psychologia psychodynamiczna
koncepcja psychodynamiczna rozwinęła się na bazie nauki Zygmunda Freuda – Freud był ojcem założycielem tego kierunku, stworzył psychoanalizę; Freud był zarówno lekarzem jak i psychologiem.
jako lekarz często pracował w przyczółkach, gdzie miał tam do czynienia z nerwicą
objawy polegające na nieuzasadnionym Zacho
nerwica charakteryzuje się kompulsywnymi zachowaniami – mycie w rąk w sposób uporczywy
natręctwa, myśli od których nie jesteśmy w stanie się oderwać
każdemu z nas może trafić się jakieś natręctwo
stany, w których odzwierciedla się przyszłe doświadczenie
pracował z chorymi, którzy nie byli świadomi swoich reakcji
sfera nieświadomości miała determinować ludzkie zachowania
dwa wielkie popędy decydujące o naszym życiu – dwie podstawowe siły – popęd życia (określany również jako popęd), który kieruje naszym rozwojem oraz popęd śmierci.
popęd życie – kierowanie własnego ja, zachowania obiektywne
popęd agresji, śmierci –
sfera popędowa jest niedostrzegalna dla świadomości
trójczłonowa teoria osobowości
3 elementy
popęd nadaje siły zachowaniu człowieka
sfera ego – świadomości (człowiek zaczął zdawać sobie sprawę z własnego ja)
jedyna świadoma sfera to sfera ego
osobowość – superego – wewnętrzne, system norm społecznych, moralnych przyswojonych przez człowieka w czasie procesu socjalizacji
moralne wartości tworzą superego
wyrzuty sumienia to Freudowskie superego
brak poczucia dyskomfortu związki z pełnieniem norm
człowiek to istota nieświadoma, jego popędy decydują o nim – dwa najważniejsze popędy to popęd życia oraz popęd śmierci
myśl o nieświadomości
konflikt - człowiek żyje w konflikcie
konflikty mogą wyzwalać nerwicę – brak
bardzo często pojawia się konflikt ról – między chociażby rolą rodzicielską a rolą zawodową (praca lub dziecko).
konflikt
mechanizmy obronne to pewne sposoby radzenia sobie z trudną rzeczywistością
łagodzi skutki tego problemu, konfliktu
aby obniżyć poziom lęku,
bardzo destrukcyjny charakter ma dla człowieka lęk
poczucie godności, samooceny
teoria mechanizmów obronnych przetrwała do dzisiaj
konflikt motywów – jednym z najpopularniejszych przykładów konfliktu motywów jest wiersz „Osiołek” – osiołek miał do wyboru zarówno obrok jak i siano, nie mógł podjąć żadnej decyzji i zdechł z głodu.
wyparcie – represja
to co nie jest dla nas przykre
represja to mechanizm wyparcia np. chodzenie na zakupy, wykonywanie prac domowych
projekcja to inaczej rzutowanie – przenoszenie własnych zachowań na zachowania innych ludzi
superego mówi, że zrobiłeś źle, mówimy wtedy, że wszyscy tak robią
tak jak inni robią – na tym polega mechanizm projekcji
racjonalizacja – motywowanie niezgodne z rzeczywistością
brak
mówimy, że coś się nam zdarzyło, jakoś to wszystko wyszło
brak szacunku dla tej osoby
- substytucja (zastępowanie osób , celów dla samorealizacji)
zastępujemy bardzo ważny dla nas cel – deprecjonujemy wartość tego celu poprzez zastępowanie go innym celem
wskazane mechanizmy obronne służą redukowaniu problemów
każdy człowiek posiada potrzeby biologiczne – oddychanie, seks, jedzenie, stymulacji z zewnątrz, odbieranie bodźców pochodzących z zewnątrz
choroba sieroca u dzieci – brak bodźców,
sfera potrzeb społecznych w procesie socjalizacji – najważniejsze potrzeby to potrzeba bezpieczeństwa, akceptacji, miłości, kontaktów z innymi ludźmi.
to wynik socjalizacji
behawioryzm – za początek tego kierunku uznaje się początek XX wieku w USA
odmienne cechy, głosi, że człowiek jest napędzany przez popędy
poprzez obserwację jego zachowań
geny – podłoże biologiczne oraz środowisko życia
bodźce są w pewnych doświadczeniach
nagroda utrwala pewne zachowania
nagroda to lepszy motywator niż kara
nagroda albo kara
koncepcja poznawcza, że człowiek jest istotą zdolną, myślącą, kreatywną, zdolna do przewidywania swoich zachowań oraz do ponoszenia odpowiedzialności.
człowiek jest istotą filtrem poznawczym, który przetwarza pewne informacje
myśli, spostrzega i potrafi wyciągać wnioski o swoim zachowaniu
człowiek jest istotą samosterowalną, tylko
źródłem problemów jest informacja – klucz tkwi w tej koncepcji
informacja –człowiek działa zgodnie z nią.
dwa źródła – źródło zewnętrzne (dochodzi do naszej świadomości) oraz wiedza, która jest przekazana
proces myślenia polega na operowaniu informacja, że nowa informacja ma zdolność przekazania
stan naszej wiedzy jest zmienny
człowiek jest istotą zmienną
metabolizm
pewna sieć, istnienie pewnych struktur
struktura poznawcza – wiedza o innych ludzi, wiedza o środowisku
bardzo wiele informacji dochodzą do nas
w postaci
wiedza jest utrwalana i z – pojawiają się pewne schematy np. stereotypy – charakteryzujące przez pewne uwarunkowania, zachowania
schemat kibola - pewna struktura poznawcza, którą można modyfikować
budowane w drodze doświadczenia
z fizycznego punktu widzenia różne cechy struktur:
- złożoność (stopień złożoności) – biorę pod uwagę różne kryteria, bardzo różne kryteria warunkowania
koncepcja humanistyczna – człowiek jako osoba, więź, człowiek jest jednostką zarówno w sferze biologii oraz psychologii
pewna harmonia ze środowiskiem
moc wynika z jego dobroci – człowiek z natury jest dobry
jesteśmy ze swojej natury dobrze, ale pojawia się pytanie czym jest dobro ?
człowiek dąży do rozwoju, kreacji innych form życua
piramida potrzeb Masłowa – w drodze zrozumienia potrzebny
człowiek zawsze się rozwija
dążenie do samorealizacji – rozwój przez samorealizację jest
jest satysfakcja – w pracy, w miłości
później następuje rozwój potrzeb wyższych
możliwość samorealizacji
konfliktu nie da się wyeliminować
3 podstawowe zasady relacji
- bądź sobą(zasada asertywności) – bądź sobą w stosunku do innych osób
- akceptowalność drugiego człowieka
- zasada empatii – współczuwania
zastana sytuacja w ramach jakiegoś stanu
procesy poznawcze – pierwsze etapy, panorama wiedzy,
podział
percepcja – proces p
selektywność uwagi – proces śledzenia bodźców wrażliwych mimo szumu – bodźców nie mających znaczenia dla podejmowanych czynności; dobrym przykładem jest skupienie uwagi ucznia uczącego się w treści lekcji pomimo hałasów docierających do szkolnej Sali zza otwartego okna
mamy do zrobienia dwie różne rzeczy
przedłużona koncentracja – umożliwia monitorowanie otoczenia przez dłuższy czas w celu poszukiwania bodźców określonego typu np.
podzielność uwagi – gdy dwie rzeczy są wykonywane jednocześnie np. czytanie gazety, słuchanie radia
selektywność uwagi
przedłużona koncentracja
czujność – polega na skupieniu uwagi na celu wychwycenia informacji np. podczas słuchania audycji na słowo klucz
przeszukiwania – dotyczy aktywnego poszukiwania informacji pośród zbioru różnych informacji, zdolność do celowego i aktywnego wyselekcjowania informacji
praca mojego układu nerwowego za to wszystko odpowiada
pamięć – możliwe jest uczenie się człowieka
uczenie się – pamięć i uczenie się to dwa elementy tego samego procesu
pamięć jest zdolna do przekazywania informacji do ponownego wykorzystania
nabywanie, przechowywanie i ponowne odtworzenie informacji – 3 podstawowe wyznaczniki procesu zapamiętywania
zespół procesów poznawczych pozwalających na nabywaniu, przechowywaniu oraz póżniejszym odtwarzaniu informacji
gdy ktoś traci wszelką pamięć – nie wie kim jest
cechy pamięci:
- szybkość
jak szybko zapamiętujemy i ile czasu na to potrzebujemy
chodzi o szybkość zapamiętywania
trwałość procesu – jak długo coś pamiętamy
proces zapoznania to tylko część, mały fragment tego procesu
zakres pamięci to około 7 cyfr do zapamiętania, już 15 cyfr to za dużo dla każdego, nikt nie będzie w stanie zapamiętać aż 15 cyfr
wierność pamięci – gdy musimy coś sobie przypomnieć to o
gotowość – bardziej taka zdolność do ciągłego pamiętania tego co zostało przygotowane
ze względu na długość :
- pamięć sensoryczna (ultrakrótka, pamięć zmysłów) – trwa dosłownie tylko ułamki sekund
- pamięć krótkotrwała (operacyjna, pamięć świeża – STM) – pamięć kilkuminutowa
- pamięć długotrwała (LTM)
pamięć świeża pozwala nam na funkcjonowanie
zaburzenia pamięci dochodzi na wskutek procesu starzenia się
długotrwała pamięć do pamiętania zwyczajów przed nawet wielu lat
pamięć sensoryczna – czas trwania tej pamięci wynosi około pół sekundy
duża pojemność, bez zniekształceń pojmowanie
eksperyment Speling
pamięć żywa – pamięć krótkotrwała
krótka – do kilkunastu sekund lub do kilkunastu minut
długotrwała pamięć – nieograniczona pamięć, zazwyczaj bardzo długo pamiętamy
czynności pamięciowe:
- zapisywanie informacji w pamięci
- przechowywanie informacji w pamięci
- wydobywanie, odtwarzanie informacji
3 podstawowe mechanizmy pamięci:
- pamięć sensoryczna
- pamięć krótkotrwała
- pamięć długotrwała
nawyki to zawsze powtarzanie jakiś informacji
typ informacji:
- deklaratywna (jawna świadoma) – fakty, wydarzenia
- niedeklarytatywna (nieświadoma)
warunkowana klasycznie – odruch warunkowy na podstawie odruchów bezwarunkowych
pamięć niedeklarytatywna
stres
kryzys to nie jest zawsze jakaś katastrofa
wiele sytuacji
podstawowe pojęcie kryzysu to stres
stres przeżywa każdy człowiek – stres jest spowodowany wieloma czynnikami – silna trauma, silne uniesienia prowadzą do powstania emocji
podstawowe dla nas znaczenie ma słowo stres
twórcą koncepcji stresu był lekarz Setye
twórca koncepcji stresu był lekarzem, zajmował się głównie stresem fizjologicznym
stres fizjologiczny ma miejsce wtedy, gdy organ podejmuje działania polegające na zaburzeniu homeostazy (równowagi).
np. wysoka gorączka jest spowodowania ni
jest z nami nie dobrze i wtedy może pojawić się gorączka
stres fizjologiczny to czynnik obiektywny
stres fizjologiczny można odnosić do psychologii
stres to nic innego tylko stan napięcia emocjonalnego oraz reakcja organizmu
stres powoduje
istnieje co najmniej kilka czynników stresu – zagrożenie jako pierwsze pojęcie, gdy znajdujemy się w trudnej sytuacji, zagrożone jest nasze życie oraz zdrowie
dla większości ludzi istnieją takie same wartości np. rodzina, zdrowie, życia
gdy istnieje źródło stresu to może wystąpić stres
- przeciążenia – wy
pewne emocje mogą powstać na wskutek zbyt dużego wysiłki
- zakłócenia – okoliczności, które umożliwiają nam podjęcie działań, podjecie jakieś sensownej decyzji np. brak długopisu – zakłócenie owiduje stan napięcie emocjonalnego
formy stresu
pierwsza faza to faza przystosowawcza, gdy stara się pilnować do sytuacji, która ma – wchodzi w
faza przystosowawcza
faza progowa – stres zaczyna działać w sposób destrukcyjny na człowieka
krytyczna faza – przekroczenie pewnego progu stresu
dystres – stres zabójczy
reakcja obronna – 3 faza
dochodzi do zaburzenia uwagi np. stres przed egzaminem
tracimy pamięć do czegoś
brak pamięci co do niektórych zdarzeń
zachorowanie człowieka czyli na pewno matematyka np. ucieczka na oślep –sfera ruchowa
odwrotna reakcja – stać jak przysłowiowy słup soli, brak logicznego myślenia
zaburzenie funkcjonowania całego organizmu –może zarówno pojawić się taka jednorazowa reakacje lub stres przewlekły
stan chronicznego napięcia – prowadzić może do chorób w tym do obłędu, brak kontroli zachowania człowieka
związek stresu z codziennym życiem ?
stres a życie codzienne
czynniki tkwiące w środowisku –życie w wielkim mieście może spowodować bardzo duży poziom stresu na co dzień
brak poczucia bezpieczeństwa na co dzień w wielkim mieśćie
jedna wielka
natłok informacji, wszechobecny hałas oraz zanieczyszczenie środowiska w tym głównie zanieczyszczenie powietrza może spowodować stres
wiedza służąca do stymulacji emocji oraz do nawyków
nadmiar innych ludzi – w mieście znajduje się bardzo wiele obcych ludzi, środki transportu są pełne ludzi – są to wszystkie zagrażające nam sytuacje dla naszego bezpieczeństwa, które naturalnie mogą powodować odczuwanie stresu.
inna interpretacja takich zjawisk jest widoczna m.in. w dyskotece
brak hałasu na wsi – na wsi czujemy się zazwyczaj bezpiecznie tak samo jak w małym mieście
inne natężenie tego stesu jest na wsi, a całkiem inny w mieście
zależy od sposobu interpretowania zdarzeń – dwa czynniki do
jak my czujemy swoją sprawność to tak robimy
poczucie sprawności, samokontroli – brak bezradności
trwała atrybucja
stres
kryzys to nie zawsze jest katastrofa
wiele sytuacji
podstawowe pojęcie kryzysu to stres
przeżywa człowiek silny stres – powodowany wieloma czynnikami
podstawowe dla nas znaczenie ma pojęcie stresu
twórcą koncepcji stresu był lekarz Seyte
twórca tej koncepcji stresu był lekarzem – stres fizjologiczny
np. wysoka gorączka jest mechanizmem obronnym organu przed inwazją czynników uszkadzających
jest z nami nie dobrze i wtedy występuje gorączka
stres fizyczny to czynnik obiektywny
stres fizjologiczny odnosi się do psychologii
czynniki
aspekty pamięci w zeznaniach świadków
świadek to nie jest często wystarczający dowód w prowadzonym śledztwie
nie jest wystarczający
czy człowiek to zawsze wiarygodny świadek
pamięć krótkotrwała – STM
pamięć epizodyczna (LTM) – dla epizodów
pamięć – słuchowa, dotykowa, wzrokowo
zapamiętywanie, przekazywanie i odtwarzanie
model pamięci
portret pamięci zbiorowej
zapoznanie – nie jest odwrotność lub brak procesu
przechowywania ślady w pamięci – zapoznawanie to proces
równoległy lub
bardzo dużo jesteśmy w stanie zapamiętać, ale mało pamiętamy
zacieranie się śladów
zakładanie się jednych obrazów na drugie (interferencja)
spostrzeganie
- czynniki zewnętrzne:
- czas spostrzegania
- odległość od postrzeganego przedmiotu
- ruch – ruch powolne zmiany, nakładające się
- oświetlenie
- stan pogody
czynniki anatomiczno-fizjologiczne:
- wiek
- zmęczenie
- wady narządów percepcji
- stan trzeźwości
- menstruacja i ciąża
zaburzenia pamięci
procesy psychiczne:
- optymizm poznawczy – w danych
- obronność percepcyjna
- depresja
- zainteresowanie poznawcze
- sugestie, uprzedzenia oraz stereotypy
- uwaga
źródła z
- strach przed zemstą sprawców
- strach przed potencjalną karą
- strach o osoby ludzkie
- prze
- chęć zemsty na kimś
- okazja do zwrócenia na kogoś uwagi
ofiara broni sprawcy – syndrom sztokholmski
zabroniona miłość oraz dysonans społeczny
bardzo często w ramach dnaej przemocy ofiara broni oprawcę, gdyż go kocha
źródła błędów:
- niepo
błędy spostrzegania zwrokowego
błędy związane z narządem węchu
czynniki PS
rodzaje kłamstwa:
- kłamstwo normalne
- konfabulacja
- mitomania, kłamstwo patologiczne
podstawowe kłamstwo – brak prawdy
Fantazjowanie:
- kłamstwo
metody badawcze kłamstwa w zeznaniach
metody psycholigczne
Wariograf – do przewodów
hipnoza – meotady
EMOCJE
procesy postrzegania przez człowieka
silne odczucia świadome lub nieświadome o charakterze pobudzenia pozytywnego (pod wpływem zachwytu, spełnienia) lub negatywnego. Emocje – procesy emocjonalne to procesy społeczne, które poznaniu i czynnościom podmiotu nadają jakość oraz określają znaczenie jaki mają dla niego będące źródłem emocji
źródła emocji:
- słowo
- samoocena
- bodźce
- obiekty
- potrzeby
stres – bardzo silne emocje
funkcje emocji:
- pełnią funkcję poznawczą
- motywacyjna – podobna do działania drugiego jakiegoś zdarzenia
więzi społeczne – różne rodzaje więzi
w kontekście społecznych relacji więzi – w socjologii
z perspektywy psychologicznej – kategorie związków między ludźmi
psychologia to opowieść o jednostce i ich relacjach z innymi osobami
związki między osobami – różne postacie tych związków
socjologia zajmuje się głównie więziami stowarzyszeniowymi
sympatia i miłość
miłość
potrzeba bliskości to jedna z podstawowych potrzeb człowieka
potrzeba afiliatywna – bliski związek – jest to jedna z potrzeb biologicznych
gdy nie ma zapewnionej tej potrzeby to istnieją stany negatywnych emocji,
nie ma jednej powszechnie przyjętej definicji miłości – bardzo enigmatyczny obiekt
zainteresowanie i miłość to uczucie
definicje miłości – miłość w kategoriach uczucia (pewien proce emocjonalny wymagający pewnego czasu na rozwój) – proces złożony z wielu emocji
teza – naukowe podejście do miłości – zespół emocji
miłość może być opisywana za pomocą wielu kategorii
trójczłonowa teoria miłości
3 najważniejsze czynniki miłości:
- namiętność
- intymność (bliskość)
- zaangażowanie
miłość partnerska – dwóch ludzi zarówno dwójka lidzu innych płci jak i tożsamych płci
między dwojgiem ludzi – to nie jest wolna miłość
związek małżeński to związek partnerski we wszystkich
miłość jako proces – przechodzi przez etapy
w pierwszym momencie
czym jest namiętność – jest to uczucie, emocja, która jest oparta na pożądaniu (dominacja seksu) – wzbudza również inne potrzeby namiętność – inne potrzeby np. dominacji, samorealizacji itp.
seksualność człowieka jest najważniejsza
warunkowana przez naturę seks – dla prokreacji jest seks
bardzo szybko tworzy intymność – bliskość
jednocześnie albo intymność i bliskość bardzo szybko ze sobą
czym jest intymność ? Jest to bardziej altruizm – kierowanie się na drugą osobą - zakłada pragnienia dobra dla drugiej osoby
tęsknota – strata, gdy musimy się rozstać
szacunek, zrozumienie, zdolność do
dawanie wzajemnego wsparcia
intymność
ta druga osoba
miłość to nie jest nigdy zazdrość, egoizm
miłość nie polega na udowadnianiu swojej miłości
miłości nie trzeba udowadniać
zaangażowanie
miłość braterska – brak namiętności
namiętność bardzo szybko narasta i
sporo sytuacji
Różne fale miłości
I faza – to faza zakochania się, ale to nie jest jeszcze miłość – osoby takie zachowują się trochę jak chorzy psychiczni (tracą świat, brak logicznego myślenia) – ślepa miłość
fala romantycznego związku – bardzo szczęśliwi
fala pełnej miłości – sporo problemów życiowych (zawsze pojawiają się jakieś kłopoty) – zdolność do pokonywania przeżyć
punkt krytyczny dla miłości – faza pełnej miłości
rutyna to przezwyciężanie się do związku
o miłość trzeba dbać – sztuka miłości
bliskość – wartość nagradzająca do pewnego momentu
nowość źródła – brak cech codzienności
tylko zaangażowanie trwa
miłość przyjacielska
związek pusty – brak zaangażowania i namiętności
miłość braterska – szacunek, brak seksu
związek pusty często trwa aż do śmierci – każda zmiana to stres dla nas
nie jest znane to co jest nowe dla nas
stare jest zawsze raczej pewne dla nas niż to co jest nowe
bardzoe
bardzo sporo obecnie jest rozwodów – brak oparcia dla tych związków
miłość oparta na bezinteresownym dawaniu tego co najlepsze – brak zwrotów, ale to utopia
reguła wymiany w związkach ludzi
nie możemy być tylko dawcami – poczucie krzywdy
poświęcenie się dla spraw rodziny, ale to radość, a nie koszty
sprawiedliwa wymiana uczuć
miłość rodzica dla dziecka
trzy style przywiązania:
- polegający na unikaniu – związek dziecka z rodzicem
- brak kontaktów z rodzicami – dzieci idą do żłobka, do przedszkola
bliskość w relacjach intensywnych
dziecko niekochane przez rodziców
typy kasanowy – nie mają szansy na bliskość
związki lękowo-ambiwaletne
rodzice manipulują miłością – brak do wymagań
utrata miłości, a dziecko posiada lęk przed utratą
nie
oparty na bezpieczeństwie – miłość rodzicielska – wzór namiętnej miłości, która ma szanse przetrwać to musimy wypracować dla nas
główne teorie osobowości
teorie cech – każda osobowość można scharakteryzować w określonej liczbie cech. Według tej teorii to zbiór cech stałych charakterystycznych dla danego człowieka
teorie konstytucjonalne
F. Kretschmer – 3 typy osobowości
budowa ciała – wątły, atletyczny i krępy
terowi behawioralna (uczenia się)
osobowość to zespół nawyków stałych w trakcie życia człowieka – struktura nawyku
system nawyków poprzez doświadczenia
poznawcze teorie osobowości
jednostka ludzka jest samodzielnym podmiotem
G.A. Kelly – teorie poznawcze
każda osobowość jest niepowtarzalna
teoria ról
T.M. Newcomb – elementy struktury są role
płeć biologiczna determinuje człowieka w rolach płeć
płeć przydziela zadań
dwa rodzaje ról – role specyficzne oraz role wspólne
stosunek ja i świat
na ile my jako zespół właściwosićmamy
składniki osobowości:
- temperament
- zdolności i uzdolnienia
-inteligencja
- potrzeby
- zainteresowania
- postawy
- obraz samego siebie i obraz świaa
zakodowane w mózgu – ilość połączeń między mózgiem
gdy spore są możliwości to
możliwość – typ układu nerwowego
system wiedzy – co wiemy o sobie
temperament – zespół cech właściwych, dynamiczne składniki osobowości
możemy wyróżnić silny oraz słaby temperament
różnice między temperamentem
wszystko pochodzi od Hipokratesa
sangwinik – Silby, zrównoważony, jest pogodny, cechuje go bogata mimika
sangwinik – równoważnie i pewność siebie, jest silny oraz zrównoważony
flegmatyk – silny, powolny, zrównoważony, mała ruchliwość, równowaga, mała ruchliwość, równowaga proces pobudzania i hamowania
choleryk – silny, ruchliwy, gwałtowny, wybuchowy, duża energia życiowa, brak opanowania
melancholik – słaby, słabość procesów, bierny, zahamowany, powolny, bierny, mało ruchliwy oraz zamknięty w sobie
zdolność to co wrodzone, nasze zainteresowania
efektywność to zdolności
uzdolnienia – o twórczości
bardzo skuteczne działania w danej dziedzinie
potrzeby – należą do stosunków dynamizujących zachowanie jednostki
postawa jako pewne ustosunkowanie się
obraz właściwego siebie i obraz siebie
postrzeganie własnej osoby
poznawanie samego siebie
postrzeganie otaczającego nas świata
brak drugiej takiej samej jednostki jak my
ja społeczne – pewne odniesienie do
ja realne i ja idealne
co wpływa na kształtowanie się osobowości
- środowisko biologiczne
- środowisko społeczne
- wpływ kultury
- przyjmowanie wzorców
zaburzenia osobowości
typ osobowości, który przynależy do systemów autorytarnych
czynnikowe koncepcje osobowości
eksperyment profesora Zimbardo
pięcioczynnikowy model osobowości
normalny model do badania i interpretacji – do badania populacji
koncepcja Goldberga – pięcioczynnikowa koncepcja
- neurotyczność
- lęk
- agresywna wrogość
- impulsywność
- nadwrażliwość
- nieśmiałość
bardzo
ekstrawersja:
- serdeczność
- aktywność
- asertywność
otwartość na doświadczenia
- estety tyka
- uczucia
- idee
wartości
ugodowość:
- zaufanie
- ustępliwość
- skromność
-
człowiek w tłumie – jak człowiek zachowuje się w tłumie
mówiąc o zachowaniu człowieka w zbiorowości odwołujemy się do Gustawa Lebonna
podejście w jaki sposób funkcjonuje tłum pochodzi z przełomu XIX i XX wieku z książki „Psychologia tłumu” – te prawidłowości są nadal aktualne.
próbował zrozumieć zachowania ludzi w masie – do klasyki psychologii
współczesne teorie i rozważania odwołują się do tej teorii
czym jest tłum ?
tłum jako masa nie da się niej wyróżnić poszczególnych jednostek - to nie jest zbiór ludzi jako takich; zachodzi zjawisko de indywidualizacji.
przestajemy być autonomicznymi członkami grupy, a tylko
możemy mówić jako o tłumie – de indywidualizacja, dochodzi do wyrzeczenia się własnej indywidualności
powstanie zbiorowej świadomości – człowiek przejmuje myśl jaką kieruje tłumem – tak samo myśli jak pozostali w tłumie
zanik indywidualnego myślenia – myślenie w tłumie
brak idei i interpretacji, jeden temat ważny z punktu widzenia tłumu
zbiorowe działanie tłumu – wspólne myślenie na tematy
brak myśli na
emocje – każdy tłum przeżywa jednakowe emocji
czujemy tak samo jak inni w tłumie,
dochodzi do uniformizacji myślenia, działania – ujednolicenie, wszyscy zachowują się podobnie, są tacy sami.
różna wizualne symbole np. szaliki klubów piłkarskich są do siebie podobni, tworzą pewną wyodrębnioną zbiorowość.
bardzo łatwo można manipulować tłumem
tłum nie myśli tak jak sam człowiek – oparte na procesie operowania informacjami
tworzenie obrazów do przekazania informacji
kultura masowa to kultura obrazowa
pewien obrazek, który budzi skojarzenia dla nas
Lebann nie lubił socjalistów – brak wyższej autonomii dla tłumu
emocje w tłumie – bardzo pozytywne przeżywanie
silne reakcje na proste bodźce – brak zbiorowości dla
silne emocje, czasami nawet bardzo silne emocje są spowodowane przez proste bodźce
zdolność
bardzo łatwo można do tego doprowadzić – amplituda emocji od pozytywnych do bardzo negatywnych
poczucie siły oraz potęgi człowieka znajdującego się w tłumie
anonimowość w tłumie człowieka – jest samotny, w masie
brak
dochodzi do dyfuzji, rozmycia się odpowiedzialności
łatwo kierować tłumem bardzo szybko może dochodzić do utraty kontroli nad tłumem
tłum stanowi potencjalne zagrożenie – dochodzą tak silne emocje, w tym przede wszystkim strach, że bardzo dużo
ucieczka w sytuacji paniki – jak inni ludzie tak jak my uciekamy
jak kontrolować tłum ? sprawować nadzór nad tłumem
tłum mniej gęsty jest w centrum – pewną jądro, środek tłumu
alternatywne ośrodki władzy,
kontrolowanie oraz kierowanie tłumem
ogromne emocje tłumu
bardzo częstym miejscem dla wszelkiego rodzaju demonstracji jest plac Zamkowy w Warszawie
bardzo często pojawiają się również służby w cywilu, które chcą kontrolować tłum
najważniejsze jest zapobieganie, a nie usuwanie skutków
odpowiedzialność służb zawsze ciąży nad wykonaniem zadania
bardzo znana reguła życia społecznego – zasada służnośći
reguła wzajemność – odruch oraz reakcja na odruch
społeczny dowód słuszności –
inteligencja – podstawowy mechanizm przystosowawczy dla człowieka, który musi przetwarzać potrzebne informacje
gdy inteligencja szwankuje wtedy jest problem
rozwój cywilizacji jest obecnie bardzo wysoki – byłby inny gdyby nie byłoby inteligencji
różne metody, relacji do których trzeba się przystosowywać
poznawcza inteligencja – nie wystarczy do danego przystosowania się – inteligencja to bardzo ogólna zdolność umysłowa dotycząca między innymi następujących czynności: zdolność rozumowania, planowania, rozwiązywania problemów, rozymienia złych myśli, szybkiego uczenia się na podstawie doświadczenia.
inteligencje próbowano określić liczbowo – pomiar inteligencji, brakuje jednej powszechnie przyjmowanej definicji inteligencji
inteligencja może mieć wiele czynników, które powinny być mierzone oddzielnie
pomiar inteligencji rozpoczyna się od początku XX wieku
wykorzystywano dzieci, które sa lepiej od tych
próbowani zmierzyć inteligencję dziecka, aby dać mu możliwość rozwoju
Alfred Binet w 1905 r. opublikował pierwsze sprawozdania dotyczące pomiaru inteligencji w drodze prób badania sprawności umysłowej u dzieci poprzez wykonywanie przez dzieci prostych zadań.
skala Bineta jest oparta na poddwananej do zrobienia przez dziecko, aby sprawdzić ile zadań rozwiążą poszczególne dzieci.
pięć dobrze zrobionych zadań
wiek umysłowy dziecka mógł być zgodny albo nie z wiekiem biologicznym
zrobił 5 zadań dla pięciolatka – jego wiek to 5 lat
wiek umysłowy może nie być równy wiekowi życia – bardziej inteligentniejsze od dziecka, które rozwiąże 5 zadań
stosunek wieku umysłowego do wieku życia
10/8 x 100 = 125
wiek równa się 8 lat
wiek umysłowy to 10 lat
100 – jest to pewna przeciętna wartość
powyżej 100 – mamy do czynienia z ponadprzeciętną osobą
twarda standaryzacja dla dzieci na całym świecie
skala Wechstera – na inteligencję werbalną i niewerbalną
podział na inteligencję werbalną oraz niewerbalną – zdolność prawidłowego formułowania myśli jak i pewne działanie
wykres albo tabelka ilorazu inteligencji
krzywa Gausa – krzywa normalna
dwie skale w skali wykresowej
genetyczne zdrowy posiada wrodzoną inteligencję
przy chorym teoria inteligencji
psychometria to jeden z działów psychologii, która zajmuje się testowaniem umysły, w każdym jego aspekcie w tym ludzkiej osobowości oraz zdolności.
Spiderman – inteligencja ponadkierunkowa
czynnik g odpowiada za inteligencję ogólną
zdolność kierunkowa np. takt muzyczny – zdolność typu s
nad tym nadzór ma
czynnik g oraz czynnik s
teoria czynnikowa – Raymond Cottel
inteligencja twórcza i praktyczna
twórcza – czynnik g
obejmuje zdolność ludzi do radzenia sobie z dwoma elementami
praktyczna – radzenie sobie z codziennymi zadaniami, zaradny życiowo
określa zdolność do przemieszczania się do nowych kierunków , selektywnych kontaktów oraz do kształtowania własnego otoczenia
ludzie mogą posiadać bardzo wysoką inteligencję
osobowość w psychologii
zespół cech wzajemnie wpływających na siebie, tkróa można tr
dzięki osobowości łatwiej jest zrozumieć czym jest temperament, inteligencja oraz emocje
główne teorie osobowości
teorie cech – każdą osobą można scharakteryzować w określonej licznie cech. Według tej teorii to zbiór cech stałych i charakterystycznych dla każdego człowieka
G.W. Allport
teorie konstytucjonalne osobowości
E. Kretschmer – wyróżniamy 3 typy osobowości ze względu na budowę ciała – wątły, atletyczny oraz krępy.
teoria behawiorystyczna
osobowość to zespół nawyków stałych w trakcie życia człowieka – struktura nawyku
J. B. Watson – system nawyków poprzez doświadczenia
poznawcze teorie osobowości
Jednostka ludzka jest samodzielnym podmiotem
G.A. Kelly – teorie poznawcze
każda osobowość jest niepowtarzalna
teoria ról
T.M. Newcomb – elementem struktury są role
płeć biologiczna determinuje człowieka w rolach płeć przydziela do zadań
2 rodzaje ról – specyficzne role oraz role wspólne
relatywna teoria osobowości
stosunek ja- świat
na ile my jako zespół właściwości mamy zdolność do zmiany świata
składniki osobowości:
- temperament
- zdolność i uzdolnienia
- inteligencja
- potrzeby
- zainteresowania
- obraz samego siebie oraz obraz świata
zakodowane w mózgu – ilość połączeń między mózgiem
gdy są spore możliwości to podnoszenie możliwości
system wiedzy co wiemy o sobie
temperament – zespół cech właściwych każdemu człowiekowi
dynamiczny składnik ludzkiej osobowości
można wyróżnić zarówno silny oraz słaby temperament
różnice między temperamentami już od czasów Hipokratesa
sangwinik – silny, zrównoważony, jest pogodny, cechuje go zazwyczaj bogata mimika
sangwinik – zrównoważanie oraz pewność siebie
flegmatyk – silny, powolny, zrównoważony, mała ruchliwość, równowaga procesów pobudzania oraz hamowania
choleryk jest silny, ruchliwy, gwałtowny, wybuchowy, duża energia życiowa, brak opanowania
melancholik – słaby, słabość procesów, bierny, zahamowany, powolny, mało ruchliwy, jest zamknięty w sobie
zdolność to co wrodzone, nasze zainteresowania
efektywność to pewne zdolności
uzdolnienia – o twórczości
bardzo skuteczne działania w danej dziedzinie
potrzeby – należą do czynników dynamizujących zachowanie jednostki
brak i podstawowe lub w innych dziedzinach władzy, afiliatywne oraz osiągnięcia
zainteresowania przez warunki
postawy utajone oraz czynne
zachowywanie się wobec przedmiotów, osób i sytuacjii
postawa to pewne ustosunkowywanie sę
obraz własnego siebie oraz świata
poznawanie samego siebie
postrzeganie otaczającego nas świata
brak drugiej takiej samej, identycznej jednostki jak my
ja społeczne – pewne odzwierciedlenie ja do siebie innego
ja realne oraz ja idealne
ocena samego siebie
wysoka samoocena u innych ludzi
autowaloryzacja
co wpływa na kształtowanie się osobowości ?
- środowisko biologiczne
- środowisko społeczne
- różnice społeczne
- wpływ kultury
- przyjmowanie wzorców
zaburzenia osobowości
typ osobowości, która przynależy do systemów autorytarnych
eksperyment więzienny prof. Zimbardo
pięcioczynnikowy model osobowości
ogólna koncepcja osobowości – zespół pewnych cech
koncepcja Goldberga – pięcioczynnikowa koncepcja osobowości
-neurotyczność
-lęk
-agresywna wrogość
- impulsywność
- nadwrażliwość
- nieśmiałość
ekstrawersja
- serdeczność
- aktywność
- asertywność
chęć przybywania z innymi ludźmi
otwartość na doświadczenia
- estetyka
- uczucia
- idee
- wartości
sfera uczuciowa do
wartość estetyczna
ugodowość:
- zaufanie
ekstrawersja do zewnątrz
introwersja – zamknięcie w swoim świecie
neurotyczność – zmienność, wybuchowość
psychotyczność u Eisenbelga
nieco podobne do siebie koncepcje –
zaburzenia osobowości – grupa zaburzeń psychicznych
klasyfikacja zaburzeń osobowości
specyficzne i niespecyficzne
zaburzenia zmysłów
osobowość historizo
osobowość obiekcyjno-kompulsywna
- osobowość lękowa
historioniczna pochodzi od histerii
zespół takich warunków, odczuwania braku świadomości
osobowości się nie leczy
osobowość antysocjalna – brak liczenia się z emocjami innych
łamanie wszelkich norm – brak zdolność do
socjopata wie co robi – ma świadomość oraz brak wrażliwości na krzywdę
to nie jedna całość tylko pewna skala natężeń
antysocjolna osobowość
osobowość narcystyczna
osobowość chwiejna emocjonalnie – z dwoma podtypami
- kompulsywny
- borderline (z pogranicza)
z pograniczna – auto-agresja, agresja, która jest skierowana do siebie
pod wpływem impulsu działają – brak kontroli zachowań np. patologiczny hazard
patologiczne podpalenia np. piromania
patologiczne kradzieże (kleptomania)
brak panowania nad koniecznościami
pewna forma zaburzenia kontroli oraz popędu
zaburzenia identyfikacji płciowej oraz preferencji seksualnych
- transseksualizm
- transwestytyzm
- fetyszyzm
- pedofilia
- sadomasochizm
- ekshibicjonizm
inne obiekty niż człowiek mogą prowadzić do popędu płciowego
ekshibicjonizm – karalne, ale słabo karalne
bardzo
pedofilia dla rozładowania emocji –
sadomasochizm – przemoc do zaspokajania po
psychoterapia grupowa
wewnętrznie kierowana
zewnętrz
cel uświęca środki
manipulowanie innymi ludźmi – różne sposoby na wpływanie na innych – tak, aby nikt nie wiedział, że nim manipulują
osobowość autorytarna
nie umie
nie szanuje nikogo spoza swojej grupy i tylko i wyłącznie swojej grupy
myśli zazwyczaj w kategoriach „dobro” i „zło”
inteligencja – podstawowy mechanizm poznawczy dla człowieka, który może przetwarzać informacje
rozwój cywilizacji jest bardzo szybki
różne metody, relacji, do których trzeba się przystosować
inteligencja to bardzo ogólna zdolność umysłowa, która obejmuje między innymi – zdolność rozumowania, planowania, rozwiązywania problemów, rozumienia złożonych myśli, szybkiego uczenia się, uczenia się na podstawie doświadczenia.
zdolność rozumowania, planowania , rozwiązywania problemów, rozumienia złożonych problemów, szybkiego uczenia się oraz uczenia się na podstawie doświadczenia – są to podstawowe wyznaczniki definicji inteligencji
inteligencję próbowano określić liczbowo – pomiar inteligencji, nie ma jednej powszechnie przyjętej definicji inteligencji
inteligencja może mieć wiele czynników, które powinny być mierzone oddzielnie
pomiar inteligencji zaczyna się od początku XIX wieku
próbowano zmierzyć inteligencję dziecka, aby dać mu szanse rozwoju
Alfred Binnet w 1905 r. opublikował pierwsze sprawozdania dotyczące pomiaru inteligencji
pomiar badania inteligencji u dzieci w drodze prób badania sprawności umysłowej
skala Bineta