kinezyterapia wykłady1

KINEZYTERAPIA - WYKŁADY

I WYKŁAD 24.09.2012 r.

Ćwiczenia to zarówno dziedzina sportu jak i metoda kinezyterapii.

Ćwiczenia podstawowe (wszechstronny rozwój organizmu) i lecznicze (stosowane przede wszystkim do rehabilitacji).

Wspólną cechą wszystkich rodzajów ćwiczeń jest to, że rozwijają wszechstronnie układ ruchu.

Kinezyterapia:

- miejscowa,

- ogólna.

Ćwiczenia bierne

Cele:

- zamiana ruchu biernego na czynny

- wzmożenie torowania proprioceptywnego

- wzmożenie torowania exteroceptywnego (czucie dotyku)

- wzmożenie torowania ideomotorycznego (automatyczne następstwo bodźca myślowego)

- poprawa trofiki tkanek miękkich objętych porażeniem

- zapobieganie odleżynom (poprawa trofiki, działanie pompy mięśniowej)

- trzymanie fizjologicznych zakresów ruchu

- utrzymanie prawidłowej elastyczności i plastyczności mięśni, więzadeł i torebek

- zapobieganie procesom osteomalacji inaczej (rozmiękanie kości lub krzywica dorosłych, to niedostateczna mineralizacja kości)

- zachowanie czucia proprioceptywnego i pamięci ruchowej

Wskazania:

- porażenia i niedowłady mięśni zarówno wiotkie jak i spastyczne

- początkowy okres uruchomienia stawu po zabiegu operacyjnym

- stan po długotrwałym unieruchomieniu kończyn

- zła trofika tkanek miękkich (pacjenci nieprzytomni)

Przeciwwskazania:

- przypadki pourazowe po złamaniach z niepełnym zrostem (zrost po 3-4 miesiącach)

- stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych

- stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych

- stany zapalne żył

- rany skóry, mięśni, tkanek miękkich

- stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z lekarzem)

- występowanie bólu przy ćwiczeniach (silne nieustępujące dolegliwości)

- temperatura powyżej 38 stopni C

- ciśnienie rozkurczowe powyżej 100, ciśnienie skurczowe powyżej 160 (spoczynkowe)

- ogólny ciężki stan pacjenta

- stan po tomografii komputerowej z kontrastem

- stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. po pobieraniu płynu mózgowo-rdzeniowego)

Zasady wykonywania ruchu:

Odcinek bliższy ćwiczonego stawu musi być ustabilizowany tak, aby ruch odbywał się tylko w tym stawie i nie był wspomagany przez ruch w innych stawach.

Stabilizację uzyskuje się przez zastosowanie pasów stabilizujących.

Chwyt stosowanych przy ćwiczeniach biernych musi być pewny – nie może jednak sprawiać choremu bólu.

Ruchy w stawach wykonuje fizjoterapeuta płynnie we właściwej płaszczyźnie i wokół fizjologicznej osi stawu w pełnym fizjologicznym zakresie ruchu zgodnym z normą dla danego stawu.

W stawach bolesnych nie należy nigdy przekraczać granicy bólu.

Wykonując ruchy bierne w stawie trzeba odciągać od siebie kości tworzące staw, aby zmniejszyć nacisk i tarcie powierzchni stawowych od siebie.

Wszystkie ruchy w ćwiczonym stawie powtarza się 20-30 razy w czasie jednego zabiegu z uwzględnieniem fazy ruchu, powrotu do pozycji wyjściowej i krótkiej przerwy.

Ćwiczenia bierne wykonuje się 2-3 razy dziennie (im cięższy stan pacjenta tym częściej).

Tempo ćwiczeń wolne i rytmiczne.

Ćwiczenia czynno-bierne

Wskazania:

- stany po chirurgicznych zabiegach rekonstrukcyjnych głównie w obrębie narządu ruchu

- stany po unieruchomieniu w opatrunkach gipsowych

- choroby gośćcowe, reumatoidalne

- unieruchomienie kończyn za pomocą wyciągów

- stany atrofii tkankowej

- demineralizacja kości

- oparzenia większych części ciała

- inne zabiegi operacyjne nie koniecznie w obrębie narządu ruchu (np. stan po mastektomii)

Przeciwwskazania: jak w ćwiczeniach biernych

II WYKŁAD 01.10.2012 R.

Ćwiczenia bierne – wykonuje się: w pozycjach izolowanych, ograniczając ruch do jednego stawu i jednej płaszczyzny ruchu, zawsze w fizjologicznej osi stawu.

Techniki:

- ćwiczenia bierne właściwe,

- ćwiczenia bierne z rozciąganiem tkanek okołostawowych,

- ćwiczenia bierne z dociskiem powierzchni stawowych,

- ćwiczenia bierne redresyjne.

Pozycje wyjściowe do ćwiczeń biernych, jak w teście Lovetta 0-1; najczęściej dla kończyny górnej w siadzie, dla kończyny dolnej w leżeniu, np. przy ćwiczeniach stawu biodrowego, aby nie przenosić ruchu na odcinek lędźwiowy kręgosłupa, trzeba ustabilizować miednicę. Liczba powtórzeń ruchu w jednej płaszczyźnie wynosi ok. 30 razy. Aby zapobiec zmianom patologicznym związanym z unieruchomieniem chorego funkcjonalną bezczynnością, ćwiczenia bierne powinny być wykonywane 2-3 razy dziennie, we wszystkich stawach porażonej kończyny.

Ćwiczenia czynne w odciążeniu. Cele:

Przeciwdziałanie zanikom mięśniowym

Uzyskanie przyrostu siły mięśniowej do wartości umożliwiających swobodne poruszanie kończyną lub jej częścią (doprowadzenie jej do poziomu na 3 wg Lovetta)

Utrzymanie fizjologicznego zakresu ruchów w stawach poprzez systematyczne odżywianie chrząstki stawowej

Umożliwienie wykonywania ruchu w stawach w pełnym zakrcesie, podtrzymując tym samym prawidłową dotychczasową elastyczność mięśni zawiadujących danym stawem, więzadeł i innych struktur.

Wskazania:

Zaniki i znaczne osłabienie siły mięśniowej

Niepełny zrost kostny

Zmiany zwyrodnieniowe stawów! (staw biodrowy i kolanowy)

Ograniczenia ruchomości w stawach

Stany po unieruchomieniu

Zespoły bólowe w obrębie aparatu ruchu

08.10.2012 r.

Ćwiczenia czynne w odciążeniu (ciąg dalszy):

Zanurzenia chorego w wodzie:

- stwarza najlepsze warunki dla pracy słabych mięśni,

- środowisko wodne powoduje nie tylko odciążenie i rozluźnienie mięśni, ale również umożliwia wykorzystanie siły unoszącej ciało dla wspomagania ruchów,

- ćwiczenia mm rąk i stóp jest dogodnie wykonywać w naczyniu z ciepłą woda.

Podtrzymywanie ćwiczonej kończyny przez fizjoterapeutę:

- odciążenia uzyskuje się wówczas, kiedy kinezyterapeuta podtrzymuje ćwiczony odcinek ciała w czasie ruchu,

- sposób ten stwarza również możliwość wspomagania lub utrudniania ruchu.

Zasób wykonywania ruchu:

- pacjent wykonuje ruch samodzielnie w warunkach odciążenia,

- ruch prowadzony jest płynnie we właściwej płaszczyźnie, wokół fizjologicznej osi stawu i w pełnym fizjologicznym zakresie ruchu zgodnym z norma dla danego stawu,

- w stawach bolesnych nie należy nigdy przekraczać granicy bólu,

- czas trwania serii 5-15 minut (bez bólu),

- ćwiczenia czynne w odciążeniu wykonuje się 1 raz dziennie,

- raz w tygodniu wykonujemy pomiar zakresu ruchomości i siły mięśniowej,

- tempo ćwiczeń zależy od aktualnej siły mięśniowej.

ĆWICZENIA CZYNNO-BIERNE

Wskazania:

- stany po chirurgicznych zabiegach rekonstrukcyjnych głównie w obrębie narządu ruchu,

- stany po unieruchomieniu w opatrunkach gipsowych,

- choroby gośćcowe, reumatoidalne,

- unieruchomienie kończyn za pomocą wyciągów,

- stany atrofii tkankowej,

- demineralizacja kości,

- oparzenia większych części ciała,

- inne zabiegi operacyjne nie koniecznie w obrębie narządu ruchu (np. stan po mastektomii).

Przeciwwskazania: jw.

Zasady wykonywania ruchu:

- ruchy w stawach pacjenta wykonuje fizjoterapeuta,

- zadaniem pacjenta jest rozluźnienia nadmiernie napiętych mięśni,

- ruch prowadzony w niepełnym zakresie, płynnie we właściwej płaszczyźnie i wokół fizjologicznej osi stawu,

- ruch prowadzimy do granicy bólu a nawet lekko ją przekraczamy,

- liczba powtórzeń indywidualna dla każdego pacjenta (optymalne jest 3-5 serii po 10 powtórzeń, przerwa między seriami 30 s),

- w czasie przerwy między seriami należy wykonywać masaż, potrząsania, wibracje,

- tempo ćwiczeń bardzo wolne i rytmiczne pozwalające pacjentowi na koncentrację i rozluźnienie,

- przez cały czas trwania ćwiczeń fizjoterapeuta musi mieć kontakt wzrokowy z pacjentem.

ĆWICZENIA SAMOWSPOMAGANE (AUTOREDRESJA)

Cele:

- zwiększenie zakresu ruchu w stawach,

- uzyskanie rozluźnienia nadmiernie napiętych mięśni,

- poprawa trofiki tkanek przez zwiększenie działania pompy mięśniowej,

- zapobieganie niekorzystnym zmianom wynikających z akinezji.

Wskazania:

- ograniczenie zakresu ruchu w stawach,

- przygotowanie do redresji wykonywanych przy współudziale fizjoterapeuty,

- przygotowanie do ćwiczeń czynnych wolnych.

Przeciwwskazania: jw.

Zasady wykonywania ruchu:

- na ćwiczoną kończynę zakłada się podwieszkę połączoną z linką, która biegnie przez bloczek kierunkowy, drugi jej koniec zakładany jest na zdrową kończynę,

- pacjent wykonując ruch jedna kończyna wspomaga wykonanie ruchu w stawach drugiej kończyny,

- jest to rodzaj redresji, którą chory sam wykonuje,

- fizjoterapeuta kontroluje, czy ruch wykonywany jest płynnie we właściwej płaszczyźnie, wokół fizjologicznej osi stawu,

- przy osłabieniu siły mięśniowej nie dopuszczamy do pełnego zmęczenia,

- ćwiczenia samowspomagane mogą być również wykonywane za pomocą laski gimnastycznej,

- liczba powtórzeń jednego ćwiczenia wynosi przeciętnie 30,

- ćwiczenia samowspomagane wykonuje się 1 raz dziennie, kilka serii.

ĆWICZENIA CZYNNE WOLNE

Cele:

- zwiększenie siły i wytrzymałości przede wszystkim określonej grupy mięśni,

- utrzymanie i zwiększenie zakresów ruchu w stawach,

- poprawa koordynacji ruchowej.

Wskazania:

- osłabienie siły mięśniowej (minimum 3),

- ograniczenia zakresu ruchomości,

- wzmożone spoczynkowe napięcie mięśni,

- zaburzenia koordynacji nerwowo-mięśniowej.

ĆWICZENIA CZYNNE Z OPOREM

Cele:

- uzyskanie przyrostu siły mięśniowej,

- poprawa wytrzymałości mięśni,

- zmniejszenie do minimum zaników mięśniowych, szczególnie powstałych w wyniku unieruchomienia,

- zmniejszenie do minimum zaników mięśniowych, powstałych w następstwie procesów patologicznych,

- opóźnienie występowania zaników mięśniowych,

- uzyskanie kompensacyjnych przerostów siły,

- uzyskiwanie przerzutów napięć kontrlateralnych do części ciała znajdujących się czasowo w unieruchomieniu,

- uzyskanie poprawy koordynacji nerwowo-mięśniowej,

- zwiększanie sygnalizacji aferentnej w celu rozszerzenia pól pobudzenia w korze mózgu.

Wskazania:

- osłabienie siły mięśniowej,

- stany unieruchomienia (np.: opatrunek gipsowy).

--> 15.10.2012 r.

ĆWICZENIA IZOMETRYCZNE

Zastosowanie:

- osłabienie siły mięśniowej.

Cele:

- przeciwdziałanie zanikom mięśniowym,

- uzyskanie przyrostu masy i siły mięśni,

- utrzymanie aktywności mięśni w obrebie unieruchomionych odcinków ciała.

Wskazania:

- unieruchomienia,

- proste zaniki mięśni,

- przypadki, w ktorych ruch w stawach nie jest wskazany.

Przeciwwskazania:

- brak.

Metodyka:

- chorego trzeba nauczyć wykonywania skurczów izometrycznych mięśni,

- chory uczy się łatwiej napinania mięśni najpierw kończyny zdrowej, potem równocześnie kończyny zdrowej i chorej, w końcu napinania tylko kończyny chorej,

- przewidując koniecznośc unieruchomienia kończyny należy nauczyć chorego napinania mięśni przed założeniem unieruchomienia,

- ćwiczenia izometryczne może chory wykonywać przy pomocy fizjoterapeuty lub sam,

- czas trwania skurczu izometrycznego - około 5 sekund,

- czas odpoczynku między kolejnymi skurczami - 10 sekund,

- okres odpoczynku mięśnia po pracy statycznej mięśnia musi być dłuższy aby zapewnić dostateczne jego ukrwienie, które jest znacznie upośledzone w czasie skurczu izometrycznego,

- liczba powtórzeń - 6 do 10.

ĆWICZENIA SYNERGISTYCZNE

- kontraleteralne - czynne, polegające na wykonywaniu ruchów z pokonywaniem oporu, dość intensywnie, kończyna przeciwną do kończyny niedowładnej, z urazem lub unieruchomionej w opatrunku gipsowym,

- ipsilateralne - czynne, polegajace na wykonywaniu ruchów z pokonywaniem oporu, kończyną wykazującą stan dysfunkcji ruchowej, spowodowanej stanem chorobowym, np. niedowładem neurogennym.

Wskazania:

- unieruchomienie kończyny całkowite lub częściowe w opatrunku gipsowym,

- ćwiczenie przeszczepionych mięśni.

Przeciwwskazania:

- niewydolność krążenia,

- niewydolność układu oddechowego,

- zły ogólny stan pacjenta,

- wysoka tempetarura ciała.

W ćwiczeniach synergistycznych wykorzystuje się zjawisko tzn: promieniowania ruchowego.

Istotna cechą tej metody jest wg. M. Weissa "wykorzystanie zjawisk współdziałania mięśni w stale zmieniających się układach synergistycznych pod wpływem odpowiednio dobranych ruchów..."

Synergizmy bezwzględne.

Synergizmy wzgledne:

- tworza się na bazie łuków odruchowych i są osobniczo odmienne,

- określamy je na podstawie badania elektromiograficznego (powierzchniowe, igłowe),

- badania elektromiograficzne pozwalają określić, które ruchy wykonane z oporem w odległym stawie wywołują stan największego napięcia w interesującym nas zespole dynamicznym,

- są nietrwałe i utrzymują się około 14 dni.

NAJCZĘŚCIEJ POWSTAJĄCE WYNERGIZMY WZGLĘDNE:

MIĘSIEŃ CZWOROGŁOWY UDA

zgięcie stawu biodrowego

odwodzenie i przywodzenie w stawie biodrowym

wyprost i zgięcie w stawie skokowym górnym

przejście z siadu do leżenia i powrót

rotacja wewnętrzna i zewnetrzna

NAPINACZ POWIĘZI SZEROKIEJ:

ruchy w stawach

MIĘSIEŃ KRAWIECKI:

ruchy

MIĘŚNIE POŚLADKOWE:

ruchy

WARUNKI PRAWIDŁOWEGO WYKONANIA ĆWICZEŃ SYNERGISTYCZNYCH:

powinny obejmować mozliwie największą liczbe zespołów dynamicznych, które mają odpowiadać za przerzut

muszą być wykonywane z max. oporami

muszą być wykonywane do pełnego zmęczenia

ćwiczenia te prowadzimy minimum 4 razy dziennie

ĆWICZENIA ODDECHOWE

Zastosowanie:

- należą do podstawowych ćwiczeń w kinezyterapii, ponieważ sprawność układu oddechowego ma decydujący wpływ na prawidłowe funkcjonowanie wszystkich układów naszego organizmu,

- wchodzą w skład niemalże wszystkich programów usprawniania leczniczego.

Cele:

- nauczanie prawidłowego oddychania,

- umiejetność prawidłowego oddychania pożądana jest podczas wykonywania wszystkich ćwiczeń i czynności,

- najczęściej spotykanym błędem jest zatrzymanie oddechu i napinanie pomocnioczych mięśni oddechowych podczas wykonywania ćwiczeń i czynności wymagających większego wysiłku oraz brak pełnego wydechu.

Bezdech powoduje:

- wzrost ciśnienia,

- spadek tetna,

- utrudniony dopływ tlenu do narządów,

- zwiększenie wydolności układu oddechowego,

- przed przystąpieniem do ćwiczeń oddechowych możemy przeprowadzić ocenę stanu i sprawności układu oddechowego.

Wskazania:

- podczas wszystkich ćwiczeń leczniczych,

- choroby układu oddechowego,

- stan przed i po zabiegach chirurgicznych.

Przeciwwskazania:

- ostry okres chorób narządu oddechowego i krążenia.

PIONIZACJA

- pionizacja stanowi jeden z etapów powrotu pacjenta do zdrowia, poprzedzając właściwą naukę chodzenia,

- ma ona zarówno znaczenie lecznicze jak i profilaktyczne,

- polega na stopniowym przystosowaniu pacjenta do pozycji pionowej,

- zdolność adaptacji do pozycji stojącej uzależniona jest m.in. od czasu przebywania pacjenta w pozycji poziomej, wieku, wydolności organizmu, chorób towarzyszących oraz stanu psychicznego chorego,

- wymaga indywidualnej pracy z pacjentem.

Pionizacja czynna:

Pionizacja bierna (na stole pionizacyjnym)

Wskazania:

- stan po długotrwałym przebywaniu w łóżku,

- porażenie kkd,

- trudności bądź niemożność pionizacji przyłóżkowej,

- chory nieprzytomny,

- waga i wzrost znacznie przekraczająca wagę i wzrost fizjoterapeuty,

- NIE MOŻNA STOSOWAĆ U PACJENTA PO UDARZE.

PRAWIDŁOWE UŁOŻENIE CHOREGO NA STOLE:

- wyrównanie skrócenia czynnościowego kończyn,

- nieznaczne odwiedzenie w stawach biodrowych (około 5 stopni),

- pełne podparcie nóg,

- zabezpieczanie pasami stawów (kolanowych, biodrowych) oraz klatki piersiowej,

- jeżeli stwierdzamy, że przez pionizację bierną chory w pełni przystosował się do pozycji stojącej,

- rozpoczynamy pionizację czynną - przystosowanie do pozycji stojącej.

Metodyka:

- zaczynamy od pochylenia stołu pionizacyjnego pod kątem około 30 stopni, stopniowo zwiększajac stopień pochylenia, w zależności od stopnia stabilności kręgosłupa oraz samopoczucia chorego,

- gdy osiągniemy kąt pionizacji około 70-80 stopni (a chory zaadaptował się do tej pozycji - toleruje ja przez godzinę), możemy przejść do przystosowania pacjenta do pozycji stojącej.

- OBSERWACJA CIĆNIENIA I TĘTNA!!! (+ SKÓRY I POCENIA)

Przystosowanie układu krążenia na drodze odruchowej (upośledzenie reakcji odruchowej):

Objawy:

- spadek ciśnienia tętniczego,

- zaburzenia świadomości,

- zaburzenia widzenia,

- złe samopoczucie,

- nudnosci, torsje.

Hipotonia ortostatyczna.

--> 29.10.2012 r.

CHÓD:

- właściwa cecha motoryczna człowieka do której ewoluowaliśmy.

- gubienie i odnajdywanie środka ciężkości,

- ma dwie fazy podwójnego wsparcia ang. double support - obie stopy mają kontakt z podłożem, (bieg ma fazę podwójnego wznoszenia ang. double float - żadna ze stóp nie ma kontaktu z podłożem)

Bieg i chód można opisać:

- okres ruchu

- długość kroku

- przyspieszenie kończyn dolnych

- zasieg ruchu wykonywanego przez kończyny

Cykl chodu:

- okres pomiędzy kolejnymi chwilami kontaktu jednej z pięt, z podłożem (np. jest o okres pomiędzy następujacymi po sobie uderzeniami prawej pięty o podłoże)

Dla kazdej z nóg można wyróżnić dwie fazy:

1. stance fazę podczas której stopa ma kontakt z podłożem,

2. swing fazę kiedy stopa znajduje się w powietrzu.

Cykl chodu:

1. przyłożenie pięty prawej do podłoża - stance faza dla prawej nogi

2. noga w kostce zgina się i cała stopa dotyka podłoża)

3. ciężar ciała przenoszony jest na prawą nogę

4. pieta lewej nogi odrywa się od podłoża - swing faza dla lewej nogi

4. lewa noga zgina się w kolanie i wyrzucana jest do przodu, by następnie pięta ponownie została położona na ziemi

6. kolejne fazy dla każdej z nóg występują naprzemiennie i składają się w całą sekwencję będącą chodem

Chód człowieka jest symetryczny, a ruch bioder jest charakterystyczny dla kazdego człowieka. Każdy osobnik w odmienny sposób (inna częstotliwość, kąty wychylenia, itd.) porusza udem i podudziem.

1) Analiza biomechaniczna:

- cechy chodu fizjologicznego,

- wyznaczniki chodu.

2) Analiza dynamiczna:

- praca mięśni (wewnętrzna),

- siła grawitacji (zewnętrzna).

3) Analiza kinematyczna:

- wzajemne położenie kkd względem siebie.

Analiza biomechaniczna:

Cechy chodu fizjologicznego:

- dwunożny

- naprzemienny

- przedsiębieżny - zawsze podążamy ku przodowi

- symetryczny - symetryczna długość i obciążenie

- harmonijny

- izometryczny (jednakowa długość kroku)

- izochroniczny (czas podporu taki sam po obu stronach)

- izotoniczny (stałe napięcie mięśni - jednakowe w obydwu kończynach)

Wyznaczniki chodu:

- I, II i VI - dotyczą zmiany położenia miednicy i stawów biodrowych

- III i V - dotyczy zakresu ruchu w stawach kolanowych

- IV - dotyczy ruchu stopy i stawu skokowo-goleniowego

I wyznacznik:

- w chwili wysunięcia nogi wykrocznej do przodu miednica podąża za tym ruchem i wysuwa swą wykroczną stronę nieco do przodu,

- wykonuje w płaszczyźnie poziomej a) skręt ok. 4 stopni do przodu, b) skręt ok. 4 stopni do tyłu,

- ruch odbywa się w obu biodrach, w skutek ruchu miednicy udo nogi wykrocznej ustawia się na zewnątrz, a udo nogi podpierającej ustawia się w rotacji do wewnątrz,

- skręcenie się miednicy wydłuża krok.

II wyznacznik:

- pochylenie miednicy w płaszczyźnie czołowej,

- określa ustawienie miednicy i stawów biodrowych w płaszczyźnie czołowej,

- podczas chodu miednica (w warunkach prawidłowych) ustawia się lekko ukośnie, opadając w stronę kończyny przenoszonej,

- staw biodrowy kd podporowej - ustawiony w przywiedzeniu,

- staw biodrowy kd przenoszonej - ustawiony w identycznym odwiedzeniu,

- miednicę przed większym opadaniem w kierunku kończyny przenoszonej zabezpiecza napięcie mięśnia pośladkowego średniego po stronie przeciwnej.

III wyznacznik:

- zgięcie w kolanie w fazie podporu,

- w fazie podporu gdy stopa styka się z podłożem, kolano jest wyprostowane,

- zaraz potem zgina się ono do kąta 15 stopni, aż stopa przyłoży się podeszwą do podłoża,

- zaraz po tym okresie pełnego obiążenia stopy następuje znów całkowity wyprost,

- zgięcie kolana w chwili gdy masa ciała przenosi się do przodu ponad nogę podpierającą, redukuje wysokość unoszenia środka ciężkości,

- wygładza to linię przebieguśrodka ciężkości.

IV wyznacznik:

- ruchy stopy i stawu skokowego,

- gdy pięta nogi wykrocznej styka się z podłożem, stopa jest uniesiona grzbietowo, zaraz potem zgina się podeszwowo, przykłada do podłoża i stala,

- goleń wraz z kostkami zataczają łuk ponad piętą,

- następuje moment pełnego obciążenia stopy, pod koniec którego zaczyna unosic się pieta,

- ruch odbywa się wokół osi obrotu, mieszczącej się w przodostopiu (głowa kości śródstopia i stawy śródstopio-paliczkowe).

V wyznacznik:

- ruch kolana,

- kolano się zgina w momencie styku piety z podłożem,

- kostki unoszą się zakreślając łuk ponad stępem, oraz po raz drugi, gdy pięta zaczyna unosic się a stopa przygotowuje się do odbicia,

- kolano zgina się zawsze wtedy, gdy długość kończyny zwiększa się wskutek unoszenia kostek,

- ruchy kolana i stopy są sprężyste.

- zgięcie kolana amortyzuje obciążenie.

VI wyznacznik:

- ruchy boczne miednicy,

- naprzemienne przekladanie masy ciała z jednej nogi na drugą, powoduje naprzemienne przesuwanie miednicy na boki w płaszczyźnie poziomej,

- boczne ruchy miednicy łączą się z wyznacznikiem I i II,

- miednica podąża w kierunku nogi podporowej,

- ruchy boczne miednicy najbardziej widoczne są podczas wolnego chodu,

- podczas biegu zostają całkowicie zniwelowane,

- wykonywane są w odcinku lędźwiowym kręgosłupa i obu stawach biodrowych (przywodzenie + odwodzenie + rotacja),

- wielkość wychyleń bocznych miednicy jest osobniczo różna.

--> 05.11.2012 r.

Ocena chodu

Analiza dynamiczna:

- określa wielkość siły określonego mięśnia potrzebną w trakcie prawidłowego chodu,

- idąc po płaskim podłożu człowiek poddany jest działaniu sił: zewnętrznych (siła grawitacji, reakcja podłoża), wewnętrznych (sił pracujących mięśni),

- ze względu na rolę jaką określone mięsnie spełniają w cyklu chodu rozróżniamy: mięśnie stabilizujące, przyśpieszające, hamujące.

FAZA PODPORU

1. przyłożenie mięśni do podłoża

skurcz izometryczny: mm. prostownik stopy, prostownik długi palców, prostownik długi palucha, piszczelowy przedni

skurcz izometryczny: m. czworogłowy uda

skurcz koncentryczny: mm. kulszowo-goleniowe

2. stopa płasko

m czworogłowy uda: rozkurcz ekscentryczny

3. obiążenie właściwe

koncentrycznie: m. trójgłowy łydki i m. strzałkowy długi

m czworogłowy rozpoczyna pracę koncentryczną

FAZA PRZENOSZENIA

Podczas całej fazy na kończynę dolną działa jedynie siłą ciężkości. Równoważy ją siła izometryczna mm. przedniej ściany goleni zapewniająca czynnościowe skrócenie kd.

w. prostownik długi palców,

m. prostownik długi palucha,

m. piszczelowy przedni,

m. biodrowo-lędźwiowy i prosty uda (utrzymuje zakres zgięcia 25 stopni),

mm kulczowo-goleniowe (hamujące podudzie)

Warunki ekonomicznego chodu:

- mobilizacja i stabilizacja z pokonaniem grawitacji,

- możliwość przenoszenia ciężaru ciała do przodu

- wymagane zakresy ruchów stawów kończyn i kręgosłupa (wyprost i rotacja tułowia)

- dostateczna siła mięsniowa

- koordynacja ruchowa

- motywacja

- chód jest najbardziej ekonomiczny, gdy pacjent potrafi w prawidowy sposób przenosić ciężar ciała na obie kończyny.

WARIANTY CHODU

Chód zmienia się w różnych okolicznościach. Steindler odróżnia kilka typów tzn. fizjologicznej przesady w normalnym chodzie.

Chód kołyszący:

- spostrzegany niekiedy u kobiet

- sprzężone w działaniu mięśnie pośladkowy wielki i naprężacz powięzi szerokiej po stronie podporu oraz m. prostownik grzbietu po stronie wykroku - włączają się w mechanizm chodu z pewnym zwolnieniem

- zwieksza to zakres ruchu unoszenia i obniżania miednicy oraz jej stopień pochylania ku dołowi po stronie wykroku z równoczesnym obnizaniem barku po stronie podporu.

Chód marynarski:

- podobny, ale w wiekszym napileniu

- środek ciężkosci ma przesadne wychylenie w bok

- skutkiem jest praca w zawodach, w których człowiek musi wykonywać czynności na chwiejacym się, niestabilnym podłożu, a punkt ciężkości ciała bywa często nagle przemieszczany

- zmusza to do podświadomego utrzymania pogotowia w chwytaniu równowagi ciała (marynarze, budowlańcy, itp.)

Chód majestatyczny:

- noga wykroczna otrzynuje nadmierne przyspieszenie i prostuje się, nim pięta osiąga podłoże. przedłuza to czas trwania kroku

- tułów cofa się

- jest to chód nienaturalny

- widzi sie go u osób wolno kroczacych w uroczystym pochodzie

Chód sztywny:

- oscylacje miednicy i barków są sztucznie zmniejszone.

Chód drobnym krokiem:

- wykrok jest nienormalnie zmniejszony

- długość kroku mała, liczba kroków w jednostce czasu jest większa

- jest to normalny chód osób krótkonogich

- wpływ na chodzenie maja szybkość chodu, wzrost ciała, masa ciała, długość nóg, zmęczenie, obuwie, osłabienie wzroku, itd.

- kobiety używające obuwia z wysokim obcasem chodzą z nieco zgiętymi kolanami i wykonują skręty w lędźwiach

- w miarę starzenia się organizmu z wiekiem zmniejsza się siła mięśni, a stawy tracą elastyczność

- zakres ich ruchów zawęża się

- utrata np. przeprostu biodra u osób starczych zmniejsza długość ich kroku.

Składniki chodu patologicznego:

- Nierównomierna długość kończyn (wyrównywanie różnicy długości kończyn<zgięcie w stawie biodrowym i kolanowym, zwspięcie na palce krótszą nogą>; niekiedy obniżenie miednicy po stronie krótszej nogi wyrównuje różnicę w długości nóg, lecz powoduje to niepożądana skoliozę wyrównawczą).

- Deformacja stopy: końska, piętowa, szpotawa zmniejszają powierzchnie podparcia w fazie podporu. Deformacje stopy skracają bądź wydłużają kończynę, co wpływa na ustawienie miednicy. Współistniejace defekty mięśniowe zaburzają odbicie pięty.

- Sztywność lub koślawość palucha: w okresie bolesnym pacjent unika posługiwania się tymi stawami. Stawia więc stopy w obrocie na zewnątrz, obciąża bardziej zewnętrzny brzeg stopy i piętę. Kąt chodu zwiększa się. Mięsień trójgłowy łydki bierze mniejszy udział w akcji chodu.

- Staw skokowo-goleniowy: zesztywnienie niebolesne pod kątem prostym powoduje utykanie w płaszczyźnie strzałkowej z pochyleniem tułowia do przodu (chód z ukłonami). Ponieważ sztywna stopa wejdzie w fazę podporu, kolano prostuje się i nie może się zgiąć, a stopa może się odbić. Wtedy tułów pochyla sie do przodu, unosząc przez to piętę. Moze prowadzić do tyłozgięcia kolana szczególnie gdy dołącza się ustawienie końskie.

- Sztywność kolana w wyproscie

zaburza wszystkie fazy chodu

sztywna kończyna unosi miednicę w fazie odbicia - staje sie ona funkcjonalnie za długa

- Stopa końska opadajaca - porażenie nerwu pośrodkowego


Wyszukiwarka