Podstawy msg wykład 9.12
„Bawełniane samobójstwa” Dylematy sybsydiowania i polityki antysubsydyjnej (studium przypadku według „The Economist” Jan, 20th, 2007)
Od połowy 2005 do końca 2006 ponad 1200 famerów uprawiających bawełnę w indyjskim stanie Maharashtra popełniło samobójstwo ponieważ nie było w stanie spełnić zadłużenia.
Farmerom zaszkodziły niskie ceny bawełny. W 2006 gwarantowana przez rząd ceny bawełny spadły z 2000 ripii (56USD) do 1750 ripu za 100kg. Ceny są niskie, ponieważ bawełna jest intensywnie subsydiowania przez bogate państwa, głównie USA.
Rząd Indii mógłby nałożyć cło wyrównanwcze na importowaną subsydiowaną bawełnę i poprawić w ten sposób sytuację rolników. Jednak nie robi tego, ponieważ tania bawełna jest korzystna dla przemysłu tekstylnego, który produkuje i eksportuje
Gdyby bogate państwa zaprzestały subsydiowanie bawełny, Indie poniosłyby straty netto.
Subsydia produkcyjne jako pośredni pozataryfowy instrument polityki handlowej
Subsydiowanie produkcji ma na celu jej zwiększenie, ale możliwe jest również ograniczenei importu
Subsydia produkcyjne traktowane są jako narzędzia alternatywne w stosunku do cła importowego:
- Oba narzędzia w odmienny sposób doprowadzają do wzrostu produkcji krajowej: cła przez podniesienie ceny danego towaru na rynku krajowym, subsydium produkcyjne – przez oniżenie kosztów produkcji krajowej.
-Subsydiowanie produkcyjne nie powoduje efektu konsumpcyjnego.
Pojęcie wielostronnego systemu handlu międzynarodowego
Wielostronny (multilateralny) system handlu międzynarodowego jest zestawem zasad, norm i procedur podejmowania decyzji, obowiązującym kraje członkowieskie WTO.
System zoastał utowrzony 1947 roku, wraz z podpisaniem GATT który występował w podwójnej roli umowy wielostronnej i organizacji międzynarodowej.
W 1995r GATT jako organizacja został zastąpiony przez WTO natomiast GATT jako umowa miedzynarodowa, w zmodyfikowanej formie pod nazwą GATT 1994 (w odróżnieniu od pierwotnej wersji GATT 1947), stał się podstawowym dokumentem WTO.
Inne, oprócz GATT 1994, podstawowe porozumienie międzynarodowe obowiązujące ktaje członkowskie WTO, to:
GATS – układ ogólny w sprawie handlu usługami
Porozumienie w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej – TRIPs
Funkcje WTO w multilateralnym systemie handlu
Funkcja regulacyjna: WTO reguluje politykę handlową państw członkowskich przez ułatwienie im wprowadzenie zobowiązań (wynegocjowanych w wielostronnych porozumieniach), składających się na swoisty „kodeks postępowania”.
Funkcja forum negocjacyjnego: WTO stanowi forum negocjacji prowadzonych w celu liberalizacji handlu międzynarodowego, a także wypracowywania zasad postępowania w polityce handlowej i rozstrzygania sporów handlowych.
Zasady tworzące „Kodeks postępowania” w ramach wielostronnego systemu handlu
Wielostronny system handlu opiera się na trzech zasadach, które powinny być respektowane przez państwa członkowskie:
Zasada niedyskryminacji
Zasada wzajemności
Zasada przewidywalności
Zasada niedyskryminacji- podstawowa i formalna zasada systemu WTO.
Dwa aspekty niedyskryminacji:
Równe traktowanie przez dane państwo poszczególnych partnerów zagranicznych (traktowanie zgodne z KNU)
Równe traktowanie partnerów zagranicznych w porównaniu z podmiotami krajowymi (traktowanie zgodne z klauzulą narodową)
KNU (Klauzula największego uprzywilejowania)- postanowienie umowne stosowane w międzynarodwocyh umowach handlowych (tu.: WTO), zgodnie z którym państwo przyznające drugiemu KNU zapewnia mu tym samym uprawnienia i udogodnienia handlowe nie mniejsze, niż jakiemukolwiek innemu państwu.
KNU może być:
Bezwarunkowa (automatyczne przyznanie partnerowi największych stosowanych udogodnień), lub
Warunkowa (przyznanie udogodnień jest uwarunkowane otrzymaniem od kontrahenta podobnych koncesji).
KNU w ramach WTO ma formalnie charakter bazwarunkowy, jednak w praktyce jest mniej lub bardziej uwarunkowana koniecznością zaoferowania przez kontrahenta podobnych koncesji.
Wyjątki od KNU:
Strefy wolnego handlu unie celne (art. 24 GATT), których uczestnicy usuwają wszelkie przeszkody we wzajemnym handlu i nie przenoszą tych ustępstw na kraje trzecie.
Preferencyjne traktowanie krajów rozwijających się – koncepcja specjalnego i zróżnicowanego traktowania krajów rozwijających się (część IV GATT).
Klauzula narodowa
Zgodnie z tą klauzulą, produkt lub usługa legalnie zaimprtowane do danego kraju powinny być w nim traktowane nie mniej korzystnie niż podobne produkty lub usługi krajowe.
Dotyczy to traktowania w zakresie obciążeń podatkowych i innych środków polityki ekonomicznej o analogicznych skutkach: środki te powinny być stosowane w sposób niedyskryminacyjny w stosunku do podobnych (konkurujących ze sobą)produktów pochodzenia krajowego i zagranicznego.
Zasada wzajemności – praktyczne, nieformala zasada systemu WTO
Zasada wzajemnośni polega na równowadze praw i zobowiazań, albo inaczej- korzyści i koncesji krajów członkowskich.
Zasada wzajmności:
Pozwala osiągnąć kompromis w procesie negocjacji zmierzających do liberalizacji handlu międzynarodowego;
Ma zastosowanie w negocjacjach poprzedzających przystąpienie nowych państw członkowskich poprzedzających przystąpienie nowych państw członkowskich do WTO (akcesja do WTO wymaga od kraju kondydującego nie tylko dostosowania polityki handlowej do wymogów GATT, GATS i TRIPs, ale także zliberalizowania dostępu do rynku).
Zasada przewidywalności – formalna zasada WTO
Zasada dotyczy zarówno polityki handlowej realizowanej przez państwa członkowskie WTO, jak i działalności samej WTO.
Zgodnie z zasadą przewidywalności:
Za jedyny w pełni dozwolony środek interwencji państwa uznaje się cła.
Państwa członkowskie zobowiązane są do „związania” ceł, tj, niezwiększania ich powyżej wynegocjowanego poziomu.
Państwa członkowskie, powinny dbać o przejrzystość swojej polityki handlowej, tj. publikować wszelkie akty prawne i administracyjne regulująceobroty, informować WTO o przeprowadzonych zmianach w tej dziedzinie, podawać swoją politykę handlową okresowym przeglądom orgnizowanym przez WTO.