1. Zastrzeżenia – ciąg dalszy rozważań.

1. Traktat może składać się z wielu elementów, może być tak, że traktat ma np. jeden artykuł i 20 załączników do tego artykułu.

2. Informacja nt. zastrzeżeń: generalnie istnieje wolność składania zastrzeżeń. Istnieją pewne granice: zastrzeżenie nie może doprowadzić do zniszczenia przedmiotu i celu traktatu, co by „stawiało na głowę” ideę wiązania się czymś – państwa by się czymś wiązały, by się czymś nie związać .

3. Komisja PM – prace podjęte po skodyfikowaniu KWPT dotyczące zastrzeżeń, w praktyce bowiem konwencja nie nadążyła jeśli chodzi o kształt, treść i interpretacje z ewolucją i rozwojem praktyki, Praktyka związana z zastrzeżeniami nieco wyprzedziła KWPT. Mogły się wykształcić subsydiarne normy prawa zwyczajowego, które w związku z KWPT musimy wziąć pod uwagę.

4. W obrębie traktatu możemy mieć całe pasma różniących się zobowiązań – należy pamiętać, iż mamy zasadę wzajemności. Sprzeciw można oceniać dwojako, np. „nie podoba mi się zastrzeżenie, ale niech sobie będzie”, może też druga strona powiedzieć „nie podoba mi się szczególnie” – wtedy ta dwójka może być wyłączona od traktatu, może w stosunku do nich w ogóle nie wejść w życie.

5. Jeśli zastrzeżenie zmierzało nie do wyłączenia, a do zmodyfikowania, to czy mamy wyłączenie danej kwestii z traktatu? – wątpliwość. Sprzeciw drugiej strony jest wskazany, jeśli czegoś nie jesteśmy pewni, to lepiej się zabezpieczyć na przyszłość, by z późniejszej praktyki nie wyrosło dla nas coś niekorzystnego.

6. Możliwość modyfikacji albo zmiany – i jedna, i druga prowadzi do przekształcenia traktatów w zgodzie z wolą zainteresowanych podmiotów. Zmiana dotyka wszystkie strony traktatu. Zmiana wyraża się w tym, że wszystkie zainteresowane strony powinny wyrazić zgodę na zmianę, jest to konsekwencja pierwotnego, wyjściowego zachowania.

7. Przykład KNZ, gdzie może być sytuacja, kiedy to część państw może stosowne zmiany przegłosować większość ²/₃, może zatem tak być, że państwo będzie musiało zaakceptować zmianę karty, nawet jeśli było przeciwne, gdyż samo wyraziło na takie coś zgodę (wcześniej, przy przystępowaniu do ONZ). Podobnie sprawa z Rada Bezpieczeństwa – jest to nawet odejście od zasady większości, jednakże wszystkie państwa się na to zgodziły, podpisując kartę – zatem mamy i tak zasadę jednomyślności.

Przykład: do modyfikacji przystąpiło 20 państw, to może być np. tak, że część A w stosunku do tych państw jest zmieniona a w stosunku do innych, które nie przystąpiły pozostaje, gdyż nie chciały one danej modyfikacji.

Jeśli zasadniczy traktat nadal obowiązuje, przedmiot i cel nie uległy naruszeniu, nie naruszyliśmy żadnych praw i obowiązków, a przy tym modyfikacja ta pomogła nam to dobrze.

1. Co jest potrzebne, byśmy w sposób ogólny mogli wyprowadzić wnioski?

Jak ocenić sytuację? – traktat mówi, ze nie można go modyfikować, ale np. 5 państw sobie modyfikuje – jest to naruszenie normy traktatowej, prawa międzynarodowego, na którą wcześniej wyrazili zgodę. Mimo formalnego zdania, że traktatu nie można zmieniać, to jeśli pozostałe państwa uznają jednomyślnie, że tamte miały prawo to zrobić, to nic nie stoi na przeszkodzie: dochodzi do naruszenia, które w zgodzie z normami PMP przekształciło się w nowe zobowiązanie (w przypadku PMP z bezprawia może wypłynąć prawo!). Klasycznie byłoby to naruszenie prawa, ale naruszeniem przestaje być i staje się prawem xD. Teoria prawa ma z tym pewien problem. Jeśli jedno państwo chociaż powie NIE, to mamy naruszenia traktatu przez 5 państw; 9 państw, które to akceptuje i jedno, które nie – formalnie mamy traktat jeszcze, ale można by rozważać, czy nie zaistniała jakaś z przesłanek wygaśnięcia. Dla tego ostatniego traktat mógł wygasnąć, ale pozostałe mogą odczuwać związanie nadal!!! A zatem z traktatu wiążącego 15 państw mamy traktat 14 państw (ach te PMP ).

Istnieje daleko idąca swoboda dotycząca modyfikacji traktatu, wszystko zależy od tego, na jaką formułę państwa wyraziły zgodę, będziemy mieli obraz praw i obowiązków poszczególnych państw. Traktat może wyraźnie zakazywać wprowadzania zastrzeżeń, to w tym momencie mamy wyraźne NIE dla tej formuły. Jest to zakres przedmiotowy obowiązywania.

1. Zakres czasowy obowiązywania.

1. Traktat nie zawiera klauzuli mówiącej do kiedy obowiązuje: wtedy traktat obowiązuje tak długo, jak chcą tego państwa. Wszystkie państwa muszą stwierdzić, że traktat wygasł.

2. Art. 55 KWPT – jeśli traktat nie postanawia inaczej, to traktat wielostronny nie wygasa, jeżeli liczba stron spadnie poniżej liczby niezbędnej do jego wejścia w życie. Może być zatem np. taki przypadek, że traktatem związanych było 35 państw, a po 60 latach wiąże już tylko 2 państwa – nie wygasa on wtedy, choć oczywiście zakres podmiotowy się zmienił.

3. Actus contrarius – jest to tak naprawdę kolejna umowa międzynarodową, której jednak jedynym przedmiotem jest stwierdzenie, iż inna umowa międzynarodowa wygasa; teoretycznie zatem obowiązuje permanentnie; actus contrarius może doprowadzić do wygaszenia umowy i stworzenia nowej, może też jednak stwierdzać, iż umowa przestaje obowiązywać i nie tworzymy nowej. Jakakolwiek klauzula terminowa to reguły porządkowe, obowiązujące tak długo, jak długo państwa nie postanowią inaczej.

4. W jaki sposób ocenić sytuację, gdy naruszamy regułę proceduralną?

Jeśli państwa wszystkie zgodnie nie wykonają wyroku sądu, to nic nie da się zrobić – zasada efektywności.

Efektywność w PMP może przepływać z jednego podmiotu do drugiego!- dziwna rzecz (przyp. aut.).

1. Artykuł 56 - Wypowiedzenie lub wycofanie się z traktatu nie zawierającego postanowienia dotyczącego wygaśnięcia, wypowiedzenia lub wycofania się.

1. Traktat, który nie zawiera postanowienia dotyczącego jego wygaśnięcia i nie przewiduje wypowiedzenia ani wycofania się z niego, nie podlega wypowiedzeniu ani wycofaniu się z niego, chyba że:

a) ustalono, ze strony miały zamiar dopuścić możliwość wypowiedzenia lub wycofania się, bądź

b) prawa do wypowiedzenia lub wycofania się można domniemywać z charakteru traktatu.

2. Strona powinna notyfikować co najmniej na dwanaście miesięcy naprzód swój zamiar wypowiedzenia traktatu lub wycofania się z niego na podstawie ustępu 1.

Analiza treści musi nas doprowadzić do odpowiedzi na pytanie, czy coś jest istotne, konstytuujące, dające trwały rys, to za szybko nie powinniśmy domniemywać możliwości wycofania się z traktatu, etc. Wielopłaszczyznowość regulacji raczej powinna utrudniać takie domniemanie jednostronnego wypowiedzenia umowy. Skutek wygaszenia jest skutkiem ostatecznym.

1. Należy zwrócić też uwagę na art. 59 - Wygaśnięcie lub zawieszenie działania traktatu wskutek zawarcia traktatu późniejszego.

W jakich relacjach pozostają do siebie dwa traktaty regulujące tą samą materię? – jeśli dokładnie ten sam przedmiot to późniejszy obowiązuje, lecz z traktatu wynika, że strony zmierzały, by dane zagadnienie było regulowane przez traktat. Jeśli postanowienia późniejszego traktatu są nie do pogodzenia z postanowieniami wcześniejszego, to nie nadają się one do równoczesnego stosowania.

1. Przesłanki mogące doprowadzić do wygaśnięcia traktatu:

1. w następstwie jego naruszenia;

2. trwałe zniknięcie przedmiotu traktatu;

3. klauzula rebus sic stantibus.

Przykład: sprawa Gabcikovo-Nagymaros 1997r. przykład traktatu, w którym Czechosłowacja (świętej pamięci xD) regulowała sprawę Dunaju z Węgrami. Realizacja trwała dosyć długo, w międzyczasie znaki zapytania o środowisko naturalne, czy w konsekwencji jest to dobre dla społeczeństwa, Czechosłowacja się rozpadła, przekształcenia ustrojowe, W pewnym momencie pojawiło się zdanie: Węgry powiedziały, że ten temat im się już nie podoba, a Słowacja powiedziały, że będą po swej stronie regulować. Skarga Węgier na Słowację – Słowacja naruszyła istotę traktatu, traktatu tego nie ma, każdy miał swoje argumenty. Wyrok: w momencie, kiedy Słowacja przystąpiła do realizacji stanowiło to naruszenie (art. 60 – wygaśnięcie traktatu w wyniku jego naruszenia). MTS uznał, że każda ze stron naruszyła traktat, ale nie ma charakteru istotnego, co nie jest podstawą do wygaśnięcia. Zostawił więc oba państwa z traktatem, którego żadne z nich nie chciało dalej stosować – jest naruszenie, nieistotne, a zatem nie ma przesłanki wygaszenia.