Psychologia ogólna (Wykład 3 30.11.2011r)
Mechanizm obronny - zachowanie podejmowane w sytuacji problemowej zmierzające ku obniżenia napięcia emocjonalnego i nierozwiązujące problemu.
Przykłady mechanizmów obronnych:
Agresja –bieżę się z frustracji ( zespół negatywnych emocji wynikających z zablokowania celowego działania)
Nie każde zachowanie agresywne jest mechanizmem obronnym, np. gdy przechodni chce mi ukraść torebkę, tłukę go nią- on ucieka. Jest to sposób skutecznego radzenia sobie z problemem.
Nie zawsze też frustracja powoduje agresję.
ZAŁOŻENIA:
Gdy człowiek doświadcza frustracji zachowuje się agresywnie
Siła frustracji wpływa na siłę pobudzenia do agresji ( im większa frustracja tym większa agresja)
Drobne frustracje ulegają sumowaniu prowadząc do znacznego pobudzenia do agresji
Wyparcie (Represja) – to usunięcie ze świadomości nieprzyjemnych treści
Skrajny przykład wyparcia = amnezja postraumatyczna/pourazowa (może trwać miesiące a nawet lata)– polega ona na tym, że dane doświadczenie jest na tyle traumatyczne, że świadomość wymazuje z pamięci dane wydarzenie, np. ofiary gwałtu.
Świadomość nie ma dostępu do wspomnień, gdy te są tak trudne, by z nimi żyć. Wyparcie ocala w ten sposób zdrowie psychiczne.
Wspomnienia te można przywrócić, a mechanizmy obronne z czasem słabną.
Zapominanie umotywowane - Zapominamy , bo wcale nie chcemy pamiętać
Fantazjowanie - wyobrażanie sobie , że sytuacja problemowa została rozwiązana
- im bardziej fantazjujemy, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że ta sytuacja będzie miała miejsce (np. fantazjowanie o zdanym egzaminie- a w tym czasie możemy się uczyć)
Reakcja upozorowana - przejawianie zachowań przeciwstawnych do odczuwanych emocji
Regresja –przejawianie zachowań z wcześniejszych etapów rozwoju ( Człowiek zachowuje się nieadekwatnie do swojego rozwoju)
Fiksacja - sztywne powtarzanie jednej reakcji emocjonalnej
Projekcja - przenoszenie na innych ludzi własnych nie akceptowanych uczuć lub dążeń
„Ja nie jestem agresywna, tylko inni, a przez to muszę się jakoś bronić i czasem jestem agresywna”
„Ja plotkuję, bo inni plotkują.”
Racjonalizacja - wymyślanie racjonalnych powodów do nieracjonalnych zachowań . Wyróżniamy 2 typy racjonalizacji :
- „słodkie cytryny” (to wmawianie sobie, że przykre zdarzenia i sytuacje, będące naszym udziałem są w rzeczywistości przyjemne)
-„ kwaśne winogrona” (to uznawanie za nieważny cel, którego nie osiągnęliśmy)
PODEJŚCIE PSYCHODYNAMICZNE DO CZŁOWIEKA
ERIK ERIKSON- twórca teorii rozwoju osobowości pokazującej rozwój człowieka od narodzi do śmierci ( człowiek rozwija się przez całe swoje życie - osobowość)
na każdym etapie rozwoju człowieka wykształca się jakaś cecha osobowości -jeśli przebiega pomyślnie. Jeśli nie przebiega pomyślnie wykształca się jakaś inna cecha
na każdym etapie mamy do czynienia z rytualizacją
Rytualizacja – kształtowanie pozytywnie wartościowanej umiejętności społecznej (pojawia się w przypadku prawidłowego rozwoju).
Rytualizm- odwrotność rytualizacji ;wypaczona rytualizacja; negatywne umiejętności; kurczowe trzymanie się pewnych tradycyjnych sposobów postępowania w obrębie grupy społecznej lub społeczeństwa, a więc gorliwe przestrzeganie norm z ignorowaniem odpowiednich wartości uznanych w społeczeństwie lub grupie społecznej. (Pojawia się w przypadku nieprawidłowego rozwoju).