„Psychologia emocji” Roz 32 Aktualne kierunki w badaniach nad inteligencją emocjonalną
Emocja-od dezinformacji do informacji
Kiedyś: Arystoteles- ludzki intelekt jest „najwznioślejszym przymiotem człowieka, a obiekty, które zgłębia, należą do najwznioślejszych dostępnych poznaniu”.
Jednocześnie emocje uważane były za destrukcyjny element ludzkiej natury: namiętność-błędne wskazówki do działania; złość- niesprawiedliwie akty przemocy; strach-podłoże obezwładniającego tchórzostwa.
Malebranche- „ ucisz swoje zmysły, wyobraźnię i namiętności, a usłyszysz czysty głos prawdy wewnętrznej”
Według niektórych psychologów intelekt dostarcza informacji, a emocja zaciemnia umysł, wprowadzając dezinformację.
Young- emocje nie mają świadomego celu i powodują całkowitą utratę kontroli mózgowej.
Współcześnie: Hume- impulsy emocjonalne motywują wszelkie działanie; rozum jedynie rozpatruje fakty i formułuje wnioski na temat świata
Freud- nadrzędną rolę ma id, siedlisko emocjonalności, inne aspekty psychiki są pochodne wobec id.
Darwin- funkcje emocji:
emocja nadaje energię takim zachowaniom adaptacyjnym jak ucieczka/strach i rozmnażanie się/ miłość lub pożądanie
emocja uruchamia system sygnalizacji i komunikacji który zapewnia korzyści całemu gatunkowi oraz poszczególnym organizmom.
Emocje również stanowią główne źródło motywacji- pobudzają i ukierunkowują ludzkie działanie.
Afekt-wewnętrzne doświadczenia emocjonalne to informacja na temat środowiska i sytuacji. Taka informacja kształtuje sądy, decyzje itp.
Inteligencja emocjonalna- ram teoretyczne
Ludzka zdolność przystosowania się i radzenia sobie w życiu jest uzależniona od zintegrowanego funkcjonowania umiejętności emocjonalnych i racjonalnych.
Inteligencja emocjonalna- zdolność spostrzegania i wyrażania emocji, ich rozumienia i wykorzystywania oraz kierowania nimi w celu wspierania rozwoju jednostki (Mayer, Salovey)
Kompetencje za pomocą których definiuje się inteligencję emocjonalną przedstawia tabela poniżej
Pomiar inteligencji emocjonalnej
Skala Cech Metanastroju (TMMS)- bada przekonania ludzi dotyczące ich skłonności do zajmowania się w przejrzysty sposób własnymi stanami nastrojowymi i do podejmowania działań służących poprawie nastroju.
Wady: skala ta obejmuje tylko trzy wymiary (uwaga, wyrazistość, poprawa), reprezentuje jedynie kilka kompetencji emocjonalnych, jest miarą samoopisową (nie opiera się na zadaniach i ćwiczeniach)
Wieloczynnikowa Skala Inteligencji Emocjonalnej (MEIS) –dzieli się na 4 główne działy, odzwierciedlające rozumienie inteligencji emocjonalnej: identyfikowanie emocji, posługiwanie się emocjami, rozumienie emocji i kierowanie emocjami.
Radzenie sobie z przeszłością- emocjonalne korzyści czerpane z porządków poznawczych
Emocje stanowią źródło motywacji (Thomkins)
Inteligencja emocjonalna= inteligencja motywacyjna i samoregulacyjna
Ruminowanie- bierne i nawracające skupienie się na objawach własnego cierpienia i na okolicznościach towarzyszących tym objawom ( Nolen-Hoeksema, McBride i Larson). Jest to styl reagowania na stresujące wydarzenia, który wzmacnia i wydłuża okresy depresyjnego nastroju (Nolen-Hoeksema)
! Pisanie o traumatycznych przeżyciach przynosi korzyści i pozwala na poradzenie sobie z negatywnymi emocjami (Pennebaker)
Nadmierne poświęcenie uwagi negatywnym nastrojom prowadzi do ruminowania, wyraźne rozpoznanie własnych uczuć ułatwia przezwyciężenie myśli na temat traumatycznego przeżycia.
Ludzie obdarzeni inteligencją emocjonalną:
-rozumieją implikacje uczuć
-skutecznie regulują sowje doznania emocjonalne
-skutecznie radzą sobie z negatywnymi przeżyciami
-mają niższy poziom depresji
-umiejętnie rozpoznają i stosują najbardziej skuteczne sposoby radzenia sobie
- powinni być zdolni do wypracowania zdrowej równowagi między przyjemnymi dystrakcjami a pogodzeniem się z własnymi uczuciami
Dystrakcja- oderwanie uwagi od negatywnego afektu
Podsumowując: osoby kompetentne w dziedzinie emocji powinny być zdolne do:
traktowania swoich reakcji emocjonalnych na traumatyczne przeżycie jako naturalnych
spostrzegania tego przeżycia i własnych emocji z nim związanych w szerszym kontekście swojego życia
dokonywania pozytywnych atrybucji dotyczących traumatycznego przeżycia i własnych emocji
Radzenie sobie z przyszłością – ustalenie i osiąganie celów
Symulacja myślowa (Taylor i inni) :
-Wyobrażanie sobie przyszłych możliwości i formułowanie planów
- wyobrażanie sobie pożądanego rezultatu (wada: ludzie uważają wtedy że są doskonali, wspaniali)
Skupianie się na dążeniu do celu, a nie na jego osiąganiu
Przepływ- stan w którym człowiek całkowicie zatraca się w danej czynności (Csikszentmihalyi :D:D). Według niego istnieją dwie strategie , które można zastosować by poprawić jakość życia. Tj. podjecie próby dostosowania warunków zewnętrznych do naszych celów; zmiana sposobu doświadczenia warunków zewnętrznych, tak by uczynić je lepiej dostosowanymi do naszych celów. Kontrolowanie świadomości nie jest tylko umiejętnością poznawczą. Wymaga zaangażowania emocji, woli i inteligencji w takim samym stopniu.