CMR

Konwencja. CMR - International Consignment Not

W transporcie samochodowym bardzo istotnym aktem prawnym umożliwiającym wykonywanie międzynarodowego transportu drogowego jest umowa o międzynarodowym przewozie drogowym towarów (CMR), która została podpisana w Genewie w 1956r. Polska ratyfikowała ją w 1962r. Konwencja CMR opublikowana została w załączniku do Dziennika

Ustaw Nr 49, poz. 238 z 14.09.1962r. Do Konwencji przystąpiły już prawie wszystkie kraje Europy takie jak:

Austria, Białoruś, Belgia, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Jugosławia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Mołdawia, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rosja, Rumunia, Słowacja, Szwajcaria, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy.

W 1999r. około 7.000 polskich przedsiębiorstw przewozowych zajmuje się przewozami międzynarodowymi, posiadając ponad 23 tysiące koncesjonowanych pojazdów samochodowych wykonujących przewozy ładunków, stosuje na co dzień przepisy Konwencji CMR.

Konwencja CMR wprowadza i ujednolica:

• - warunki umowy o przewóz drogowy towarów,

• - dokumentację przewozową,

• - odpowiedzialność przewoźnika,

• - tryb skarg i reklamacji,

• - roszczenia wynikające z przewozu,

• - przewozy wykonywane kolejno przez kilku przewoźników.

Konwencję stosuje się do wszelkiej umowy o zarobkowy przewóz drogowy towarów pojazdami, niezależnie od miejsca zamieszkania i przynależności państwowej stron, jeżeli miejsce przyjęcia przesyłki do przewozu i miejsce przewidziane dla jej dostawy, stosownie do ich oznaczenia w umowie, znajdują się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jeden jest krajem umawiającym się. Konwencję CMR stosuje się także wówczas, gdy przewozy mieszczące się w jej ramach wykonywane są przez państwa lub rządowe instytucje albo organizacje. Tak więc Konwencja CMR ma zastosowanie jedynie w stosunku do odpłatnych usług świadczonych w międzynarodowym transporcie towarów przez profesjonalnych przewoźników, na podstawie uzyskanych odpowiednich uprawnień w

danym państwie. W Polsce dopuszczenie do zawodu reguluje Ustawa z dnia 2 sierpnia 1997r. o warunkach wykonywania międzynarodowego transportu drogowego (Dz. U. Nr 106, poz. 677) późniejszą zmianą ustawy z dnia 19 marca 1999r. (Dz. U. 32, poz. 310 z 15 kwietnia 1999r.) .

Konwencji CMR nie stosuje się:

• - do przewozów wykonywanych na podstawie międzynarodowych konwencji pocztowych,

• - do przewozów zwłok,

• - do przewozów rzeczy przesiedlenia.

Konwencja CMR wprowadza jednolity dokument zawarcia umowy przewozu jakim jest list przewozowy CMR.

Wprawdzie sama konwencja liberalnie odnosi się co do obowiązku posiadania listu przewozowego wskazując, iż jego brak nie wpływa na istnienie samej umowy ani na jej ważność. List przewozowy odgrywa ważne funkcje w procesie przewozowym:

• - informacyjną,

• - instrukcyjną,

• - legitymacyjną,

• - dowodową.

Teoretycznie list przewozowy CMR wystawiany jest zgodnie z konwencją w trzech oryginalnych egzemplarzach:

• - pierwszy dla nadawcy,

• - drugi towarzyszy przesyłce i przeznaczony jest dla odbiorcy,

• - trzeci zatrzymuje przewoźnik.

W praktyce powszechnie stosuje się list przewozowy w czterech lub sześciu egzemplarzach, przy czym następne strony stanowią kopie i przeznaczone są dla urzędów administracyjnych. Podczas przyjęcia towaru do przewozu konwencja nakłada na przewoźnika obowiązki związane z :

• - sprawdzeniem poprawności danych listu przewozowego z ilością sztuk, jak również ich cech i numerów,

• - stwierdzeniem widocznego stanu towaru i jego opakowania.

W przypadku wszelkich niezgodności przewoźnik zobowiązany jest dokonać odpowiedniego wpisu do listu przewozowego. W przeciwnym przypadku następuje domniemanie, że towar i opakowanie były w dobrym stanie i że ilości, cechy jak również numery były zgodne. Konwencja CMR reguluje również:

• - obowiązki i odpowiedzialność nadawcy wobec przewoźnika,

• - obowiązki przewoźnika za dokumentację lub jej niewłaściwe użycie,

• - prawa nadawcy do rozporządzania towarem,

• - prawa rozporządzania towarem przysługujące odbiorcy,

• - warunki wydania towaru odbiorcy,

• - możliwość odmowy przyjęcia ładunku przez odbiorcę,

• - postępowanie przewoźnika z ładunkiem nieodebranym,

• - odpowiedzialność przewoźnika za ładunek oraz wyjątki zwalniające go,

• - reklamacje i roszczenia wynikające z przewozu, tryb i ich przedawnienie,

• - wykonywanie przewozów kolejno przez kilku przewoźników.

KONWENCJA O UMOWIE PRZEWOZU DROGOWEGO TOWARÓW (CMR)

Zawarcie i wykonanie umowy przewozu

Artykuł 4

Dowodem zawarcia umowy przewozu jest list przewozowy. Brak, nieprawidłowość lub utrata listu przewozowego nie wpływa na istnienie ani na ważność umowy przewozu, która mimo to podlega przepisom niniejszej Konwencji.

Artykuł 5

1. List przewozowy wystawia się w trzech oryginalnych egzemplarzach, podpisanych przez nadawcę i przez przewoźnika, przy czym podpisy te mogą być wydrukowane lub też zastąpione przez stemple nadawcy i przewoźnika, jeżeli pozwala na to ustawodawstwo kraju, w którym wystawiono list przewozowy. Pierwszy egzemplarz wręcza się nadawcy, drugi towarzyszy którym wystawiono list przewozowy. Pierwszy egzemplarz wręcza się nadawcy, drugi towarzyszy przesyłce, a trzeci zatrzymuje przewoźnik.

2. Jeżeli przeznaczony do przewozu towar ma być ładowany na różne pojazdy lub jeżeli chodzi o różne rodzaje towarów albo o oddzielne partie, nadawca lub przewoźnik ma prawo wymagać wystawienia tylu listów przewozowych, ile pojazdów należy użyć lub ile jest rodzajów bądź partii towarów.

Artykuł 6

1. List przewozowy powinien zawierać następujące dane :

   1. miejsce i datę jego wystawienia;

   2. nazwisko (nazwę) i adres nadawcy;

   3. nazwisko (nazwę) i adres przewoźnika;

   4. miejsce i datę przyjęcia towaru do przewozu oraz przewidziane miejsce jego wydania;

   5. nazwisko (nazwę) i adres odbiorcy;

   6. powszechnie używane określenie rodzaju towaru oraz sposób opakowania, a dla towarów niebezpiecznych ichogólnie uznane określenie;

   7. ilość sztuk, ich cechy i numery;

   8. wagę brutto lub inaczej wyrażoną ilość towaru;

   9. koszty związane z przewozem (przewoźne, koszty dodatkowe,

   10. należności celne i inne koszty powstałe od chwili zawarcia umowy do chwili dostawy);

   11. instrukcje niezbędne dla załatwienia formalności celnych i innych;

   12. oświadczenie, że przewóz, bez względu na jakąkolwiek przeciwną klauzulę, podlega przepisom niniejszej Konwencji.

2. W razie potrzeby list przewozowy powinien zawierać poza tym następujące dane :

   1. zakaz przeładunku;

   2. koszty, jakie nadawca przyjmuje na siebie;

   3. kwotę zaliczenia do pobrania przy wydaniu towaru;

   4. zadeklarowaną wartość towaru i sumę przedstawiającą interes specjalny w jego dostawie;

   5. instrukcje nadawcy dla przewoźnika dotyczące ubezpieczenia przesyłki;

   6. umówiony termin, w jakim ma być wykonany przewóz;

   7. wykaz dokumentów wręczonych przewoźnikowi.

   8. Strony mogą wnosic do listu przewozowego wszelkie inne dane, jakie uznają za potrzebne.

Artykuł 7

1. Nadawca odpowiada za wszelkie koszty i szkody, jakie mógłby ponieść przewoźnik na skutek nieścisłości, lub niedostateczności :

   1. danych wymienionych w artykule 6, ustęp 1, b), d), e), f), g), h), i j);

   2. danych wymienionych w artykule 6, ustęp 2;

   3. wszelkich innych danych lub instrukcji, wydanych przez niego w celu wystawienia listu przewozowego lub w celu wniesienia ich do niego.

1. Jeżeli na życzenie nadawcy przewoźnik wpisuje do listu przewozowego dane przewidziane w ustępie 1 niniejszego artykułu, przyjmuje się w braku dowodu przeciwnego, że działał on na rachunek nadawcy.

2. Jeżeli list przewozowy nie zawiera oświadczenia, przewidzianego w artykule 6, ustep 1, k), przewoźnik odpowiada za wszelkie koszty i szkody, które mogłaby ponieść z powodu tego zaniedbania osoba, mająca prawo do towaru.

Artykuł 8

1. Przy przyjęciu towaru przewoźnik jest obowiązany sprawdzić :

   1. dokładność danych listu przewozowego dotyczących ilości sztuk, jak również ich cech i numerów;

   2. widoczny stan towaru i jego opakowania.

2. Jeżeli przewoźnik nie ma możności sprawdzenia w wystarczajacy sposób ścisłości danych przewidzianych w ustępie 1

   1. niniejszego artykułu, wpisuje do listu przewozu zastrzeżenia, które powinny być uzasadnione. Powinien on także uzasadnić wszelkie zastrzeżenia, jakie uczyni w przedmiocie widocznego stanu towaru i jego opakowania. Zastrzeżenia te nie wiążą nadawcy, jeżeli nie przyjął on ich wyraźnie w liście przewozowym.

3. Nadawca ma prawo żądać sprawdzenia przez przewoźnika wagi brutto albo inaczej wyrażonej ilości towaru. Może on

   1. także żądać sprawdzenia zawartości sztuk przesyłki. Przewoźnik może domagać się zapłacenia kosztów sprawdzenia.

   2. Wynik sprawdzenia wpisuje się do listu przewozowego.

Artykuł 9

1. W braku przeciwnego dowodu, list przewozowy stanowi dowód zawarcia um,owy, warunków umowy oraz przyjecia towaru przez przewoźnika.

2. W braku uzasadnionych zastrzeżeń przewoźnika wpisanych do listu przewozowego, istnieje domniemanie, że towar i jego opakowanie były widoczne w dobrym stanie w chwili przyjecia przez przewoźnika i że ilość sztuk, jak również ich cechy i numery były zgodne z oświadczeniami w liście przewozowym.

Artykuł 10

1. Nadawca odpowiada wobec przewoźnika za szkody, wyrządzone osobom, wyposażeniu lub innym towarom, jak również za koszty, których przyczyną byłoby widoczne wadliwe opakowanie towaru chyba, że wadliwość była widoczna lub znana przewoźnikowi w chwili jego przyjęcia, a przewoźnik nie wzniósł zastrzeżeń w tym przedmiocie.

Artykuł 11

1. W celu załatwienia formalności celnych lub innych, jakie należy wypełnić przed wydaniem towaru, nadawca powinien załączyć do listu przewozowego lub postawić do dyspozycji przewoźnika potrzebne dokumenty oraz udzielić mu wszelkich żądanych informacji.

2. Przewoźnik nie jest obowiązany sprawdzać, czy te dokumenty i informacje są ścisłe i dostateczne. Nadawca odpowiada wobec przewoźnika za wszelkie szkody, które mogłyby wyniknąć wskutek braku, niedostaeczności lub nieprawidłowości tych dokumentów i informacji, chyba że zachodzi wina ze strony przewoźnika.

3. Przewoźnik odpowiada jak komisant za zagubienie lub niewłaściwe użycie dokumentów wymienionych w liście przewozowym i dołączonych do niego lub wręczonych przewoźnikowi; jednakże odszkodowanie, które go obciąża, nie może przewyższyć odszkodowania, jakie należałoby się w razie zaginięcia towaru.

Artykuł 12

1. Nadawca ma prawo rozporządzać towarem, a w szczególności zażądać od przewoźnika wstrzymania przewozu, zmiany miejsca przewidzianego dla wydania towaru albo też wydania go odbiorcy innemu niż wskazany w liście przewozowym.

2. To prawo wygasa z chwilą, kiedy drugi egzemplarz listu przewozowego został wydany odbiorcy lub kiedy ten ostatni skorzystał z prawa przewidzianego w artykule 13, ustep 1; od tej chwili przewoźnik powinien stosować się do zaleceń odbiorcy.

3. Prawo do rozporządzenia towarem należy jednak do odbiorcy już od chwili wystawienia listu przewozowego, jeśli nadawca uczynił o tym wzmiankę w liście przewozowym.

4. Jeżeli odbiorca, wykonując swoje prawo do rozporządzania, zarządzi wydanie przesyłki innej osobie, ta ostatnia nie może wyznaczyć innych odbiorców

5. Wykonanie prawa rozporządzenia towarem podlega następującym warunkom :

   1. nadawca, albo w przypadku przewidzianym w ustępie 3 niniejszego artykułu odbiorca, który chce wykonać to prawo, powinien przedstawić pierwszy egzemplarz listu przewozowego, do którego powinny byc wpisane nowe instrukcje wydane przewoźnikowi, oraz wynagrodzić przewoźnikowi wszelkiekoszty i szkodym, jakie pociąga za sobą wykonanie tych instrukcji;

   2. wykonanie tego prawa powinno być możliwe w chwili, kiedy instrukcje dotra do osoby, która powinna je wykonać, i nie powinno przeszkadzać normalnej eksploatacji przedsiebiorstwa przewoźnika, ani przynosic szkody nadawcom lub odbiorcom innych przesyłek;

   3. instrukcje nie moga nigdy powodować podziału przesyłki.

6. Jeżeli w skutek postanowień ustepu 5 b) niniejszego artykułu przewoźnik nie może wykonać otrzymanych instrukcji, powinien on niezwłocznie zawiadomić o tym osobę, od której instrukcje te pochodzą.

7. Przewoźnik, który nie wykona instrukcji wydanych w warunkach przewidzianych w niniejszym artykule lub który zastosuje się do takich instrukcji nie zażądawszy przedłużenia pierwszego egzemplarza listu przewozowego, odpowiada wobec osoby uprawnionej za powstałą stąd szkodę.

Artykuł 13

1. Po przybyciu towaru do miejsca przewidzianego dla jego wydania, odbiorca ma prawo żądać od przewoźnika wydania, za pokwitowaniem, drugiego egzemplarza listu przewozowego oraz towaru. Jeżeli stwierdzono zaginięcie towaru lub jeżeli towar nie przybył po upływie terminu przewidzianego w artykule 19, odbiorca może w imieniu własnym dochodzić wobec przewoźnika praw wynikajacych z umowy przewozu.

2. Odbiorca, który korzysta z praw, jakie mu przysługują w mysl ustepu 1 niniejszego artykułu, obowiązany jest zapłacić kwite należności wynikającą z listu przewozowego. W przypadku sporu w tym przedmiocie przewoźnik obowiązany jest dostarczyć towar tylko wówczasm gdy odbiorca udzieli mu zabezpieczenia.

Artykuł 14

1. Jeżeli z jakiejkolwiek przyczyny wykonanie umowy przewozu na warunkach podanych w liście przewozowym jest lub staje się niemożliwe przed przybyciem towaru do miejsca przewidzianego dla jego wydania, przewoźnik jest

obowiązany zażądać instrukcji od osoby uprawnionej do rozporządzenia towarem, zgodnie z artykułem 12.

1. Jeżeli jednak okoliczności pozwalają na wykonanie przewozu na warunkach różniących się od przewidzianych w liście przewozowym i jeżeli przewoźnik nie zdoła uzyskać w dostatecznie krótkim czasie instrukcji od osoby, uprawnionej do rozporządzania towarem zgodnie z artykułem 12, powinien on podjąć środki, jakie wydają mu się najlepsze w interesie osoby, uprawnionej do rozporządzana towarem.

Artykuł 15

1. Jeżeli po przybyciu towaru do miejsca przeznaczenia okażą się przeszkody w jego wydaniu, przewoźnik powinien zażądać instrukcji od nadawcy. Jeżeli odbiorca odmawia przyjęcia towaru, nadawca ma prawo rozporządzać nim bez obowiązku przedstawienia pierwszego egzemplarza listu przewozowego.

2. Odbiorca, nawet jeżeli uprzednio odmówił przyjęcia towaru, może zawsze domagać się jego wydania, dopóki przewoźnik nie otrzyma przeciwnych instrukcji od nadawcy.

3. Jeżeli przeszkoda w wydaniu towaru powstanie po tym, jak odbiorca, działając zgodnie z prawem, które mu przysługuje na mocy artykułu 12, ustep 3, dał polecenie wydania towaru innej osobie, to stosując powyższe ustępy 1 i 2, odbiorca wstępuje w miejsce nadawcy, a ta inna osoba w miejsce odbiorcy.

Artykuł 16

1. Przewoźnik ma prawo do zwrotu kosztów, spowodowanych zażądaniem przez niego instrukcji lub ich wykonaniem, o ile koszty te nie wynikły z jego winy.

2. W przypadkach, przewidzianych w artykule 14, ustęp 1 i w artykule 15, przewoźnik może bezzwłocznie wyładować towar na rachunek osoby uprawnionej; po tym wyładowaniu przewóz uważa się za ukończony. Przewoźnik bierze wówczas na siebie dozór towaru. Może on jednak powierzyć towar osobie trzeciej i wówczas odpowiada jedynie za rozsądny wybór tej osoby. Towar zostaje obciążony należnościami, wynikającymi z listu przewozowego i wszystkimi innymi kosztami.

3. Przewoźnik może przystąpić do sprzeaży towaru nie czekając na instrukcje osoby uprawnionej, jeżeli usprawiedliwia to właściwość psucia się lub stan towaru albo jeżeli koszty przechowywania towaru są niewspółmiernie wysokie w stosunku do jego wartości. W innych przypadkach może on również przystąpić do sprzedaży, jeżeli nie ptrzyma w słusznym terminie od osoby uprawnionej przeciwnych instrukcji, których wykonanie mogłoby być słusznie wymagane.

4. Jeżeli towar został sprzedany w zastosowaniu niniejszego artykułu, kwota uzyskana ze sprzedaży powinna, być postawiona do dyspozycji osoby uprawnionej, po potrąceniu kosztów ciążących na towarze. Jeżeli koszty te są wyższe od kwoty uzyskanej ze sprzedaży, przewoźnik ma prawo do różnicy.

5. Sposób postępowania w przypadku sprzedaży określony jest przepisami prawa lub zwyczajami obowiązującymi w miejscu, gdzie towar się znajduje.

Odpowiedzialność przewoźnika

Artykuł 17

1. Przewoźnik odpowiada za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru lub za jego uszkodzenie, które nastąpiło w czasie między przyjeciem towaru a jego wydaniem, jak również za opóźnienie dostawy.

2. Przewoźnik jest zwolniony od tej odpowiedzialności, jeżeli zaginięcie, uszkodzenia lub opóźnienie spowodowane zostało winą osoby uprawnionej, jej zleceniem nie wynikającym z winy przewoźnika, wadą własną towaru lub oklicznościami, których przewoźnik nie mógł uniknąć i których następstwom nie mógł zapobiec.

3. Przewoźnik nie może powoływać się dla zwolnienia się od odpowiedzialności ani na wady pojazdu, którym się posługuje dla wykonania przewozu, ani na winę osoby lub pracowników osoby, u której pojazd wynajął.

4. Uwzględniając artykuł 18, ustępy 2 d0 5, przewoźnik jest zwolniony od swej odpowiedzialności, jeżeli zaginięcie lub uszkodzenie towaru powstało ze szczególnego niebezpieczeństwa wynikającego z jednej lub kilku nastepujących przyczyn :

   1. użycie pojazdów otwartych i nie przykrytych opończą, jeżeli to użycie było wyraźnie uzgodnione i zaznaczone w liście przewozowym;

   2. brak lub wadliwe opakowanie, jeżeli towary, ze względu na swe naturalne właściwości, w razie braku lub wadliwego opakowania, narażone są na zaginięcie lub uszkodzenie;

   3. manipulowanie, ładowanie, rozmieszczenie lub wyładowanie towaru przez nadawcę lub przez odbiorcę albo przez osoby działające na rachunek nadawcy lub odbiorcy;

   4. naturalne właściwości niektórych towarów, mogące powodować całkowite lub częściowe ich zaginięcie albo uszkodzenie, w szczególności przez połamanie, rdzę, samoistne wewnętrzne zepsucie, wyschnięcie, wyciek, normalny ubytek lub działanie robactwa i gryzoni;

   5. niedostateczność lub wadliwość cech lub numerów na sztukach przesyłki;

   6. przewóz żywych zwierząt.

5. Jeżeli na mocy niniejszego artykułu przewoźnik nie odpowiada za niektóre czynniki, które spowodowały szkodę, jego odpowiedzialność jest zaangażowana tylko w tym zakresie, w jakim czynniki, za które ponosi on odpowiedzialność na mocy niniejszego artykułu, przyczyniły się do powstania szkody.

Artykuł 18

1. Dowód, że zaginięcie, uszkodzenie lub opóźnienie spowodowane zostało jedną z przyczyn przewidzianych w artykule 17, ustęp 2, ciąży na przewoźniku.

2. Jeżeli przewoźnik ustali, że ze względu na okoliczności faktyczne, zaginięcie lub uszkodzenie mogło wynikać z jednej lub kilku przyczyn wymienionych w artykule 17, ustęp 4, istnieje domniemanie, że ono z nich wynika. Osoba uprawniona może jednak przeprowadzić dowód, że szkoda nie została spowodowana całkowicie lub częściowo jedną z

1. tych przyczyn.

1. Powyższe domniemanie nie ma zastosowania w przypadku przewidzianym w artykule 17, ustęp 4, a), w razie nadmiernego ubytku lub w razie zaginięcia sztuki.

2. Jeżeli przewóz wykonywany jest przy pomocy pojazdu, urządzonego specjalnie dla ochrony towarów przed wpływem ciepła, zimna, zmian temperatury lub wilgotności powietrza, przewoźnik może powoływać się na dobrodziejstwo artykułu 17, ustep 4, d) jedynie wówczas, gdy udowodni, że przedsięwziął wszelkie obowiązujące go w danych okolicznościach środki co do wyboru, utrzymania i użycia tych urządzeń, oraz że zastosował się do specjalnych instrukcji, które zostały mu udzielone.

3. Przewoźnik może powoływać się na dobrodziejstwo artykułu 17, ustęp 4, f) jedynie wówczas, gdy udowodni, że przedsięwziął wszelkie obowiązujące go w danych okolicznościach środki i że zastosował się do specjalnych instrukcji, które zostały mu udzielone.

Artykuł 19

1. Opóźnienie terminu dostawy ma miejsce wówczas, kiedy towar nie został dostarczony w umówionym terminie lub, o ilenie umówiono terminu, jeżeli faktyczny czas trwania przewozu, uwzględniając okoliczności, a zwłaszcza, przyprzesyłkach drobnych, czas niezbędny dla skompletowania pełnego ładunku w normalnych warunkach, przekracza

czas, jaki słusznie można przyznać starannym przewoźnikom.

Artykuł 20

1. Osoba uprawniona moze, bez dalszych dowodów, uważać towar za zaginiony, jeżeli nie został on wydany w ciągu trzydziestu dni po upływie umówionego terminu, a jeżeli terminu nie umówiono, w ciągu sześćdziesięciu dni po przyjęciu towaru przez przewoźnika.

2. Osoba uprawniona, otrzymując odszkodowanie za zaginiony towar, może pisemnie zażądać, aby w razie odnalezienia towaru w ciągu roku po wypłacie odszkodowania, zawiadomiono ją o tym niezwłocznie. Należy potwierdzić jej to żądanie na piśmie.

3. W ciągu trzydziestu dni po otrzymaniu tego zawiadomienia, osoba uprawniona może żądać, aby towar został jej wydany za zapłatą należności wynikających z listu przewozowego i za zwrotem otzrymanego odszkodowania, po ewentualnym potrąceniu kosztów, które byłyby objete tym odszkodowaniem i z zastrzeżeniem wszelkich praw odszkodowania za opóźnienie dostawy, przewidzianego w artykule 23 i ewntualnie w artykule 26.

4. Jeżeli nie wysunięto żądania, przewidzianego w ustępie 2 lub nie udzielono żadnych instrukcji w przewidzianym ustępie 3 terminie trzydziestu dni albo jeżeli towar został odnaleziony później niż w rok po wypłaceniu odszkodowania, przewoźnik rozporządza nim stosownie do przepisów obowiązujących w miejscu, gdzie znajduje się towar.

Artykuł 21

1. Jeżeli towar został wydany odbiorcy bez pobrania zaliczenia, które przewoźnik powinien był pobrać w myśl postanowień umowy przewozu, przewoźnik obowiązany jest wypłacić nadawcy odszkodowanie do wysokości kwoty zaliczenia, zachowując roszczenie zwrotne do odbiorcy.

Artykuł 22

1. Jeżeli nadawca powierza przewoźnikowi towary niebezpieczne powinien mu dokładnie opisać jakie niebezpieczeństwo przedstawiają i wskazać mu w razie potrzeby jakie środki ostrozności nalezy podjąć. W przypadku, gdy informacja ta nie została zamieszczona w liście przewozowym, do nadawcy lub do odbiorcy należy przeprowadzenie wszelkimi innymi sposobami dowodu, że przewoźnik wiedział jakie niebazpieczeństwo przedstawiał przewóz wymienionych towarów.

2. Towary niebazpieczne, które nie byłyby przewoxnikowi znane jako takie, w warunakch przewidzianych w ustępie 1 niniejszego artykułu, mogą być w każdej chwili i w każdym miejscu wyładowane, zniszczone lub unieszkodliwione przez przez przewoźnika bez żadnego odszkodowania; nadawca jest oprócz tego odpowiedzialny za wszystkie koszty i szkody, wynikające z nich powierzenia do przewozu lub z ich przewozu.

Artykuł 23

1. Jeżeli na podstawie postanowień niniejszej Konwencji przewoźnik obowiazany jest zapłacić odszkodowanie za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru, odszkodowanie to oblicza się według wartości towaru w miejscu i w okresie przyjęcia go do przewozu.

2. Wartość towaru określa się według oceny giełdowej lub w razie jej braku według bieżącej ceny rynkowej, a w braku jednej i drugiej, według zwykłej wartości towarów tego samego rodzaju i jakości.

3. Odszkodowanie nie może jednak przekraczać 25 franków za kilogram brakującej wagi brutto. Za frank uważa się złoty frank, wagi 10/31 grama złota o próbie 0,900.

4. Oprócz tego zwraca się przewoźne, cło i inne wydatki poniesione w związku z przewozem towaru, w całości w razie całkowitego zaginięcia i proporcjonalnie w razie częsciowego zaginięcia; inne odszkodowania nie należą się.

5. W razie opóźnienia dostawy, jeżeli osoba uprawniona udowodni, że wynikła stąd dla niej szkoda, przewoźnik obowiązany jest zapłacić odszkodowanie, które nie może przewyższyć kwoty przewoźnego.

6. Wyższego odszkodowania można żądac jedynie w przypadku zadeklarowania wrtości towaru lub zadeklarowania specjalnego interesu w jego dostawie, zgodnie z artykułami 24 i 26.

Artykuł 24

1. Nadawca może zadeklarowac w liście przewozowym za umówioną dodatkową opłatą wartość towaru przekraczającego granicę wymienioną w ustępie 3 artykułu 23 i w tym przypadku kwota zadeklarowana zastępuje tę granicę.

Artykuł 25

1. W razie uszkodzenia przesyłki, przewoźnik płaci kwotę, o którą obniżyła się wartość towaru, obliczona według wartości towaru, ustalonej zgodnie z artykułem 23 ustępy 1, 2, i 4.

2. Odszkodowanie nie może jednak przewyższać :

   1. jeżeli cała przesyłka doznała obniżenia wartości przez uszkodzenie - kwoty, którą należałoby zapłacić w razie zaginięcia całej przesyłki;

   2. jeżeli tylko część przesyłki doznała obniżenia wartości przez uszkodzenie - kwoty, którą należałoby zapłacić w razie zaginięcia części, która doznała obniżenia wartości.

Artykuł 26

1. Nadawca może ustalić, wpisując do listu przewozowego za umówioną dodatkową opłatą kwotę specjalnego interesu w dostawie przesyłki na wypadek jej zaginięcia lub uszkodzenia, a także w razie przekroczenia umówionego terminu dostawy.

2. Jeżeli miała miejsce deklaracja specjalnego interesu w dostawie, można żądać niezależnie od odszkodowania przewidzianego w artykułach 23, 24 i 25 odszkodowania równego dodatkowej szkodzie, która została udowodniona, aż do wysokości zadeklarowanej kwoty.

Artykuł 27

1. Osoba uprawniona może żądać odsetek od kwoty odszkodowania. Odsetki te, w wysokości 5% rocznie, liczą się od dnia skierowania pisemnej reklamacji do przewoźnika, a jeżeli tej reklamacji nie było, od dnia wytoczenia powództwa sądowego.

2. Jeżeli dane służące za podstawę do obliczenia odszkodowania nie są wyrażone w walucie państwa, gdzie żąda się zapłaty, przeliczenia dokonuje się według kursu dnia i miejsca wypłaty odszkodowania.

Artykuł 28

1. Jeżeli według prawa, które ma zastosowanie, zaginięcie, uszkodzenie lub opóźnienie dostawy, powstałe w trakcie przewozu podlegającego niniejszej Konwencji, uprawnia do wystąpienia z reklamacją pozaumowną, przewoźnik może skorzystać z postanowień niniejszej Konwencji, które wyłączają jego odpowiedzialność lub które określają albo ograniczają należne odszkodowanie.

2. Jeżeli idzie o odpowiedzialność pozaumowną jednej z osób, za które odpowiada przewoźnik w myśl artykułu 3, z tytułu zaginięcia, uszkodzenia lub opóźnienia, osoba ta może również skorzystać z postanowień niniejszej Konwencji, które wyłączają odpowiedzialność przewoźnika lub które określają albo ograniczają należne odszkodowanie.

Artykuł 29

1. Przewoźnik nie ma prawa korzystać z postanowień niniejszego rozdziału, które wyłączają lub ograniczają jego odpowiedzialność albo które przenoszą na drugą stronę ciężar dowodu, jeżeli szkoda powstała wskutek złego zamiaru przewoxnika lub jego niedbalstwa, które według prawa obowiązującego w miejscu prowadzenia sprawy sądowej, uważane jest za równoznaczne ze złym zamiarem.

2. To samo postanowienie stosuje się, jeżeli złego zamiaru lub niedbalstwa dopuszczają się pracownicy przewoźnika lub jakiejkolwiek inne osoby, do których usług odwołuje się on dla wykonania przewozu, jeżeli ci pracownicy lub te inne osby działają w wykonaiu swych funkcji. W takim przypadku ci pracownicy i te inne osoby nie mają prawa korzystania w zakresie ich osobistej odpowiedzialności z postanowień niniejszego rozdziału, wymienionych w ustępie 1

Reklamacje i roszczenia

Artykuł 30

1. Jeżeli odbiorca przyjął towar, nie sprawdziwszy wraz z przewoźnikiem jego stanu albo nie zgłosiwszy przewoźnikowi zastrzeżeń wskazujących ogólnie rodzaj braku lub uszkodzena najpóźniej w chwili dostawy, jeśli idzie o widoczne braki lub uszkodzenia, lub w siedem dni od daty dostawy, nie wliczając niedziel i dni świątecznych, jeśli idzie o braki lub uszkodzenia niewidoczne - domnimywa się , jeżeli nie ma dowodu przeciwnego, że otrzymał towar w stanie opisanym w liście przewozowym. Zastrzeżenia, przewidziane wyżej, powinny być dokonane na piśmie, jeśli idzie o braki lub uszkodzenia niewidoczne.

2. Jezeli stan towaru został sprawdzony wspólnie przez odbiorcę i przewoźnika, dowód przeciwny wynikowi tego sprawdzenia nie może być przeprowadzony, chyba że chodzi o braki lub uszkodzenia niewidoczne i jeżeli odbiorca zgłosił przewoźnikowi pisemne zastrzeżenia w ciągu siedmiu dni od daty tego sprawdzenia, nie licząc niedziel i dni świątecznych.

3. Opóźnienie dostawy może stanowić podstawę do odszkodowania tylko wówczas, gdy zastrzeżenie zostało skierowane na piśmie w terminie 21 dni od dnia postawienia towaru do dyspozycji odbiorcy.

4. Dnia dostawy lub zależnie od przypadku, dnia sprawdzenia towaru albo dnia jego postawienia do dyspozycji nie wlicza się do terminów przewidzianych w niniejszym artykule.

Postanowienia dotyczące przewozu wykonywanego przez kolejnych przewoźników

Artykuł 34

1. Jeżeli przewóz jest wykonywany na podstawie jednej umowy przez kilku kolejnych przewoźników drogowych, każdy z nich przyjmuje na siebie odpowiedzialność za wykonanie całego przewozu, przy czym drugi przewoźnik i każdy z następnych przewoźników staje się przez przyjęcie towaru i listu przewozowego stroną umowy na warunkach, określonych w liście przewozowym.

Artykuł 35

1. Przewoźnik, który przyjmuje towar od poprzedniego przewoźnika, wręcza mu datowane i podpisane przez siebie potwierdzenia odbioru. Powinien on napisać swoje nazwisko i adres na drugim egzemplarzu listu przewozowego. W razie potzreby umieszcza on na tym egzemplarzu jak również na potwierdzeniu odbioru zastrzeżenia, podobne do tych, które są przewidziane w artykule 8 ustęp 2.

List Przewozowy:

LIST PRZEWOZOWY NR ………………/………………..	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Białymstoku S.A. ul. Fabryczna 1, 15-482 Białystok, Tel. Dyspozytor (85)745-80-14 www.pks.bialystok.pl
WYPEŁNIA NADAWCA:
PACZKA □ ILOŚĆ SZTUK ….. DEKLAROWANA ZAWARTOŚĆ:	MIEJSCE NADANIA:
	MIEJSCE ODBIORU:
KOPERTA □ ILOŚĆ SZTUK …. DEKLAROWANA ZAWARTOŚĆ:	NADAWCA (nazwa/nazwisko i adres):
ODBIORCA (nazwa/nazwisko i adres lub inne dane umożliwiające identyfikację):
WYPEŁNIA PKS
Pobrano opłatę: ……….. ZŁ Nr paragonu: …………………	Przesyłkę przyjęto do przewozu: Nr służbowy lub nazwisko…………………………………... Podpis…………..……… data……………
POKWITOWANIE ODBIORU:
Data, godzina i czytelny podpis odbiorcy:	Oryginał/ kopia dla nadawcy/ kopia

Wymagania dotyczące czasu pracy kierowców

Czas prowadzenia pojazdu, obowiązkowe przerwy i odpoczynki kierowców:

1. kierowcy mogą prowadzić pojazd maksymalnie przez 9 godzin na dobę, natomiast dwa razy w tygodniu wolno przedłużyć prowadzenie pojazdu do 10 godz.;

2. kierowcy pojazdu nie wolno jego prowadzić dłużej niż przez 4,5 godziny. Po tym czasie kierowca musi zrobić 45-minutową przerwę, chyba że zaczyna odpoczynek. Przerwa ta może być zastąpiona krótszymi, przerwami trwającymi minimum 15 minut każda, wykorzystywanymi w trakcie 4,5 godzinnego prowadzenia pojazdu. Przerwy te nie są wliczane do dziennego okresu wypoczynku. Nie można też podczas nich wykonywać innej pracy.;

3. tygodniowy czas pracy kierowcy, łącznie z godzinami nadliczbowymi, nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin, natomiast można wydłużyć tygodniowy czas pracy do 60 godzin, jeżeli średni tygodniowy czas pracy nie przekroczy 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nie przekraczającym 4 miesięcy;

4. w ciągu dwóch tygodni kierowca nie może przekroczyć 90 godzin prowadzenia pojazdu;

5. kierowcy przysługuje każdej doby prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Może być on skrócony, ale nie mniej niż do 9 godzin i nie częściej niż 3 razy w ciągu tygodnia. Przy takim skróceniu równoważny okres wypoczynku trzeba wykorzystać przed końcem następnego tygodnia. Można też podzielić odpoczynek na 2 lub 3 części, ale jedna z nich powinna wynosić co najmniej 8 kolejnych godzin, a dobowy odpoczynek - 12 godz.;

6. doba dla załogi dwuosobowej prowadzącej pojazd trwa maksimum 30 godzin. Standardowe okresy prowadzenia pojazdu w przypadku załogi dwuosobowej: 4,5 h – I kierowca, 4,5 h – II kierowca, 4,5 h – I kierowca, 4,5 h – II kierowca , 12 h – odpoczynek. Podczas prowadzenia pojazdu przez załogę dwuosobową nie są wymagane powyższe okresy przerw, gdyż czas oczekiwania oraz czas nie poświęcony prowadzeniu pojazdu nie jest uważany za czas wykonywania pracy.;

7. w przypadku prowadzenia pojazdu przez załogę dwuosobową, minimalny okres nieprzerwanego odpoczynku wynosi 8 godzin w każdym 30-godzinnym okresie. Nie jest dopuszczalny odbiór odpoczynku przez jednego z kierowców, gdy pojazd jest prowadzony przez drugiego kierowcę. Za odpoczynek uznaje się tylko ten czas, gdy pojazd znajduje się na postoju. Przewoźnicy muszą pamiętać, że dobowy odpoczynek nie może być w jadącym pojeździe, a na parkingu można go spędzić wyłącznie wtedy, gdy samochód wyposażony jest w miejsce do spania;

8. maksymalnie po sześciu okresach jazdy dziennej lub sześciu dniach, kierowca zobowiązany jest skorzystać z odpoczynku tygodniowego. Postanowienia rozporządzenia określają go jako przedłużenie odpoczynku dziennego. Powinien on wynosić 45 godzin, przy czym dopuszczalne jest jego skrócenie do 36 godzin, jeśli jest odbierany w miejscu normalnej bazy pojazdu lub w miejscu zamieszkania kierowcy, albo do 24 godzin, jeśli jest odbierany w innym miejscu. Okres, o jaki został skrócony odpoczynek, przysługuje kierowcy do wykorzystania przed upływem trzeciego tygodnia po tygodniu, w którym nastąpiło skrócenie.;

9. jeśli praca wykonywana jest co najmniej przez 4 godziny w porze nocnej, to czas pracy kierowcy nie może przekraczać 10 godzin na dobę;

Pracodawca jest zobowiązany:

1. poinformować kierowców o obowiązujących ich przepisach z zakresu czasu pracy, w sposób przyjęty u danego pracodawcy, oraz

2. uzyskać od kierowcy oświadczenie na piśmie o wymiarze zatrudnienia albo o nie pozostawaniu w zatrudnieniu u innego pracodawcy,

3. prowadzić ewidencję czasu pracy kierowców, niezależnie od stosowanego systemu czasu pracy i sposobu wynagradzania za godziny nadliczbowe i za pracę w porze nocnej, w rozliczeniu dobowym, tygodniowym i przyjętym okresie rozliczeniowym,

4. na wniosek kierowcy udostępniać mu ewidencję jego pracy.

Przepisy umowy i rozporządzenia nie mają zastosowania do niektórych przewozów.

Zgodnie z nowym unijnym rozporządzeniem kierowcy ci będą zmuszeni co dwa tygodnie udać się na 45 godzin na przymusowy odpoczynek.

Ponadto, każdy kierowca będzie mógł pracować dziennie nie dłużej niż dziewięć godzin, ale tak, aby tygodniowo nie było to więcej niż 56 godzin (dotychczas 72 godziny), a w ciągu dwóch tygodni - 90 godzin.

W trosce o bezpieczeństwo na drogach dopuszczalne dotąd w drodze wyjątku kierowanie pojazdem przez 12 dni z rzędu ma być skrócone do maksymalnie sześciu dni.

Dzienna przerwa w pracy ma trwać co najmniej 11 godzin, przy czym można ją podzielić na dwie części. Pierwszy nieprzerwany odpoczynek trwałby wtedy co najmniej trzy godziny, drugi zaś - co najmniej dziewięć godzin.

.

Pracodawca prowadzi ewidencję czasu pracy kierowców w formie:

1. zapisów na wykresówkach;

2. wydruków danych z karty kierowcy i tachografu cyfrowego;

3. plików pobranych z karty kierowcy i tachografu cyfrowego;

4. innych dokumentów potwierdzających czas pracy i rodzaj wykonywanej czynności;

5. rejestrów opracowanych na podstawie dokumentów o których mowa w pkt. 1 - 4”.

Wspomnianą dokumentację (w tym także wykresówki) należy obecnie przetrzymywać przez okres 3 lat !!!. A wszystkie powyższe dokumenty muszą być przechowywane w firmie łącznie.

USTAWA

z dnia 6 września 2001 r.

o transporcie drogowym

Zasady podejmowania i wykonywania transportu drogowego

Art. 5.

1. Podjęcie i wykonywanie transportu drogowego wymaga uzyskania odpowiedniej licencji na wykonywanie transportu drogowego, zwanej dalej "licencją".

2. Licencji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 2 lata i nie dłuższy niż 50 lat, uwzględniając wniosek przedsiębiorcy.

3. Przedsiębiorcy udziela się licencji, z zastrzeżeniem art. 6, jeżeli:

1. członkowie organu zarządzającego osoby prawnej, osoby zarządzające spółką

jawną lub komandytową, a w przypadku innego przedsiębiorcy - osoby prowadzące

działalność gospodarczą, spełniają wymogi dobrej reputacji; wymóg dobrej reputacji

nie jest spełniony lub przestał być spełniany przez te osoby, jeżeli:

1. zostały skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa umyślne: karne skarbowe, przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, mieniu, obrotowi gospodarczemu, wiarygodności dokumentów, ochronie środowiska lub warunkom pracy i płacy albo innym przepisom dotyczącym wykonywania zawodu, wydano w stosunku do tych osób prawomocne orzeczenie zakazujące

2. wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego;

2) przynajmniej jedna z osób zarządzających przedsiębiorstwem lub osoba

zarządzająca w przedsiębiorstwie transportem drogowym legitymuje się certyfikatem

kompetencji zawodowych;

3) posiada sytuację finansową zapewniającą podjęcie i prowadzenie działalności

gospodarczej w zakresie transportu drogowego określony dostępnymi środkami

finansowymi lub majątkiem w wysokości:

1. 9 000 euro - na pierwszy pojazd samochodowy przeznaczony do transportu drogowego,

2. 5 000 euro - na każdy następny pojazd samochodowy,

3. 50 000 euro - przy wykonywaniu transportu drogowego w zakresie, o którym mowa w art. 4 pkt 3 lit. b;

4) przedsiębiorca osobiście wykonujący przewozy i zatrudnieni przez przedsiębiorcę

kierowcy, a także inne osoby niezatrudnione przez przedsiębiorcę, lecz wykonujące

osobiście przewozy na jego rzecz, spełniają wymagania określone w przepisach

ustawy, przepisach ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym oraz

w innych przepisach określających wymagania w stosunku do kierowców, a także nie

byli skazani prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa umyślne przeciwko

bezpieczeństwu w komunikacji, mieniu, wiarygodności dokumentów lub środowisku;

5) posiada tytuł prawny do dysponowania pojazdem lub pojazdami samochodowymi

spełniającymi wymagania techniczne określone przepisami prawa o ruchu drogowym,

którymi transport drogowy ma być wykonywany.

1. Wymagań, o których mowa w ust. 3 pkt 4 i 5, nie stosuje się wobec przedsiębiorcy wykonującego transport drogowy wyłącznie w zakresie, o którym mowa w art. 4 pkt 3lit. b.

2. Posiadanie sytuacji finansowej zapewniającej podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego potwierdza się:

1. rocznym sprawozdaniem finansowym;

2. dokumentami potwierdzającymi:

   1. dysponowanie środkami pieniężnymi w gotówce lub na rachunkach bankowych lubdostępnymi aktywami,

   2. posiadanie akcji lub udziałów lub innych zbywalnych papierów wartościowych,

   3. udzielenie gwarancji lub poręczeń bankowych,

   4. własność nieruchomości.

1. Przy ocenie sytuacji finansowej, o której mowa w ust. 3 pkt 3, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski, obowiązujący w ostatnim dniu roku poprzedzającego rok, w którym ocena ta jest dokonywana.

Art. 7. 1.

1. Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana lub cofnięcie licencji następuje w drodze decyzji administracyjnej.

2. Organem właściwym w sprawach udzielenia, odmowy udzielenia, zmiany lub cofnięcia licencji w zakresie transportu drogowego jest:

1. w krajowym transporcie drogowym - starosta właściwy dla siedziby przedsiębiorcy,

2. z zastrzeżeniem pkt 2; w przewozach taksówkowych:

   1. na obszar, o którym mowa w art. 6 ust. 4 pkt 1 - wójt, burmistrz lub prezydent

miasta,

1. na obszar, o którym mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 - wójt, burmistrz lub prezydent

miasta właściwy dla siedziby lub miejsca zamieszkania przedsiębiorcy,

1. na obszar, o którym mowa w art. 6 ust. 4 pkt 3 - Prezydent m.st. Warszawy;

Art. 8.

1. Licencji udziela się na pisemny wniosek przedsiębiorcy.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać:

1. oznaczenie przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres;

2. numer w rejestrze przedsiębiorców albo w ewidencji działalności gospodarczej;

3. określenie rodzaju i zakresu, a w krajowym transporcie drogowym taksówką - także

4. obszaru;

5. rodzaj i liczbę pojazdów samochodowych, którymi dysponuje przedsiębiorca

6. ubiegający się o udzielenie licencji;

7. czas, na jaki licencja ma być udzielona.

1. Do wniosku o udzielenie licencji, z zastrzeżeniem ust. 4, należy dołączyć:

1. odpis z rejestru przedsiębiorców albo z ewidencji działalności gospodarczej;

2. kserokopię zaświadczenia o nadaniu numeru identyfikacji statystycznej (REGON);

3. kserokopię zaświadczenia o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej (NIP);

4. kserokopię certyfikatu kompetencji zawodowych przedsiębiorcy lub osoby zarządzającej transportem drogowym w przedsiębiorstwie;

5. zaświadczenie z rejestru skazanych stwierdzające niekaralność osób, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 1;

6. dokumenty potwierdzające spełnienie warunków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 3;

7. oświadczenie o zamiarze zatrudnienia kierowców spełniających warunki, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 4 lub w art. 6 ust. 1 pkt 2;

8. wykaz pojazdów samochodowych wraz z kserokopiami krajowych dokumentów

9. dopuszczających pojazd do ruchu, a w przypadku gdy przedsiębiorca nie jest właścicielem tych pojazdów - również dokument potwierdzający prawo do dysponowania nimi.

1. Przy składaniu wniosku o udzielenie licencji nie dołącza się dokumentów, o których mowa w ust. 3 pkt 7 i 8 - gdy wniosek dotyczy licencji na wykonywanie transportu drogowego wyłącznie w zakresie, o którym mowa w art. 4 pkt 3 lit. b.

Art. 9.

1. Przedsiębiorca zamierzający podjąć działalność gospodarczą w zakresie transportu drogowego może ubiegać się o przyrzeczenie udzielenia licencji, zwane dalej "promesą".

2. W postępowaniu o udzielenie promesy stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące udzielenia licencji, z wyjątkiem przepisu art. 8 ust. 3 pkt 8.

Art. 10.

1. Wnioski o udzielenie licencji rozpatruje się według kolejności ich złożenia.

2. W razie niespełnienia przez przedsiębiorcę warunków, o których mowa w art. 5 lub art. 6, odmawia się udzielenia licencji.

Art. 11.

1. W licencji określa się w szczególności:

1. numer ewidencyjny licencji;

2. organ, który udzielił licencji;

3. datę udzielenia licencji;

4. podstawę prawną;

5. przedsiębiorcę, jego siedzibę i adres;

6. zakres transportu drogowego;

7. rodzaj przewozów;

8. oznaczenie obszaru przewozów w krajowym transporcie drogowym taksówką;

9. czas, na jaki udzielono licencji.

2. Organ udzielający licencji wydaje jej wypis lub wypisy w liczbie odpowiadającej

liczbie pojazdów samochodowych określonych we wniosku o udzielenie licencji.

Art. 12.

1. Licencja na krajowy transport drogowy uprawnia do wykonywania

przewozów wyłącznie na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

1. 1a. Licencja na krajowy transport drogowy rzeczy uprawnia do wykonywania transportu drogowego w zakresie, o którym mowa w art. 4 pkt 3 lit. b, o ile przedsiębiorca posiada zabezpieczenie finansowe w wysokości określonej w art. 5 ust. 3 pkt 3 lit. c.

2. 1b. Licencja na krajowy transport drogowy osób nie uprawnia do wykonywania transportu drogowego taksówką.

1. Licencja na międzynarodowy transport drogowy uprawnia do wykonywania przewozów z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z rodzajem przewozów w niej określonym.

1. 2a. Licencja, o której mowa w ust. 2, uprawnia również do wykonywania przewozów w krajowym transporcie drogowym, zgodnie z rodzajem przewozów w niej określonych.

1. Licencja nie zastępuje zezwoleń wymaganych przepisami ustawy lub umów międzynarodowych.

Art. 13.

1. Licencji nie można odstępować osobom trzecim ani przenosić uprawnień z niej wynikających na osobę trzecią, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Organ, który udzielił licencji, przenosi, w drodze decyzji administracyjnej, uprawnienia z niej wynikające w razie:

   1. śmierci osoby fizycznej posiadającej licencję i wstąpienia na jej miejsce spadkobiercy, w tym również osoby fizycznej będącej wspólnikiem w szczególności spółki jawnej lub spółki komandytowej,

   2. połączenia, podziału lub przekształcenia, zgodnie z odrębnymi przepisami, przedsiębiorcy posiadającego licencję,

3. Postępowanie, o którym mowa w ust. 2, wszczyna się na wniosek.

4. Minister właściwy do spraw transportu może, w drodze decyzji administracyjnej, wyrazić zgodę na wykonywanie uprawnień wynikających z licencji przez spółki akcyjne lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w których spółka posiadająca licencję posiada akcje lub udziały, jeżeli zawarły one umowę leasingu lub dzierżawy na używanie pojazdu samochodowego zgłoszonego do prowadzenia działalności objętej licencją, pod warunkiem spełnienia przez te spółki wymagań określonych w art. 5 ust. 3.

Art. 14.

1. Przewoźnik drogowy jest obowiązany zgłaszać na piśmie organowi, który

udzielił licencji, wszelkie zmiany danych, o których mowa w art. 8, nie później niż w

terminie 14 dni od dnia ich powstania.

2. Jeżeli zmiany, o których mowa w ust. 1, obejmują dane zawarte w licencji,

przedsiębiorca jest obowiązany wystąpić z wnioskiem o zmianę treści licencji.

Art. 15.

1. Licencję cofa się:

1. w przypadku gdy:

   1. wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej licencją,

   2. przedsiębiorca nie podjął działalności objętej licencją w ciągu 6 miesięcy od dnia jej wydania, pomimo wezwania organu licencyjnego do jej podjęcia;

1. jeżeli jej posiadacz:

   1. nie spełnia wymagań uprawniających do wykonywania działalności w zakresie transportu drogowego,

   2. rażąco naruszył warunki określone w licencji lub inne warunki wykonywania działalności objętej licencją określone przepisami prawa,

   3. odstąpił licencję osobie trzeciej,

   4. zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej objętej licencją, a w szczególności nie wykonuje, na skutek okoliczności zależnych od niego, transportu drogowego co najmniej przez 6 miesięcy,

   5. rażąco narusza przepisy dotyczące czasu pracy kierowców lub kwalifikacji kierowców;

2. jeżeli posiadacz licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką samowolnie zmienia wskazania urządzeń pomiarowo-kontrolnych, zainstalowanych w pojeździe;

3. jeżeli przedsiębiorca wykonujący transport drogowy w zakresie, o którym mowa w art. 4 pkt 3 lit. b, zlecił wykonanie przewozu rzeczy podmiotowi nieposiadającemu licencji.

2. Cofnięcie licencji w przypadkach określonych w ust. 1 pkt 2 lit. a, b, d oraz lit. e

poprzedza się pisemnym ostrzeżeniem przedsiębiorcy, że w przypadku ponownego

stwierdzenia naruszenia tych przepisów wszczyna się postępowanie w sprawie

cofnięcia licencji. Przepisu nie stosuje się, gdy posiadacz licencji przestał spełniać

wymagania, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 1 lit. a.

3. Licencja może być cofnięta, jeżeli jej posiadacz:

1. nie przedstawił, w wyznaczonym terminie, informacji i dokumentów, o których mowa w art. 8 ust. 2 i 3, art. 14 i art. 83;

2. rażąco lub wielokrotnie narusza przepisy w zakresie dopuszczalnej masy, naciskówosi lub wymiaru pojazdu;

3. zalega w regulowaniu, stwierdzonych decyzją ostateczną lub prawomocnym orzeczeniem, zobowiązań:

1. celnych, podatkowych lub innych zobowiązań na rzecz Skarbu Państwa z tytułuprowadzonej działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego,

2. wobec kontrahenta;

1. samowolnie:

1. zmienia wskazania urządzeń pomiarowo-kontrolnych lub tachografów cyfrowych zainstalowanych w pojeździe, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 3,

2. zmienia lub usuwa dane zapisane w tachografie cyfrowym lub na karcie kierowcy i karcie przedsiębiorstwa.

4. Przedsiębiorca jest obowiązany zwrócić dokumenty, o których mowa w art. 11,

organowi, który udzielił licencji, niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14

dni od dnia, w którym decyzja o cofnięciu licencji stała się ostateczna.

5. W przypadku cofnięcia licencji nie może być ona ponownie udzielona wcześniej niż

po upływie 3 lat od dnia, w którym decyzja o cofnięciu licencji stała się ostateczna.

Art. 16.

1. Licencja wygasa w razie:

1. upływu okresu, na który została udzielona;

2. zrzeczenia się jej, z zastrzeżeniem ust. 3;

3. śmierci posiadacza licencji, z zastrzeżeniem ust. 4;

4. likwidacji albo postanowienia o upadłości przedsiębiorcy, któremu została udzielona, chyba że zachodzą okoliczności określone w art. 13 ust. 2.

2. Przepis art. 15 ust. 4 stosuje się odpowiednio.

3. Przedsiębiorca nie może zrzec się licencji w przypadku wszczęcia postępowania o

cofnięcie licencji.

4. W razie śmierci osoby fizycznej posiadającej licencję organ, który jej udzielił, na

wniosek osoby, która złożyła wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, wyraża zgodę,

w drodze decyzji administracyjnej, na wykonywanie uprawnień wynikających z

licencji przez okres nie dłuższy niż 18 miesięcy od daty śmierci posiadacza tej

licencji.

Art. 17.

1. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,

wzory licencji i wypisu z licencji, uwzględniając zakres niezbędnych danych.

2. Minister właściwy do spraw transportu może upoważnić, w drodze zarządzenia, na

określonych warunkach, kierownika jednostki specjalnie w tym celu działającej do

wykonywania niektórych czynności, określonych w ustawie, związanych z

postępowaniem w sprawie licencji na międzynarodowy transport drogowy, mając na

uwadze usprawnienie procedury w tym zakresie.

Art. 17a.

Minister właściwy do spraw transportu może upoważnić, w drodze

zarządzenia, kierownika jednostki, o której mowa w art. 17 ust. 2, do wydawania

dokumentów wynikających z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów

międzynarodowych.

Warunki i tryb uzyskiwania certyfikatów kompetencji zawodowych

Art. 37.

1. Uzyskanie certyfikatu kompetencji zawodowych wymaga wykazania się

wiedzą lub praktyką niezbędnymi do wykonywania działalności gospodarczej w

zakresie transportu drogowego, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Osoby legitymujące się co najmniej 5-letnią praktyką przedsiębiorcy wykonującego

działalność gospodarczą w zakresie transportu drogowego lub zarządzania

przedsiębiorstwem wykonującym taką działalność otrzymują certyfikat kompetencji

zawodowych po uzyskaniu pozytywnego wyniku testu z wiedzy potwierdzającego

kompetencje zawodowe.

3. Do wykonywania międzynarodowego transportu drogowego wymagane jest

ponadto wykazanie się znajomością zagadnień w zakresie obowiązujących

międzynarodowych umów i przepisów transportowych, przepisów celnych oraz

warunków i dokumentów wymaganych do wykonywania międzynarodowego

transportu drogowego.

4. Certyfikat kompetencji zawodowych w międzynarodowym transporcie drogowym

osób jest jednocześnie certyfikatem kompetencji zawodowych w krajowym

transporcie drogowym osób.

5. Certyfikat kompetencji zawodowych w międzynarodowym transporcie drogowym

rzeczy jest jednocześnie certyfikatem kompetencji zawodowych w krajowym

transporcie drogowym rzeczy.

Art. 38.

1. Sprawdzianem znajomości zagadnień, o których mowa w art. 37 ust. 1 i ust.

3, jest egzamin pisemny zdany przed komisją egzaminacyjną.

2. Minister właściwy do spraw transportu wyznacza jednostki, przy których działają

komisje egzaminacyjne.

3. Jednostki, o których mowa w ust. 2, wydają certyfikaty kompetencji zawodowych i

przekazują informacje o ich wydaniu do centralnego rejestru tych certyfikatów

prowadzonego przez ministra właściwego do spraw transportu.

Kierowcy wykonujący przewóz drogowy

Art. 39a.

1. Przedsiębiorca lub inny podmiot wykonujący przewóz drogowy może

zatrudnić kierowcę, jeżeli osoba ta:

1. ukończyła 21 lat;

2. posiada odpowiednie uprawnienie do kierowania pojazdem samochodowym, określone w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym;

3. nie ma przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy;

4. nie ma przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy;

5. uzyskała kwalifikację wstępną;

6. ukończyła szkolenie okresowe.

2. Wymaganie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie dotyczy kierowcy wykonującego

przewóz drogowy rzeczy pojazdem samochodowym lub zespołem pojazdów o

dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t i nieprzekraczającej 7,5 t.

3. Wymagań, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 5 i 6, nie stosuje się do kierowcy

pojazdu:

1. do kierowania którego wymagane jest prawo jazdy kategorii A1, A, B1, B lub B+E;

2. którego konstrukcja ogranicza prędkość do 45 km/h;

3. wykorzystywanego przez siły zbrojne;

4. obrony cywilnej, jednostek ochrony przeciwpożarowej lub jednostek

odpowiedzialnych za utrzymanie bezpieczeństwa lub porządku publicznego;

1. poddawanego testom drogowym do celów rozwoju technicznego przez

producentów, jednostki badawczo-rozwojowe lub szkoły wyższe;

1. odbywającego przejazd bez osób lub ładunku:

1. w celu dokonania jego naprawy lub konserwacji,

2. z miejsca zakupu lub odbioru;

1. używanego w sytuacjach zagrożenia lub przeznaczonego do akcji ratunkowych;

2. wykorzystywanego do:

1. nauki jazdy osób ubiegających się o prawo jazdy,

2. szkolenia osób posiadających prawo jazdy.

3. przeprowadzania państwowego egzaminu osób ubiegających się o prawo jazdy;

1. wykorzystywanego do użytku osobistego w przewozie drogowym osób lub rzeczy;

2. wykorzystywanego do przewozu materiałów lub urządzeń niezbędnych kierowcy do jego pracy, pod warunkiem że prowadzenie pojazdu nie jest jego podstawowym zajęciem.

Art. 39b.

1. Do uzyskania kwalifikacji wstępnej może przystąpić osoba:

1. która na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

1. przebywa co najmniej 185 dni w roku ze względu na więzi osobiste lub zawodowe, albo

2. studiuje od co najmniej sześciu miesięcy i przedstawi zaświadczenie potwierdzające ten fakt;

1. niebędąca obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, mająca zamiar wykonywać przewozy na rzecz podmiotu mającego siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Kierowca obowiązany jest uzyskać kwalifikację wstępną, odpowiednio do pojazdu,

którym zamierza wykonywać przewóz drogowy, w zakresie bloków programowych

określonych odpowiednio do kategorii prawa jazdy:

1. C1, C1+E, C i C+E;

2. D1, D1+E, D i D+E.

3. Kwalifikacja wstępna obejmuje zajęcia teoretyczne i praktyczne oraz testy

kwalifikacyjne.

Art. 39b1.

1. Zajęcia, o których mowa w art. 39b ust. 3, przeprowadzane są w formie:

1. zajęć szkolnych dla uczniów - w szkole, jeżeli w programie nauczania jestprzewidziane uzyskanie kwalifikacji kierowcy wykonującego przewóz drogowy, albo

2. kursu kwalifikacyjnego - w ośrodku szkolenia.

2. Zajęcia teoretyczne i praktyczne, o których mowa w art. 39b ust. 3, obejmują:

1. kształcenie zawodowe w zakresie racjonalnego kierowania pojazdem, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa, w tym:

1. znajomość właściwości technicznych i zasad działania elementów bezpieczeństwa pojazdu,

2. umiejętność optymalizacji zużycia paliwa,

3. umiejętność zapewnienia bezpieczeństwa w związku z przewożonym towarem,

4. umiejętność zapewnienia bezpieczeństwa pasażerom;

1. kształcenie zawodowe w zakresie umiejętności stosowania przepisów dotyczących wykonywania transportu drogowego;

2. kształcenie zawodowe w zakresie zagrożeń związanych z wykonywanymzawodem, w tym bezpieczeństwo na drodze i bezpieczeństwo dla środowiska;

3. kształcenie zawodowe w zakresie obsługi i logistyki, w tym kształtowanie wizerunku firmy oraz znajomość rynku w przewozie drogowym i jego organizacji.

3. Testy kwalifikacyjne, o których mowa w art. 39b ust. 3, przeprowadzane są:

1. przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną, po zakończeniu zajęć szkolnych dla uczniów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, w ramach zewnętrznego egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, albo

2. w ośrodku szkolenia, po zakończeniu zajęć teoretycznych i praktycznych, przez trzyosobową komisję egzaminacyjną, zwaną dalej "komisją", powołaną przez wojewodę.

4. W skład komisji mogą wchodzić osoby, które:

1. posiadają wykształcenie wyższe prawnicze, ekonomiczne lub techniczne z zakresu motoryzacji lub transportu;

2. nie były prawomocnie skazane za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych lub przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów;

3. spełniają szczegółowe wymagania określone w przepisach na podstawie art. 39i pkt

4.

5. Co najmniej jedna z osób - członków komisji, jest obowiązana posiadać

uprawnienia instruktora lub egzaminatora w zakresie kategorii prawa jazdy

odpowiedniej do kategorii realizowanego bloku programowego, o którym mowa w art.

39b ust. 2.

6. Testy kwalifikacyjne, o których mowa w art. 39b ust. 3, przeprowadzane są na

podstawie pytań pochodzących z katalogu pytań testowych zatwierdzonego przez

ministra właściwego do spraw transportu.

7. Katalog pytań testowych obejmuje zagadnienia, o których mowa w ust. 2.

8. Za przeprowadzenie testu członkom komisji, przysługuje wynagrodzenie, którego

koszt ponosi ośrodek szkolenia.

9. Ośrodek szkolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, umożliwia przeprowadzanie

przez komisję testu kwalifikacyjnego, zapewniając odpowiednie warunki lokalowe.

Art. 39b

2.Kierowca, który uzyskał kwalifikację wstępną w zakresie określonego bloku

programowego, o którym mowa w art. 39b ust. 2, i zamierza wykonywać przewozy

innymi pojazdami niż te, dla których wymagane jest prawo jazdy odpowiadające

zakresowi uzyskanej kwalifikacji wstępnej, obowiązany jest odbyć kwalifikację

wstępną uzupełniającą. Przepisy art. 39b1 stosuje się odpowiednio.

Art. 39c.

1. Wojewoda lub upoważniony przez niego członek komisji albo dyrektor

Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej, wydaje osobie, która uzyskała kwalifikację

wstępną świadectwo kwalifikacji zawodowej potwierdzające uzyskanie kwalifikacji

wstępnej.

2. Wojewoda oraz dyrektor Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej, w terminie 21 dni od

dnia przeprowadzenia testu kwalifikacyjnego, przekazują do centralnej ewidencji

kierowców następujące dane osób, którym wydano świadectwo kwalifikacji

zawodowej, o którym mowa w ust. 1:

1. imię i nazwisko;

2. datę i miejsce urodzenia;

3. numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) albo rodzaj, serię, numer oraz państwo wydania dokumentu potwierdzającego tożsamość - w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL;

4. zakres, numer i datę wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej.

Art. 39d.

1. Kierowca obowiązany jest co pięć lat, począwszy od dnia uzyskania świadectwa

kwalifikacji zawodowej poświadczającego uzyskanie kwalifikacji wstępnej, ukończyć

szkolenie okresowe odpowiednio do pojazdu, którym wykonuje przewóz drogowy.

3. Kierowca może odbywać szkolenie okresowe w jednej z następujących form:

1. kursu okresowego;

2. cyklu zajęć rozłożonych w okresie pięciu lat, obejmującego program kursu okresowego.

4. Szkolenie okresowe jest prowadzone w ośrodku szkolenia w zakresie bloków

programowych określonych odpowiednio do kategorii prawa jazdy:

1. C1, C1+E, C i C+E;

2. D1, D1+E, D i D+E.

5. Kierowca, który zaprzestał wykonywania przewozu drogowego przez okres

uniemożliwiający spełnienie obowiązku, o którym mowa w ust. 2, przed ponownym

przystąpieniem do wykonywania przewozu obowiązany jest ukończyć szkolenie

okresowe.

6. Kierowca wykonujący przewóz drogowy różnymi pojazdami, dla których

wymagane jest posiadanie prawa jazdy co najmniej dwóch kategorii, o których mowa

w ust. 4, może ukończyć szkolenie okresowe z zakresu jednego bloku programowego.

Art. 39f.

1. Kierowca wykonujący przewóz drogowy obowiązany jest uzyskać wpis do

polskiego krajowego prawa jazdy, potwierdzający spełnienie wymagań, o których

mowa w art. 39a ust. 1 pkt 3 i 4 oraz odpowiednio pkt 5 lub 6.

2. Zasady dokonywania wpisu, o którym mowa w ust. 1, określają przepisy ustawy z

dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym.

3. Dla kierowcy niebędącego obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej,

posiadającego prawo jazdy wydane przez państwo trzecie, wykonującego lub

zamierzającego wykonywać przewóz drogowy rzeczy na rzecz przedsiębiorcy

mającego siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, potwierdzeniem

spełnienia wymagań, o których mowa w art. 39a ust. 1 pkt 5 i 6, jest świadectwo

kierowcy.

4. Kierowcy niebędącemu obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej,

posiadającemu prawo jazdy wydane przez państwo trzecie, wykonującemu lub

zamierzającemu wykonywać przewóz drogowy osób na rzecz przedsiębiorcy

mającego siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który uzyskał kwalifikację

wstępną lub ukończył szkolenie okresowe i ubiega się o wpis do prawa jazdy

potwierdzający spełnienie wymagań, o których mowa w art. 39a ust. 1, właściwy ze

względu na miejsce zamieszkania starosta, w trybie, o którym mowa w art. 94 ust. 2

ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr

108, poz. 908, z późn. zm.), wymienia posiadane przez niego prawo jazdy zagraniczne

na polskie krajowe prawo jazdy, dokonując jednocześnie wpisu potwierdzającego te

wymagania. Dodatkowym warunkiem wymiany prawa jazdy jest złożenie przez przedsiębiorcę

8. W przypadku osoby nieposiadającej miejsca zamieszkania na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej i niewykonującej przewozów na rzecz podmiotu mającego

siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wymagania, o których mowa w art.

39a ust. 1 pkt 5 i 6, uznaje się za spełnione, gdy osoba ta posiada w prawie jazdy albo

w karcie kwalifikacji kierowcy aktualny wpis potwierdzający ukończenie kwalifikacji

wstępnej lub szkolenia okresowego w innym państwie członkowskim Unii

Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub w państwie członkowskim

Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o

Europejskim Obszarze Gospodarczym.

9. W przypadku osoby zamieszkałej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i

wykonującej przewozy na rzecz podmiotu mającego siedzibę za granicą wymagania, o

których mowa w art. 39a ust. 1 pkt 6, uznaje się za spełnione, gdy osoba ta posiada w

prawie jazdy albo w karcie kwalifikacji kierowcy aktualny wpis potwierdzający

ukończenie szkolenia okresowego w innym państwie członkowskim Unii

Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub w państwie członkowskim

Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o

Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Art. 39j.

1. Kierowca wykonujący przewóz drogowy podlega badaniom lekarskim

przeprowadzanym w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań

zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy.

2. Badania lekarskie, o których mowa w ust. 1, są wykonywane, z zastrzeżeniem ust.

3-6, w zakresie i na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 26 czerwca

1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), zwanej dalej

"Kodeksem pracy".

3. Zakres badań lekarskich, o których mowa w ust. 1, obejmuje ponadto ustalenie

istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, zgodnie z

ustawą z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym.

4. Badania lekarskie, o których mowa w ust. 1, są przeprowadzane:

1. do czasu ukończenia przez kierowcę 60 lat - co 5 lat;

2. po ukończeniu przez kierowcę 60. roku życia - co 30 miesięcy.

5. Pierwsze badanie lekarskie, o którym mowa w ust. 1, jest wykonywane przed dniem

wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej potwierdzającego ukończenie

kwalifikacji wstępnej, a każde następne dla kierowcy w wieku do 60 lat - w terminie

właściwym do ukończenia szkolenia okresowego, jednak nie później niż do dnia

wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej potwierdzającego ukończenie szkolenia

okresowego.

Art. 39k.

1. Kierowca wykonujący przewóz drogowy podlega badaniom

psychologicznym przeprowadzanym w celu stwierdzenia istnienia lub braku

przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy.

2. Badania psychologiczne, o których mowa w ust. 1, są wykonywane, z

zastrzeżeniem ust. 3 i 4, w zakresie i na zasadach określonych dla kierowców w

ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym.

3. Badania psychologiczne, o których mowa w ust. 1, są przeprowadzane:

1. do czasu ukończenia przez kierowcę 60 lat - co 5 lat;

2. po ukończeniu przez kierowcę 60. roku życia - co 30 miesięcy.

4. Pierwsze badanie psychologiczne, o którym mowa w ust. 1, jest wykonywane przed

dniem wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej potwierdzającego ukończenie

kwalifikacji wstępnej, a każde następne dla kierowcy w wieku do 60 lat - w terminie

właściwym do ukończenia szkolenia okresowego, jednak nie później niż do dnia

wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej potwierdzającego ukończenie szkolenia

okresowego.

Art. 39l.

1. Przedsiębiorca lub inny podmiot wykonujący przewóz drogowy jest

obowiązany do:

1. kierowania kierowców na:

   1. szkolenia okresowe,

   2. badania lekarskie i psychologiczne;

2. pokrywania kosztów badań lekarskich i psychologicznych;

3. przechowywania przez cały okres zatrudnienia kierowcy kopii:

1. świadectw kwalifikacji zawodowej,

2. orzeczeń lekarskich i psychologicznych;

1. prowadzenia dokumentacji dotyczącej badań lekarskich i psychologicznych;

2. przekazania kierowcy z chwilą rozwiązania stosunku pracy kopii orzeczeń i świadectw, o których mowa w pkt 3.

2. Przedsiębiorca lub inny podmiot wykonujący przewóz drogowy może pokryć

koszty szkoleń okresowych kierowcy.

3. Spełnienie przez przedsiębiorcę lub przez inny podmiot wykonujący przewóz

drogowy obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b, uznaje się za równoznaczne

ze spełnieniem obowiązków pracodawcy w zakresie wykonywania wstępnych i

okresowych badań lekarskich, o których mowa w art. 229 § 1 i 2 Kodeksu pracy.

Art. 39m.

Wymagania, o których mowa w art. 39a-39l, stosuje się odpowiednio do

przedsiębiorcy lub innej osoby osobiście wykonującej przewóz drogowy.

Opłaty

Art. 40.

Przedsiębiorca podejmujący i wykonujący transport drogowy jest obowiązany

do ponoszenia opłat za:

1. czynności administracyjne określone w ustawie;

2. przeprowadzenie egzaminu, o którym mowa w art. 38 ust. 1;

3. wydanie certyfikatu kompetencji zawodowych, o którym mowa w art. 38 ust. 3.

Art. 41.

1. Opłaty za czynności administracyjne pobiera się z tytułu:

1. udzielenia licencji, zmiany licencji, przedłużenia ważności licencji, wydania wypisu z licencji, wydania wtórnika licencji, przeniesienia uprawnień wynikających z licencji oraz wyrażenia zgody na wykonywanie uprawnień wynikających z licencji;

2. wydania zezwolenia, zmiany zezwolenia, przedłużenia ważności zezwolenia, wydania wypisu z zezwolenia, wydania wtórnika zezwolenia na wykonywanie przewozu regularnego, przewozu regularnego specjalnego, przewozu wahadłowego lub przewozu okazjonalnego;

3. wydania zezwolenia na przewóz kabotażowy;

4. wydania zezwolenia zagranicznego;

5. wydania zaświadczenia lub zmiany zaświadczenia, wydania wypisu z zaświadczenia o zgłoszeniu działalności w zakresie przewozów na potrzeby własne;

6. wydania zezwolenia na wykonywanie międzynarodowego transportu drogowego osób na lub przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą;

7. wydania świadectwa kierowcy lub jego zmiany oraz wydania wtórnika świadectwa kierowcy;

8. wydania formularza jazdy;

9. wydania certyfikatu, o którym mowa w art. 30 ust. 4, lub jego zmiany oraz wydania wtórnika certyfikatu;

10. wydania decyzji, o której mowa w art. 20a ust. 2.

2. Opłaty, o których mowa w ust. 1, pobierają organy dokonujące tych czynności.

3. Opłaty, o których mowa w art. 40 pkt 2 i pkt 3, pobiera jednostka, o której mowa w

art. 38 ust. 2 i ust. 3.

4. Minister właściwy do spraw transportu może, w drodze rozporządzenia, upoważnić,

na określonych warunkach, do pobierania opłat za niektóre czynności administracyjne

w międzynarodowym transporcie drogowym, o których mowa w ust. 1, jednostkę

określoną w art. 17 ust. 2 lub polskie organizacje o zasięgu ogólnokrajowym

zrzeszające międzynarodowych przewoźników drogowych, mając na względzie

usprawnienie procedur pobierania opłat.

USTAWA

z dnia 15 listopada 1984 r.

Prawo przewozowe.

Przewóz przesyłek towarowych

Art. 35. 1. Przesyłkę towarowa stanowią rzeczy przyjęte do przewozu na podstawie jednego

listu przewozowego lub innego dokumentu przewozowego, zwanego dalej także "listem

przewozowym".

2. Rodzaje przesyłek w zależności od masy lub objętości oraz ze względu na termin

przewozu określa taryfa lub cennik.

Art. 36. 1. Z przewozu są wyłączone rzeczy:

1) których przewóz jest zabroniony na podstawie odrębnych przepisów,

2) które z powodu swoich rozmiarów, masy lub innych właściwości albo ze względu na

urządzenia przewoźnika lub warunki drogowe danej gałęzi transportu nie nadają się do

przewozu środkami transportowymi,

3) niebezpieczne w rozumieniu odrębnych przepisów, chyba _e zostały dopuszczone do

przewozu na warunkach szczególnych.

2. (14) Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do

spraw wewnętrznych, ministrem właściwym do spraw zdrowia oraz ministrem właściwym do

spraw rolnictwa, w drodze rozporządzenia, może określać szczególne warunki przewozu:

1) rzeczy łatwo psujących się,

2) zwłok i szczątków zwłok ludzkich,

3) żywych zwierząt

- mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa przewozu, wymaganych warunków przewozu

oraz warunków sanitarnych dla zapewnienia ochrony zdrowia i środowiska.

Art. 37. (skreślony)

Art. 38. 1. Nadawca składa przewoźnikowi na przesyłkę towarowa list przewozowy, a jeżeli

przy danym rodzaju przewozu jest to powszechnie przyjęte, w inny sposób dostarcza informacji

niezbędnych do prawidłowego wykonania przewozu.

2. W liście przewozowym nadawca zamieszcza:

1) nazwę i adres nadawcy, jego podpis oraz określenie placówki przewoźnika zawierającej

umowę,

2) miejsce przeznaczenia przesyłki oraz nazwę i adres odbiorcy,

3) określenie rzeczy, masy, liczby sztuk przesyłki, sposobu opakowania i oznaczenia,

4) inne wskazania i oświadczenia, wymagane albo dopuszczone zgodnie z przepisami ze

względu na warunki danej umowy lub sposób rozliczeń.

Art. 39. 1. Nadawca dołącza do listu przewozowego dokumenty wymagane w przepisach

szczególnych, a w razie niemożności ich dołączenia dostarcza je w odpowiednim czasie w

miejscu załatwiania wymaganych czynności, zamieszczając w liście przewozowym odpowiednia

wzmiankę o dołączeniu dokumentów lub miejscu ich złożenia.

2. Czynności wymagane w przepisach szczególnych jest obowiązany załatwić:

1) nadawca przesyłki - w miejscu nadania,

2) przewoźnik - w czasie przewozu,

3) odbiorca - w miejscu przeznaczenia.

Art. 46. 1. Drogę przewozu przesyłki ustala przewoźnik, uwzględniając w miarę możliwości

żądania nadawcy.

2. Przewoźne oblicza się według odległości najkrótszej dostępnej drogi przewozu, a jeżeli

uwzględniono żądanie nadawcy co do drogi dłuższej albo zaszła konieczność przewozu droga

dłuższa ze względu na właściwości przesyłki - według rzeczywistej drogi przewozu.

Art. 48. 1. Przewoźnik może sprawdzić, czy przesyłka odpowiada oświadczeniom nadawcy

zawartym w liście przewozowym oraz czy zachowane zostały przepisy dotyczące rzeczy

dopuszczonych do przewozu na warunkach szczególnych.

2. Sprawdzenia dokonuje się w obecności nadawcy, a jeżeli wezwanie go nie jest możliwe

albo gdy nie zgłosi się w wyznaczonym terminie, przewoźnik dokonuje sprawdzenia w obecności

osób zaproszonych przez siebie do tej czynności.

3. Wynik sprawdzenia zamieszcza się w liście przewozowym albo dołączonym do niego

protokole.

4. W razie stwierdzenia niezgodności oświadczeń zawartych w liście przewozowym ze

stanem rzeczywistym przesyłki, koszty sprawdzenia obciążają przesyłkę.

5. W razie ujawnienia rzeczy wyłączonych z przewozu albo niezachowania przepisów

dotyczących rzeczy dopuszczonych do przewozu na warunkach szczególnych, stosuje sie

odpowiednio przepisy art. 55.

Art. 50. 1. O nadejściu przesyłki do miejsca przeznaczenia przewoźnik jest obowiązany

niezwłocznie zawiadomić odbiorcę (awizacja), chyba że przesyłkę dostarczył do lokalu odbiorcy

lub na jego bocznice bądź odbiorca zrzekł się na piśmie zawiadomienia. W zawiadomieniu

określa się datę i godzinę przygotowania przesyłki do odbioru.

2. Na żądanie odbiorcy przewoźnik może dokonać wstępnego zawiadomienia o

spodziewanym terminie dostarczenia przesyłki (przedawizacja).

3. (skreślony).

Art. 51. 1. Przez przyjęcie przesyłki i listu przewozowego odbiorca zobowiązuje się do

zapłaty należności ciążących na przesyłce.

2. Za równoznaczne z wydaniem przesyłki odbiorcy uważa się oddanie jej organowi

państwowemu dokonującemu zajęcia lub konfiskaty na podstawie odpowiedniego tytułu

prawnego; organ ten uiszcza należności obciążające przesyłkę.

Art. 54. 1. Przewoźnik jest obowiązany do wykonania poleceń nadawcy albo odbiorcy w

zakresie zmiany umowy przewozu, chyba _e:

1) polecenie jest niewykonalne,

2) wykonanie polecenia spowodowałoby zakłócenia w eksploatacji,

3) wykonanie polecenia naruszałoby obowiązujące przepisy,

4) nie zachowano szczególnych warunków obowiązujących w tym zakresie.

2. O niemożności wykonania polecenia przewoźnik jest obowiązany niezwłocznie

zawiadomić uprawnionego.

3. Należności wynikłe wskutek zmiany umowy przewozu ponosi odpowiednio nadawca lub

odbiorca zależnie od tego, który z nich wprowadza zmiany.

Odpowiedzialność przewoźnika z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przewozu przesyłek

Art. 65. 1. Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki

powstałe od przyjęcia jej do przewozu a_ do jej wydania oraz za opóźnienie w przewozie

przesyłki.

2. Przewoźnik nie ponosi odpowiedzialności określonej w ust. 1, jeżeli utrata, ubytek lub

uszkodzenie albo opóźnienie w przewozie przesyłki powstały z przyczyn występujących po

stronie nadawcy lub odbiorcy, nie wywołanych wina przewoźnika, z właściwości towaru albo

wskutek siły wyższej. Dowód, że szkoda lub przekroczenie terminu przewozu przesyłki wynikło

z jednej z wymienionych okoliczności, ciąży na przewoźniku.

3. Przewoźnik jest zwolniony od odpowiedzialności określonej w ust. 1, jeżeli utrata, ubytek

lub uszkodzenie przesyłki powstały co najmniej z jednej z następujących przyczyn:

1) nadania pod nazwa niezgodna z rzeczywistością, nieścisła lub niedostateczna rzeczy

wyłączonych z przewozu lub przyjmowanych do przewozu na warunkach szczególnych albo

niezachowania przez nadawcę tych warunków,

2) braku, niedostateczności lub wadliwości opakowania rzeczy, narażonych w tych warunkach

na szkodę wskutek ich naturalnych właściwości,

3) szczególnej podatności rzeczy na szkodę wskutek wad lub naturalnych właściwości,

4) ładowania, rozmieszczenia lub wyładowywania rzeczy przez nadawcę lub odbiorcę,

5) przewozu przesyłek, które zgodnie z przepisami lub umowa powinny być dozorowane, jeżeli

szkoda wynikła z przyczyn, którym miał zapobiec dozorca.

4. Jeżeli przewoźnik na podstawie okoliczności danego wypadku wykaże, że utrata, ubytek

lub uszkodzenie mogły powstać wskutek co najmniej jednej z przyczyn określonych w ust. 3,

domniemywa się, że szkoda z nich wynikła.

Art. 66. 1. Przewoźnik nie odpowiada za ubytek przesyłki, której masy i liczby sztuk nie

sprawdził przy nadaniu, jeżeli dostarczy ja bez śladu naruszenia, a w razie przewozu w

zamkniętym środku transportowym - również z nie naruszonymi plombami nadawcy, chyba że

osoba uprawniona udowodni, że szkoda powstała w czasie od przyjęcia przesyłki do przewozu aż

do jej wydania.

2. Jeżeli przesyłka nadeszła do miejsca przeznaczenia w pojemniku transportowym, nie

naruszonym, zamkniętym przez nadawcę i z nie naruszonymi, założonymi przez niego

plombami, domniemywa się, że szkoda nie nastąpiła w czasie przewozu.

Art. 67. 1. Przy przesyłkach, które z powodu swoich właściwości tracą na masie,

przewoźnik odpowiada tylko za te cześć ubytku, która przewyższa normy ubytków ustalone

zgodnie z obowiązującymi przepisami lub zwyczajowo przyjęte, chyba że szkoda nie wynikła z

przyczyn uzasadniających zastosowanie norm dopuszczalnego ubytku.

Art. 90. W sprawach nie unormowanych w ustawie oraz w przepisach wydanych w jej

wykonaniu i w przepisach szczególnych stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.

Art. 68. Jeżeli szkoda powstała tylko częściowo wskutek okoliczności, za które przewoźnik

odpowiada, odpowiedzialność jego ogranicza się do zakresu, w jakim okoliczności te przyczyniły

się do powstania szkody.

Art. 69. 1. Na żądanie uprawnionego przewoźnik stwierdza w liście przewozowym

niemożność wydania przesyłki po upływie terminu określonego w art. 52, chyba że wcześniej

stwierdzono nieodwracalny charakter utraty.

2. Jeżeli przesyłka zostanie odnaleziona w ciągu roku od wypłaty odszkodowania,

przewoźnik powinien niezwłocznie zawiadomić o tym uprawnionego.

3. W terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2,

uprawniony może żądać, aby wydano mu odnaleziona przesyłkę w jednym z punktów odprawy

przesyłek za zwrotem otrzymanego od przewoźnika odszkodowania. W takim wypadku

uprawniony zachowuje roszczenia z tytułu zwłoki w przewozie.

4. Jeżeli odnalezienie nastąpiło po upływie roku albo uprawniony nie zgłosił się w terminie

określonym w ust. 3, przesyłka ulega likwidacji.

Art. 70. Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za szkody wynikłe wskutek niewykonania lub

nienależytego wykonania polecenia zmiany umowy przewozu, chyba że zachodzą okoliczności

wymienione w art. 54 ust. 1 i 2.

Odszkodowania

Art. 80. 1. Wysokość odszkodowania za utratę lub ubytek przesyłki nie może przewyższać

wartości, która ustala się na podstawie i w następującej kolejności:

1) ceny wskazanej w rachunku dostawcy lub sprzedawcy albo

2) ceny wynikającej z cennika obowiązującego w dniu nadania przesyłki do przewozu bądź

3) wartości rzeczy tego samego rodzaju i gatunku w miejscu i czasie ich nadania.

2. W razie niemożności ustalenia wysokości odszkodowania w sposób określony w ust. 1,

wysokość te ustala rzeczoznawca.

3. W razie utraty przesyłki z deklarowana wartością należy się odszkodowanie w wysokości

deklarowanej, a w razie ubytku - w odpowiedniej części, chyba że przewoźnik udowodni, że

wartość deklarowana przewyższa wartość ustalona w sposób określony w ust. 1.

Art. 81. 1. W razie uszkodzenia przesyłki odszkodowanie ustala się w wysokości

odpowiadającej procentowemu zmniejszeniu się wartości.

2. Wysokość odszkodowania, o którym mowa w ust. 1, nie może jednak przewyższać kwoty

odszkodowania przysługującego za:

1) utratę całej przesyłki, jeżeli doznała ona obniżenia wartości wskutek uszkodzenia,

2) ubytek tej części przesyłki, która doznała obniżenia wartości wskutek uszkodzenia.

Art. 82. Oprócz odszkodowań określonych w art. 80 i 81 przewoźnik jest obowiązany

zwrócić przewoźne i inne koszty związane z przewozem przesyłki:

1) w razie utraty - w pełnej wysokości,

2) w razie ubytku - w odpowiedniej części,

3) w razie uszkodzenia - w wysokości odpowiadającej procentowi obniżenia wartości przesyłki

wskutek uszkodzenia.

Art. 83. 1. Jeżeli wskutek zwłoki w przewozie powstała szkoda inna ni_ w przesyłce,

przewoźnik jest obowiązany do zapłacenia odszkodowania do wysokości podwójnej kwoty

przewoźnego.

2. Jeżeli wskutek zwłoki w przewozie powstała równie_ szkoda w przesyłce, odszkodowanie

ustalone według przepisów art. 81 przysługuje niezależnie od odszkodowania określonego w ust.

1.

Art. 84. Odszkodowanie za szkody spowodowane niewykonaniem lub nienależytym

wykonaniem polecenia zmiany umowy przewozu nie może przewyższać wysokości

odszkodowania przysługującego w razie utraty przesyłki (art. 80).

Art. 85. Odszkodowanie za szkody spowodowane utrata, niewykorzystaniem lub

nienależytym wykorzystaniem przez przewoźnika dokumentów oddanych mu przez nadawcę nie

może przewyższać wysokości poniesionych strat.

Art. 86. Przewidziane w ustawie ograniczenia wysokości odszkodowania nie maja

zastosowania, jeżeli szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.

Art. 87. 1. Kwoty przysługujące z tytułu nie zapłaconych należności, odszkodowań i

wyrównania różnic należności - podlegają oprocentowaniu w wysokości ustawowej.

2. Odsetki oblicza się:

1) z tytułu nie zapłaconych należności - od dnia, w którym należność powinna być zapłacona,

2) z innych tytułów - od dnia wniesienia reklamacji lub doręczenia wezwania do zapłaty.

Ustawa prawo o ruchu drogowym (zabezpieczenie towaru):

Art. 61. 1. Ładunek nie może powodować przekroczenia dopuszczalnej masy całkowitej lub

dopuszczalnej ładowności pojazdu.

2. Ładunek na pojeździe umieszcza się w taki sposób, aby:

1) nie powodował przekroczenia dopuszczalnych nacisków osi pojazdu na drogę;

2) nie naruszał stateczności pojazdu;

3) nie utrudniał kierowania pojazdem;

4) nie ograniczał widoczności drogi lub nie zasłaniał świateł, urządzeń sygnalizacyjnych, tablic

rejestracyjnych lub innych tablic albo znaków, w które pojazd jest wyposażony.

3. Ładunek umieszczony na pojeździe powinien być zabezpieczony przed zmianą położenia lub

wywoływaniem nadmiernego hałasu. Nie może on mieć odrastającego wyglądu lub wydzielać odrastającej

woni.

4. Urządzenia służące do mocowania ładunku powinny być zabezpieczone przed rozluźnieniem się,

swobodnym zwisaniem lub spadnięciem podczas jazdy.

5. Ładunek sypki może być umieszczony tylko w szczelnej skrzyni ładunkowej, zabezpieczonej

dodatkowo odpowiednimi zasłonami uniemożliwiającymi wysypywanie się ładunku na drogę.

6. Ładunek wystający poza płaszczyzny obrysu pojazdu może być na nim umieszczony tylko przy

zachowaniu następujących warunków:

1) ładunek wystający poza boczne płaszczyzny obrysu pojazdu może być umieszczony tylko w taki

sposób, aby całkowita szerokość pojazdu z ładunkiem nie przekraczała 2,55 m, a przy szerokości

pojazdu 2,55 m nie przekraczała 3 m, jednak pod warunkiem umieszczenia ładunku tak, aby z jednej

strony nie wystawał na odległość większą niż 23 cm;

2) ładunek nie może wystawać z tyłu pojazdu na odległość większą niŜ 2 m od tylnej płaszczyzny

obrysu pojazdu lub zespołu pojazdów; w przypadku przyczepy kłonicowej odległość tę liczy się od osi

przyczepy;

3) ładunek nie może wystawać z przodu pojazdu na odległość większą niŜ 0,5 m od przedniej

płaszczyzny obrysu i większą niż 1,5 m od siedzenia dla kierującego.

7. Przy przewozie drewna długiego dopuszcza się wystawanie ładunku z tyłu za przyczepę kłonicową

na odległość nie większą niż 5 m.

8. Ładunek wystający poza przednią lub boczne płaszczyzny obrysu pojazdu powinien być

oznaczony. Dotyczy to również ładunku wystającego poza tylną płaszczyznę obrysu pojazdu na odległość

większą niż 0,5 m.

9. Ustala się następujące oznakowanie ładunku:

1) ładunek wystający z przodu pojazdu oznacza się chorągiewką barwy pomarańczowej lub dwoma

białymi i dwoma czerwonymi pasami, tak aby były widoczne z boków i z przodu pojazdu, a w okresie

niedostatecznej widoczności ponadto światłem białym umieszczonym na najbardziej wystającej do

przodu części ładunku;

2) ładunek wystający z boku pojazdu oznacza się chorągiewką barwy pomarańczowej o wymiarach co

najmniej 50 x 50 cm, umieszczoną przy najbardziej wystającej krawędzi ładunku, a ponadto w okresie

niedostatecznej widoczności białym światłem odblaskowym skierowanym do przodu oraz czerwonym

światłem i czerwonym światłem odblaskowym skierowanym do tyłu; światła te nie powinny znajdować

się w odległości większej niż 40 cm od najbardziej wystającej krawędzi ładunku; jeżeli długość

wystającego z boku ładunku, mierzona wzdłuż pojazdu, przekracza 3 m, to chorągiewkę i światła

umieszcza się odpowiednio przy przedniej i tylnej części ładunku;

3) ładunek wystający z tyłu pojazdu oznacza się pasami białymi i czerwonymi umieszczonymi

bezpośrednio na ładunku lub na tarczy na jego tylnej płaszczyźnie albo na zawieszonej na końcu

ładunku bryle geometrycznej (np. stożku, ostrosłupie); widoczna od tyłu łączna powierzchnia pasów

powinna wynosić co najmniej 1.000 cm2, przy czym nie może być mniej niż po dwa pasy każdej

barwy; ponadto w okresie niedostatecznej widoczności na najbardziej wystającej do tyłu krawędzi

ładunku umieszcza się czerwone światło i czerwone światło odblaskowe; przy przewozie drewna

długiego zamiast oznakowania pasami białymi i czerwonymi dopuszcza się oznakowanie końca

ładunku chorągiewką lub tarczą barwy pomarańczowej;

4) ładunek wystający z tyłu samochodu osobowego lub przyczepy ciągniętej przez samochód osobowy

może być oznaczony chorągiewką barwy czerwonej o wymiarach co najmniej 50 x 50 cm,

umieszczoną przy najbardziej wystającej krawędzi ładunku.

10. Wysokość pojazdu z ładunkiem nie może przekraczać 4 m.

11. Jeżeli masa, naciski osi lub wymiary pojazdu wraz z ładunkiem lub bez ładunku są większe od

dopuszczalnych, przewidzianych dla danej drogi w przepisach określających warunki techniczne

pojazdów oraz określonych w ust. 6, 8 i 10, przejazd pojazdu jest dozwolony tylko pod warunkiem

uzyskania zezwolenia.