Połączenia kości czaszki

Kości czaszki mózgowej są połączone nieruchomo przy pomocy pasm tkanki łącznej i chrząstki. Na sklepieniu czaszki między kośćmi czołową, ciemieniowymi i potyliczną znajdują się szwy zębate. Brzegi kości sąsiadujące ze sobą są nierówne i zachodzą między siebie, pozostawiając bardzo wąskie przestrzenie wypełnione tkanką łączną. Między łuską kości skroniowej a kością ciemieniową jest szew łuskowy, w którym brzegi obu kości są ścięte skośnie i przez to spłaszczone. Na podstawie czaszki znajdują się między sąsiadującymi ze sobą kośćmi niewielkie ilości chrząstki, są więc chrząstkozrosty. Połączenia kości zmieniają się w zależności od wieku. W okresie płodowym i po urodzeniu między brzegami kości sklepienia znajduje się większa ilość tkanki łącznej, która stopniowo zanika. Przestrzenie zawierające taką tkankę łączną noszą nazwę ciemiączek. Największe ciemiączko przednie znajduje się między kością czołową i kośćmi ciemieniowymi. Może ono dochodzić do 5 centymetrów długości i około 3-5 szerokości. Utrzymuje się ono najdłużej, zarasta między pierwszym a drugim rokiem życia. Ciemiączko tylne znajduje się między kośćmi ciemieniowymi a kością potyliczną, jest ono znacznie mniejsze od przedniego. Po bokach kości ciemieniowych, między nimi a kośćmi skroniowymi, klinowymi a potyliczną leżą małe parzyste ciemiączka boczne. Obecność ciemiączek w czasie płodu ułatwia przesuwanie się główki płodu w czasie porodu, a po urodzeniu umożliwia powiększenie się czaszki. W czaszce płodowej na jej podstawie są znaczne ilości połączeń chrzęstnych. W miarę kostnienia czaszki ulegają skostnieniu niektóre połączenia chrzęstne podstawy i ilość chrząstki zmniejsza się. U osób starszych może dochodzić do kostnienia szwów czaszki i wówczas kości czaszki mózgowej zlewają się w jednolitą puszkę kostną. Staw żuchwowo-skroniowy jest jedynym połączeniem ruchomym kości czaszki. Powierzchnie stawowe znajdują się głowach wyrostków kłykciowych gałęzi żuchwy i na dołach żuchwowych kości skroniowych. W jamie stawowej znajduje się chrząstka śródstawowa, która zrasta się z torebką stawową i dzięki temu dzieli jamę stawową na dwie części. Torebka stawowa otacza powierzchnie stawowe, jest wzmocniona trzema więzadłami. Najsilniejsze jest więzadło boczne, które biegnie od wyrostka jarzmowego kości skroniowej do szyjki żuchwy. Drugie więzadło klinowo-żuchwowe biegnie od skrzydła większego kości klinowej do gałęzi żuchwy, do jej powierzchni wewnętrznej w sąsiedztwie otworu kanału żuchwy. Trzecie więzadło najsłabsze, rylcowo-żuchwowe, biegnie od wyrostka rylcowatego kości skroniowej do kąta żuchwy. Nie jest ono bezpośrednio związane ze stawem. W stawie skroniowo-żuchwowym odbywają się następujące ruchy:

wysuwanie ku przodowi i cofanie, obniżanie i podnoszenie i ruch żucia.

Połączenia klatki piersiowej

Żebra łączą się z tyłu z kręgami, stawami i podwójnymi, stawami główek żebrowych i stawami żebrowo-poprzecznymi, z przodu łączą się z mostkiem. Główka żebra pierwszego i dwóch ostatnich posiada pojedynczą powierzchnię stawową i łączy się z pojedynczym dołkiem żebrowym na trzonie odpowiedniego kręgu, główki żeber od drugiego do dziesiątego mają powierzchnie stawowe podzielone grzebieniem i łączą się z powierzchniami dwóch sąsiednich trzonów kręgów. Od grzebienia powierzchni stawowej główki biegnie do krążka międzykręgowego więzadło śródstawowe. Stawy główek żeber otoczone są torebką stawową, którą wzmacniają więzadła promieniste główek żebrowych. Każde takie więzadło rozchodzi się z główki żebra na 2 sąsiednie strony kręgów. Staw żebrowo-poprzeczny łączą guzki żeber powierzchniami stawowymi wyrostków poprzecznych. Dwa ostatnie żebra stawów tych nie posiadają. Stawy te wzmacniają więzadła biegnące od wyrostka poprzecznego do szyjki żebra wchodzącego w skład stawu i do wyrostka poprzecznego i żebra położonego wyżej stawu. W stawach łączących żebra z kręgosłupem odbywają się ruchy obrotowe, które umożliwiają podnoszenie się żeber co z kolei powoduje zwiększanie się wymiaru poprzecznego klatki piersiowej. Części chrzęstne żeber łączą się z mostkiem. Żebro pierwsze łączy się chrząstkozrostem, następnie przy pomocy stawów, mogą być zamiast stawów również chrząstkozrosty. Połączenia żebrowo-mostkowe wzmacniają więzadła, które tworzą na przedniej powierzchni mostka błonę mostkową przednią i tylną. Z mostkiem łączy się jedynie 7 par żeber i te żebra noszą nazwę prawdziwych. Natomiast 5 pozostałych par żeber - 3 łączą się z częściami chrzęstnymi między sobą tworząc łuki żebrowe ograniczające od dołu otwór klatki piersiowej. Dwa ostatnie żebra łączą się jedynie z kręgosłupem i noszą nazwę żeber wolnych. Pięć par dolnych par żeber, tych nie łączących się z mostkiem, nosi nazwę żeber rzekomych.

Połączenia kręgosłupa

Połączenia kręgosłupa dzielimy na krótkie zawarte pomiędzy poszczególnymi kręgami i długie wspólne dla całego kręgosłupa. Połączenia te są trojakiego rodzaju:

chrząstkozrosty, więzozrosty i połączenia stawowe. Połączenia krótkie:

chrząstkozrosty łączą trzony kręgów. Pomiędzy trzonami znajdują się krążki międzykręgowe zwane również tarczami międzykręgowymi. Są one zbudowane z chrząstki włóknistej, która posiada w środku jądro miażdżyste bardziej miękkie od otaczającego pierścienia włóknistego. Wysokość krążków zwiększa się stopniowo ku dołowi. Więzozrosty łączą łuki kręgów w postaci więzadeł międzyłukowych zwanych ze względu na kolor więzadłami żółtymi, łączą wyrostki kolczyste jako więzadła międzykolcowe i wyrostki poprzeczne jako więzadła międzypoprzeczne. Wyrostki stawowe są połączone stawami. Połączenia długie:

są to trzy więzadła biegnące wzdłuż całego kręgosłupa. Więzadło podłużne przednie pokrywa przednie powierzchnie trzonów kręgów, ciągnie się ono od kości potylicznej czaszki do kości krzyżowej. Więzadło podłużne tylne biegnie po tylnej powierzchni trzonów kręgów a więc wewnątrz kanału kręgowego na całej długości kręgosłupa. Więzadło nadkolcowe łączy wyrostki kolczyste leżąc ponad więzadłami międzykolcowymi. Część tego więzadła leżąca w odcinku szyjnym kręgosłupa nosi nazwę więzadła karkowego.