28. Rozwijanie postaw prospołecznych u dzieci i młodzieży.

Człowiek staje się istotą społeczną poprzez nieustanne gromadzenie doświadczeń w kontaktach z innymi ludźmi. W dzieciństwie kształtuje się nasza osobowość: nawyki, sposoby zachowania się, potrzeby, wzory postępowania itp. Wiek ten charakteryzuje się dużą elastycznością, wtedy można wykorzystać lub stracić szansę wychowania człowieka prospołecznego.

Janusz Reykowski zauważa że „zachowanie prospołeczne to postępowanie, które ma przynieść korzyść innej osobie lub grupie osób. Do zachowań prospołecznych zaliczamy działanie zorientowane na pomaganie innym, dzielenie się z innymi oraz ochrona. Istnieją dwa tradycyjne podejścia do zachowań prospołecznych. Według pierwszego podejścia zachowania są uwarunkowane biologicznie, a według drugiego są one wynikiem wychowania, podczas którego następuje wzmacnianie pozytywnych zachowań oraz naśladownictwo.

Tak więc, postawa prospołeczna oznacza naszą wrażliwość na innych ludzi i zdolność do bezinteresownego działania na ich rzecz.

Rozwijanie postaw prospołecznych będzie się odbywało poprzez:: 

kształtowanie wartości koleżeństwa i przyjaźni w życiu jednostki, 

kształtowanie umiejętności współżycia i współdziałania w różnych grupach, 

kształtowanie prawidłowych, społecznie aprobowanych zachowań,

rozwijanie aktywności społecznej,

kształtowanie życzliwości i sprawiedliwości

postawy altruistycznej oraz właściwego stosunku do zwierząt i różnych zjawisk przyrody.

Podstawę do rozwijania postaw prospołecznych stanowi zdolność współodczuwania. Jest to rodzaj empatii emocjonalnej, którą można określić jako przeniesienie na siebie cudzych odczuć. Powinniśmy więc troszczyć się o to by kształtować takie postawy jak:

-Poszanowanie indywidualności drugiego człowieka

-Tolerancja wobec odmiennych poglądów

-Poszanowanie własności społecznej

Jak podaje Jerzy Karyłowski badania wskazują, iż ważnym czynnikiem mającym wpływ na rozwój zdolności do zachowań prospołecznych jest silny związek emocjonalny między dzieckiem, a rodzicami. Dawanie dziecku ciepła i okazywanie mu miłości sprzyja kształtowaniu się pozytywnego stosunku do samego siebie i do innych ludzi.

Nauczyciel musi zadbać przede wszystkim o odpowiednią atmosferę wychowawczą, wpojenia dzieciom właściwych norm współżycia w grupie, zapobiegania sytuacjom konfliktowym, kształtowania u dzieci właściwych postaw wobec siebie, eliminowania zachowań agresywnych. Wyznaczanie dziecku zadań, które wymagają czynności prospołecznych – pomaganie słabszym, chorym, opiekowanie się zwierzętami itp. Opowiadanie przez dorosłych bajek i baśni – bohaterowie mogą dostarczać modeli prospołecznego zachowania; Ważne będą tu również dobre wzorce osobowe.