1. alfa i omega, w Biblii określenie Boga; przenośnie: człowiek wszechwiedzący DZIEJE APOLSTOLSKIE rozdz. 1; APOKALIPSA wg św. JANA rozdz. 1

2. Adam i Ewa, Księga RODZAJU 1-5;5

3. Abraham, Księga RODZAJU rozdz. 17-25

4. Anioł=> posłaniec, zwiastun:

• W Starym Testamencie Aniołowie występowali zwykle jako Synowie Boga (Księga HIOBA 1,6; 2,1; Księga DANIELA 3,92), Święci (Księga HIOBA 5,1; 15,15; Księga PSALMÓW 89,6.8; Księga DANIELA 4,10), Czujni (Księga DANIELA 4,10), Książęta (Księga DANIELA 10,13.20; 12,1). Anioł Jahwe pod postaciami Anioła Michała, Anioła Gabriela, Anioła Rafała (Księga RODZAJU 16,7.9; Księga WYJŚCIA 3,2; Księga LICZB 22,22-35; Księga SĘDZIÓW 13,12) lub Anioł Boga (Księga RODZAJU 13,6.9; 21,17),

• W ST mowa jest także o Cherubach, którzy chronili wejście do raju (Księga RODZAJU 3,24) i byli nosicielami Boga (2 KSIĘGA SAMUELA 22,11; Księga PSALMÓW 18,11).

• W swej wizji proroczej Izajasz widział także Serafinów (Płonących), którzy byli przed Tronem Boga (Księga IZAJASZA 6,2 n. 6).

1. Apokalipsa – APOLALIPSA wg św. JANA (OBJAWIENIE) maiestas domini, baranek ofiarny(APOKALIPSA wg Św. JANA rozdz. 4-5) , siedem pieczęci (APOKALIPSA wg Św. JANA rozdz. 6-7), 4 jeźdźcy (APOKALIPSA wg Św. JANA rozdz.6), gniew boży, zwinięcie nieba, 24 starców, wszyscy święci, bestia z czeluści, niewiasta ze smokiem

2. Apostołowie: Imiona wszystkich dwunastu Apostołów podają Ewangeliści w czterech miejscach: Mateusz (Ewangelia wg Św. MATEUSZA 10,2-4), Marek (Ewangelia wg św. Marka 3,13-19) i Łukasz - dwukrotnie: w Ewangelii i Dziejach Apostolskich (Ewangelia wg św. ŁUKASZA 6,12-16 oraz DZIEJE APOSTOLSKIE 1,13). Szymon, nazwany Piotrem, i jego brat Andrzej, Jakub i Jan, Filip i Bartłomiej, Mateusz i Tomasz, Jakub, syn Alfeusza, i Szymon, zwany Gorliwy, Juda, syn Jakuba, i Judasz Iskariota (Ewangelia wg św. ŁUKASZA 6,13-16).

3. Arka Noego symbol przymierza, ratunku dla istot wybranych przez Boga; niezgrabny, wielki wóz (Ksiega RODZAJU 6,9-22 i 7,1-5)

4. Arma Christi CAŁA DROGA KRZYŻOWA I MĘKA PAŃSKA ZNAJDUJE SIĘ W EWANGELI WG ŚW. MATEUSZA rozdz. 27, WG ŚW. MARKA rozdz. 15, WG ŚW. ŁUKASZA rozdz. 23; WG ŚW. JANA rozdz. 19

5. baldachim

6. baranek:

• Krew Baranka z ofiar całopalnych - Księga WYJSCIA rozdz. 12 i 19;

• obraz prześladowania „oswojony baranek” Księga JEREMIASZA rozdz. 12 i Księga IZAJASZA rozdz. 53;

• Jezus jako baranek Ewangelia wg św. JANA rozdz. 1;

• baranek apokaliptyczny: W śmierci Baranek zwycięża moce zła, uwalniając lud z więzi grzechów i szatana APOKALIPSA wg Św. JANA rozdz. 5,6; 12,11).

• Chrystus-Baranek jest pasterzem prowadzącym do źródeł wody życia (APOKALIPSA wg Św. JANA rozdz. 7,17), odbiera chwałę od istot niebieskich (APOKALIPSA wg Św. JANA rozdz. 5,8.13; 7,10) oraz zasiada razem z Bogiem na tronie (APOKALIPSA wg Św. JANA rozdz. 22,1.3).

1. osiem błogosławieństw: Kazanie na górze w Galilei EWANGELIA wg św. MATEUSZA rozdz. 5; EWANGELIA wg św. ŁUKASZA rozdz. 6

2. chorągiew

3. Chrystus – nimb, pantokrator, zwycięzca, władca, sędzia, maiestas domini, beau dieu, salvator mundi, frasobliwy

4. Chrzest

• Nakaz - dany uczniom przez Chrystusa zmartwychwstałego poświadczają Ewangelie (Ewangelia wg św. MARKA rozdz. 16,16; EWANGELIA wg św. MATEUSZA rozdz. 28,18-19).

• Realizacja nakazu - Kościół pierwotny od początku włączał przez ch. do swej wspólnoty nowych członków (DZIEJE APOSTOLSKIE rozdz. 8, 12-36; 9,18; 10,44; 16,15-33; 19,5;)

1. cnoty i wady

2. cuda Chrystusa:

• cuda nad naturą fizyczną (np. rozmnożenie chleba EWANGELIA wg św. Mateusza rozdz. 13, zamiana wody w wino w Kanie Galilejskiej EWANGELIA wg Św. JANA rozdz. 2),

• uwolnienia opętanych od złych duchów - egzorcyzmy (np. opętany w synagodze w Kafarnaum - EWANGELIA wg św. MARKA 1,21-28; EWANGELIA wg św.ŁUKASZA 4,31-37; opętany niewidomy i niemy - EWANGELIA wg św. MATEUSZA 12,22-23; EWANGELIA wg św. ŁUKASZA 11,14; opętany z Gerazy - EWANGELIA wg św. MATEUSZA 8,28-34; EWANGELIA wg św. MARKA 5,1.20; Łk 8,26-39; opętany niemy - EWANGELIA wg św. MATEUSZA 9,32-34; córka Kananejki - EWANGELIA wg św. MARKA 7,21-30; EWANGELIA wg św. MATEUSZA 15,21-28; epileptyk - EWANGELIA wg św. MARKA 9,14-29; EWANGELIA wg św. MATEUSZA 17,14-20; EWANGELIA wg św. ŁUKASZA 9,37-44; pochylona kobieta - EWANGELIA wg św. Łukasza 13,10-17),

1. czaszka

2. czyściec: FUNDAMENTY BIBLIJNE: Bóg chcąc odnowić przymierze ze swoim ludem ukazywał mu się w ogniu (Księga RODZAJU rozdz.15,17; Księga WYJŚCIA rozdz.3,1-2; Księga LICZB rozdz.9,15; DZIEJE APOSTOLSKIE rozdz.2,3). Ogień czyśćcowy oczyszcza więc świętych przed spotkaniem Ognia, który pochłania - Boga (LIST do HEBRAJCZYKÓW rozdz.12,29). Jezus rozróżniał między "małą" i "wielką chłostą" (EWANGELIA wg św. ŁUKASZA rozdz.12,47). Mówił także o możliwości odpuszczenia grzechów w "przyszłym wieku" (EWANGELIA wg św. MATEUSZA rozdz.12,32). Kościół naucza, że istnieje możliwość wyzbycia się resztek tego "grzesznego człowieka" również po śmierci, gdyż jak naucza Paweł (2 LIST DO KORYNTIAN rozdz.5,10) Istnienie czyśćca potwierdza też fragment mówiący o modlitwie i ofierze Judy za zmarłych. (2 KSIĘGA MACHABEJSKA rozdz. 12,43-45).

3. Deesis

4. droga

5. drzewo Jeskego proroctwo z KSIĘGI IZAJASZA

6. duch święty;

• Stary Testament: „(...) a Duch Boży unosił się nad wodami” KSIĘGA RODZAJU, Duch Święty jako wiatr, powiew, powietrze i tchnienie – Księga PSALMÓW, 1 Księga SALOMONA;

• Dary Ducha Świętego – Księga IZAJASZA rozdz. 11;

• Duch – Pocieszyciel – APOKALIPSA wg św. JANA rozdz. 12;

• Duch Prawdy – EWANGELIA wg św. JANA rozdz.15;

• Duch Święty w charyzmatach – 1 LIST DO KORYNTIAN rozdz. 12;

• Owoce Ducha Świętego - LIST DO GALATÓW rozdz. 5

1. ecce homo oto Człowiek, EWANGELIA wg św. JANA rozdz. 19,5

2. ecclesia i synagoga

3. Emaus Lokalizacja miejscowości o tej nazwie, wymieniona została w Ewangelii wg św. Łukasza

4. Eucharystia EWANEGIA wg św. MATEUSZA 26, 26-30. EWANEGIA wg św. MARKA 14, 22-26, EWANGELIA wg św. ŁUKASZA 22, 14- także , Ewangelia wg św. JANA 17, 1-26.

5. gołębica „Jan świadczył też, mówiąc: Widziałem Ducha, zstępującego z nieba jakby gołębica; i spoczął na nim” (EWANGELIA wg św JANA 1,32).

6. Grób

7. IHS

8. jabłko

• jabłko Adama – chrząstka tarczowata, tworząca wyniosłość krtaniową u mężczyzn; przenośnie coś dławiącego, przeszkadzającego ( KSIĘGA RODZAJU rozdz. 3,6-7)

• zakazany owoc – rzecz niedozwolona i przez to pociągająca (KSIĘGA RODZAJU rozdz.2,16-17)

1. Jan Chrzciciel: skrócone Johanan oznacza: Jahwe się zmiłował. Imię, które z polecenia anioła nadał swojemu synowi kapłan Zachariasz, mąż Elżbiety, pochodzącej z rodu Aarona i długo niepłodnej (EWANGELIA wg św. ŁUKASZA rozdz. 1,5-24.57-63). Wzywający lud do nawrócenia i obmycia się na jego znak w Jordanie (EWANEGIA wg św. LUKASZA rozdz. 3,1-18; EWANEGIA wg św. MATEUSZA rozdz.3,1-12; EWANEGIA wg św. MARKA rozdz.1,2-8). Jan zapowiedział przyjście Mesjasza w osobie Pana Jezusa (EWANEGIA wg św. MATEUSZA rozdz.3,11-12; EWANEGIA wg św. MARKA rozdz.l,7-8; EWANEGIA wg św. LUKASZA rozdz.3,13-17; J 1). Kiedy publicznie potępił cudzołóstwo króla Heroda Antypasa z Herodiadą, został przez niego uwięziony, a później ścięty podczas urodzinowej uroczystości Antypasa na życzenie Herodiady (EWANEGIA wg św. MATEUSZA rozdz.14,1-11; EWANEGIA wg św. MARKA rozdz.6,17-28).

2. Jonasz KSIĘGA JONASZA

3. Korona: „…a żołnierze upletli koronę z cierni i włożyli Mu ją na głowę" Ewangelia wg św. JANA rozdz. 19

• Ukoronowanie CIERNIEM: Ewangelia wg św. MATEUSZA i MARKA (po skazaniu na śmierć i po biczowaniu), Ewangelia wg św. JANA (razem z biczowaniem pomiędzy przesłuchaniami u Piłata)[od Moniki]

1. koronacja Marii : Święty Efrem (zm. 373 r.) pisze o Niej „Dziewico czcigodna, Królowo i Pani”, święty Piotr Chryzolog (zm. 451 r.) zań mówi o Niej „Pani”. „Królową ludzkości” nazywa Ją święty Andrzej z Krety (VII w.), święty German (VI w.) pisze: „Zasiądź (na tronie) o Pani, godzi się bowiem, byś, jako najchwalebniejsza wśród królów Królowa, zajęła najwyższe miejsce”. Święty Jan Damasceński (VIII w.) określa Maryję jako „Królową, Władczynię i Panią” oraz „Panią wszelkiego stworzenia”, podobnie nazywał Maryję św. Ildefons z Toledo (zm. 669 r.), dodając, iż panuje Ona nad wszystkimi ludźmi. Podobnie pisał o Maryi papież Grzegorz II (VIII w.).

2. krew

3. krzew gorejący: KSIĘGA WYJSCIA, Bóg objawia się przed Horebem i przemówił do Mojżesza

4. lewiatan Księga Hioba 3:8; 41:1-34; Księga Psalmów 74:14; 104:24-26; Księga Izajasza 27:1

5. Łazarz: Imię to nosił przyjaciel Pana Jezusa mieszkający z siostrami Marią i Martą w Betanii. Gdy umarł, Pan Jezus przywrócił mu życie- EWANGELIA wg św. JANA rozdz.11, 1-12, 10. Łazarz jest też imieniem żebraka z przypowieści o bezlitosnym bogaczu w Ewangelii według św. Łukasza rozdz. 16, 19-30

6. Maria –

• theotokos (Maria = Matka Boga) SOBÓR W EFEZIE 431 rok n.e,

• orędowniczka,

• hodegetria Według tradycji, pierwszym ikonografem był święty Łukasz Ewangelista, który namalował na desce wizerunek Marii z Dzieciątkiem na ręku. Ikonę podarował wraz z Ewangelią Teofilowi wymienionemu w przedmowie do Ewangelii (...dostojny Teofilu...) i w prologu do Dziejów Apostolskich. Odnaleziona ponoć później przez EUDOKIE (żona cesarza TEODEOZJUSZA II w latach 435-7 n.e.

• lactans, Maria karmiąca

• królowa,

• druga Ewa,

• pieta, Maria z ciałem Jezusa na kolanach

• maesta, Maria na tronie w otoczeniu aniołów i świętych.

• del Umilta,

• dziewica: Zgodnie z treścią Biblii Maria pozostała dziewicą do urodzenia Jezusa. Ewangelia wg św. Mateusza „Ale nie obcował z nią, dopóki nie powiła syna, i nadał mu imię Jezus” Argumentacja św. TOMASZ z Akwinu

• ecclesia,

• Anna Samotrzeć, pisma Apokryficzne oraz PROTOEWANGELIE JAKUBA I PSEDUDO-MATEUSZA

• annunziata, Zwiastowanie EWANGELIA wg św. Łukasza

• assunta, Wizerunek wniebowziętej Matki Bożej w sztuce gotyckiej przedstawiający postać Matki Boskiej wśród gwiazd z wyobrażeniem słońca, księżyca z gwiazdami u stóp.

• dolorosa,

• immaculata, "Bądź pozdrowiona, łaski pełna, Pan z Tobą!" (Łk 1,28) Augustyn z Hippony (354-430) Tomasz z Akwinu (1224-1274)

1. Mojżesz Główny przywódca Izraelitów podczas wyjścia z Egiptu i wędrówki przez pustynię oraz przekaziciel Boskiego Prawa. KASIĘGA WYJŚCIA

2. Namaszczenie EWANGELIA wg św. MATEUSZA i MARKA, Mk, kobieta podczas uczty w Betanii namaszcza przedśmiertnie [od Monii]

3. Narodziny EWANGELIA wg św. MATEUSZA i Łukasza

4. Nawiedzenie Ewangelia wg św. Łukasza

5. niesienie krzyża

• Chrystus sam Ewangelia wg sw. JANA,

• Chrystus i Szymon z Cyreneii Ewangelia wg sw. Łukasza, Marka i Mateusza

1. niewiniątka

2. noli me tangere łac.nie dotykaj mnie!, tłumaczone także jako nie zatrzymuj mnie! Jezus do Marii Magdaleny Ewangelia wg św. JANA rozdział 20

3. ofiarowanie w Świątyni Ewangelia wg św. Łukasza

4. ogrójec - modlitwa w Ogrójcu Ewangelii św. Mateusza (Mt.26.36) i św. Marka (Mk.14.32)

5. oko

6. opłakiwanie

7. orant

8. osiołek „Oto Król twój przychodzi do Ciebie łagodny, siedzący na osiołku, źrebięciu oślicy.” EWANGELIA wg św. Mateusza „A gdy Jezus znalazł osiołka, dosiadł go, jak jest napisane: (15) Nie bój się, Córo Syjońska! Oto Król twój przychodzi, siedząc na oślęciu.” Ewangelia wg św. JANA

9. palma

10. panny mądre i głupie Ewangelia wg św. Mateusza

11. pasterz

12. pojmanie Jezusa– WSZYSTKIE

13. pokłon pasterzy Ewangelia wg św. Łukasza

14. przemienienie na górze TABOR po bokach Jezusa Mojżesz i Eliasz, a u stóp apostołowie, Ewangelia wg św. MATEUSZA (szczegółowo), MARKA i ŁUKASZA (podobnie) [od Moniki]

15. Przesłuchanie Jezusa – WSZYSTKIE

16. radości Marii zwiastowanie, nawiedzenie, narodziny Chrystusa, pokłon Trzech Króli, spotkanie z Symeonem, odnalezienie w świątyni, itd. [od Moniki]

17. raj Księga Rodzaju

18. rana: Ewangelia wg św. JANA"...tylko jeden z żołnierzy włócznią przebił mu bok..."

19. ręka Boga

20. ryba

21. sąd ostateczny - Apokalipsa świętego JANA. Dodatkowo (Mt 24, 27-31; 25, 31-46; Mk 13, 24-27; Łk 21, 25-28) rozdzielenie owiec i kozłów, Chrystus na tęczy, deesis, apostołowie i święci, waga, anastasis,

22. stworzenie Księga RODZAJU

23. tłocznia

24. tron

25. Trójca Święta - Łaska Pana Jezusa Chrystusa, miłość Boga i dar jedności Ducha Świętego (oryg.: "tou Agiou Pneumatos") niech będą z wami wszystkimi! 2 LIST DO KORYNTIAN rozdz. 13 dopełnienie jest w 1 liście do KORYNTIAN; tron łaski, tricephalus, pietas domini,

26. trzej królowie Ewangelia wg św. Mateusza, mędrcy ze Wschodu, przybyli do Heroda w celu odnalezienia Nowonarodzonego, Herod wysłał ich do Betlejem [od Moniki]

27. ucieczka do Egiptu Ewangelia wg św. Mateusza, anioł wezwał Józefa do ucieczki aby chronić Jezusa przed rzezią, po śmierci Heroda wrócili do Nazaretu [od Moniki]

28. ukrzyżowanie – WSZYSTKIE

29. umycie nóg Ewangelia św. JANA

30. Weronika – veraikon Podania francuskie opisują życie św. Weroniki, które miało przebiegać u boku nawróconego Zacheusza, a zakończyć się misją przeniesienia relikwii Marii z Nazaretu do Soulac

31. Wieczerza – WSZYSTKIE

32. wjazd do Jerozolimy Ewangelia wg św. MATEUSZA, MARKA I JANA

33. wniebowstąpienie Ewangelia wg św. ŁUKASZA I DZIEJE APOSTOLSKIE

34. wniebowzięcie poza biblijne

35. vir dolorum

36. zdjęcie z krzyża

37. zesłanie ducha świętego DZIEJE APOSTOLSKIE

38. złożenie do grobu wg ewangelii Józef z Arymatei i Nikodem po namaszczeniu ciała i okryciu całunem, owinęli ciało bandażem. Wejście zasłonili kamieniem. Obecna przy tym Maria Magd i inna Maria. [od Moniki]

39. zmartwychwstanie Wszystkie

40. zwiastowanie Ewangelia wg św. ŁUKASZA