ZESTAW 1
1. Grunty leśne zalesione.
Drzewostan, to jest:
Uprawy oraz młodniki o zadrzewieniu 0,5 i wyższym
D-ny II klasy wieku o zadrzewieniu 0,4 i wyższym
D-ny III i starszych klas wieku o zadrzewieniu 0,3 i wyższym
D-ny w klasie odnowienia i w klasie do odnowienia
Plantacje drzew, to jest:
Plantacje nasienne
Plantacje leśnych gatunków drzew szybko rosnących
2. Zrąb.
Grunt pozbawiony drzew w ciągu ostatnich 5 lat
3. Kryteria wyodrębnienia wyłączeń taksacyjnych na gruntach leśnych zalesionych.
Gatunek panujący w d-nie
Konieczność odpowiednich wskazań gospodarczych i ochronnych
Potrzebę zapewnienia odpowiedniej dokładności inwentaryzacji zasobów drzewnych (im starszy d-an tym lepsza dokładność)
4. Rodzaje pokryw.
Naga- brak ścioły i runa
Ścioła- tylko ścioła, brak runa
Zielna- płaty roślin zielnych
Mszysta- kobierce mchów zajmują całą albo przeważającą część powierzchni
Mszysto-czernicowa- kobierce mchów na przemian z płatami borówek
Zadarniona- przeważają kobierce traw płytko zakorzenionych lub łany borówek
Silnie zadarniona- przeważa roślinność trawiasta występująca zwarcie i tworząca silnie przeplatający się system korzeni
Silnie zachwaszczona- roślinność runa występuje zwarcie, składa się z roślin silnie i głęboko ukorzeniających się albo dająca kłącza lub rozłogi
5. Drzewostan dwupiętrowy.
D-ny dwupiętrowe to takie, w których warstwa drzew składa się zasadniczo z dwóch wyraźnych pięter różnej wysokości. Do piętra dolnego zalicza się drzewa, których korony nie przenikają do piętra górnego, nie są też zaliczane do warstwy podrostu lub podszytu, a jednocześnie ich zwarcie określone jest co najmniej jako przerywane. W razie wątpliwości należy przyjąć, że drzewa piętra górnego nie powinny mieć wysokości mniejszej niż 2/3 średniej wysokości gatunku panującego w piętrze górnym. Opis należy rozpoczynać od piętra górnego, jeżeli jednak zadrzewienie piętra dolnego wynosi 0,5 i więcej, a piętra górnego 0,2 i mniej, to wówczas opis rozpoczyna się od piętra dolnego.
6. Luka.
Powierzchnia otwarta (pozbawiona drzew), położona w d-nach II klasy wieku i starszych, nieprzeznaczonych do użytkowania rębnego, niespełniające kryteriów kwalifikujących je do ujmowania w oddziale wyłączenia taksacyjne.
7. Do czego można przydzielić nalot gatunków lekkonasiennych?
Jeżeli na uprawie stwierdza się występowanie nalotów gatunków lekkonasiennych, to można je, w całości lub w części, zaliczyć odpowiednio do:
Składu gatunkowego uprawy, gdy tworzą wartościowe domieszki lub stanowią tolerowany okresowo przedplon, albo pożądane, zastępcze zbiorowisko roślinne w skrajnych warunkach rozwoju lasu
Podszytu, gdy nie spełniają wyżej wymienionych warunków lub przeszkadzają w rozwoju pożądanym gatunkom docelowym
8. Nalot.
Najmłodsze pokolenie drzewostanu z odnowienia naturalnego pod osłoną, nieprzekraczające 0,5 m wysokości, zalicza się do nalotu. Warstwę nalotu należy opisywać, jeżeli zajmuje co najmniej 10% powierzchni.
Przy opisywaniu nalotu podaje się:
gatunek drzewa i jego udział, w kolejności malejącej, określonej na podstawie zajmowanej powierzchni lub liczby drzewek
przeciętny wiek warstwy
procent pokrycia powierzchni wyłączenia wyrażony ułamkiem dziesiętnym dla całej warstwy (analogicznie jak zadrzewienie);
jakość hodowlaną, którą określa się dla poszczególnych warstw młodego pokolenia, przy zastosowaniu kryteriów jakości hodowlanej młodników, przy czym w wypadkach, gdy jakość hodowlana wynosiłaby: 34, 43, 44 – młode pokolenie zalicza się do podszytu
9. Występowanie gatunku miejscowo/pojedynczo.
Pojedynczo- jeżeli domieszka występuje dość licznie i równomiernie w całym drzewostanie
Miejscami- jeżeli domieszka występuje nierównomiernie, tylko w pewnych częściach d-nu
10. Okres odnowienia.
Okres odnowienia, oznaczający przewidywany czas od zainicjowania odnowienia
drzewostanu do cięcia uprzątającego, określa się dla drzewostanów ujętych w planie
urządzenia lasu (we wskazaniach gospodarczych opisu taksacyjnego) do cięć rębnych
rębniami złożonymi, a które nie są zaliczone do klasy odnowienia, klasy do odnowienia lub do przebudowy. Okres odnowienia, przyjęty dla projektowanej rębni, podaje się w
zaokrągleniu do pięciu lat.
ZESTAW 2
1. Grunty leśne niezalesione w produkcji ubocznej.
Plantacje choinek
Plantacje krzewów
Poletka łowieckie
2. Halizna.
Grunt pozbawiony drzew powyżej 5 lat
Uprawy i młodniki I klasy wieku o zadrzewieniu niższym niż 0,5
3. Wiek jako podstawa wyłączeń taksacyjnych.
Różnice wiekowe:
W zasadzie od 5 lat w d-nach 1-20 lat
Ponad 10 lat w d-nach 21-60 lat
Ponad 15 lat w d-nach 61-100 lat
Ponad 20 lat w d-nach >100 lat
4. Rodzaje pokryw.
Naga- brak ścioły i runa
Ścioła- tylko ścioła, brak runa
Zielna- płaty roślin zielnych
Mszysta- kobierce mchów zajmują całą albo przeważającą część powierzchni
Mszysto-czernicowa- kobierce mchów na przemian z płatami borówek
Zadarniona- przeważają kobierce traw płytko zakorzenionych lub łany borówek
Silnie zadarniona- przeważa roślinność trawiasta występująca zwarcie i tworząca silnie przeplatający się system korzeni
Silnie zachwaszczona- roślinność runa występuje zwarcie, składa się z roślin silnie i głęboko ukorzeniających się albo dająca kłącza lub rozłogi
5. Drzewostan wielopiętrowy.
D-ny wielopiętrowe (przeważnie również wielogeneracyjne) to takie, których warstwa drzew rozdzielona jest na co najmniej trzy poziomy o charakterze pięter różnej wysokości, przy czym wierzchołki drzew jednego gatunku mogą występować w różnych poziomach. Drzewa wszystkich poziomów (warstw drzewostanu) wykazują w zasadzie miąższość grubizny (cieńsze zalicza się odpowiednio do podszytu lub podrostu), a także widoczne cechy zwarcia poziomego (niepozwalającego zaliczyć d-nu do budowy przerębowej). D-ny wielopiętrowe opisuje się podobnie jak d-ny o budowie przerębowej, to znaczy określa się jeden skład gatunkowy dla całego d-nu z podziałem na warstwy wiekowo-gatunkowe.
6. Gniazdo.
To nieodnowione lub odnowione powierzchnie o areale do 50 arów, które występują w d-ch przeznaczonych do użytkowania rębnego odpowiednimi rębniami złożonymi. W programie TAKSATOR rozróżnia się pojęcie gniazda bez starodrzewu (gniazdo, gniazdo odnowione), które wyłącza się z inwentaryzacji miąższości metodą reprezentacyjną oraz gniazda ze starodrzewem (gniazdo częściowe, gniazdo częściowe odnowione), którego nie wyłącza się z inwentaryzacji miąższości metodą reprezentacyjną. Młode pokolenie występujące na gniazdach opisuje się analogicznie jak w klasie odnowienia.
7. Do czego przypisujemy gatunki z odrośli?
Jeżeli na uprawie stwierdza się występowanie gatunków odroślowych, to można je, w całości lub w części, zaliczyć odpowiednio do:
Składu gatunkowego uprawy, gdy tworzą wartościowe domieszki lub stanowią tolerowany okresowo przedplon, albo pożądane, zastępcze zbiorowisko roślinne w skrajnych warunkach rozwoju lasu
Podszytu, gdy nie spełniają wyżej wymienionych warunków lub przeszkadzają w rozwoju pożądanym gatunkom docelowym
8. Podrost.
Młode pokolenie, pochodzące z odnowienia naturalnego lub sztucznego, powyżej 0,5m wysokości.
Przy opisywaniu podrostu podaje się:
gatunek drzewa i jego udział, w kolejności malejącej, określonej na podstawie zajmowanej powierzchni lub liczby drzewek
przeciętny wiek warstwy
przeciętną warstwę gatunku panującego
procent pokrycia powierzchni wyłączenia wyrażony ułamkiem dziesiętnym dla całej warstwy (analogicznie jak zadrzewienie);
jakość hodowlaną, którą określa się dla poszczególnych warstw młodego pokolenia, przy zastosowaniu kryteriów jakości hodowlanej młodników, przy czym w wypadkach, gdy jakość hodowlana wynosiłaby: 34, 43, 44 – młode pokolenie zalicza się do podszytu
9. Występowanie pojedyncze.
Pojedyncze- jeżeli domieszka występuje dość licznie i równomiernie w całym drzewostanie
10. Okres odnowienia.
Okres odnowienia, oznaczający przewidywany czas od zainicjowania odnowienia
drzewostanu do cięcia uprzątającego, określa się dla drzewostanów ujętych w planie
urządzenia lasu (we wskazaniach gospodarczych opisu taksacyjnego) do cięć rębnych
rębniami złożonymi, a które nie są zaliczone do klasy odnowienia, klasy do odnowienia lub do przebudowy. Okres odnowienia, przyjęty dla projektowanej rębni, podaje się w
zaokrągleniu do pięciu lat.
ZESTAW 3
1. Grunty leśne niezalesione do odnowienia.
Zrąb- grunt pozbawiony drzew w ciągu ostatnich 5 lat
Halizna
Grunt pozbawiony drzew powyżej 5 lat
Uprawy i młodniki I klasy wieku o zadrzewieniu niższym niż 0,5
Płazowina
Grunt porośnięty drzewami II klasy wieku o czynniku zadrzewienia poniżej 0,4
Grunt porośnięty drzewami III i wyższych klas wieku o zadrzewieniu poniżej 0,3
2. Drzewostan.
Drzewostan, to jest:
Uprawy oraz młodniki o zadrzewieniu 0,5 i wyższym
D-ny II klasy wieku o zadrzewieniu 0,4 i wyższym
D-ny III i starszych klas wieku o zadrzewieniu 0,3 i wyższym
D-ny w klasie odnowienia i w klasie do odnowienia
3. Udział gatunków współpanujących jako podstawa wyłączeń taksacyjnych.
Różnica o min. 20% dla poszczególnych gatunków.
4. Stopnie stanu siedliska.
naturalny
zbliżony do naturalnego
zniekształcony
silnie zniekształcony
przekształcony
zdegradowany
silnie zdegradowany
zdewastowany
5. KO.
Są to d-ny, które osiągnęły wiek dojrzałości do odnowienia i w których rozpoczęto proces odnowienia rębniami złożonymi, a jednocześnie występuje w nich młode pokolenie o pożądanym składzie gatunkowym i dobrej jakości, pokryciu nie mniejszym niż 50%, a w d-ch użytkowanych rębnią częściową gniazdową lub rębniami gniazdowymi oraz stopniowym- o pokryciu nie mniejszym niż 30%. Do d-ów w klasie odnowienia mogą być również zaliczone d-ny młodsze, o stanie kwalifikującym je do przebudowy pełnej z zastosowaniem rębni złożonych, w których jednocześnie występuje młode pokolenie spełniające wyżej wymienione kryteria; w d-ch zaliczonych do klasy odnowienia jako pierwszy w opisie taksacyjnym ujmowany jest starodrzew, a następnie warstwy młodego pokolenia.
6. Kępa.
Kępy d-nu różniące się od otoczenia wiekiem i/lub składem gatunkowym w stopniu kwalifikujących je do wyłączenia, lecz niespełniające kryteriów powierzchniowych mogą być ujmowane w opisie taksacyjnym w dwojaki sposób:
Jako kępy, których miąższość jest ujęta w miąższości d-nu i dla których zapisuje się tylko informacje przestrzenne
Jako kępy przestojów, dla których oprócz informacji przestrzennej, zapisuje się odrębnie miąższość drzew w kępach jako przestojów
7. Gatunek występujący pojedynczo a opis taksacyjny(?).
Gatunki domieszkowe, o udziale 1-5%, włącza się w skład d-nu według następującej kolejności:
Do gatunku tej samej grupy rodzajowej
Do gatunku o podobnej dynamice wzrostu, w ramach ogólnego podziału na iglaste i liściaste
Do gatunku panującego
8. Podszyt.
Do warstwy podszytu należy zaliczać, zarówno w uprawach i młodnikach oraz starszych
drzewostanach, krzewy i gatunki drzew niewchodzące w skład upraw, podrostów, nalotów i podsadzeń. Warstwę podszytu należy opisywać, jeżeli zajmuje co najmniej 10% powierzchni, podając nazwy gatunków (w kolejności występowania – do 5 gatunków) oraz procent pokrycia powierzchni wyłączenia, wyrażony ułamkiem dziesiętnym (analogicznie jak zadrzewienie).
9. Gatunki lekkonasienne a ustalanie składu gatunkowego upraw.
Jeżeli na uprawie stwierdza się występowanie nalotów gatunków lekkonasiennych, to można je, w całości lub w części, zaliczyć odpowiednio do:
Składu gatunkowego uprawy, gdy tworzą wartościowe domieszki lub stanowią tolerowany okresowo przedplon, albo pożądane, zastępcze zbiorowisko roślinne w skrajnych warunkach rozwoju lasu
Podszytu, gdy nie spełniają wyżej wymienionych warunków lub przeszkadzają w rozwoju pożądanym gatunkom docelowym
10. Okres uprzątnięcia.
Okres uprzątnięcia, oznaczający przewidywany czas od początku obowiązywania planu
urządzenia lasu do cięcia uprzątającego, dotyczy wyłącznie drzewostanów zaliczonych do
KO lub KDO. Okres uprzątnięcia podaje się w zaokrągleniu do pięciu lat (okres
uprzątnięcia drzewostanu z reguły nie powinien być dłuższy od okresu odnowienia
przyjętego dla zastosowanej rębni).
ZESTAW 4
1. Pozostałe grunty leśne niezalesione.
Przeznaczone do sukcesji naturalnej, szczególnie powierzchnie referencyjne wyznaczone dla obserwacji procesów naturalnych w lasach
Objęte szczególną formą ochrony, do których zalicza się fragmenty ekosystemów nieobjętych dotąd powierzchniową formą ścisłej ochrony, a kwalifikujących się do niej ze względu na szczególną rolę, jaką odgrywają w ekosystemach leśnych, co dotyczy szczególnie płatów roślinności ściśle chronionej (np. na polanach w strefie górnej granicy lasu) lub ostoi niektórych zwierząt ściśle chronionych (np. powierzchni otwartych w ostojach węża Eskulapa)
Przeznaczone do małej retencji wodnej w lasach, do których zalicza się śródleśne „oczka wodne”, bagienka, mszary, torfowiska oraz inne naturalne zbiorniki wodne
Wylesienia na gruntach leśnych wyłączonych z produkcji na podstawie decyzji dyrektora RDLP (dotyczy przede wszystkim gruntów już wylesionych, lecz jeszcze nieprzekwalifikowanych na nieleśne w ewidencji gruntów i budynków)
Obszary podtopione na skutek szkód górniczych(do czasu ich rekultywacji)
2. Płazowina
Grunt porośnięty drzewami II klasy wieku o czynniku zadrzewienia poniżej 0,4
Grunt porośnięty drzewami III i wyższych klas wieku o zadrzewieniu poniżej 0,3
3. Znak „ ̴” na gruntach leśnych.
Liniowe wyłączenia literowane ze znakiem „ ̴”- dla liniowych szczegółów sytuacji wewnętrznej o szerokości od ponad 2 do 10 m włącznie (rowy, linie, drogi); powierzchnię na mapie gospodarczej wykazuje się dla każdego takiego szczegółu oddzielnie, a w opisie taksacyjnym przypisuje się im małe litery alfabetu łacińskiego, poprzedzone znakiem „ ̴”.
4. Rodzaje zwarcia.
Pełne- korony drzew stykają się brzegami lub częściowo zachodzą na siebie
Umiarkowane- między koronami występują wąski przerwy, e tym przerwy, w które mieści się jedno drzewo
Przerywane- między koronami występują szerokie przerwy, w które mieści się jedno, a nawet dwa drzewa
Luźne- w d-nie brak konkurencji między drzewami
5. KDO.
Do d-ów w klasie do odnowienia zalicza się te, w których rozpoczęto już proces odnowienia z zastosowaniem rębni złożonych (w zasadzie w ubiegłym okresie gospodarczym), lecz które nie spełniają kryteriów klasy odnowienia (KO). Dalsza kontynuacja cięć rębnych jest w nich możliwa po uprzednim wprowadzeniu (uzupełnieniu) młodego pokolenia pod okapem d-nu. Okres uprzątnięcia w d-ch w klasie do odnowienia jest zbliżony do przyjętego okresu odnowienia. Przy opisywaniu d-ów w klasie do odnowienia, podobnie jak w klasie odnowienia (KO), ujmuje się najpierw starodrzew, a następnie istniejące młode pokolenie.
6. Osobliwości przyrodnicze.
Do osobliwości przyrodniczych mogą być zaliczone zarówno obiekty punktowe (np. pomniki przyrody, kurhany, głazy lub jednostkowe stanowiska przyrodnicze lub kępy roślin chronionych).
Dla osobliwości określa się
Rodzaj obiektu (np. priorytetowe siedlisko przyrodnicze, pomnik przyrody itp.)
Ewentualna nazwa gatunku stanowiącego osobliwość
Numery osobliwości w ramach pododdziału
Łączna powierzchnia danej osobliwości w pododdziale
Ewentualnie orientacyjna lokalizacja osobliwości
7.Występowanie gatunku miejscami i pojedynczo.
Pojedynczo- jeżeli domieszka występuje dość licznie i równomiernie w całym drzewostanie
Miejscami- jeżeli domieszka występuje nierównomiernie, tylko w pewnych częściach d-nu
8. Podsadzenia.
Najmłodsze pokolenie d-nu z odnowienia sztucznego, nieprzekraczające 0,5m wysokości. Warstwę podsadzeń należy opisywać, jeżeli zajmują co najmniej 10% powierzchni.
Przy opisywaniu podsadzeń podaje się:
gatunek drzewa i jego udział, w kolejności malejącej, określonej na podstawie zajmowanej powierzchni lub liczby drzewek
przeciętny wiek warstwy
procent pokrycia powierzchni wyłączenia wyrażony ułamkiem dziesiętnym dla całej warstwy (analogicznie jak zadrzewienie);
jakość hodowlaną, którą określa się dla poszczególnych warstw młodego pokolenia, przy zastosowaniu kryteriów jakości hodowlanej młodników, przy czym w wypadkach, gdy jakość hodowlana wynosiłaby: 34, 43, 44 – młode pokolenie zalicza się do podszytu
9. Gatunki odroślowe a ustalanie składu gatunkowego.
Jeżeli na uprawie stwierdza się występowanie gatunków odroślowych, to można je, w całości lub w części, zaliczyć odpowiednio do:
Składu gatunkowego uprawy, gdy tworzą wartościowe domieszki lub stanowią tolerowany okresowo przedplon, albo pożądane, zastępcze zbiorowisko roślinne w skrajnych warunkach rozwoju lasu
Podszytu, gdy nie spełniają wyżej wymienionych warunków lub przeszkadzają w rozwoju pożądanym gatunkom docelowym
10. Okres uprzątnięcia.
Okres uprzątnięcia, oznaczający przewidywany czas od początku obowiązywania planu
urządzenia lasu do cięcia uprzątającego, dotyczy wyłącznie drzewostanów zaliczonych do
KO lub KDO. Okres uprzątnięcia podaje się w zaokrągleniu do pięciu lat (okres
uprzątnięcia drzewostanu z reguły nie powinien być dłuższy od okresu odnowienia
przyjętego dla zastosowanej rębni).