Klasyfikacja, budowa i funkcje nabłonków.

Nabłonek = błona podstawna + komórki nabłonka (*płaskie *sześcienne *cylindryczne)

Cechy nabłonków:

• Ścisły układ komórek

• Znikoma ilość substancji międzykomórkowej

• Błona podstawna zbudowana z tkanki łącznej

Nabłonki ze względu na funkcję:

• Okrywający – oddziela ciało od środowiska, pełni funkcje ochronną, wytwarza włosy, paznokcie, kopyta, rogi, pióra

• Wyściełający – wyściela powierzchnie narządów

• Transportujący – transportuje tlen, dwutlenek węgla, jony, cukry

• Zmysłowy – odbiera bodźce ze środowiska

• Rozrodczy – zachodzą w nim podziały prowadzące do powstania gamet

• Lokomotoryczny – umożliwia przemieszczanie się drobnych organizmów

• Migawkowy – oczyszcza drogi oddechowe, transportuje kom. jajową

• Gruczołowy – wytwarza gruczoły

Typy gruczołów:

• Pęcherzykowe np. łojowy

• Cewkowe np. potowy

• Cewkowo-pęcherzykowy np. w tchawicy

Budowa i funkcje tkanki nerwowej.

Tkanka nerwowa = komórki nerwowe + glej

Glej – funkcje:

• Nie otrzymuje ani nie przewodzi impulsów nerwowych

• Odpowiada za ochronę i odżywianie neuronów

• Tworzy warstwę izolacyjną na aksonach tzn. osłonkę mielinową

Klasyfikacja neuronów:

• Ze wzglądu na ilość osłonek:

• Bezosłonkowe => przewodzą z szybkością 5m/s

• Jednoosłonkowe => 25m/s

• Dwuosłonkowe => 125 m/s

• Ze względu na ilość wypustek:

• 1-biegunowe

• 2-biegunowe

• Wielobiegunowe

• Ze względu na kierunek przewodzenia:

• Czuciowe – do ośrodka

• Ruchowe – z ośrodka

• Asocjacyjne (=kojarzeniowe) – w mózgu

Synapsa:

Powstawanie impulsu:

• Impuls nerwowy powoduje podrażnienie pęcherzyka i uwolnienie mediatora

• Mediator dyfunduje przez szczelinę i łączy się z receptorem

• Powstaje impuls i kolbie postsynaptycznej

Rodzaje synaps:

1. Elektryczna:

• Brak szczeliny

• Przeskok impulsu na kolbę postsynaptyczną

• Przewodzi w dwóch kierunkach

1. Chemiczna:

• Występuje szczelina

• Przekaz chemiczny: impuls – mediator – impuls

• Przewodzi w jednym kiedrunku

Charakterystyka tkanek łącznych.

Tkanka łączna = istota międzykomórkowa + komórki łącznotkankowe

Tkanki łączne:

1. Tkanki zarodkowe:

• Mezenchyma (posiada gwieździste komórki, buduje ciała zarodków i pępowinę)

• Galaretowata(posiada gwieździste komórki, buduje ciała zarodków i pępowinę)

1. Tkanki właściwe:

• Włóknista:

• Wiotka (mało włókien, wypełnia wolne przestrzenie między narządami)

• Zbita ( mało komórek, dużo włókien, buduje ścięgna, wiązadła, torebki stawowe, otacza narządy)

• Siateczkowata (komórki gwieździste, zawierają włókna białkowe, budują węzły chłonne, śledziona i zrąb szpiku kostnego)

• Oporowa:

• Chrzęstna:

• Szklista (posiada włókna kolagenowe, jest odporna na ścieranie, tworzy powierzchnie stawowe kości, buduje krtań, tchawicę, przegrodę nosową)

• Sprężysta (posiada liczne włókna, buduję małżowinę uszną, trąbkę słuchową i nagłośnię)

• Włóknista (posiada liczne włókna kolagenowe, buduje spojenie łonowe i tkanki międzykręgowe)

• Kostna:

• Zbita (blaszki kostne ułożone są koncentrycznie, wewnątrz występuje kanał Haversa, a w nim naczynia krwionośne i nerwy, osteocyty leżą w jamkach kostnych, tkanka buduje trzon kości długich i wnętrze kości płaskich)

• Gąbczasta (blaszki kostne tworzą beleczki, które są luźno ułożone pomiędzy nimi znajduje się czerwony szpik kostny, występuje w nasadzie kości długich)

1. Tkanki tłuszczowe:

• Żółta (pełni funkcje termoizolacyjne, występuję pod skórą i otacza narządy)

• Brunatna (generuje ciepło, występuje u niemowląt i zwierząt zapadających w sen zimowy, posiada niewielką ilość istoty międzykomórkowej)

Typy komórek w tkance chrzęstnej:

• Chondrocyty – właściwe

• Chondroblasty – twórcze

• Chondroklasty – kościogubne

Typy komórek w tkance kostnej:

• Osteocyty – właściwe

• Osteoblasty – twórcze

• Osteoklasty - kościogubne