cechy poezji młodopolskiej

Charakterystyczne cechy poezji młodopolskiej:

-uczuciowość modernistyczna

-tematyka motywów lirycznych : opisy pejzażu, uczuć (ze szczególnym uwzględnieniem miłosnych), refleksja nad pięknem, ale i kruchością oraz przemijalnością świata, przeżycia metafizyczne i religijne

-cierpienie głównym tematem liryki modernistycznej

-zasada analogii (odpowiedników)-zakładała jedność świata objawiającą się w pozalogicznych i pozarozumowych, uczuciowych związkach różnych form rzeczywistości. Wszystko co człowiekowi dostępne w procesie poznania, wchodzi ze sobą w tajemne powiązania, stanowiące o nadprzyrodzonej jedności świata

-metoda synestezji-przekładalności jednych doznań zmysłowych na inne (pozwalała kojarzyć ze sobą wrażenia słuchowe, dotykowe, zapachowe i wzrokowe)

-muzykalność wiersza-poprzez staranny dobór środków wersyfikacyjnych, użycie refrenu poetyckiego, zwracanie uwagi na zestawienia głosek, traktowanie teksty poetyckiego jako zapisu dźwiękowego

-psychizacja krajobrazu-jako zabieg służący obrazowemu uzewnętrznieniu stanu duszy. „Każdy krajobraz jest stanem duszy”(Henri Amiel)

-odświętność języka, jego uniezwyklenie- zdaniem modernistów słownictwo i styl służące przekazywaniu niecodziennych i wysublimowanych przeżyć, nie mogły zdaniem modernistów przypominać języka codziennego

-od pierwszych lat wieku XX pojawiają się motywy nowe: wezwania do przezwyciężenia kryzysu duchowego, nowej aktywności, odrodzenia moralnego

Nawiązywanie do Biblii w epoce Młodej Polski:

Biblia powraca w dużym stopniu. Biblia dla utworów jest wieloznaczna (religijność, znalezienie znaków, symboli o szczególnej doniosłości lub maniera pozbawiona sensu religijnego). Zainteresowaniem cieszą się postacie negatywne, grzeszników. Modernistów interesuje tajemnica zła, szatana. Poczucie kryzysu, schyłkowości sprzyja pojawianiu się wizji katastroficznych.

-Nawiązanie do Apokalipsy św. Jana, a dokładniej zawężenie pojmowania Apokalipsy do wymiaru katastroficznego:
Jan Kasprowicz "Dies irae" (dzień gniewu) - hymn; apokaliptyczna wizja Sądu Ostatecznego fascynowała poetów modernizmu, co przejawiało się w katastroficznych wyobrażeniach losów ludzkości. Kasprowicz wyraża bunt przeciw Bogu i rozpatruje pojęcie dobra i zła. Trzeba w tym miejscu przypomnieć manicheizm, koncepcję wg której Dobro i Zło są równorzędnymi siłami stwarzającymi wszechświat, istnieją w odwiecznym konflikcie, lecz obie są pierwiastkami koniecznymi.

-Do motywu "marność nad marnościami" z księgi Koheleta nawiązuje dekadencki nurt poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Jana Kasprowicza i Leopolda Staffa.

-Poruszenie motywu męki Pańskiej: Jan Kasprowicz "Hymn świętego Franciszka z Asyżu" - postać ukrzyżowanego Chrystusa, którego niewinna ofiara życia jest najwyższym objawieniem bożej miłości, zafascynowała poetę.


Wyszukiwarka