WYDZIAŁ INŻYNIERII ZARZĄDZANIA KATEDRA ERGONOMII I INŻYNIERII JAKOŚCI KIERUNEK: INŻYNIERIA BEZPIECZEŃSTWA S.5 |
|
---|---|
Inżynieria Bezpieczeństwa Technicznego
PROJEKT
Projekt poprawy bezpieczeństwa pracownika
montującego meble kuchenne
Wykonujący projekt: Tomasz Ptak
Prowadzący zajęcia: dr hab. inż. Małgorzata Sławińska
Poznań 2015r.
SPIS TREŚCI
2. Charakterystyka systemu pracy (stanowiska pracy) 4
4. Sytuacje niebezpieczne - potencjały 7
5. Schemat logiczny powstawania szkód – łańcuch zdarzeń 8
6. Potencjał systemów – pozytywny, negatywny, obronny 9
7. Metodyka badania wypadku w oparciu o metodę WAIT 10
8. Przykłady rozwiązań zaistniałych problemów 11
9. Działania w celu poprawy bezpieczeństwa 12
1. Wprowadzenie
Projekt przedstawia proces ręcznego montażu mebli kuchennych z gotowych części. Celem analizy jest opracowanie założeń dla projektu podniesienia bezpieczeństwa na wymienionym stanowisku pracy. Miejscem przeprowadzania analizy jest nieumeblowana kuchnia w mieszkaniu lub domu jednorodzinnym.
Prezentowanym modelem umeblowania kuchennego będą produkty firmy Cookie&Lewis, które dzięki swojej budowie zapewniają funkcjonalność i ergonomię użytkowania, a także szerokie możliwości aranżacji dzięki modułowej budowie. Komfort korzystania z mebli wymaga zastosowania skomplikowanych rozwiązań konstrukcyjnych, które to mogą powodować trudności w ich montowaniu, zwłaszcza dla niedoświadczonych osób.
Rys.1 Stanowisko montażu mebli kuchennych [źródło: http://www.kuchnienawymiar.org.pl/aktualnosci/nowoczesne-aranzacje-mebli-kuchennych-lakierowanych-na-wysoki-polysk/attachment/montaz-mebli-kuchennych]
2. Charakterystyka systemu pracy (stanowiska pracy)
Tab. 1. Opis stanowiska pracy montera mebli kuchennych (źródło: opracowanie własne)
Faza użytkowania | - Wniesienie kartonów z elementami szaf do mieszkania i ich rozpakowanie, - Ręczny montaż mebli, - Ustawienie gotowych szaf w wyznaczonych miejscach. |
---|---|
Granice i usytuowanie stanowiska pracy | Kuchnia i inne pomieszczenia w lokalu oraz drogi komunikacyjne prowadzące do mieszkania |
Opis stanowiska pracy | Pomieszczenie w lokalu mieszkalnym, oświetlone, ogrzewane, temperatura pokojowa (min. 18oC ), wilgotność powietrza: 40 - 60% |
Stosowane materiały i środki pracy | - Piła ręczna (drobne uzębienie), - Ścisk stolarski typu G, - Miarka, - Poziomnica, - Przebijak, - Ołówek, - Młotek, - Kątownik, - Młotek gumowy, - Śrubokręt krzyżakowy, - Śrubokręt płaski, - Wycinarka -do wycięcia otworu na baterię w zlewie (35 mm), - Piła tarczowa, - Wiertarko-wkrętarka, - Wyrzynarka. |
Wykonywane czynności | - Wnoszenie paczek z elementami mebli, - Wypakowywanie części, - Sprawdzanie kompletności elementów, - Przygotowanie pomieszczenia, - Zaznaczenie miejsca na szafki, - Składanie części, - Skręcanie, - Przybijanie, - Wymierzanie otworów, - Cięcie, - Wiercenie, - Ustawienie, - Regulacja. |
Niedogodności i niebezpieczne zdarzenia wykryte w czasie dotychczasowego użytkowania stanowiska pracy | - Duży ciężar pakunków i szafek, - Niekompletność instrukcji, - Ostre elementy metalowe, np. szyny montażowe, prowadnice szuflad, - Rozbudowane systemy zawiasów – możliwość przytrzaśnięcia, np. palców, - Wymuszone pozycje ciała. |
Stosowane środki ochrony zbiorowej i indywidualnej | Środki ochrony zbiorowej: - instrukcje z ostrzeżeniami dotyczącymi montażu. Środki ochrony indywidualnej: - odzież robocza, - rękawice ochronne, - buty ochronne, - okulary ochronne. |
Wymagane wykształcenie i przygotowanie zawodowe oraz wymagane uprawnienia i predyspozycje zatrudnionego na stanowisku pracy | Doświadczenie w pracy przy montażu mebli, wykształcenie minimum zasadnicze zawodowe, odbyte szkolenie BHP, umiejętności manualne. |
Inne osoby, które mogą być narażone na ryzyko związane ze stanowiskiem pracy | Współpracownicy, obecni przy montażu mieszkańcy lokalu. |
Proces pracy przypadający na jedną partię mebli w czasie nieokreślonym (zależnym głównie od ilości szafek do złożenia):
Wniesienie paczek z elementami mebli.
Rozpakowanie poszczególnych elementów.
Sprawdzanie kompletności zestawu elementów na podstawie instrukcji dołączonej do każdej paczki.
Przygotowanie miejsca do montażu.
Przygotowanie powierzchni pod ustawienie mebli i wstępne zaznaczenie miejsca na szafki.
Zamocowanie szyn montażowych.
Montaż poszczególnych szafek z przygotowanych elementów.
Montaż elementów wykończeniowych
Montaż blatu, zlewu i sprzętu AGD.
Montaż półek, drzwi, szuflad oraz uchwytów.
3. Zebranie informacji
Tab. 2. Lista kontrolna – monter mebli kuchennych (źródło: opracowanie własne)
PYTANIE | TAK | NIE |
---|---|---|
Materiał | ||
1. Czy poszczególne elementy posiadają ostre krawędzie? | x | |
2. Czy występuje możliwość pochwycenia dłoni przez elementy ruchome? | x | |
3. Czy charakterystyka wykorzystywanych w procesie materiałów jest za każdym razem taka sama? | x | |
Wyposażenie | ||
1. Czy pracownik posiada wszystkie niezbędne narzędzia pracy? | x | |
2. Czy narzędzia pracy są sprawne? | x | |
3. Czy poszczególne komplety elementów posiadają dołączone instrukcje montażu? | x | |
4. Czy pracownik posiada wymagane środki ochrony osobistej? | x | |
5. Czy oświetlenie stanowiska jest wystarczające do sprawnego wykonywania pracy? | x | |
Organizacja | ||
1. Czy pracownik zapoznał się z instrukcją montażu? | x | |
2.Czy stanowisko jest utrzymywane w należytym porządku? | x | |
3. Czy pracownik przestrzega zasad BHP? | x | |
4. Czy zdarza się, że pracownicy pracują w godzinach nadliczbowych? | x | |
5. Czy na stanowisku jest zawsze odpowiednia liczba pracowników? | x | |
6. Czy praca jest nadzorowana? | x | |
7. Czy pracownicy przeszli stosowne szkolenia? | x | |
8. Czy pracownicy mają odpowiednie doświadczenie? | x |
4. Sytuacje niebezpieczne - potencjały
Okaleczenie się o elementy metalowe szafek
Brak środków ochrony osobistej potencjał techniczny, potencjał ekonomiczny, potencjał ludzki
Nieprawidłowo skonstruowane elementy potencjał techniczny, potencjał informacyjny
Uderzenie/upadek
Potknięcie potencjał techniczny, potencjał ludzki, potencjał systemotwórczy
Poślizgnięcie potencjał techniczny, potencjał ludzki, potencjał systemotwórczy
Pochwycenie dłoni przez elementy metalowe (zawiasy, prowadnice szuflad)
Nieprawidłowo skonstruowane elementy potencjał techniczny,
Brak ostrzeżeń w instrukcji potencjał informacyjny
Nieuwaga pracownika potencjał ludzki
Brak doświadczenia pracownika potencjał ludzki
Zranienie przez urządzenia elektryczne
Używanie urządzeń w nieprawidłowy sposób potencjał techniczny, potencjał ludzki
Nieprzestrzeganie zasad bhp potencjał ludzki
Brak środków ochrony osobistej potencjał techniczny, potencjał ekonomiczny, potencjał ludzki
5. Schemat logiczny powstawania szkód – łańcuch zdarzeń
Zranienie, okaleczenie ciała, uderzenie:
Okaleczenie się o elementy metalowe szafek
Brak środków ochrony osobistej
Zaniedbanie przez pracownika
Nieznajomość procedur/brak szkoleń
Celowe działanie na rzecz większego komfortu pracy
Niedostarczenie środków ochrony przez pracodawcę
Nieznajomość procedur
Oszczędność pracodawcy
Nieprawidłowo skonstruowane elementy
Złe założenia projektowe
Brak zabezpieczeń ostrych krawędzi
Uderzenie/upadek
Potknięcie
Nieuwaga pracowników
Brak uporządkowanego miejsca pracy
Zła organizacja miejsca pracy
Poślizgnięcie
Nieuwaga pracowników
Śliska podłoga
Niewłaściwe obuwie
Pochwycenie dłoni przez elementy metalowe (zawiasy, prowadnice szuflad)
Nieprawidłowo skonstruowane elementy
Złe założenia projektowe
Brak ostrzeżeń w instrukcji
Nieuwaga pracownika
Brak doświadczenia pracownika
Zranienie przez urządzenia elektryczne
Używanie urządzeń w nieprawidłowy sposób
Brak umiejętności obsługi pracownika
Brak przeszkolenia
Presja czasu
Niesprawne urządzenia
Niewłaściwa eksploatacja
Brak przeszkolenia z zakresu używania sprzętu
Brak serwisowania
Zaniedbanie przez pracodawcę
Brak środków ochrony osobistej
Zaniedbanie przez pracownika
Nieznajomość procedur/brak szkoleń
Celowe działanie na rzecz większego komfortu pracy
Niedostarczenie środków ochrony przez pracodawcę
Nieznajomość procedur
Oszczędność pracodawcy
6. Potencjał systemów – pozytywny, negatywny, obronny
Potencjał systemów na stanowisku pracy montera mebli
Pozytywny
Łączone elementy mają niezmienną i znaną pracownikowi charakterystykę
Pracownicy posiadają wszystkie potrzebne narzędzia do pracy
Miejsce pracy i drogi komunikacyjne są utrzymywane w czystości
Do wszystkich kompletów elementów są dołączone instrukcje montażu
Oświetlenie stanowiska pracy jest wystarczające do sprawnego i dokładnego wykonywania czynności
Pracownicy przestrzegają ogólnych zasad BHP
Pracownicy mają odpowiednie doświadczenie
Negatywny
Pracownicy nie posiadają wymaganych środków ochrony indywidualnej (rękawic i okularów)
Poszczególne elementy posiadają ostre krawędzie
Występuje możliwość pochwycenia dłoni przez elementy ruchome
Narzędzia pracy nie są sprawne
Pracownicy nie zapoznają się z instrukcją montażu
Praca nie jest nadzorowana
Pracownicy nie przeszli stosownych szkoleń
Obronny
Wykorzystywany sprzęt spełnia swoją rolę, jednak nie jest dostosowany ergonomicznie do potrzeb pracy
Pracownicy czasami pracują pod presją czasu
Pracownicy czasami pracują w godzinach nadliczbowych
Istnieje możliwość, że na stanowisku nie zawsze przebywa odpowiednia liczba pracowników
7. Metodyka badania wypadku w oparciu o metodę WAIT
Tab. 3. Arkusz analizy wypadku przy pracy metodą WAIT (źródło: opracowanie własne)
Aktywne zdarzenia/błędy | Czynniki wpływu | Czynniki indywidualne oraz czynniki związane z pracą | Warunki organizacji i zarządzania (błędy ukryte) |
---|---|---|---|
Okaleczenie się o elementy metalowe szafek | Nieprawidłowo skonstruowane elementy | Brak środków ochrony osobistej Nieznajomość procedur |
Oszczędność pracodawcy Brak szkoleń |
Uderzenie/upadek | Potknięcie Poślizgnięcie |
Nieuwaga pracownika Brak uporządkowanego miejsca pracy |
Zła organizacja pracy |
Pochwycenie dłoni przez elementy metalowe (zawiasy, prowadnice szuflad) | Nieprawidłowo skonstruowane elementy Brak ostrzeżeń w instrukcji |
Nieuwaga pracownika Brak doświadczenia pracownika Brak przeszkolenia |
Brak zapoznania się z instrukcjami montażu Wadliwie sporządzone indstrukcje |
Zranienie przez urządzenia elektryczne | Używanie urządzeń w nieprawidłowy sposób Niesprawne urządzenia |
Brak środków ochrony osobistej Celowe działanie na rzecz większego komfortu pracy |
Oszczędność pracodawcy Brak nadzoru nad pracownikami |
Wypadek przy pracy Wypadek lekki |
Dane dotyczące poszkodowanego: Osoba pracująca przy montażu mebli |
8. Przykłady rozwiązań zaistniałych problemów
Lp. | Wypadek | Elementy wprowadzane do systemu jedynie dla realizacji bezpieczeństwa |
---|---|---|
Czynnego | ||
1. | Okaleczenie się o elementy metalowe szafek | Odzież ochronna (rękawice) |
2. | Uderzenie/upadek | . Odpowiednie obuwie robocze Antypoślizgowa posadzka |
3. | Pochwycenie dłoni przez elementy metalowe (zawiasy, prowadnice szuflad) | Odzież ochronna (rękawice) |
4. | Zranienie przez urządzenia elektryczne | Odzież ochronna |
Tab. 4. Przykłady rozwiązań zaistniałych problemów (źródło: opracowanie własne)
9. Działania w celu poprawy bezpieczeństwa
Najważniejsze działania, jakie należy podjąć, aby poprawić bezpieczeństwo pracy przy montażu mebli kuchennych:
Wprowadzenie procedur związanych z kontrolą pracowników, ich otoczenia oraz wyposażenia
Egzekwowanie stosowania środków ochrony osobistej (rękawice, okulary i buty ochronne)
Zapewnienie pracownikom środków ochrony indywidualnej wysokiej jakości
Stosowanie mat antyposlizgowych w miejscach wymagających dobrej przyczepności
Szkolenia specjalistyczne z zakresu obsługi urządzeń elektrycznych oraz z bezpieczeństwa i higieny pracy i udzielania pierwszej pomocy
Zaopatrzenie pracowników w apteczkę
Opracowanie własnych instrukcji, zawierających procedury bezpiecznego montażu mebli kuchennych na podstawie własnych doświadczeń pracowników
http://spbhp.webd.pl/materialy/edycja19/Pikuta-Teorie%20badania%20wypadkow.pdf
„Poradnik montażu i instalacji kuchni IKEA”
Materiały wykładowe dr hab. inż. Małgorzaty Sławińskiej