• PROJEKTOWANIE ERGONOMICZNE

• WYKORZYSTANIE ZASAD ERGONOMII W KSZTAŁTOWANIU STANOWISKA PRACY

• proces projektowania

• stymulowanie założeń

• tworzenie koncepcji projektowej

• opracowanie projektu podstawowego

• nadzór nad realizacją projektu w dokumentacji i prototypie

• wypróbowanie prototypu, analiza i wyciągnięcie wniosków, wniesienie poprawek

• środki i materiały wspomagające projektowanie ergonomiczne

• MATERIAŁY
  - źródła danych i wytycznych do projektowania, zawarte w standardach krajowych i międzynarodowych

• ŚRODKI WSPOMAGAJĄCE STOSOWANIE KRYTERIÓW ANTROPOMETRYCZNYCH W PROJEKTOWANIU
  - płaskie modele centylowe reprezentantów populacji
  - modele przestrzenne, manekiny
  - różne techniki modelowania projektowanych obiektów w skali naturalnej
  - komputerowe programy generujące 2 i 3 wymiarowe modele człowieka
  - komputerowe programy biomechaniczne

• kryteria antropometryczne

• wymiary ciała populacji użytkowników (statyczne i dynamiczne z uwzględnieniem odzieży i środków ochronnych)

• funkcjonalne szeregi wymiarowe ciała z zakresami ruchów w stawach

• dystanse bezpieczeństwa

• wymiary dostępu w różnych sytuacjach – typowych, użytkowych, remontowych itp.

• projektowanie wyposażenia miejsca pracy

• wysokość pola pracy odpowiednio dobrana do operatora i typu pracy

• typ, lokalizacja i możliwość dopasowania siedziska do wymiarów operatora i zadania roboczego

• zapewnienie wystarczającej przestrzeni dla wszystkich części ciała

• uwzględnienie anatomii funkcjonalnej ręki i stopy w kształtowaniu uchwytów, elementów manipulacji

• umieszczenie w łatwym zasięgu rąk i nóg często używanych oraz ważnych elementów sterowniczych

• prawidłowa pozycja robocza

• eliminacja pozycji męczących (skręconych, pochylonych) przy czynnościach długotrwałych oraz umożliwienie zmiany pozycji

• umożliwienie okazjonalnej zmiany pomiędzy pozycją siedzącą, stojącą i chodzeniem, preferowanie pozycji siedzącej jako głównej pozycji pracy

• stosowanie odpowiednich podparć

• dostosowanie parametrów siedzisk do przeznaczenia i wymiarów użytkowników

• organizacja układów sterowniczych i informacyjno-sygnalizacyjnych

• wg stref zasięgowych

• elementy ważne, często używane – łatwy zasięg

• elementy mniej ważne, rzadziej używane – zasięg maksymalny

• elementy nie mające istotnego znaczenia w podstawowym procesie operatorskim – dopuszczalne przekroczenie granicy zasięgu maksymalnego

• wg relacji pomiędzy elementami

• ważność, kolejność użycia,

• częstotliwość użycia,

• czas użycia,

• kierunek ruchu,

• wymagana siła uruchomienia,

• typ funkcjonalny i jego relacje do efektu sterowania

• kryteria estetyczne

• kompozycja przestrzenna stanowiska -maszyny

• kolorystyka

• informacja graficzna

• jakość wykonania - kształt, powierzchnia

• barwa w kształtowaniu środowiska pracy

• oddziaływanie

• funkcja estetyczna

• oddziaływanie na psychikę człowieka

• wpływ na sprawność receptora wzroku

• cechy

• kolor

• jasność

• nasycenie

• zalecane wartości współczynników odbicia

• sufit - 80 – 90

• ściany - 50 – 60

• podłogi - 20 – 25%

• powierzchnia wyposażenia (blat biurka) - 25 – 40%.

• wg PN-84/E-02033

• sufit – co najmniej 70% (jeżeli wysokość pomieszczenia nie przekracza 3m)

• ściany, łącznie z oknami (wraz z zasłonami lub żaluzjami) oraz drzwiami i meblami – od 30% do 80%, ale nie więcej niż 60%, gdy średnie natężenie oświetlenia ogólnego w pomieszczeniu jest równe lub większe niż 1000 Ix,

• podłogi, łącznie z wyposażeniem (urządzenia, meble) – od 20 do 40%

• wykorzystanie barw dla celów informacyjno-sygnalizacyjnych

• wykorzystanie kontrastu dla odróżniania znaku czy detalu od tła

• barwy wysoko nasycone do sygnalizowania różnego typu zagrożeń

• kody barwne obejmujące 6, najwyżej 8 barw.

• dodatkowe symbole i określone kształty znaków

• znormalizowany polski system barw bezpieczeństwa obejmuje cztery barwy: czerwoną, żółtą, zieloną i niebieską.
  barwy kontrastowe: biała – przeznaczoną do zestawiania z czerwoną, zieloną i niebieską oraz czarna w połączeniu z żółtą.

• kolorystyka maszyn i urządzeń :
  - korpusy i części nieruchome – barwy nie przyciągające wzroku,
  - elementy i części ruchome – barwy dobrze widoczne nawet przy słabym świetle
  - przyciski, zawory, dźwignie do uruchamiania urządzeń – barwy „rzucające się w oczy”

• DZIAŁANIE PSYCHOLOGICZNE BARW

• BARWA

• czerwona

• pomarańczowa

• żółta

• zielona

• niebieska

• fioletowa

• brązowa

• DZIAŁANIE

• wpływ na odczuwanie przestrzenne, temperatury, wilgotności, hałasu

• oddziaływanie psychologiczne

• ZNACZENIE BARW BEZPIECZEŃSTWA

• BARWA I JEJ ZNACZENIE

• czerwona – zakaz, zatrzymanie

• niebieska – nakaz

• żółta – ostrzeżenie

• zielona - bezpieczeństwo

• ZASTOSOWANIE

• znaki zatrzymania, zakazu i ppoż

• ochrona osobista

• niebezpieczeństwo

• ewakuacja, pomoc medyczna

• Normy dotyczące podstawowych pojęć i zasad stosowania barw:

• - PN-64/E-01005 „Technika świetlna. Podstawowe pojęcia, wielkości i jednostki”

• - PN-84/E-02033 „Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym”

• - PN-64/E-01255 „Barwy i znaki bezpieczeństwa”

• - PN-70/E-01270 „Wytyczne znakowania rurociągów”

• ZASADY POWIĄZAŃ MIĘDZY URZĄDZENIAMI WSKAŹNIKOWYMI I STEROWNICZYMI

• zasada funkcjonalności

• zasada ważności

• zasada kolejności

• zasada częstości używania

• zasada optymalnego umiejscowienia

• SYGNAŁ
  jako nośnik informacji

• informacje bezpośrednie i pośrednie

• czynniki wyróżniające sygnały

• podział wskaźników ze względu na zadania

• zasady projektowania elementów wskaźnikowych

• DIAGNOZY I OCENY ERGONOMICZNE

• OBSZARY PIERWOTNE

• czynniki techniczne

• czynniki organizacyjne

• czynniki środowiska materialnego

• OBSZARY WTÓRNE

• obciążenie fizyczne

• obciążenie psychiczne

• bezpieczeństwo pracy