Aktywność
ruchowa
adaptacyjna
Fizjoterapia II rok, II0
Nazwisko i imię prowadzącego:
Temat konspektu: Ćwiczenia wzmacniające i ogólno usprawniające dla osób z osteoporozą.
Charakterystyka grupy: 6 osób, wiek 50-60 lat, płeć mieszana.
Miejsce: Sala gimnastyczna.
Czas trwania: 45 minut
Przyrządy i przybory: piłki koszykowe, maty, laski gimnastyczne, ławka, krzesła bez oparcia.
Osteoporoza – czyli zrzeszotnienie kości, jest poważnym schorzeniem ujawniającym się wraz z procesem starzenia. U chorych zaobserwować można zmniejszoną gęstość mineralną kości oraz zmiany architektury beleczek będące przyczyną pojawienia się dolegliwości bólowych oraz licznych złamań kości.
Na powstanie osteoporozy składa się wiele czynników wśród których wyróżnić można: hipokinezję, niehigieniczny tryb życia, nadużywanie alkoholu, palenie tytoniu, złe nawyki żywieniowe, niektóre leki (np. sterydowe), spożywanie małej ilości wapnia oraz dużej ilości białka, obciążenie genetyczne. Choroba szczególnie często dotyka kobiety białe w okresie post-menopauzalnym, osoby przewlekle przyjmujące leki sterydowe.
Powikłania i stany chorobowe współistniejące takie jak: deformacje w obrębie kręgosłupa, ucisk na narządy klatki piersiowej i brzucha, ból w plecach z powodu złamania kręgu lub przewlekły przykurcz mięśni, utrata niezależności. Taki stan rzeczy jest niewątpliwie przyczyną niepokoju, lęku czy też stanów depresyjnych. Leczenie farmakologiczne i rehabilitacja są w stanie w znacznym stopniu wpłynąć nie tylko na poprawę jakości życia, ale również stanu psychicznego tychże pacjentów.
Ćwiczenia fizyczne i ruch mają zasadnicze znaczenie dla zdrowia kośćca i są zapewne najważniejszym czynnikiem zewnętrznym, wpływającym na jego rozwój oraz przebudowę. Do osteoporozy prowadzi przede wszystkim brak mechanicznych naprężeń, działających na kość w wyniku czynności ją obciążających oraz działania mięśni posturalnych. Współczesna medycyna proponuje kilka sposobów walki z osteoporozą, jednak odpowiednio dobrany program zajęć ruchowych stanowi zawsze cenne uzupełnienie stosowanych metod leczenia tej choroby. Program usprawniania ruchowego chorych z osteoporozą powinien być oparty na wnikliwej analizie klinicznej, biomechanicznej, radiologicznej i densytometrycznej.
W osteoporozie im mobilizacyjnej, której przyczyną jest unieruchomienie włączenie do terapii ćwiczeń fizycznych powoduje zwolnienie tempa utraty kości oraz znaczne przyspieszenie jej regeneracji.
Cele i zadania ćwiczeń:
Poprawienie ogólnej wydolności organizmu.
Poprawienie ogólnej sprawności fizycznej chorego.
Poprawa wydolności tlenowej.
Zwiększenie tolerancji wysiłku fizycznego.
Przeciwdziałanie progresji i powikłaniom choroby.
Utrzymanie i wzmocnienie siły mięśniowej.
Zachowanie pełnego zakresu ruchu w stawach.
Utrzymanie dobrej czynności układu oddechowego.
Wytworzenie dużej masy kostnej.
Przyspieszenie tworzenia kości oraz zwolnienie resorpcji.
Zapobieganie gwałtownej utracie masy kostnej.
Reedukację prawidłowej postawy.
Wskazania i przeciwwskazania:
Ćwiczenia można wykonywać tylko po porozumieniu z lekarzem.
Osoby nieprzyzwyczajone do wysiłku, z niska wydolnością ustrojową mogą skarżyć się na bóle mięśni i ogólne wewnętrzne rozbicie. Jednak stan ten przechodzi po następnych dniach stosowania ćwiczeń.
Nie rozpoczynamy ćwiczeń zaraz po posiłku. Ćwiczenia można rozpocząć przynajmniej 1- 1,5 h po jedzeniu.
Uwaga:
Podczas wykonywania ćwiczeń nie należy zginać tułowia gwałtownie. Podczas wszystkich czynności plecy pozostają proste. Jeśli przednie części trzonów kręgów są przeciążone, może dojść do ich złamania lub pęknięcia.
Należy zachować ostrożność podczas skłonów w bok i obrotów. Nagle wykonany ruch może źle wpłynąć na kręgosłup i żebra.
Nie należy wykonywać zbyt często prac związanych z unoszeniem rąk ponad głowę. Należy unikać czynności w czasie których ręce są uniesione, lub tak zorganizować pracę by dłonie znajdowały się przed, a nie nad głową. Uniesione wysoko ręce silnie obciążają kręgosłup szyjny i klatki piersiowej. W ten sposób pogłębia się niewłaściwa postawa i przeciążenie kręgosłupa.
Należy unikać gwałtownych ruchów i skoków. Jest to bardzo obciążające dla szkieletu i może mieć przykre następstwa.
Należy unikać sytuacji podczas których jest się narażonym na drgania. Przykładem może być jazda samochodem lub rowerem po nierównym terenie. Zaleca się noszenie wygodnych butów z antypoślizgową podeszwą, dobrze trzymających piętę.
Zalecane dyscypliny sportowe:
Piesze wędrówki
Długie spacery
Taniec (szczególnie klasyczny)
Jazda konna
Dyscypliny sportu zalecane warunkowo:
Tenis stołowy
Bieg długodystansowy
Jazda na rowerze
Niewskazane dyscypliny sportowe:
Pływanie
Skoki na trampolinie
Narty wodne
Jazda na nartach i sankach
Squash
Tok zajęć | Cele ćwiczeń | Treść – przebieg zajęć | Dozowanie | Uwagi techniczne |
---|---|---|---|---|
C Z Ę Ś Ć W S T Ę P N A |
Zbiórka i zapoznanie z grupą. Przedstawienie tematu zajęć. | 1’ | ||
Ćwiczenia rozgrzewające |
Ruch: Marsz w kółku. |
2’ | Okrążenia w jedną i drugą stronę. | |
Ruch: Podczas marszu odwiedzenie KKG, otwieranie i zamykanie dłoni. |
1’ | Okrążenia w jedną i drugą stronę. | ||
Ćwiczenie poprawiające ruchomość w stawach. |
Ruch: Krążenie barkami do przodu i tyłu. |
1’ | Powolne ruchy. | |
Ruch: Krążenie nadgarstkami oraz stopami. |
1’ | Powolne krążenie nadgarstkami, raz jedną raz drugą stopą. | ||
Ruch: Krążenie kolanami. |
1’ | Powolne krążenie w jedną i drugą stronę. | ||
Ruch: Krążenie biodrami. |
1’ | J. w. | ||
Ćwiczenie oddechowe. |
Ruch: Wspięcie na palce stóp wraz z wznosem przez zgięcie KKG na wysokość głowy, następnie opuszczenie KKG. |
2’ | Wznos wraz z głębokim wdechem przez nos. Opuszczenie KKG towarzyszy głęboki wydech przez usta. | |
C Z Ę Ś Ć G Ł Ó W N A |
Ćwiczenie rozciągające i poprawiające ruchomość kręgosłupa. |
|
10 powtórzeń | |
Ćwiczenia rozciągające mm. piersiowe. |
Ruch: Wyprost horyzontalny KKG. |
15 powtórzeń | Użyj krzeseł bez oparcia | |
Ćwiczenie rozciągające mm kl.p.. |
Ruch: Ściągnięcie łopatek i wyprost KKG. Powrót do pozycji wyjściowej. |
15 powtórzeń | Użyj laski gimnastycznej | |
Ćwiczenie poprawiające ruchomość stawów ramiennych. |
Ruch: Krążenie barkami do przodu i do tyłu. |
20 powtórzeń | Po 10 kółek na stronę. | |
Ćwiczenie wzmacniające mm. pośladkowe. |
Ruch: Uniesienie bioder, utrzymanie pozycji, opuszczenie bioder. |
10 powtórzeń | Utrzymanie przez 5 – 6 sekund | |
j.w. |
Ruch: Uniesienie bioder, wyprostowanie jednej KD w stawie kolanowym, zgięcie kończyny, opuszczenie bioder. |
20 powtórzeń | Po 10 powtórzeń na jedną kończynę | |
Ćwiczenie wzmacniające mm. brzucha. |
Ruch: Skłon tułowia. |
20 powtórzeń | Skłony niepełne, około 300 - 450 | |
Ćwiczenie wzmacniające mm. Skośne brzucha. |
Ruch: Skłon tułowia wraz z niewielką rotacją. |
20 powtórzeń | Po 10 skłonów na stronę. | |
Ćwiczenie wzmacniające mm. Odwodziciele stawu biodrowego, znignające tułów. |
Ruch: Odwiedzenie KD zgiętej do kąta około 450, utrzymanie pozycji, powrót do pozycji wyjściowej. |
30 powtórzeń | Po 15 na stronę. | |
Ćwiczenie wzmacniające mm. szyi i grzbietu, wspomagające wyprost kręgosłupa. |
|
20 powtórzeń | ||
Ćwiczenie wzmacniające mm. prostowniki tułowia i KKD. |
|
30 powtórzeń | Utrzymanie pozycji przez 5 -6 sekund | |
Ćwiczenie wzmacniające mm. kl.p. i kkg. |
Ruch: Wraz z wydechem, ściskanie piłki oburącz, rozluźnienie chwytu wraz z wdechem. |
20 powtórzeń | Wykorzystaj piłki koszykowe. | |
Ćwiczenie wzmacniające mm. prostujące kolano. |
|
30 powtórzeń | Po 15 powtórzeń na jedną kończynę. | |
Ćwiczenie ogólno kondycyjne. |
|
3’ | Zadbaj o stabilność ławki. | |
C Z Ę Ś Ć K O Ń C O W A |
Ćwiczenie oddechowe. |
|
10 powtórzeń | Przy uniesieniu piłki wdech nosem, przy opuszczaniu wydech ustami. |
Zakończenie i podsumowanie zajęć | 1’ |