• Wykład 6

• Zintegrowane zarządzanie ryzykiem

• Zintegrowane zarządzanie

Na czym polega ZARZĄDZANIE?

• Realizacja działań poprzez funkcje: planowania, organizowania, motywowania i kontrolowania.

• Proces rozwiązywania problemów decyzyjnych w ramach realizacji zdefiniowanych zadań, np. projektu IT.

• Proces analizowania, diagnozowania i doskonalenia ludzkich działań o wielorakim charakterze.

• Proces definiowania strategii, projektowania i wdrażania modelu biznesowego, realizacji działań operacyjnych i ich oceny.

• Implementacja metod i technik zarządzania (w tym narzędzi IT).

• Zintegrowane zarządzanie

• Zintegrowany proces zarządzania (ZPZ) traktuje przedsiębiorstwo jako CAŁOŚĆ, a nie jako zbiór różnych funkcji (wydziałów, działów)

• ZPZ stanowi nowy sposób „organizowania” jego przyszłości przy użyciu pojęcia systemu oraz społecznych właściwości i relacji[1].

[1] J. Penc, Strategie zarządzania, Placet, Warszawa 1995, s. 187-188.

• Na czym polega zarządzanie ?

1. Transformacja wiązki celów w transparentną i zgodną z celami przedsiębiorstwa strukturę organizacyjną.

2. Ustalenie jednoznacznych procedur podejmowania decyzji

3. Określenie skutecznych systemów motywowania,

4. Przejrzysty zintegrowany system informacyjnych staje się dla przedsiębiorców IDEĄ NADRZĘDNĄ.

• Co obejmuje zintegrowane zarządzanie ryzykiem?

Obejmuje:

1. odpowiednio wczesne identyfikowanie możliwych zagrożeń,

2. ich monitoring

3. oraz usuwanie zagrożeń, tak aby przedsiębiorstwo nie popadło w sytuację kryzysową.

• Co jeszcze obejmuje?

• Zintegrowane zarządzanie obejmuje:

• wszystkie instytucje,

• procesy ,

• oraz narzędzia,

• które muszą być skierowane na zapewnienie bezpieczeństwa podmiotom gospodarczym (przedsiębiorstwom, spółkom)

• w kraju i za granicą.

• Zarządzanie ryzykiem I

• Konieczna jest współpraca wszystkich pracowników przy rozwiązaniu problemów zaistniałego ryzyka.

• Zarządzanie ryzykiem jest częścią procesu kierowania przedsiębiorstwem w wielu tych samych obszarach.

• Ponadto obejmuje ono:

• planowanie wraz z kolejnymi fazami analizy ryzyka,

• poszukiwanie środków przeciwdziałania ryzyku,

• ocenę oraz dobór właściwych narzędzi plus

• kontrolę podjętych decyzji.

Identyfikacja rodzajów ryzyka w tworzonym systemie celów:

Co to są cele?

• Cele – to przyszłe stany, do których dążą decydenci,

a podjęte działania mają doprowadzić do osiągnięcia określonych pozytywnych wyników.

• Ustalając cel należy doprowadzić do wolnego od sprzeczności:

• realnego systemu !!!

• Ale trzeba stale uwzględniać ryzyko.

• Zarządzanie ryzykiem I

• Zapewnić przedsiębiorstwu bezpieczeństwo egzystencji, czyli

• zysk, konkurencyjność, wysoką jakość produktów i usług, terminowość dostaw oraz respektowanie wymagań ekologii.

Analiza r y z y k a w identyfikowaniu określonych problemów:

• trzeba zidentyfikować zaistniałe problemy i ustalić przyczyny ryzyka.

• – Jakie czynniki wpływają na ryzyko ?

• Jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia konkretnego ryzyka ?

• (Badać relację: przyczyna oraz skutek).

• Skutki wywołane ryzykiem – to szkody i straty.

• Zarządzanie ryzykiem I

Jakie czynniki wpływają na sytuację przedsiębiorstwa?

• Intensywność działalności konkurencji

• Substytuty dotychczasowych produktów. - Stopień zagrożenia

• Czynniki technologiczne

• Nowi konkurenci i zagrożenia ze strony nowych konkurentów

•  

• Produkty, klienci, rynki, alianse

• D o s t a w c y. Jak skuteczna siła negocjacji ?

• K u p c y krajowi oraz Importerzy

• Presja na ceny!

• Czynniki polityczne i społeczne

• Czynniki ekonomiczne

• Jakie są pozytywne skutki działań:

• - Minimalizowanie niebezpieczeństwa podjęcia błędnej decyzji wskutek zwiększenia zasobu informacji lub wskutek lepszego planowania.

• Zmniejszanie prawdopodobieństwa zaistnienia przyczyn ryzyka w następstwie stosowania wielu narzędzi ukierunkowanych na przyczyny występowania ryzyka,

• poprawianie oczekiwanego wyniku w przypadku zaistnienia przyczyn ryzyka

• oraz zastosowania odpowiednich metod ograniczania ryzyka.

• Koszty działań, czyli – „negatywne” skutki

• Premie (składki) ubezpieczeniowe, trzeba płacić,

• odpisy, koszty kapitałowe, dzierżawne,

• koszty konserwacji majątku firmy, które są zapisane jako środki zarządzania ryzykiem, np. unikanie wypadków, zapewnienie lepszej jakości lub tworzenie rezerw, zwłaszcza finansowych.

• Koszty związane z różnymi państwowymi instytucjami kontroli

• oraz inne koszty związane z kontrolą jakości,

• koszty szkolenia pracowników,

• dodatkowe koszty magazynowe z tytułu utrzymywania większych zapasów,

• Koszt kapitału z tytułu tworzenia rezerw,

• wysokie koszty związane z pozyskiwaniem informacji, np. badanie rynków,

• koszty związane z większą liczbą dostawców,

zamiast jednego dostawcy (ograniczyć ryzyko wstrzymania dostaw).

• świadczenia wzajemne z tytułu przeniesienia ryzyka na dostawców lub innych partnerów handlowych,

• utrata dochodów wskutek nie zrealizowania transakcji (np. unikanie ryzyka politycznego).

• Zintegrowane Risk Management

• Moduły koncepcji całościowej:

• Zarządzanie ryzykiem jako systemem,

• określenie wymagań dot. zintegrowanej koncepcji zarządzania,

• całe przedsiębiorstwo objąć Risk Managemnt

• ukierunkowanie na proces !

• Normatywne ukierunkowanie Risk Management, tzn.

• przepisy i normy bezpieczeństwa

• konkretyzacja zadań przez pisemne ustalenie polityki wobec ryzyka

• kultura ryzyka i kultura kontroli ryzyka w przedsiębiorstwie

• Strategiczne zarządzanie ryzykiem:

• strona organizacyjna i system wczesnego ostrzegania w przedsiębiorstwie,

• program zarządzania ryzykiem jako inicjatywa strategiczna,

• tworzenie płaszczyzny zaufania (komunikacja w firmie)

• Operacyjne Risk Management:

• RM jako pozytywny proces wspierania bezpieczeństwa w firmie

• Wybieranie optymalnych narzędzi bezpieczeństwa w firmie

• Indywidualne zachowania pracowników !

• Zintegrowany system zarządzania ryzykiem. - Podsumowanie

• Jaki jest cel tworzenia zintegrowanego systemu zarządzania ryzykiem?

 

• Integracja różnych systemów zarządzania,

• zarządzanie jakością produktów i procesów,

• Ochrona środowiska (ryzyka ekologiczne),

• bezpieczeństwo pracy i ochrona zdrowia.

• Integracja różnych metod ocen:

• metody ilościowe i jakościowe

• Integracja różnych procesów biznesowych:

• proces kontroli i nadzoru,

• Audyt.

• Zwiększenie wartości firmy przez zintegrowane zarządzanie ryzykiem:

• przy kalkulowaniu projektów

• uwzględnianie krytycznych sytuacji.

•  

• Szczególnie obecnie wrażliwe obszary:

• przemysł farmaceutyczny (skandale!)

• firmy audytorskie (afery!)

• rynek ubezpieczeń i nieruchomości (kryzys!)

• Wnioski

• …Procesy percepcji ulegają „instytucjonalizacji”, ponieważ wymagania organizacyjnych procedur kierują uwagę menedżera w określoną stronę.

• W ten sposób stopniowo nabywa on przekonania, że pewne rodzaje danych są znacznie ważniejsze niż inne.

• Każdorazowe zachwianie prawomocności tych organizacyjnych procedur (np. w toku restrukturyzacji przedsiębiorstwa) wywołuje syndrom „wyuczonej nieudolności”

• Wnioski

Jakość zarządzania w poszczególnych obszarach funkcjonalnych przedsiębiorstwa (np. zarządzanie marketingowe, finansami, produkcją, zasobami ludzkimi itd.) jest ostatecznie zdeterminowana przez jakość wzajemnej integracji –

zarządzania zintegrowanego.

• Rating WYKŁAD 7
  Proces pozyskania oceny ratingowej

• Plan wykładu

1. Ocena ratingowa – definicja i zakres

2. Skala ocen ratingowych

3. Zalety posiadania oceny ratingowej

4. Proces nadawania oceny ratingowej

• 1.Co to jest Rating?

• Ocena wiarygodności kredytowej podmiotu, która odzwierciedla jego zdolność do terminowej spłaty odsetek i rat kapitałowych .

• Ocena ratingowa nadawana przez agencje jest raportem przejrzystym i zrozumiałym dla dużych inwestorów zagranicznych i krajowych, banków, międzynarodowych instytucji finansowych oraz domów maklerskich działających na Europejskich i międzynarodowych rynkach finansowych -

• ocenia wiarygodności finansowej danego podmiotu.

• Zalety posiadania oceny ratingowej

1. Ocena wiarygodności kredytowej (rating) to bardzo rozpoznawalny publicznie sygnał dotyczący sytuacji finansowej ocenianego podmiotu.

2. Jest to niezbędny element warunkujący dostęp podmiotu do międzynarodowych rynków kapitałowych.

3. Ocena ratingowa podnosi zaufanie do danego podmiotu w oczach zagranicznych inwestorów.

4. Ocena ratingowa jest wysoce wskazanym czynnikiem warunkującym wzrost BIZ.

5. Wyższa ocena ratingowa umożliwia negocjowanie korzystniejszych stawek oprocentowania

• Powody ubiegania się o rating

1. Wzrost zapotrzebowania na realizację projektów infrastrukturalnych,

2. banki komercyjne nie są naturalnym źródłem kredytów dla długoterminowego finansowania inwestycji kapitałowych.

3. Dostęp do sektora prywatnego jest ułatwiony, jeśli sponsor posiada rating międzynarodowy. Ratingi dla projektów finansowych są często ograniczone przez poziom ratingu kraju.

4. Rzadziej ratingi dla jednostek samorządu lokalnego są wymagane przez rząd centralny w celach regulacyjnych.

5. Jednostki samorządu lokalnego zwracają się często o nadanie ratingu, zwłaszcza gdy zamierzają emitować papiery wartościowe na rynku kapitałowym.

• Rodzaje ocen ratingowych

• Ocena długo- i krótkoterminowa

• Ocena w odniesieniu do waluty krajowej i zagranicznej

• Ocena ogólna i ocena emisji papierów dłużnych

• Czołowe Agencje Ratingowe

• MOODY’S INVESTOR SERVICE

-Pierwszy rating obligacji sporządził w 1909 r. John Moody

• STANDARD & POOR’S

  • Powstała w 1941 r. z połączenia Poor’s Publishing Company i Standard Statistics Company

  • FITCH IBCA LTD.

  • Powstała w 1997 r. z połączenia Fitch Publishing Company z IBCA (International Bank Credit Analysis) a następnie w 2000 r z Thomson BankWatch

• 12 stopni skali ocen ratingowych

• Zadłużenie długoterminowe Polski w walutach obcych

Zadłużenie długoterminowe Polski w walucie krajowej

• Przykładowe oceny ratingowe miast polskich

Proces nadawania oceny ratingowej

Elementy oceny ratingowej

Analiza jakościowa = Analiza czynników fundamentalnych +Analiza Finansowa=analiza danych finansowych=OCENA RATINGOWA

• Główne czynniki brane pod uwagę przez Agencje Ratingowe

1. Czynniki instytucjonalne i administracyjne

2. Czynniki społeczno-ekonomiczne

3. Czynniki budżetowe i analiza finansowa

4. Struktura organizacyjna i zarządzanie

5. Analiza zadłużenia podmiotu

• 1.Czynniki instytucjonalne i administracyjne

Podejście Standard & Poor’s

• prezentacja głównych założeń polityki państwowej

• rozwój stosunków pracowniczych w sektorze publicznym, liczba pracowników, wydatki osobowe

• wpływ reform administracji publicznej na miasto, a w szczególności relacje z pozostałymi szczeblami władzy rządowej i samorządowej

• wpływ budżetu państwa na budżet miasta, a w szczególności wielkość dotacji państwowych

• polityka władz państwowych w stosunku do władz samorządowych

• 2. Czynniki społeczno-ekonomiczne

Podejście Standard & Poor’s

• wszelkie aspekty ekonomiczne włączając porównanie z innymi dużymi miastami

• wartość dodana, inwestycje i zatrudnienie w podziale na sektory gospodarki

• restrukturyzacja i prywatyzacja lokalnej działalności ekonomicznej

• lista największych pracodawców w mieście wraz ze średnim wynagrodzeniem

• potrzeby infrastrukturalne (transport lokalny, szkoły, szpitale, oczyszczalnie ścieków, itp.)

• wpływ przystąpienia do UE na gospodarkę lokalną

• PKB w ostatnich 3 latach oraz prognozy na przyszłość, PKB na osobę

• wzrost gospodarczy z podziałem na sektory

• stopa bezrobocia i trendy na przyszłość

Demografia - Podejście Moody’s

• ogólna liczba ludności, zmiany historyczne, struktura wieku, projekcje na przyszłość

• ogólna liczba aktywnych zawodowo w podziale na kategorie ekonomiczne,

• stopa bezrobocia i jej zmiany w ostatnich 5 latach

• bogactwo i przeciętne wynagrodzenie na osobę

• wkład gospodarki wewnętrznej do gospodarki narodowej

• szczegóły dotyczące pracodawców reprezentujących sektory gospodarki

• opis najdynamiczniej rozwijających się sektorów gospodarki

• rola lokalnych instytucji finansowych

• ekonomiczne wspieranie podmiotów gospodarczych przez lokalne władze samorządowe, tzw. pomoc publiczna

• ramy prawne dotyczące własności prywatnej i posiadania ziemi

• 3. Czynniki budżetowe i analiza finansowa

Finanse - podejście Standard & Poor’s

• wykonanie budżetu, analizy dochodów i wydatków w ostatnich latach

• założenia do budżetu na kolejny rok oraz dotychczasowe wykonanie bieżącego budżetu

• elastyczność dochodów: polityka podatkowa, subwencje państwowe

• główne obszary wydatków: edukacja, zdrowie, opieka społeczna, inwestycje,

• największe projekty inwestycyjne oraz możliwości pozyskania środków na ich finansowanie

• zmiany w zasadach rachunkowości oraz ich wpływ na budżet i sytuację finansową

• elastyczność wydatków w krótkim i długim okresie

Finanse - podejście Moody’s

• przedstawienie aktualnych kont rachunkowych oraz zmiany w głównych pozycjach dochodów i wydatków budżetowych

• budżety za ostatnie 4 lata

• porównanie i komentarz do aktualnego budżetu z budżetami 4 ubiegłych lat

• przedstawienie bilansów za ostatnie 4 lata

• zmiany w stopach podatkowych za ostatnie 5 lat

• zmiany w podstawach opodatkowania za ostatnie 5 lat

• potencjalne wpływy z podatków

• komentarz do zmiany systemu opodatkowania

• najwięksi płatnicy podatków

• plany finansowe i komentarz do strategii finansowej

• plany inwestycyjne

• polityka udzielania gwarancji

• 4. Struktura organizacyjna i zarządzanie

Zarządzanie - podejście Moody’s

• Struktura organizacyjna Miasta i podział kompetencji

• Struktura zatrudnienia

• Zmiany w składzie rady miasta na przestrzeni ostatnich 2 lat z podziałem na partie polityczne

• Główne kwestie sporne pomiędzy obecnymi władzami a opozycją

• Relacje z władzami centralnymi i innymi szczeblami władzy rządowej i samorządowej (opis otoczenia politycznego)

• Podział władzy pomiędzy politycznymi a administracyjnymi stronami

• 5. Analiza zadłużenia podmiotu

Podejście Standard & Poor’s

• zarządzanie rezerwami budżetowymi

• polityka płynności i zarządzanie środkami finansowymi

• analiza obecnego i przyszłego zapotrzebowania na kredyty

• obecny stan zadłużenia oraz plany na przyszłość

• obecna i przyszła struktura zadłużenia (kredyty, pożyczki, obligacje)

• obsługa zadłużenia (stopy procentowe i amortyzacja)

• analiza zmiany struktury udziałów

Ogólne miary obciążenia kredytowego (Fitch):

• kwota główna zadłużenia w relacji do lokalnego PKB podmiotu.

• kwota główna zadłużenia na mieszkańca

• kwota główna zadłużenia w relacji do rynkowej wartości majątku podlegającego opodatkowaniu

• procentowy udział kosztów obsługi zadłużenia w dochodach bieżących i rocznych wydatkach operacyjnych

• procentowy udział zobowiązań emerytalnych w bieżących wydatkach operacyjnych

• relacje zadłużenia do aktywów stałych

• Ile kosztuje rating?

• W zależności od agencji ratingowej orientacyjne rynkowe opłaty kształtują się następująco:

 

Opłata za ocenę Euro 35 000 – 80 000

  Opłata za aktualizację Euro 5 000 – 40 000

Opłata za rating emisji (do wysokości 500 m Euro):

- opłata minimalna Euro 30 000

- opłata maksymalna Euro 135 000

• Główne założenia w procesie pozyskiwania ratingu

• Współpraca z Doradcą Ratingowym m.st. Warszawy

• Wybór Agencji w drodze przetargu nieograniczonego

• Kryterium wyboru – np. cena

• Zamknięcie procesu ratingowego w okresie 12 tygodni

• Uzyskanie oceny na poziomie inwestycyjnym.

WYKŁAD 8

• Zarządzanie ryzykiem finansowym w przedsiębiorstwie

1. Ryzyko walutowe,

   1. identyfikacja ryzyka,

   2. pomiar ryzyka,

   3. opracowanie strategii,

   4. organizacja działu zarządzania ryzykiem,

   5. kontrola zarządzania ryzykiem,

   6. źródła informacji o rynku,

2. Ryzyko stopy procentowej,

3. Ryzyko cen surowców i wyrobów,

4. Ryzyko kredytowe.

• 1. Ryzyko walutowe

• Identyfikacja ryzyka

1. Przychody z eksportu – ok. 1/3 przychodów ze sprzedaży (sprzedaż eksportowa realizowana przede wszystkim w EUR),

2. Koszty wynikające z importu – ponad 30% kosztów wytworzenia (import realizowany
   w USD i EUR).

Jeżeli wartość aktywów bilansowych i pozabilansowych w danej walucie jest wyższa od wartości pasywów bilansowych i pozabilansowych w tej walucie, mamy do czynienia z pozycją długą; gdy występuje sytuacja odwrotna - z pozycją krótką.

• Identyfikacja ryzyka - ekspozycja transakcyjna

Przykład:

20.11.2009 Spółka wystawia fakturę

• wartość w USD: 250 tys.

• kurs USD/PLN w dniu wystawienia: 3,9208

• wartość faktury w PLN: 980,2 tys.

• termin płatności: 30 dni od daty wystawienia

20.12.209 płatność od kontrahenta wpływa na rachunek Spółki

• kurs USD/PLN w dniu wpływu: 3,8359

• wartość w PLN: 959,0 tys.

• strata: ponad 21 tys. PLN (ponad 2%)

Zmniejszyła się również marża handlowa, odnotowana na tej transakcji.

• Identyfikacja ryzyka - ekspozycja przeliczeniowa

Przykład:

09.12.2009 Spółka zaciąga kredyt walutowy w kwocie 1 mln EUR

• kurs EUR/PLN w dniu zaciągnięcia: 4,0031

• wartość kredytu w PLN: 4,00 mln

1) kurs EUR/PLN na 31 grudnia’02: 4,0202

wartość kredytu w bilansie: 4,02 mln PLN (wzrost o 20 tys. PLN; 0,5%)

2) kurs EUR/PLN na 31 marca’03: 4,3500

wartość kredytu w bilansie: 4,35 mln PLN (wzrost o 350 tys. PLN; 8,8%)

• Identyfikacja ryzyka - ekspozycja operacyjna (ekonomiczna)

Przykład:

PLN umacnia się znacząco wobec EUR

• pozycja konkurencyjna polskiej Spółki Produkcyjnej w Niemczech osłabia się

• pozycja konkurencyjna firm niemieckich oraz importerów w Polsce umacnia się

• maleją realne przychody Spółki w PLN

• Pomiar ryzyka

1. Modele symulacyjne (alternatywne scenariusze kształtowania się sytuacji na rynku),

2. Value at Risk: maksymalna strata, jaką przedsiębiorstwo może ponieść w danym przedziale czasu, przy założeniu normalnych warunków rynkowych i przy zadanym poziomie ufności.

(Wartość narażona na ryzyko – VaR)

• Pomiar ryzyka

Pomiar ryzyka - analiza scenariuszy

Pomiar ryzyka- VaR

gdzie:

VaR_p – VaR portfela

V – wektor wierszowy wartości VaR dla każdej indywidualnej pozycji

C – macierz korelacji

V^T – macierz transponowana V

• Pomiar ryzyka- VaR

W przypadku, gdy w Spółce występują przepływy wyłącznie w EUR i USD, powyższy wzór można rozwinąć następująco:

VaR_p=

gdzie:

VaR_EUR – VaR pozycji w EUR

VaR_USD – VaR pozycji w USD

ρ_{EUR, USD}; ρ_{USD, EUR} – współczynniki korelacji EUR i USD oraz USD i EUR

• Pomiar ryzyka- VaR

VaR pojedynczej pozycji liczona jest według następującego wzoru:

VaR₁= P₁×α×t^^1/2×σ₁

gdzie:

P₁ – wartość pozycji 1.

α - liczba odchyleń standardowych dla danego poziomu ufności

t – horyzont czasowy (w dniach) dla którego obliczamy wartość narażoną na ryzyko

σ₁ – oszacowana zmienność instrumentu 1. (liczony jako odchylenie standardowe kursu waluty 1.)

• Pomiar ryzyka- VaR

• Strategia zarządzania ryzykiem walutowym

• hedging naturalny,

• pozostawienie otwartej pozycji,

• określenie, jaka część ekspozycji podlegać będzie zabezpieczeniu,

• wybór instrumentów pochodnych:

  • kontrakty forward,

  • opcje,

  • swapy,

  • strategie opcyjne.

• Organizacja działu zarządzania ryzykiem

  • Określenie zakresu kompetencji poszczególnych osób,

  • Oddzielenie funkcji back-office od funkcji front-office.

• Warunki konieczne do zawierania transakcji z bankami

• Podpisanie tzw. umowy ramowej,

• uzyskanie od danego banku limitu kredytowego, zabezpieczającego zobowiązania przedsiębiorstwa,

• posiadanie rachunku w oddziale danego banku.

• Informacje niezbędne do zarządzania ryzykiem walutowym

  • Prognoza przepływów walutowych na okres najbliższych 3 miesięcy, aktualizowana
    w okresach miesięcznych,

  • informacja na temat zawartych kontraktów: kwoty, terminy płatności, inne istotne informacje,

  • prognoza krótkoterminowa przepływów walutowych na okres najbliższych czterech tygodni,

  • informacja na temat możliwych opóźnień
    w regulowaniu płatności przez kontrahentów.

• Kontrola zarządzania ryzykiem

• Bieżące raportowanie o dokonanych transakcjach i kontrola zawartych transakcji,

• monitorowanie zawartych transakcji, analiza sytuacji rynkowej, reagowanie na zmiany na rynku,

• informowanie o zawieranych transakcjach
  w okresowych sprawozdaniach finansowych Spółki.

• Źródła informacji o rynku

• serwisy informacyjne

  • Reuters

• internet

• prasa

• radio, telewizja

• Korzyści z wdrożenia systemu zarządzania ryzykiem walutowym:

• Zmniejszenie wahań wyniku finansowego (w dłuższym horyzoncie czasowym poprawa),

• zmniejszenie wahań wartości przepływów pieniężnych oraz pozycji bilansowych,

• możliwość dokładniejszego planowania ww. wielkości,

• zwiększenie wiarygodności Spółki i jej przejrzystości .

• Zarządzanie ryzykiem finansowym w przedsiębiorstwie produkcyjnym

1. Ryzyko walutowe,

   1. identyfikacja ryzyka,

   2. pomiar ryzyka,

   3. opracowanie strategii,

   4. organizacja działu zarządzania ryzykiem,

   5. kontrola zarządzania ryzykiem,

   6. źródła informacji o rynku,

2. Ryzyko stopy procentowej,

3. Ryzyko cen surowców i wyrobów,

4. Ryzyko kredytowe.

• 2. Ryzyko stopy procentowej

Na rozmiary ryzyka stopy procentowej wpływają:

• wartość pozycji bilansowych wrażliwych na zmiany stopy procentowej (przede wszystkim: kredyty długo- i krótkoterminowe oraz leasing finansowy),

• zmienność rynkowych stóp procentowych.

Wielkość tego ryzyka szacowana jest poprzez zestawienie wszystkich pozycji, wrażliwych na zmianę stopy procentowej i pogrupowaniu ich wg. terminów wymagalności.

Wnioski: Spółka jest wrażliwa na wzrost stóp - posiada zobowiązania oparte na stopie zmiennej.

Obecna sytuacja rynkowa: oczekiwany dalszy spadek złotowych stóp procentowych.

Podejmowane działania: brak zabezpieczenia przed ryzykiem stopy procentowej. Bieżące monitorowanie sytuacji rynkowej (w przypadku oczekiwań wzrostów stóp - swap ze stopy zmiennej na stałą).

• 3. Ryzyko cen surowców i wyrobów

Na rozmiar ryzyka cen surowców i wyrobów wpływają:

• wartość zapasów:

  • materiałów,

  • półproduktów i produkcji w toku,

  • produktów gotowych,

• zmienność cen rynkowych.

Podejmowane działania:

• zawieranie umów handlowych (zaopatrzenie oraz sprzedaż) o odpowiednio dopasowanych parametrach:

  • czas trwania kontraktu,

  • wartość umowy,

  • waluta kontraktu,

• monitorowanie sytuacji rynkowej,

  • notowania ICIS-LOR,

  • czasopisma branżowe (European Chemical Journal) itp.

• 4. Ryzyko kredytowe

Ryzyko kredytowe - ryzyko braku wpływu należności z tytułu sprzedaży

• w odpowiednio krótkim czasie, bądź wpływu w ogóle.

• obowiązek gromadzenia dokumentów, dotyczących kontrahenta, m.in.:

  • odpis z Krajowego Rejestru Sądowego,

  • kopie decyzji o nadaniu numeru REGON oraz NIP,

  • sprawozdania finansowe,

• obowiązek przestrzegania ustalonych limitów - wartościowego oraz czasowego + monitoring,

• terminy płatności ustalane m.in. w oparciu o:

  • dane finansowe kontrahenta,

  • oceny współpracujących z nim przedstawicieli Spółki,

• Dział Windykacji; współpraca z wywiadownią gospodarczą.