ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM I RYNKI FINANSOWE – WYKŁADY

11.12.2013

12.12.2013

1. Rynek kapitałowy:

a) Rynek regulowany:

- GPW (Giełda Papierów Wartościowych),

- Bond Spot (rynek pozagiełdowy),

- Towarowy Rynek Instrumentów pochodnych,

- Towarowa Giełda Energii.

b) Alternatywny System Obrotu (ASO):

- New Connect,

- Segment Catalyst.

2. Giełda papierów wartościowych (GPW) – podstawowy segment rynku kapitałowego, na którym notowane są spółki dopuszczone do publicznego obrotu, notowane są na nim przede wszystkim akcję przedsiębiorstw, prawa poboru, certyfikaty inwestycyjne oraz instrumenty pochodne.

W ramach instrumentów pochodnych funkcjonują:

- Kontrakty terminowe na indeksy giełdowe (mWIG40/ WIG620),

- Kontrakty terminowe na waluty: dolar, euro, frank szwajcarski,

- Kontrakty terminowe na akcję najpłynniejszych spółek,

- Opcje na indeks giełdowy WIG20.

Rynek instrumentów pochodnych w ramach GPW jest jednym z najlepiej rozwiniętych rynków w Europie środkowo-wschodniej.

Od 2010 roku GPW działa w formie spółki akcyjnej (akcje są notowane).

3. Rynek New Connect – działa na zasadzie ASO jest przeznaczony dla niewielkich firm znajdujących się w początkowej fazie rozwoju, które nie spełniają jeszcze wymogów dopuszczenia do obrotu na GPW.

W 2012 roku na rynku tym zadebiutowało 89 spółek, a łączna liczba podmiotów wyniosła 492 spółki, co oznacza bardzo intensywny rozwój. Rynek powstał pod koniec 2007 roku.

4. Segment Catalyst – rynek instrumentów dłużnych- przede wszystkim obligacji przedsiębiorstw, dostępnych dla inwestorów indywidulanych i instytucjonalnych. Jest to stosunkowo nowy rynek, istniejący od 2009 roku.

5. Bond Spot – rynek instrumentów dłużnych o charakterze hurtowym, w którym uczestniczą inwestorzy instytucjonalni.

6. Indeks giełdowy – dostarcza syntetycznej informacji na temat zmian kursów akcji, które wchodzą w skład tego indeksu. Jest on obliczany jako średnia ważona.

Podstawowe indeksy na GPW

- WIG (Warszawski Indeks Giełdowy) – obejmuje wszystkie spółki notowane na GPW, jest najstarszym polskim indeksem giełdowym, obliczanym od początku funkcjonowania GPW (Od 1991),

- WIG20 – w skład indeksu wchodzi 20 największych spółek giełdowych (wielkość określona jest przez wartość rynkową spółki i wolumenu obrotu akcjami spółki)

* Wartość rynkowa= liczba akcji w obrocie razy aktualna wartość rynkowe jednej akcji (kurs), wartość rynkowa to również kapitalizacja,

- mWIG40 – w skład indeksu wchodzi 40 spółek traktowanych jako średnie przedsiębiorstwa pod względem wartości rynkowej i wolumenu obrotu,

- sWIG80 – w skład indeksu wchodzi 80 spółek traktowanych jako małe spółki notowane na GPW.

7. Inwestor podejmując decyzję o zakupie akcji może wykorzystywać:

a) Analizę fundamentalną – która przeprowadzana jest na podstawie raportów finansowych publikowanych przez spółki. Inwestor podejmuje decyzję na podstawie oceny kondycji finansowej badanej spółki (rentowność, zadłużenie, sprawność działania, płynność).

b) Analizę techniczną, którą przeprowadza się na podstawie oceny zmienności kursów akcji.

8. Podstawowe wskaźniki z obszaru analizy fundamentalnej:

a) Wskaźniki rentowności umożliwiają ocenę wyniku finansowego spółki na podstawie rachunku zysku i strat:

- Rentowność sprzedaży – może być netto po opodatkowaniu, lub brutto przed opodatkowaniem.

$$\frac{WF\ (zysk/strata)}{Przychody\ ze\ sprzedazy}$$

Wskaźnik określa ile zysku lub straty przynosi złotówka przychodu ze sprzedaży np. rentowność brutto -3,78 oznacza, że 1 złoty przychodu ze sprzedaży przynosił 4 gr straty, rentowność netto 20% oznacza, że 1 zł przychodu ze sprzedaży generował 20 gr dodatniego wyniku netto,

- ROE (Return On Equity) – stopa zwrotu z kapitału własnego

$$\frac{\text{WF}}{Kapital\ wlasny}$$

Wskaźnik ważny dla właścicieli ( akcjonariuszy) przedstawiający wartość wyniku finansowego przypadającą na jednostkę kapitału własnego. Może być porównywany d innych metod zainwestowania kapitału. np. ROE= -3,79 1 zł kapitału własnego przynosi stratę na poziomie 4 gr, ROE= 22,8 % 1 zł kapitału przynosi właścicielom 23 gr zysku,

- ROA (Retur On Assets) – stopa zwrotu z majątku przedsiębiorstwa

$$\frac{\text{WF}}{Aktywa\ ogolem}$$

Wskaźnik określa efektywność wykorzystania majątku spółki, np. ROA= -1,49 % 1 zł majątku przynosi stratę ok 2 gr, ROA= 5,82% 1 zł majątku przynosi 6 gr zysku.

Im wyższa rentowność tym lepsza kondycja finansowa przedsiębiorstwa.

b) Wskaźniki zadłużenia:

- Wskaźnik finansowania majątku kapitałem własnym,

$$\frac{KW\ (Kapital\ wlasny)}{Aktywa\ ogolem}$$

Wskaźnik określa jaka część majątku jest finansowana z własnych środków

(kapitału własnego). Kapitał własny jest bezpiecznym źródłem finansowania, ale ogranicza możliwości rozwoju. Zobowiązania (głównie kredyty) charakteryzują się wyższym ryzykiem, ale stwarzają większe możliwości inwestycyjne, np. 0,76 (76%) oznacza, że 76% kapitału jest własnością spółki

c) Przychody ze sprzedaży na jedną akcję:

$$\frac{Przychody\ ze\ sprzedazy\ na\ jedna\ akcje\ (cena*ilosc\ sprzedanych\ produktow)}{\text{Liczba\ akcji}}$$

Wskaźnik określa ile przychodu przypada na 1 akcję, im więcej tym lepiej. Wskaźnik należy obserwować w czasie dla danej spółki, ponieważ silnie zależy od liczby wyemitowanych akcji i wielkości spółki, np. 0,7131- na jedną akcję przypada 71 gr przychodu ze sprzedaży, 188,10- na jedną akcję przypada 188 zł i 10 gr przychodu ze sprzedaży

d) Wartość księgowa na akcję:

$$\frac{Wartosc\ aktywow\ netto\ (aktywa\ razem - zobowiazania\ i\ rezerwy\ na\ zobowiazania)}{\text{Liczba\ akcji}}$$

Wskaźnik określa jaka część majątku stanowiącego własność spółki przypada na 1 akcję. Zmiany wskaźnika najczęściej wynikają ze zmian wartości majątku spółki lub (rzadziej) ze zmiany liczby akcji pozostającej w obrocie

e) Cena/ wartość księgowa (C/WK lub P/BV):

$$\frac{\left( \text{Kurs} \right)\text{Cena\ rynkowa\ jednej\ akcji}}{Wartosc\ ksiegowa\ jednej\ akcji}$$

Wskaźnik pozwala ocenić stopień niedowartościowania lub przewartościowania akcji spółki. Jeżeli wskaźnik jest wyższy od 1 to inwestorzy płacą za akcje więcej niż wynosi wartość majątku spółki. Jeżeli wskaźnik jest niższy od 1 to spółka jest niedowartościowana, a inwestorzy płacą za akcję mniej niż wynika z wartości finansowej, np. C/WK 0,84 spółka jest niedowartościowana co wynika z ujemnego wyniku finansowego, poziom niedowartościowania 17%, np. C/WK 8,59 spółka jest prawie 6 krotnie przewartościowana, co wynika z bardzo dobrych wyników finansowych i perspektyw rozwojowych tego przedsiębiorstwa oraz rozpoznawalności marki.

- Kategorie wartości akcji:

* Cena rynkowa – określana na podstawie notowań giełdowych, zmienna w czasie, uzależniona jedynie od relacji popytu i podaży na akcję spółki oraz sytuacje ogólnogospodarcze,

* Wartość nominalna – kapitał podstawowy= kapitał akcyjny= liczba akcji* wartość nominalna. Wartość nominalna jest ustalana w chwili zakładania spółki akcyjnej jest niezmienna w czasie. Jej suma wynikająca z przemnożenia liczby akcji przez wartość nominalna jednej akcji, tworzy w bilansie przedsiębiorstwa kapitał podstawowy (akcyjny),

* Wartość/ cena emisyjna – cena po której akcja jest sprzedawana na rynku pierwotnym pierwszym inwestorom. Cena ta może być większa lub równa wartości nominalnej. Agio nadwyżka zasila kapitał zapasowy.

f) Przepływy gotówki na akcję (CF per S, CFS):

$$\frac{CF\ (rachunek\ przeplywow\ pienieznych)}{\text{Liczba\ akcji}}$$

Wskaźnik określa jaka część gotówkowej postaci wyniku finansowego przypada na 1 akcję.

Wynik finansowy netto wykazywany w rachunku zysku i strat ma charakter memoriałowy co oznacz, że powstał na podstawie dokumentów księgowych, a nie faktycznych wpływów i wypływów gotówkowych.

Część przychodów ma odroczony termin płatności, jest zamrożona w należnościach krótkoterminowych. Część kosztów też ma charakter odroczony, jest zamrożona w zobowiązaniach krótkoterminowych. W przypadku nieściągalności tych kwot „papierowy wynik finansowy” może zostać nie zrealizowany.

Rachunek przepływów pieniężnych niweluje wady rachunku zysku i strat, ponieważ przedstawia jedynie wpływy i wypływy gotówki- pozwala określić czy firma jest wypłacalna i zamienia wynik finansowy na pieniądze, np. – 0,01 na akcję przypada 1 grosz ujemnego przepływu pieniężnego, co oznacza niedobór środków pieniężnych, 15,35 na 1 akcję przypada 15 zł. i 35 gr. dodatniego przepływu pieniężnego.

Wskaźnik obserwuje się dla danej spółki w czasie – im wyższy tym lepsza efektywność i skuteczność w realizacji wyniku finansowego.

g) Cena/ zysk (C/Z lub P/E):

$$\frac{\text{Cena\ jednej\ akcji}}{Zysk\ na\ jedna\ akcje}$$

Wskaźnik określa ile inwestorzy są skłonni płacić za jednostkę zysku wypracowaną przez przedsiębiorstwo. Wskaźnik w polskich warunkach jest mocno zróżnicowany, co wynika z dużej zmienności wyników finansowych. Jego wartość informacyjna jest więc niższa niż na rynkach o względnej stabilizacji kondycji finansowych spółek, np. CZ – 21,48 inwestorzy są skłonni płacić za 1 zł. straty 21 zł i 48 gr., CZ 12044, 59 inwestorzy płacą za 1 zł zysku 12044 zł i 59 gr.