Pr=4 kN
Pa=4 kN
N=8 kW
n=1400 obr/min
G=5 kg
a=200 mm
b=350 mm
c=200 mm |
Zadanie wykonanie wału do urządzenia: pompa do wody gorącej.
Właściwości wału:
-obciążenie promieniowe Pr=4 kN
-obciążenie poosiowe Pa=4 kN
-moc przenoszona przez wał N=8 kW
-prędkość obrotowa wału n=1400 obr/min
-ciężar wirnika G=5 kg
-długości w wale: kraniec-łożysko-a=200 mm
łożysko-łożysko-b=350 mm
łożysko-wirnik-c=200 mm
Materiał: stal C35
Rm=540-660 MPa, Re=320 MPa
kgo=90 MPa, ksj=80 MPa
E=210000 MPa
Obliczenie wału jako belki
$$\sum_{}^{}{Fx = Rbx + Pa = 0 = > Rbx = - Pa}$$
Rbx = −4 kN ∖ n
$$\sum_{}^{}{Fy = Rby + Rcy - Pr = > Rby + Rcy = Pr = 4}$$
$$\sum_{}^{}{Ma = - Rcy*350 + Pr*550 = 0 = > \mathbf{\text{Rcy}} = \frac{2200}{350} = \mathbf{6,3\ kN}}$$
Rby + Rcy = Pr = >Rby = 4 − 6, 3 = −2, 3 kN
Obliczenie momentów gnącego i obrotowego
Moment gnący w pkt B
Mgb = Pr * 550 − 6, 3 * 350 = 0 Nm
Moment gnący w pkt C
Mgc = Pr * 200 = 800 Nm
Moment obrotowy
Połączenie mocy, momentu obrotowego i prędkości obrotowej zależnością:
$$\text{Mo}\left\lbrack \text{Nm} \right\rbrack = 9550*\frac{\text{N\ }\left\lbrack \text{kW} \right\rbrack}{n\left\lbrack \frac{\text{obr}}{\min} \right\rbrack}$$
zatem
$$\mathbf{\text{Mo}} = 9550*\frac{8}{1400} = \mathbf{55\ Nm}$$
Moment zastępczy z hipotezy Hubera
Dla Mg≥2Mo
$$Mz = \sqrt{\text{Mg}^{2}*{(\frac{\alpha}{2}*Mo)}^{2}}$$
gdzie $\alpha = \frac{\text{kgo}}{\text{ksj}} = \frac{\sqrt{3}}{2}$
Mz dla Mgb; Mzb=Mza=Mzd
$$Mzb = \sqrt{0^{2}*\left( \frac{\sqrt{3}}{4}*55 \right)^{2} =}23,6\ Nm = 23600\ Nmm$$
Mz dla Mgc
$$Mzc = \sqrt{800^{2}*\left( \frac{\sqrt{3}}{4}*55 \right)^{2} =}800,3\ Nm = 800300\ Nmm$$
Obliczenie średnic teoretycznych dt
Dla Mg≥2Mo z warunków wytrzymałościowych
$$\sigma_{g} = \frac{\text{Mg}}{\text{Wx}} \leq kgo$$
gdzie $Wx = \frac{\pi d^{3}}{32}$ oraz
$$\tau_{s}\frac{\text{Ms}}{\text{Wo}} \leq ksj$$
gdzie $Wo = \frac{\pi d^{3}}{16}$ wynika
$$\mathbf{dt =}\sqrt[\mathbf{3}]{\frac{\mathbf{32*Mz}}{\mathbf{\text{πkgo}}}}$$
Średnice:
dt dla pkt B
$$dtb = \sqrt[3]{\frac{32*23600}{90*3,14}} = 13,88\ mm$$
dt dla pkt C
$$dtc = \sqrt[3]{\frac{32*800300}{90*3,14}} = 44,92\ mm$$
Przyjmiemy średnice odpowiednio 21 mm i 50 mm.
Obliczenie średnic wału dla kolejnych wartości momentu zastępczego-
stopniowanie wału
mm |
Nmm |
Nmm |
Nmm |
mm |
mm |
0 |
0 |
54571,43 |
23630,12 |
13,88 |
21 |
50 |
0 |
|
23630,12 |
13,88 |
21 |
100 |
0 |
|
23630,12 |
13,88 |
21 |
150 |
0 |
|
23630,12 |
13,88 |
21 |
200 |
0 |
|
23630,12 |
13,88 |
25 |
250 |
114285,7 |
|
116703,1 |
23,64 |
30 |
300 |
228571,4 |
|
229789,6 |
29,63 |
35 |
350 |
342857,1 |
|
343670,5 |
33,89 |
42 |
400 |
457142,9 |
|
457753,2 |
37,29 |
42 |
450 |
571428,6 |
|
571916,9 |
40,16 |
48 |
500 |
685714,3 |
|
686121,3 |
42,67 |
54 |
550 |
800000,0 |
|
800348,9 |
44,92 |
50 |
600 |
600000,0 |
|
600465,1 |
40,82 |
46 |
650 |
400000,0 |
|
400697,4 |
35,67 |
38 |
700 |
200000,0 |
|
201391,1 |
28,36 |
31 |
750 |
0 |
|
23630,12 |
13,88 |
31 |
Teoretyczny zarys wału (linia z krzyżykami) oraz
zarys wału na podstawie (dt przyjętych)/2 (znaczniki okrągłe)
Sprawdzenie wytrzymałości konstrukcji wału
Obliczenie wpustów na sprzęgło i wirnik
Siła działająca na wpust
$$F_{\text{CA}} = \frac{2Mza}{\text{dtb}} = \frac{2*23630}{15} = 3151\ N$$
$$F_{\text{CD}} = \frac{2Mzd}{\text{dtb}} = \frac{2*23630}{31} = 1524\ N$$
Długości wpustów
Sprzęgło-dobieram wpust wysokości h=5 mm, szerokości b=5 mm
długość l1
$$l_{1} \geq \frac{2F_{C}}{k_{\text{dop}}*h*n} = \frac{2*3151}{110*5*1} = 11,46\ mm$$
Dobieram wpust długości l1=12 mm => całkowita długość=17 mm
Wirnik-dobieram wpust wysokości h=8 mm, szerokości b=10 mm
długość l2
$$l_{2} \geq \frac{2F_{C}}{k_{\text{dop}}*h*n} = \frac{2*1524}{110*8*1} = 3,46\ mm$$
Dobieram wpust długości l2=22 mm => całkowita długość=32 mm
Sprawdzenie czopów sprzęgła i wirnika z warunku
$$I = \frac{\pi d^{4}}{64} \geq Izt$$
Czop sprzęgła
$$Izt = \frac{\pi d^{4}}{64} = \frac{3,14*{13,88}^{4}}{64} = 1822,53\ $$
$$I = \frac{3,14*{18,5}^{4}}{64} = 3215,36 \geq Izt$$
Czop wirnika
$$Izt = \frac{\pi d^{4}}{64} = \frac{3,14*{13,88}^{4}}{64} = 1822,53$$
$$Izt = \frac{\pi d^{4}}{64} = \frac{3,14*23^{4}}{64} = 13729,7 \geq Izt$$
Warunek spełniony |
Rbx= -4 kN
Rby= -2,3 kN
Rcy= 6,3 kN
Mg=800 Nm
Mo=55 Nm |
|
Obliczenie sztywności wału
Strzałka ugięcia f
f ≤ fdop
fdop ≤ (0,0002÷0,0003)l = 0, 07 mm
$$J = \frac{\pi d^{4}}{32} = 130103\ \text{mm}^{4}$$
$$y^{''} = \frac{- Mg\left( x \right)}{\text{EJ}} = \frac{- \left( Rby*\left( x - 200 \right) \right)}{\text{EJ}} = 1,46*10^{- 8}\ $$
$$y^{'} = \frac{- Rby*x + Rby*200}{\text{EJ}} + C = \int_{}^{}\frac{- Rby*x + Rby*200}{\text{EJ}}dx = - 3,9*10^{- 7}\text{\ mm}$$
C=-4,1*10-7
$$y = \int_{}^{}{\frac{1}{\text{EJ}}\left( - \frac{1}{2}*Rby*x^{2} + Rby*200*x \right)dx = \frac{- \left( Rby*\left( x - 200 \right) \right)}{\text{EJ}}} + Cx + D$$
D=-0,00029, y=f=0,00044 mm<fdop
Kąt skręcenia wału φ
$$\varphi = \frac{Mo*l}{\text{JG}}\ gdzie\ \varphi c = \varphi 1 + \varphi 2 + \ldots + \varphi n$$
mm |
mm |
mm4 |
MPa |
rad |
rad |
192,5 |
21 |
19083,45 |
80000 |
0,006881 |
0,00986 |
82,5 |
25 |
38330,08 |
|
0,001468 |
|
50 |
30 |
79481,25 |
|
0,000429 |
|
125 |
42 |
305335,2 |
|
0,000279 |
|
50 |
48 |
520888,3 |
|
0,000066 |
|
35 |
54 |
834362,4 |
|
0,000029 |
|
30 |
50 |
613281,3 |
|
0,000033 |
|
85 |
46 |
439350,4 |
|
0,000132 |
|
50 |
38 |
204604 |
|
0,000167 |
|
50 |
31 |
90620,5 |
|
0,000376 |
|
0,00986 rad= 0,56o
Prędkość krytyczna
$$\omega_{\text{kr}} = \sqrt{\frac{g}{f_{\text{stat}}}}$$
g=9,81 m/s2
Ac=26005 mm2, xi-odległość środka stopnia wału od początku wału
$$\mathbf{x}_{\mathbf{c}} = \frac{\sum_{i = 1}^{n}{Ai*xi}}{\sum_{}^{}\text{Ai}} = \mathbf{426\ mm}$$
Q=m*g=V*ρ*g=60 N, dla V=780545 mm3, ρ=7800 kg/m3, m=6 kg
Mg=Q*xc=25 Nm
$$y^{''} = \frac{- Mg}{\text{EJ}} = - 0,0000004$$
y′ = −0, 00009
y = 0, 02 mm
$$\omega_{\text{kr}} = \sqrt{\frac{9,81}{0,00002}} = 641\ \text{obr}/\min$$
0,8*641=513 obr/min; 1,2*641=769 obr/min, n=1400 obr/min
Warunek spełniony |
|
|
Dobór łożysk
Zakładam trwałość godzinową Lh łożysk równą 3 lata, tj. 26280 godzin.
$$L = \left( \frac{C}{R} \right)^{q}$$
gdzie: C-nośność dynamiczna łożyska
R-obciążenie zastępcze
q-wykładnik postępowy = 3
L jest wyrażone w obrotach/minutę, dlatego przekształcamy wzór
$$L_{h} = \frac{16666}{n}\left( \frac{C}{R} \right)^{q}$$
Lh wyrażone w godzinach
n-liczba obrotów/minutę
Łożysko ustalające-łożysko walcowe NJ 2205 ECP
d=25 mm, D=52 mm, B=18 mm, r=1,5, Co=34 kN, C=39 kN
R = Rbx * 0, 92 + Rby * Rbx * Y = 1, 55 kN
Dla tego łożyska Lh=188063,5 godzin
Łożysko pływające-łożysko kulkowe 6410
d=50 mm, D=130 mm, B=31 mm, Co=52 kN, C=87,1 kN
R=Rcy=6,3 kN
Dla tego łożyska Lh=31673 godzin |
|