Ekologia- nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody. Zajmuje się ona:

- badaniem wzajemnego wpływu różnych organizmów

- opisywaniem zależności między organizmami a środowiskiem, w którym żyją

Nisza ekologiczna- wszystkie wymagania osobników danego gatunku, które muszą zostać spełnione, aby mogły one przeżyć i wydać na świat potomstwo.

Siedlisko- (przestrzeń, w której występuje dany organizm). Jest to obszar lądowy lub wodny wyodrębniony na podstawie cech geograficznych, klimatycznych i glebowych.

Ochrona przyrody ma na celu zapewnienie trwania naturalnych środowisk wraz z zamieszkującymi je organizmami.(zmniejszanie szkodliwego wpływu na środowisko)

Populacja- grupa osobników tego samego gatunku, żyjących na określonym obszarze w tym samym czasie.

Przykłady: populacja lwów, populacja pszenicy, populacja człowieka

Cechy populacji:

- liczebność

- zagęszczenie

- rozrodczość

-śmiertelność

- struktura przestrzenna

-struktura wiekowa

- struktura płciowa

Opis:

W obrębie populacji występuje zróżnicowanie poszczególnych osobników, co przejawia się w postaci:

Struktury wiekowej,

Struktury płciowej,

Struktury przestrzennej związanej z rozmieszczeniem osobników na danym obszarze.

Struktura przestrzenna:

Areał,

Rozmieszczenie.

Areał czyli obszar, na którym można spotkać osobniki należące do danej populacji, oraz

rozmieszczenie-sposób w jaki osobniki zasiedlają swój areał.

Liczebność.

To liczba osobników składających się na daną populację. W ścisłym związku z liczebnością pozostaje

zagęszczenie populacji czyli liczba osobników przypadająca na określoną jednostkę powierzchni lub

objętości,np.500 sosen/ha.

Rozrodczość.

To stosunek liczby nowo urodzonych osobników do liczby całej populacji.

Śmiertelność.

To proces przeciwstawny do rozrodczości, dotyczy umieralności osobników populacji.

Obraz śmiertelności badanej populacji przedstawia się krzywą przeżywania I typu, II typu ,III typu.

Przyczyny śmiertelności:

Środowiskowe- np. brak pokarmu,

Osobnicze,- np. starzenie się ,brak opieki nad potomstwem, sposób rozrodu,

Populacyjne- np. zagęszczenie, konkurencja,

Biocenotyczne- np. organizmy chorobotwórcze.

Przyrost naturalny.

Przyrost naturalny= rozrodczość-śmiertelność

Może być:

Dodatni, Ujemny, Zerowy

Struktura wiekowa i płciowa populacji.

Struktura płciowa wskazuje że w życiu każdego osobnika można wyróżnić okresy rozwoju:

Przedrozrodczy, Rozrodczy, Porozrodczy.

Dotyczy gatunków ,które wykazują dymorfizm płciowy i obejmują zależności między liczbą samic i samców.

Struktura wiekowa.

Określa udział w populacji osobników w różnych grupach wiekowych (młodych, dojrzałych i starych). W zależności od wieku osobników wyróżnia się populacje:

- Rozwijająca się,

- Ustabilizowana,

- Wymierająca.

Czynniki, które wpływają na zmiany liczebności populacji:

a)brakiem opieki nad potomstwem;
b) zbytnim zagęszczeniem osobników na danym terenie i brakiem pokarmu;
c) starzeniem się osobników;
d) zaburzeniem rozrodu;
e) chorobami;
f) oddziaływaniem innych populacji

Zalety rozmieszczenia skupiskowego:

- większy poziom bezpieczeństwa

- wspólne opiekowanie się potomstwem;

- większe możliwości obrony przed drapieżnikami;

- skuteczniejsze szukanie pokarmu;

- zwiększone szanse na przetrwanie

Dodatkowo:

Czynniki wpływające na organizm:

- wilgotność

- temperatura

- dostępność światła

- dostępność tlenu

- stężenie dwutlenku węgla

- zawartość soli mineralnych w glebie

Opis:

Środowisko lądowe
- organizmy nie mają problemów z dostępem do światła
-dostępność tlenu nieco maleje wraz z wysokością nad poziomem morza
-względna i stała
-obecność soli mineralnych jest uzależniona od wilgotności gleby
-temperatura powietrza zależy od szerokości geograficznej, pory roku, pory dnia
Środowisko wodne
-dostępność i natężenie światła zależą od głębokości zbiornika i przejrzystości wody
-stężenie tlenu zależy od obecności organizmów samożywnych, od organizmów oddychających tlenowo i od temperatury wody
-zawartość dwutlenku węgla zależy od temp., obecności innych organizmów samożywnych i osobników oddychających tlenowo
-łatwo dostępne sole mineralne
-duże wahania temp. Wody

Zakres tolerancji ekologicznej- wyznacza minimalną i maksymalną wartość czynnika, którą organizm toleruje

Różne wymagania organizmów: mogą zajmować różne siedliska i mieć inne niższe ekologiczne

Bocian biały- pożywienia szuka na podmokłych łąkach i polach. Gnieździ się na terenie otwartych w pobliżu wsi.

Bocian czarny- szuka pokarmu na wilgotnych terenach, ale żyje w lasach i unika sąsiedztwa ludzi oraz otwartych przestrzeni.

Organizmy w różnych środowiskach:

- kształt ciała

-wzmocnienie ciała

-pochłanianie światła

- problem z nadmiarem lub brakiem wody

Piramida wieku: ile osobników z każdej grupy wiekowej znajduje się w populacji: