Ochrona Własności intelektualnej – Wykład I – 23.10.2011

Konstytucja Ustawy, ratyfikowane traktaty międzynarodowe Rozporządzenia Przepisy lokalne

Ochrona własności intelektualnej jest fragmentem Prawa Cywilnego.

Prawo podzielone jest na działy nazywanymi gałęziami prawa.

Prawo dzielimy na publiczne i prywatne

Prawo prywatne – występuje pomiędzy podmiotami prawa czyli osobami fizycznymi

Są jeszcze podmioty – osoby prawne – są to jednostki, organizacje wobec, których przepisy prawa wyraźnie mówią, że są to osoby prawne ( muszą być ustanowione jako osoba prawna). Osoby prawne to np.: skarb państwa czyli „fiskus”.

Sposób ustanowienia osób prawnych

- system aktów organów władzy Państwowej ( KC art. 33) jest to m in. Fiskus, fundacje, stowarzyszenia, spółdzielnie itp. Sąd sprawdza i wpisuje je do KRS i wtedy staje się osobą prawną.

- z mocy przepisów szczególnych uzyskują zdolność prawną ( są to ułomne osoby prawne) KC art. 33.1 (np. wspólnoty mieszkaniowe), stosujemy do nich przepisy dotyczące osób prawnych.

Gałęzie prawa:

-prawo cywilne,

-prawo administracyjne,

-prawo karne.

Prawo publiczne – są to stosunki pomiędzy podmiotami a organami władzy publicznej

Prawo Prywatne to Prawo Cywilne

Prawo Publiczne to Prawo Administracyjne i Karne

W prawie prywatnym podmioty traktowane są równorzędnie np. umowa najmu ( strony same sobie stanowią prawo)

Prawo administracyjne – nie ma zasady równości. Występuje tam zawsze organ państwowy

Prawo Karne jest tworzone na zasadzie zakazów.

Prawo cywilne podzieliło się ze względu na wielość przepisów. Podział tego prawa nazywa się działami prawa cywilnego

Kodeks Cywilny podzielony jest na księgi:

I – Ogólna – to dział prawa, który obejmuje zagadnienia ogólne i na tyle uniwersalne, że stosuje się je w każdym problemie którego dotyczy
( np. zobowiązań, spadków, prawa rodzinnego). Są tam zagadnienia ogólne i uniwersalne dla każdego z działów

II – Własność i inne Prawa Rzeczowe – dział prawa, który reguluje sposób korzystania z rzeczy w sposób bezwzględny, skuteczny wobec wszystkich. Tworzy prawa podmiotowe które dotyczą sposobu korzystania z rzeczy jako prawo skuteczne wobec wszystkich ustaw. Najważniejszym prawem rzeczowym jest własność ( użytkowanie, służebność, zastaw, spółdzielcze prawo, hipoteka). Dotyczy rzeczy (nieruchomości i ruchomości).

III – Zobowiązania ( część ogólna i szczegółowa) – znajdują się tam przepisy regulujące stosunki zobowiązaniowe tj. dwa podmioty na skutek zawartej umowy lub wyrządzenia szkody tworzą stosunek zobowiązaniowy tj. gdzie jeden jest uprawnionym ( wierzycielem) a drugi zobowiązanym ( dłużnikiem)

IV – Spadki – dział ten zajmuje się tym co dzieje się z prawami majątkowymi ( spadkiem ) po śmierci osoby na której te prawa ciążyły.

Własność intelektualna jest traktowana pod względem prawa cywilnego

Prawo Rodzinne – należy do prawa cywilnego - reguluje stosunki majątkowe i niemajątkowe pomiędzy małżonkami i rodzicami dzieci.

Kodeks Cywilny nie reguluje w pełni wszystkich zagadnień. Oprócz KC obowiązuje mnóstwo aktów prawnych (ustawy, rozporządzenia), które obowiązują obok kodeksu.

Prawo o dobrach niematerialnych – reguluje wiele kwestii których w ogóle nie ma w KC

Prawo własności intelektualnej – przedmiotem tego prawa są wytwory ludzkiej kreatywności i ich cechą charakterystyczną jest ich niematerialność są to poszczególne wytwory np. książka, wiersz, wynalazek, utwór muzyczny. Rzeczy te faktycznie nie istnieją ale musza mieć jakiś nośnik np. nuty, papier, płyta CD, opis wynalazku. Prawa te zależą od ustawodawcy, który mówi o istnieniu i ochronie ich prawa w stosunku do jednych wytworów a do innych nie.

Prawo podmiotowe–przysługuje poszczególnym osobom.To sytuacja prawna jednostki w społeczeństwie, która oceniana jest pozytywnie. Relacje, które zachodzą pomiędzy prawem podmiotowym a warunkami prawnymi mogą być różnie postrzegane i pojmowane. Są to :

- prawa niezbywalne – naturalne, przysługują każdemu człowiekowi, mają pierwszeństwo, czyli w świetle praw naturalnych mają absolutne pierwszeństwo i nie zależą od tego czy jakieś przepisy je przyznają

- w koncepcji pozytywistycznej uznaje się że prawo podmiotowe pochodzi od systemu norm prawnych. W koncepcji pozytywizmu umiarkowanego uznaje się priorytet norm prawa stanowionego, ustanowionego prawnie. Polega to na tym, że nie jest to system prawa ustanowionego całkowicie dowolnie. System prawa musi respektować prawnie przyjęte i akceptowalne wartości.

Dobra osobiste – pewna wartość, która jest związana ściśle z jednostką ludzką – jej fizyczność, psychikę, indywidualność, pozycję społeczną.

Ochrona dóbr osobistych realizowana jest w prawie cywilnym i prawie karnym. Dobra osobiste to np. życie, wolność, cześć, nazwisko, sfera życia prywatnego, twórczość artystyczna, zdrowie, swoboda sumienia.

Czym jest dobro osobiste?

Nie ma ustawowej definicji

Typy dóbr osobistych są zróżnicowane, ujęte w art. 23 KC

Sposoby ochrony dóbr osobistych zapisane są w art.. 24 KC

- ustalenie, że istnieje dane dobro

- zaniechanie – możliwość zaniechania tego działania

- usunięcie naruszenia

- zadośćuczynienie pieniężne lub wpłata na dany cel społeczny ( art. 448)

Prawo własności intelektualnej jest działem prawa cywilnego ale nie ma osobnego zapisu w KC

Normy tego działu zawarte są w przepisach (ustawach i rozporządzeniach). W dużej mierze obecnie są regulowane przepisami prawa międzynarodowego, w tym konwencjami i przepisami prawa unijnego.

Przedmiotem tego prawa są wytwory ludzkiej inwencji czy działalności. Wyróżniają się niematerialnym charakterem.

Na wartość intelektualną składają się dobra powstające w niejednolity sposób a ich dysponentom przysługują różne prawa.

Wyróżnia się w prawach intelektualnych:

- prawa autorskie

- Prawo własności przemysłowej (chroni wytwory intelektualne nadające się do wykorzystania w ramach działalności gospodarczej) np. wynalazki, wzory użytkowe, rozwiązania o charakterze estetycznym, oznaczenia odróżniające)

- dobra chronione przepisami szczegółowymi, np. prawa do baz danych.

Prawo autorskie i prawa pokrewne

Bazy danych – zbiory dzieł literackich lub artystycznych tj. encyklopedie czy antologie, które stanowią twórczość intelektualną. Musi to być wynik twórczej pracy a nie tylko zestawienie

Ochrona praw autorskich objęte są również takie rzeczy jak:

Wynalazki, wynalazki biotechniczne, wzory użytkowe i przemysłowe, projekty racjonalizatorskie, znaki towarowe i oznaczenia geograficzne, topografie układów scalonych, odmiany roślin.