Stan i ochrona środowiska w polsce

Katarzyna Malina kl II c T

  1. Stan środowiska przyrodniczego.

  2. Problemy ekonomiczne.

  3. Degradacje środowiska wynikającą eksportacji surowców mineralnych.

  4. Zanieczyszczenia powietrza.

  5. Zużycie i zanieczyszczenie wód.

  6. Degradacje Gleb.

  7. Wzrost ilości odpadów komunalno-przemysłowych.

  8. Degradacje lasów.

  9. Formy ochrony przyrody w Polsce.

  10. Parki Narodowe.

  11. Rezerwaty przyrody .

  12. Parki krajobrazowe.

  1. Polska należy do krajów o znacznie zanieczyszczonym środowisku, niewspółmiernie dużym do potencjału przem. kraju. Wiele czynników gosp., społ., a zwł. polit. powodowało, że do końca lat 80. XX w. stan środowiska przyr. systematycznie się pogarszał. Dopiero w ostatniej dekadzie XX w., w następstwie dokonanych przemian polit.-gosp., zaczął ulegać poprawie; nastąpiło spowolnienie procesów degradacyjnych lub ich likwidacja, w tym gł. ograniczenie emisji zanieczyszczeń przez przemysł ciężki oraz znaczne zmniejszenie wpływu (antropopresji) dużych zakładów przem. na atmosferę, hydrosferę i biosferę, tj. zasoby odnawialne.

  2. Mimo korzystnych znam Polska nadal należy do bardziej zanieczyszczonych krajów Europy. Jest to wynikiem wielu zaniedbań w zakresie ochrony środowiska . Obecnie do największych problemów ekologicznych zaliczyć można :

  1. Funkcjonujące kopalnie niosą ze sobą szereg zmian w środowisku. Na przykład konieczność odwadniania kopalni prowadzi do zmniejszenia wód podziemnych i w konsekwencji powstania lejów depresyjnych w obszarach eksploatacji surowców np. w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym oraz w okolicach Bełchatowa. Woda pochodząca z odwadniania kopalni głębinowych powoduje zasolenie rzek , do których jest zrzucana . Poza tym znacząco zwie kasza siwe powierzchnia nieużytkowa .Wynika to z tworzenia coraz większej liczny zwałowisk i wyrobisk. Nadmierna eksportacja surowców mineralnych doprowadziła także do znacznego zubożenia złóż . Szacuje się ze węgla kamiennego wystarczy na około 30-40 lat węgla brunatnego na 30 lat , rudy miedzi na 30 lat .

  2. Stan powietrza atmosferycznego jest uwarunkowany przez emisję zanieczyszczeń do atmosfery z terytorium Polski, transport transgraniczny oraz warunki meteorologiczne. Nadmierne zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego występuje na ponad 20% powierzchni Polski Największy wpływ na rodzaj i ilość zanieczyszczeń wprowadzanych do atmosfery ma struktura zużycia paliw.

Czynnikami powodującymi taki stan są:

Żeby oczyścić powietrze należy dokonać:

  1. Zanieczyszczenie wód – niekorzystne zmiany właściwości fizycznych, chemicznych i bakteriologicznych wody spowodowane wprowadzaniem w nadmiarze substancji nieorganicznych (stałych, płynnych, gazowych), organicznych, radioaktywnych czy wreszcie ciepła, które ograniczają lub uniemożliwiają wykorzystywanie wody do picia i celów gospodarczych. W poł. lat 60. do I klasy czystości zaliczano 32% długości rzek, 25% do II klasy, 14% do III, 29% zaś stanowiły wody nadmiernie zanieczyszczone. Wody, które wg kryterium fizykochemicznego można zaliczyć do I klasy czystości, stanowią 8,6% łącznej dł. badanych rzek, wody II klasy — ok. 32,2%, wody III klasy — ok. 39,5% dł. rzek; reszta, tj. 19,7% dł. rzek, to wody pozaklasowe, nie odpowiadające normom (2001). Podobnie przedstawia się stan czystości jezior. Ta niezadowalająca sytuacja jest wynikiem odprowadzania do odbiorników (rzek i jezior) ponad 12% ścieków nieoczyszczonych oraz ok. 29% ścieków oczyszczonych tylko wstępnie (mechanicznie). Ponad 70% krajowej ilości ścieków wymagających oczyszczenia jest odprowadzane z ok. 130 dużych miast. Jednak dzięki rozwojowi systemów kanalizacyjnych oraz oczyszczalni ścieków parametry sanitarne wód powierzchniowych ulegają w ostatnich latach zdecydowanej poprawie. Poprawa stanu czystości wód jeziornych następuje wolniej, m.in. ze względu na uwalnianie się zanieczyszczeń zakumulowanych w minionych latach w osadach dennych.

  2. Degradacja gleby, to ogół procesów i zjawisk, które poprzez pogorszenie właściwości fizycznych (zniszczenie struktury), biologicznych (zmniejszenie ilości i jakości próchnicy) i/lub chemicznych (np. zakwaszenie przez wymywania kationów zasadowych wapnia, magnezu, potasu) gleby istotnych dla roślin, wpływają ujemnie na jej żyzność, a więc i zasobność. Degradacja gleby obejmuje te zmiany zachodzące w glebie, które znacznie obniżają jej możliwości produkcyjne, uniemożliwiając uzyskanie maksymalnych, stabilnych i pełnowartościowych plonów nie tylko w rolnictwie, ale także np. w leśnictwie. Najbardziej narażone na degradację są lekkie gleby piaszczyste, o cienkiej warstwie próchnicznej.

Przyczyny degradacji gleb: Degradację gleby powoduje głównie człowiek w sposób bezpośredni, zniekształcając procesy glebotwórcze czy likwidując wierzchnią pokrywę glebową, czyli warstwę próchniczną. Działania pośrednie takie jak wielkopowierzchniowe wycinki lasów (prowadzące do stepowienia), nadmierna intensyfikacja produkcji rolnej, emisja zanieczyszczeń pyłowych i gazowych przez przemysł, transport, gospodarkę komunalną, czy też obniżenie poziomu wód gruntowych wskutek nadmiernego ich eksploatowania również powodują degradację gleb. Za degradację gleby odpowiedzialne mogą być także czynniki naturalne, głównie erozja gleby oraz zmiany klimatyczne.

W 2001 powierzchnia wyłączona z z produkcji roln. i leśnej oraz przeznaczonych na cele nieroln. i nieleśne (m.in. pod zabudowę mieszkaniową i przem., na tereny eksploatacji kopalin oraz pod inwestycje komunik. i na zbiorniki wodne) wynosiła ok. 3,5 tys. ha. Około 68 tys. ha gruntów zdewastowanych i zdegradowanych (w sposob naturalny i antropogeniczny) wymaga rekultywacji i zagospodarowania. Zagrożenie potencjalne gleb użytkowanych rolniczo erozją wietrzną dotyczy ok. 47% użytków rolnych (pow. ok. 8,6 mln ha), a zagrożenie gruntów rolnych i leśnych erozją wodną powierzchniową — ok. 32% użytków rolnych i lasów (pow. ok. 8,9 mln ha). Dewastacja i degradacja gleb oraz gruntów jest powodowana przez górnictwo, przemysł (energetyka, przemysł chem., hutnictwo), transport, chemizację i intensyfikację rolnictwa oraz gospodarkę komunalną. Poważnym problemem są liczne przypadki wycieków produktów ropopochodnych podczas ich produkcji, transportu lub magazynowania. Są one przyczyną długotrwałej degradacji gruntów i wód podziemnych.

Recesja gospodarcza przyniosła poprawę wielu elementów środowiska przyrodniczego . Jednak w produkcji odpadów tylko na początku lat 90. zaznaczył się niewielki spadek . Od tego czasu do chwili obecnej notuje się wzrost ilości odpadów i coraz większy udział gospodarki komunalnej w ich produkcji . Potwierdza to wzrost powierzchni zajętej przez składowiska a także zaśmiecenie lasów poboczy dróg oraz wzrost liczny nielegalnych wysypisk

Zjawisko degradacji i kurczenia się zasobów leśnych naszego globu jest obecnie jednym z największych problemów ekologicznych na świecie. T. Marszałek (1985) wymienia trzy główne źródła niebezpieczeństw jakie zagrażają lasom świata: - wylesienia powodowane przez rosnące zapotrzebowanie na grunty rolne i na różne rodzaje powierzchni nieleśnych. - wylesienia powodowane przez rosnące zapotrzebowanie na drewno, głównie jako źródło energii opałowej. - obumieranie lasów powodowane przez zanieczyszczenia powietrza, gleby i wody.

W 2001 ok. 40% lasów w zarządzie Lasów Państw. uznano za zdrowe, ok. 50% znalazło się w strefie ostrzegawczej (uszkodzenia słabe), a ok. 10% miało średnie i silne uszkodzenia, wynikające z oddziaływania gazów i pyłów. Najbardziej są uszkodzone lasy w woj.: śląskim, dolnośląskim (okolice Wrocławia), małopolski (okolice Krakowa), Mazowsze (okolice Radomia) i podkarpackim, a najmniej w podlaskim, Mazowsze i lubelskim. Zjawiska niszczenia lasów przez szkodliwe owady, choroby grzybowe, szkody klimatu i klęski żywiołowe (np. huragan w Puszczy Piskiej 2002) są potęgowane przez przem. zanieczyszczenia powietrza i gleby, deficyt i skażenie wód, globalne zmiany klimatu i zwiększony ruch rekreacyjno-turystyczno na terenach leśnych.

W Polsce , obok obszarów silnie zdegradowanych znajdują się także miejsca o dobrze zachowanej przyrodzie. Występują tu naturalne kompleksy leśne zamieszkiwane przez 11tyś. gatunków zwierząt. Niewielka degradacją środowiska odznaczają się także Bieszczady oraz tereny leśne północno zachodniej Polski. Systematycznie wzrasta w Polsce powierzchnia obszarów chronionych. Obecnie zajmują one 25% terytorium naszego kraju. Ochrona przyrody w Polsce służy zachowanie bioróżnorodności gatunkowej co jest godne z parafowana przez Polskę konwencja o ochronie zasobów przyrody. Przestrzennymi formami ochrony przyrody są :

Park narodowy – obszar chroniony ze względu na swoje walory, głównie przyrodnicze. W Polsce w brzmieniu Ustawy o ochronie przyrody z 2004 r. "obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe. Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt lub siedlisk grzybów".

Lista parków Narodowych w Polsce

  1. Rezerwat przyrody w brzmieniu Ustawy o ochronie przyrody z 2004 r. Obszar objęty prawną ochroną dla zachowania ekosystemów naturalnych lub półnaturalnych mających istotną wartość ze względów naukowych, przyrodniczych, kulturowych lub krajobrazowych. Wyróżnia się rezerwaty: ścisłe (wykluczenie jakiejkolwiek ingerencji człowieka) i częściowe (dopuszczone pewne zabiegi gospodarcze).

Rezerwaty przyrody to :

  1. Park krajobrazowy obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe, w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju." Park krajobrazowy tworzony jest w drodze uchwały sejmiku województwa (do końca czerwca 2009 r. było to rozporządzenie wojewody) wojewody po uzgodnieniu z właściwą miejscową radą gminy. W parku krajobrazowym można kontynuować działalność gospodarczą z pewnymi ograniczeniami, np. nie przewiduje się wznoszenia nowych obiektów budowlanych (z wyjątkiem potrzebnych miejscowej ludności). Park taki ma służyć rekreacji krajoznawczej, to znaczy turystyce niepobytowej, wypoczynkowi, a także edukacji. W Polsce znajduje się 120 parków krajobrazowych (stan na dzień 31 grudnia 2007) o łącznej powierzchni ok. 2,5 mln ha.

Lista parków krajobrazowych :

Dalsza część Listy krajobrazów w Polsce

Dalsza część Listy krajobrazów w Polsce

Spis treści :

  1. Surowiec i jego rodzaje

  2. Surowiec mineralny

  3. Skład surowca mineralnego

  4. Surowiec ceramiczny

  5. Zastosowanie surowców mineralnych

  6. Podział surowców

  7. Występowanie surowców mineralnych na terenie Polski

  8. Węgiel kamienny

  9. Węgiel Brunatny

  10. Cynk i Ołów

  11. Siarka

  12. Sól kamienna

  13. Sól potasowa

  14. Koniec


Wyszukiwarka