Co oznacza wybór na (określoną) kadencję?
Określony przez prawo okres pełnienia danej funkcji urzędu przez urzędnika lub organ pochodzący.
Kto to jest minister?
Polityk wchodzący w skład Rady Ministrów (gabinetu) z racji kierowania wyodrębnionym działem administracji państwowej (resortem).
Minister występuje w podwójnej roli. Jako członek kolegialnego gremium decyzyjnego, jakim jest gabinet współokreśla politykę wewnętrzną i zewnętrzną państwa oraz współokreśla politykę wewnętrzną i zewnętrzną państwa oraz współkieruje całością administracji rządowej. Działając w tym charakterze podlega premierowi. Powołanie na to stanowisko, jak i odwołanie z niego jest decyzją premiera, który musi jednak uwzględnić układy koalicyjne. Jako szef resortu, minister jest zwierzchnikiem wyodrębnionego zespołu osób stanowiącego ministerstwo – pomocniczy organ ministra. Kierując samodzielnie resortem podlega również premierowi, który posiada wobec niego uprawnienia kontrolne i koordynacyjne. Za swe działania minister ponosi odpowiedzialność polityczną. Realizuje się ona na kilku poziomach:
a) przed parlamentem- za działania podejmowane w charakterze członka gabinetu. Jest to odpowiedzialność solidarna,
b) przed parlamentem – za działania podejmowane w charakterze kierownika resortu (indywidualne votum nieufności)
c) przed premierem – za działania podejmowane w charakterze członka gabinetu i w charakterze kierownika resortu,
d) przed własną partią polityczną oraz ewentualnie przed głową państwa.
Kto to jest wiceminister?
Sekretarz stanu − w Polsce to najwyższy rangą urzędnik w ministerstwie, zwyczajowo nazywany wiceministrem.
Sekretarza stanu i podsekretarza stanu powołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek właściwego ministra
Jakie stanowisko ma kluczowe znaczenie dla bieżącego funkcjonowania ministerstwa?
Co to znaczy, że rząd rządzi?
Rząd (RM) zespół osób wyłonionych drogą polityczną, który pod przewodnictwem premiera uczestnicy w sprawowaniu polityki państwa oraz sprawuje kierownictwo wobec wyspecjalizowanych agent rządowych. Najistotniejszy samodzielny podmiot władzy wykonawczej.
Rząd rządzi czyli podejmuje decyzje polityczne, ostateczne w sprawach publicznych,
Administruje – czyli dba o sprawy publiczne (funkcje orzecznicze, policyjne, nadzorcze, ewidencyjne);
Inicjuje i kształtuje politykę państwa (inicjowanie ustawodawcze , budżet, programy rządowe) – wybór alternatywny;
Bieżące kierowanie polityką państwa, arbitraż między współzawodniczącymi interesami. Walka o poparcie społeczeństwa, wykonywanie prawa (rozporządzenia). Nadzór nad legalizacją polityki przez administrację dbanie o interes skarbu państwa.
Co to jest reasumpcja?
Ponowne rozpatrzenie sprawy przez ten sam organ połączone z równoczesnym uchyleniem skutków uprzedniego głosowania.
w razie, gdy wynik głosowania budzi uzasadnione wątpliwości, Sejm może dokonać reasumpcji głosowania na pisemny wniosek co najmniej 30 posłów, zgłoszony wyłącznie na posiedzeniu, na którym odbyło się głosowanie ( art. 114 ust. 4 Regulaminu Sejmu).
Kto to jest podsekretarz stanu w Polsce?
W Polsce jest to zwyczajowo wiceminister.
Podsekretarza Stanu powołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek właściwego ministra . Podsekretarza Stanu odwołuje Prezes Rady Ministrów. Minister wykonuje swoje zadania przy pomocy podsekretarza Stan. Zakres jego czynności ustala właściwy minister, zawiadamiając o tym Prezesa Rady Ministrów.
Kto to jest sekretarz stanu w Polsce?
To najwyższy rangą urzędnik w ministerstwie (w Polsce zwyczajowo nazywany wiceministrem ). Sekretarze Stanu mianowani są również w kancelarii prezydenta RP.
Powołuje go Prezes Rady Ministrów na wniosek właściwego ministra. Odwołuje go Prezes Rady Ministrów;
Minister wykonuje swoje zadania przy pomocy sekretarza stanu. Zakres jego czynności ustala właściwy minister, zawiadamiając o tym Prezesa Rady Ministrów;
Sekretarz Stanu zastępuje ministra w zakresie prze niego ustalonym lub zastępuje go podsekretarz jeżeli Sekretarz Stanu nie został powołany w razie przyjęcia dymisji;
Do odwołania Sekretarza Stanu wniosek nie jest konieczny;
Sekretarza i Podsekretarza Stanu w kancelarii Prezydenta powołuje i odwołuje Prezydent RP.
Co to jest kworum?
Minimalna liczba członków zgromadzenia (parlamentu, stowarzyszenia, związku zawodowego) niezbędna do prowadzenia obrad lub powzięcia uchwały;
przykładowo uchwalenie ustawy przez Sejm wymaga obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, kworum wynosi więc 230 posłów w przypadku komisji sejmowych kworum wynosi 1/3 składu.
Zasadnicze znaczenie dla obliczania wyniku głosowania ma określenie jego podstawy (punktu odniesienia), a zatem ustalenie liczby członków ciała kolegialnego, których obecność jest konieczna, aby podmiot ten mógł podejmować prawomocne rozstrzygnięcia. Kworum jest warunkiem określającym zdolność podmiotu zbiorowego do działania. Najczęściej stosowanym rozwiązaniem przy jego ustalaniu jest odniesienie się do ogólnej liczby wszystkich uprawnionych do uczestniczenia w głosowaniu. W polskim prawie parlamentarnym wymagania co do kworum są zróżnicowane tylko w zależności od tego, czy dotyczą izb parlamentu, czy komisji. Zgodnie z treścią przepisów Konstytucji odnoszących się do kworum podczas posiedzeń plenarnych Izby (np. art. 120, art. 121 ust. 3, art. 125 ust. 2, art. 154 ust. 2, art. 154 ust. 3, art. 155 ust. 1) minimalna liczba obecnych posłów, warunkująca prawomocność podjętych przez Sejm ustaw i uchwał, stanowi co najmniej połowę ustawowej liczby posłów (tzn. - 460 : 2 = 230). Wyjątkowo, bez wskazania kworum, na podstawie art. 109 ust. 4 Regulaminu Sejmu (wniosek formalny w sprawie zamknięcia listy mówców, odroczenia lub zamknięcia dyskusji, ograniczenia czasu przemówień, stwierdzenia kworum, przeliczenia głosów) Sejm rozstrzyga większością głosów obecnych posłów.
Dla posiedzeń komisji sejmowych kworum stanowi co najmniej 1/3 ogólnej liczby członków komisji, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 84 ust. 2 Regulaminu Sejmu).
Ustalenie większości będzie zatem liczone od liczby posłów biorących udział w głosowaniu w Sejmie (komisji), przy spełnieniu warunku, że głosuje co najmniej połowa (1/3 w komisji) ich ustawowej (określonej w uchwale izby) liczby.
Kto to jest minister bez teki?
Minister nie kierujący działami administracji rządowej, wypełnia jedynie zadania określone przez Prezesa Rady Ministrów;
W Polsce po wejściu w życiu konstytucji z 1997 r. możliwość taką stwarza jej art. 149. Przykładem jest np. funkcja ministra ds. służb specjalnych powołanego przez Premiera K. Marcinkiewicza podczas V kadencji Sejmu. Minister zadaniowy, tak samo jak minister resortowy, pełni podwójną rolę, jest zarówno centralnym organem administracji rządowej, jak i częścią organu kolegialnego – Rada Ministrów.
Co to jest organ państwa?
Wyodrębniona prawnie osoba bądź zespół ludzi upoważnionych do wykonywania określonych czynności w imieniu państwa (urzędy państwowe pełnią funkcję pomocniczą względem organów państwa, tworzą one razem wyodrębnioną strukturę organizacyjną – aparat państwowy w zależności od przyjętego kryterium, wyróżnia się organy państwa:
Jednoosobowe ( np. prezydent, minister) i kolegialne (wieloosobowe np. parlament, rada ministrów) – kryterium ilościowe;
Centralne, obejmujące swym zasięgiem cały kraj ( np. prezydent, parlament, ministrowie) i terenowe, tzn. działające na części obszaru państwa (np. wojewoda, prokurator) – kryterium sposobu powoływania.
Jeżeli głosowało 50 posłów to z większością bezwzględną mamy do czynienia gdy:
większość bezwzględna (absolutna) – liczba głosów “za” wynosi więcej niż połowa obecnych organu kolegialnego (więcej niż głosów przeciwnych, nieważnych i wstrzymujących się razem wziętych)
Większość bezwzględna ponad 50% - kiedy glosujących za jest więcej od tych którzy wstrzymali się i biorących udział w głosowaniu
W w.b. głosy wstrzymane liczą się do „nie”
Czyli jest 26 posłów.
Jeżeli głosowało 50 posłów to z większością kwalifikowaną mamy do czynienia gdy:
Większości kwalifikowane – są w wartości bezwzględnej czyli ci co są za „nie” i co się wstrzymali są razem
przekraczająca połowę większość głosów, niezbędna do podjęcia uchwały przez dane zgromadzenie, wyrażona procentem (np. 60%, 70%) lub ułamkiem (np. 2/3, 3/5). W zależności od regulacji prawnej może być to np. procent lub ułamek sumy głosów wszystkich członków danego zgromadzenia, członków obecnych na sali lub członków biorących udział w głosowaniu. Przepisy wymagają stosowania w głosowaniu większości kwalifikowanej stosunkowo rzadko, zazwyczaj przy wprowadzaniu zmian o ważkim znaczeniu
Głosowanie odbywa się w postaci większości zwykłej, kwalifikowanej lub bezwzględnej. Czym różnią się poszczególne systemy głosowania? Otóż system większości zwykłej polega na tym, że głosów za jest więcej niż przeciw np. głosowało 40 osób za było 20 przeciw 15 a wstrzymało się 5 osób. Przy systemie większości bezwzględnej liczba za musi być 50% + 1 głos czyli 21 głosów za. Większość kwalifikowana polega na tym, że za daną opcją musi się opowiedzieć odpowiednia liczba kwalifikowana np. 75% głosujących w naszym przypadku 30 głosów. Ponad to może być ustalone minimalne kworum (quorum) głosujących np. aby głosowanie było ważne musi wziąć udział co najmniej 90% uczestników w naszym przypadku 36 osób a większość kwalifikowana odnosić się może do kworum (75% z 36) lub do ogólnej liczby uprawnionych (75% z 40).
W Sejmie decyzje podejmowane są najczęściej zwykłą większością głosów, to znaczy, że za wnioskiem musi opowiedzieć się co najmniej:
gdy podczas głosowania więcej osób biorących udział w głosowaniu opowiada się za wnioskiem niż przeciw. Głosy wstrzymujące nie są wliczane do wyniku. Minimalną liczbą głosów potrzebną do osiągnięcia większości zwykłej jest 1 głos.
W Sejmie decyzje podejmowane są najczęściej względną większością głosów, to znaczy, że za wnioskiem musi opowiedzieć się co najmniej:
większość względna (zwykła) – na daną propozycję pada więcej głosów niż na inne
Co to są instytucje?
Instytucje – reguły
Stabilne normy/ reguły służące rozstrzyganiu potencjalnych konfliktów
Instytucje czyli reguły
- instytucje definiują reguły politycznej gry, kto i jak może gra a w konsekwencji kształtuję to , kto wygrywa
- strukturyzują konflikty o interesy i idee
- wpływają na to jak różne grupy definiują swoje interesy
Co to znaczy, że instytucje pełnią funkcję „autopilota” dla jednostek?
Autopilot – działają zadowalająco niezależnie od ludzkich intencji, zwalniają z potrzeby każdorazowego osądu sytuacji
Jaki jest stosunek między organem władzy a urzędem?
Organ władzy- wyodrębniona komórka organizacyjna aparatu państwowego pełniąca określone funkcje w dziedzinie życia społecznego: władza ustawodawcza (Sejm, Senat), władza wykonawcza (Rada Ministrów, Prezydent), władza sądownicza (Sąd Najwyższy, Trybunał Konstytucyjny, Trybunał Stanu)
Urząd: obsługuje organy państwa,
-jako zwyczajowa nazwa zespołu kompetencji (np. urząd prezydenta, urząd wojewody, urząd burmistrza),
-jako element nazwy organu administracji publicznej (np. Prezes Urzędu Patentowego, Naczelnik Urzędu Skarbowego),
-jako aparat pomocniczy organu administracji publicznej (np. Urząd Gminy, Urząd Miasta i Gminy, Urząd Stanu Cywilnego, Urząd Celny, Urząd Skarbowy)
Na czym polegała nieistotność rządu jako instytucji w PRL?
- rząd jako organ wykonawczy w systemie jednolitej władzy państwowej = tylko administruje
-funkcja rządzenia wykonywana przez Biuro Polityczne UC PZPR
-brak instytucji i procedur umożliwiających
*programowania prac rządu
*podejmowania decyzji w warunkach rządu koalicyjnego
*przygotowanie wysokiej jakości decyzji politycznych
Na czym polega zasada kolegialności w pracy rządu?
Zasada kolegialności – zasada dotycząca podejmowania wspólnie decyzji
Wszyscy ministrowie podejmują wspólnie decyzje
Jednolita polityka rządu, wspólne podejmowanie decyzji i odpowiedzialność za nie.
Na czym polega decydowanie przez uzgadnianie?
- porozumienie osiąga się, bo nie do wszystkich kwestii podchodzimy z równą intensywnością– hierarchizowanie preferencji
- nie jedna decyzja, ale ciągły strumień decyzji, odroczenie wzajemnej kompensaty
- budowanie zmiennych koalicji i handel głosami
-uzasadniamy wspólne stanowisko
-polityka „beczki wieprzowiny”- nagroda np. inwestycje (USA)
Jakie wady ma podejmowanie decyzji większością głosów?
- głosowanie większością opiera się na nierealistycznym założeniu, że różne preferencje są równe co natężenia
- intensywne mniejszości podważają te zasadę bo są rzeczywistymi grupami większości są chwilowo agentami
- reguła większości ma sumę zerową: wygrywa bo ktoś przegrywa
Co to znaczy podjąć decyzję w trybie obiegowym?
Kurenda (tryb obiegowy) – rozstrzygniecie sprawy za pomocą korespondencyjnego uzgodnienia stanowisk. W Polsce w ten sposób mogą być rozpatrywane dokumenty Rady Ministrów.
Co oznacza domniemanie kompetencji (np. na rzecz rządu lub wojewody)?
Dana instytucja ma jedynie zarysowane kompetencje, a do tej zakresu działań należy wszystko, co nie zostało zastrzeżone dla podległych instytucji np. Radzie Ministrów przysługuje konstytucyjne domniemanie kompetencji, co oznacza, że do jej kompetencji należą wszystkie sprawy państwa nie zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządowych.
W konfrontacji administracji rządowej samorządową występuje domniemanie kompetencji na rzecz samorządu. Wojewoda ma zadania wyliczone enumeratywnie, domniemanie uzupełnia niedociągnięcia ustawodawcy.
W polskim systemie politycznym została przyjęta zasada domniemania kompetencji. Rząd jest na jej podstawie uprawniony do podejmowania decyzji w sprawach, które nie zostały zastrzeżone dla prezydenta bądź innego organu administracji rządowej lub samorządowej.
Co to jest służba cywilna?
- specyficzny system rekrutacji i zarządzanie kadrami w administracji
- merytoryczne rekrutacje (otwarty nabór, egzamin, wymagania formalne)
zespół urzędników administracji rządowej w Polsce. Służba cywilna działa w celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa w urzędach administracji rządowej
Jakie czynniki wpływają na frekwencję wyborczą?
- ważne głosy
- ilość wydanych kart
- ilość kart wyjętych z urny
- uprawnieni do głosowania
Na czym polega ordynacja większościowa?
- mandat uzyskuje kandydat który zdobył najwięcej głosów
- najczęściej jednomandatowe okręgi wyborcze
- większość względna i bezwzględna absolutnie konieczna druga tura
- w praktyce liczą się tylko duże partie
- wybory może wygra partia która zdobyła mniej głosów wyborców
W jakich okręgach wyborczych przeprowadza się najczęściej wybory według ordynacji większościowej?
- okręgi jednomandatowe
Które elementy ordynacji wyborczej mają wpływ na zniekształcenie proporcjonalności wyniku wyborów?
Jak ordynacja wpływa na wynik
- większościowo/proporcjonalnie
- formuła przeliczania głosów na mandaty
- wielkość okręgu
- kształt okręgu – możliwy gerrymanderig
- formalny próg wyborczy
- zakres interwencji wyborcy
Co to jest próg wyborczy?
Zwany również klauzulą zaporową – minimalny procent poparcia wyborców uprawniający komitet wyborczy do uczestniczenia w rozdziale mandatów. Występuje w proporcjonalnych systemach wyborczych. Obecnie w Polsce w wyborach do Sejmu stosuje się ( w skali kraju) próg 5% głosów dla partii i dla komitetów wyborczych wyborców oraz 8% dla koalicji partii.
Na czym polega gerrymandering?
Nazwa określająca manipulacje dokonywane przy wytyczaniu granic okręgów wyborczych w celu uzyskania korzystnego wyniku przez partię mającą wpływ na kształtowanie ordynacji wyborczej.
Polega na celowym podziale okręgów wyborczych w sposób pozwalający na zmaksymalizowanie osiąganych korzyści wyborczych dla ugrupowań rządzących. Nazwa wywodzi się od gubernatora stanu Massachussetts – Elbridge’a Gerrego, który w wyborach stanowych w roku 1812 dokonał podziału na okręgi wyborcze w sposób ewidentnie promujący kandydatów Partii Demokratycznej.
Co to są podziały socjopolityczne?
gładkie i trwałe podziały społeczne, które tworzą zbiorowe tożsamości mobilizujące do działań politycznych;
-istnieje obiektywne zróżnicowanie społeczne (ilościowe, językowe, religijne);
- jego subiektywna świadomość (ideologia, kultura);
- organizacja polityczna wyrastająca z tego podziału i partia, zw. zawodowy, ruch).
Najważniejsze podziały w Europie:
- centrum- peryferie;
- sekularyzacja – religijność;
- robotnicy – właściciele.
Zasadniczy podział socjopolityczny (cleavage),
Ale o jakie klasy chodzi
- dziś społeczeństwa postindustrialne,
- wzrost gospodarczy lat 50 –tych, 60- tych;
* wzrost dochodów, konsumpcji ,
* domy na własność,
* więcej czasu wolnego – nowe formy jego spędzania ( podróże, TV),
* mniejsze bezrobocie mniejsza niepewność,
Spadek zatrudnienia w przemyśle – zaczynają dominować usługi,
Zasadnicze różnice nie dzielą dziś white i blue collors,
Spadek głosowania klasowego, lewica szuka głosów wśród klasy średniej.
Co to jest wielka koalicja?
Koalicja rządowa największych partii politycznych o przeciwnych poglądach w przypadku, kiedy nie możliwe jest uzyskanie większości w parlamencie, partii wygranej z jedną z mniejszych partii.
Na czym polega specyfika systemu kanclerskiego?
System ten występuje w Niemczech.
Votum zaufania tylko na wniosek kanclerza, gdy:
- chce się upewnić co do większości;
- chce doprowadzić do przedterminowych wyborów dysponując większości; nieuchwalenie votum nie zmusza kanclerza do dymisji;
Odpowiedzialność polityczna rządu: tylko kanclerz odpowiada przed parlamentem, ministrowie przed kanclerzem (kanclerz określa wytyczne polityki rządu – ale najczęściej w formie apeli;
Kanclerza i rząd można obalić tylko przez konstruktywne votum nieufności (w jednym głosowaniu odwołanie kanclerza i powołanie nowego);
Brak odpowiedzialności konstytucyjnej, tylko karna.
Rząd dwupartyjny, premier jest liderem większej partii (prawie bezpośredni mandat wyborców) na całą kadencję, konstruktywne wotum nieufności ( odwołanie rządu przez parlament i natychmiastowe powoływanie nowego rządu), przydziela ministrom zakres obowiązków oraz wyznacza zasadnicze kierunki polityki. Ale nie decyduje o nominacjach z ramienia koalicyjnego partnera,
Co to są dekrety?
Akty normatywne mające moce ustaw, wydane jednak nie przez parlament, ale organ władzy wykonawczej (prezydent, premier, rząd)
Co to jest konstruktywne wotum nieufności?
Z inicjatywą votum nieufności występuje najczęściej opozycja, która tym samym zmierza do wyrażenia swej dezaprobaty dla polityki Rady Ministrów i pragnie ją odwołać. Zgłoszenie tego rodzaju wniosku jest uzależnione od wielu warunków:
Może go zgłosić co najmniej 46 posłów ( a więc mniej niż połowy niż 10% ustawowego składu Sejmu) – wniosek ten musi zawierać wskazanie imienne kandydata na nowego Prezesa Rady Ministrów, wniosek ten może być poddany pod głosowanie nie wcześniej niż po upływie 7 dni od daty jego zgłoszenia, dla jego przyjęcia wymagana jest większość ustawowej liczby posłów, w przypadku odrzucenia tego rodzaju wniosku Sejm ponowna inicjatywa w tej sprawie może być podejmowana dopiero po upływie 3 miesięcy od dnia zgłoszenia poprzedniego wniosku. Tego czasowego ograniczenia nie stosuje się w przypadku, gdy z takim wniosek wystąpi co najmniej 115 posłów (1/4 ustawowej ich liczby). Przyjęte w Polsce rozwiązanie przewiduje możliwość odwołania dotychczasowego rządu, ale przy jednoczesnym wyborze nowego Prezesa Rady Ministrów. W tym wyraża się jego konstruktywny charakter, że nowa większość jest przeciwna dotychczasowej polityce rządowej, a zarazem gotowa utworzyć i poprzeć nowy rząd. Konstytucja przewiduje zatem tylko tę formę wotum zaufania, mający konstruktywny charakter – rozpad jednej większości jest zrekompensowany powstaniem większości nowej, która w tym samym głosowaniu wyłoniła nowego Prezesa Rady Ministrów. Konstruktywne wotum nieufności jedynie w przypadku całej RM.
Co to jest koabitacja?
W polityce współistnienie w obrębie władzy wykonawczej – rządu i prezydenta – pochodzących z przeciwnych obozów politycznych. Sytuacja taka ma miejsce, kiedy w trakcie trwania kadencji prezydenta zostaje wybrany parlament, w którego izbie najniższej przewagę uzyskuje partia opozycyjna (lub koalicja partii) w stosunku do prezydenta. Wtedy prezydent zmuszony jest powołać premiera i rząd popierany przez większość parlamentarną, a następnie współpracować z nim oraz dzielić kompetencje władzy wykonawczej.
W Polsce od 1989 roku sytuacja, w której premier i prezydent wywodzili się z rywalizujących obozów politycznych wystąpiła czterokrotnie:
- 1993 – 1995 Rząd PSL – SLD i prezydent Lech Wałęsa
- 1997 – 2001 Rząd AWS – UW i prezydent Aleksander Kwaśniewski
- 2005 rząd PiS i prezydent Aleksander Kwaśniewski
- 2007 – 2010 rząd PO – PSL i prezydent Lech Kaczyński
Jakimi cechami muszą charakteryzować się wolne i uczciwe wybory?
- konkurencyjne
- tajne
- powszechne prawo wyborcze i łatwa rejestracja wyborców
- bezstronna administracja wyborcza
- przejrzyste liczenie głosów
- dostępne miejsca głosowania
- wolność słowa, zrzeszenia, zgromadzenia
- uczciwe media
- porównywalne zasoby kandydatów.
Co szczególnie sprawia, że premier może być rzeczywistym szefem rządu?
Premier – szef rządu: tworzy rząd, dokonuje w nim zmian ( bez udziału Sejmu), koordynuje i kieruje pracami Rady Ministrów (ustala porządek obrad, prowadzi obrady, podpisuje ustalenia), jest zwierzchnikiem wszystkich urzędników, tylko premier kontrasygnuje akty Prezydenta, sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym.
Co osłabia pozycję premiera jako szefa rządu i sprawia, że jest „pierwszym wśród równych”?
Premier jest słaby gdy prezydent jest mocny
Premier słaby
- rząd wielopartyjny (premier jest koordynatorem kruchej koalicji – musi stale zabiega o poparcie w parlamencie
- nominacje wynikiem partyjnego przetargu
- ministerstwa – partyjne księstwa
- posiedzenie gabinetu tylko ratyfikują rozstrzygnięcia premiera i ministrów
- wiele zależy od polityki wewnątrzpartyjnej
Dlaczego głowa państwa w demokracji parlamentarnej nie może podejmować decyzji z zakresu władzy wykonawczej?
Co oznacza stwierdzenie, że współczesna demokracja to „demokracja partyjna”?
Demokracja partyjna w której lub wybiera rywalizujące ze sobą elity partyjne. Proponują one społeczeństwu konkurencyjne programy polityczne na podstawie i których są rozliczane podczas kolejnych wyborów.
Co to jest legitymizacja?
Legitymizacja – (prawomocność) - przekonanie że władzy należy się posłuch;
Podstawa dzięki której rządzący, mogą domagać się posłuszeństwa od swych obywateli,
Przekonanie, że władza ma prawo do ostatecznych rozstrzygnięć oraz ich egzekwowania pod sankcją zastosowania przemocy;
Czym różni się prawo od moralności?
| Normy prawne | Moralność |
|---|---|
| obowiązują, bo pochodzą od właściwego organu państwa | obowiązują bo ludzie uznają je za dobre |
| sankcje sformalizowane: administrowane przez państwo | niesformalizowane, rozproszone, wykonywane przez społeczeństwo sumiennie |
| reguluje zachowania zewnętrzne | reguluje też życie wewnętrzne człowieka (myśli) |
| podmiotem są również organizacje | podmiotem są tylko osoby |
| sformalizowane i zinstytucjonalizowane | słabo sformalizowane |
Co to jest przepis prawa?
Przepis prawny- podstawowa jednostka tekstu prawnego (artykuł, paragraf, ustęp, punkt, litera, zdanie, część zdania).
Co to jest norma prawna?
Normy prawne – takie, które są ogólnie postrzegane przez obywateli i uznawane za prawo przez pracowników (fakt uznania za normę prawna według kryteriów danego systemu)
Normy prawne
- jako jedyne powszechnie obowiązują na danym terenie
-ich wykonanie gwarantuje sankcje państwowe
-ogromna różnorodność form i treści
Norma prawna – zrekonstruowana z tekstu prawnego dyrektywa postępowania (kto w jakich okolicznościach powinien się zachować)
Co to są zasady prawa?
Ogólne normy, reguły, odnoszą się do całej gałęzi prawa
Stosując prawo wszystkie normy należy interpretować z uwzględnieniem zasad systemu prawa, czyli bardzo ogólnych norm odnoszących się do całej gałęzi prawa gdyż pozwalają zachowa cel prawa
Jakie są różnice między zasadami prawa i zwykłymi normami prawnymi?
| Zasady prawa | Zwykła norma |
|---|---|
| Nie zawsze wyrażone otwarcie w aktach prawnych | Zawarte tylko w obowiązujących aktach prawnych |
| Rzadko otwarcie sformułowany zakres | Ścisłe określony zakres stosowania |
| Stosowanie o ile wymaga tego doniosłość sprawy | Stosowanie bezwzględnie gdyż zajdą okoliczności przewidziane w normie |
| Konflikt różnych zasad często i dopuszczalnych | Gdy konflikt norm- któraś przestaje obowiązywać |
Na czym polega hierarchia norm prawnych?
Norma hierarchicznie wyższa uchyla normę hierarchicznie niższą w sytuacji konfliktu
Akt wydany później uchyla akt wydany wcześniej
Norma bardziej szczegółowa wyłącza działanie normy bardziej ogólnej
Co to jest wykładnia prawa?
Stosowanie prawa w konkretnych sytuacjach- interpretowanie prawa.
Nie można zastosować przepisu nie interpretując go, czyli nie rozumiejąc – formułowanie jednoznacznych norm z treści przepisów
Co to jest suwerenność?
Zdolność do samodzielnego, niezależnego od innych podmiotów, sprawowania władzy politycznej nad określonym terytorium, grupą osób lub samym sobą. Suwerenność państwa obejmuje niezależność w sprawach wewnętrznych i zewnętrznych.
*władza może i powinna regulować wszystkie aspekty życia publicznego
* ingerencje z zewnątrz są uzurpacją (zupełność świeckiej wspólnoty politycznej),
*władza najwyższa wewnątrz kraju może podjąć każdą decyzje, władza tworzy powszechnie obowiązujące reguły i może je egzekwować (sankcje)
Jakie są wymiary pojęcia suwerenność?
Zdolność do samodzielnego, niezależnego od innych podmiotów, sprawowania władzy politycznej nad określonym terytorium, grupą osób lub samym sobą. Suwerenność państwa obejmuje niezależność w sprawach wewnętrznych i zewnętrznych.
Suwerenność wewnętrzna polega na tym, że władza sama może decydować o zakresie swojego działania. Władza państwowa jest niezależna od organizacji działających na terytorium państwa, jak na przykład organizacje pozarządowe, krajowe organizacje związków zawodowych, Kościoła.
Suwerenność zewnętrzna gwarantuje, że państwo jest niezależne od innych państw w podejmowaniu decyzji. Suwerenność ta polega także na braku możliwości wpłynięcia na państwo za pośrednictwem organizacji międzynarodowych, międzynarodowych grup nacisku i sojuszy politycznych.
Co oznacza suwerenność w aspekcie wewnętrznym?
Suwerenność wewnętrzna polega na tym, że władza sama może decydować o zakresie swojego działania. Władza państwowa jest niezależna od organizacji działających na terytorium państwa, jak na przykład organizacje pozarządowe, krajowe organizacje związków zawodowych, Kościoła.
Co to są instytucje nieformalne?
Reguły tworzone, komunikowane i egzekwowane poza oficjalnie usankcjonowanymi normami. Powstają spontanicznie, kiedy zachodzi odpowiednia okoliczność.
*uzupełniają instytucje formalne
*przystosowują instytucje formalne do rzeczywistości
*konkurują z instytucjami formalnymi
*zastępują instytucje formalne
Jakie mogą być relacje między instytucjami formalnymi i nieformalnymi?
Instytucje nieformalne uzupełniają instytucje formalne, przystosowują instytucje formalne do rzeczywistości. Konkurują z instytucjami formalnymi oraz mogą je zastępować.