Metodyka pracy z osobami z uszkodzonym słuchem2(1)

Metodyka pracy z osobami z uszkodzonym słuchem.

Rozwój – zmiany ilościowe i jakościowe

Czynniki wpływające na rozwój:

- wyposażenie biologiczne, zmysły

- aktywność własna jednostki

- środowisko – wpływy zamierzone i niezamierzone

- wychowanie

Surdopedagog – pomaga w rozwoju osobie z wadą słuchu

Linder i (?):

- słuch pozwala na odbiór wrażeń, bodźców płynących z różnych kierunków,

- przekazuje informacje o tym co się wydarzy w większej odległości,

- stałość przekazywania bodźców słuchowych zapewnia ciągły dopływ inf. i kontakt z otoczeniem,

- wrażenia akustyczne oraz mowa sterują ...

- bodźce akustyczne stymulują rozwój zainteresowań roli poznawczych,

- bodźce akustyczne zapowiadają nadchodzące informacje,

- słuch i mowa kierują naszym zachowaniem,

- słuch wpływa na kształtowanie osobowościpoprzez przekazywanie nastrojów i emocji,

- mowa, której rozwój jest możliwy dzięki prawidławemu słuchowi, jest najlepiej rozwiniętym środkiem służacym porozumiewaniu się.

Budowa ucha:

a) ucho zewnętrzne:

- małżowina, przewód słuchowy zewnętrzny zakończony błoną bębenkową

b) ucho środkowe:

- młoteczek, kowadełko, strzemiączko

- połączone z gardłem za pomocą trąbki Eustachiusza

c) ucho wewnętrzne:

- błędnik i ślimak + 3 półkoliste kanały

- Narząd Cortiego – przekształca drgania mechaniczne w impulsy elektryczne, docierają do kory mózgowej ...

Ciekawostki:

Głuchota – całkowite zniesienie czynnościo słuchu, słyszenia lub głębokie ich uszkodzenie, które pomimo korekcji przypomocy aparatów słuchowych utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia orientację w otoczeniu i porozumiewaniu się z osobami słyszącymi określony z ostatniego piętra uszkodzenia słuchu wymieniony w klasyfikacji międzynarodowego biura audiofonologii, czyli osoby ze znacznym i głębokim uszkodzeniem słuchu.

Niedosłuch – uszkodzenie słuchu, które można skorygować za pomocą aparatu słuchowego, są to osoby z lekkim i umiarkowanym uszkodzeniem słuchu.

Kryteria podziału niedosłuchu

  1. Stopień uszkodzenia słuchu:

    - lekki – od 21 dB do 40 dB, powoduje wadę artykulacji, dziecko w klasie może niedołyszeć nawet połowy informacji, powinno korzystać z aparatu słuchowego

    - umiarkowany – 41-70 dB, próg rozmowy normalnej do odległości ok 1 – 1,5m, bez aparatu jest możliwe słyszenie głośnej rozmowy, pomagają sobie z odczytywania z ust, konieczny jest aparat

    - znaczny – 71-90 dB, konieczne jest odpowiednie natężenie dźwięku, do rozwoju mowy potrzebny jest aparat słuchowy (!)

    - głęboki – 91 dB< ...

  1. moment ujawnienia się niedosłuchu:

  1. sposób utraty słuchu

  1. przyczyna utraty słuchu

    - wrodzona, obecna w chwili narodzin

- okołoporodowe (neonatalne)

- nabyte

  1. lokalizacja uszkodzenia słuchu

    - przewodzeniowe (nie przekraczają 60dB), gorzej słyszymy niske dźwięki, osoba ta dobrze słyszy swój głos

Rezerwa ślimakowa – krzywa pomiędzy krzywą przewodnictwa kostnego a linią przewodnictwa powietrznego

WCZESNA INTERWENCJA – dotyczy nie tylko dziecka ale i rodziny, pojęcie to wprowadzono w naukach medycznych, nie tylko dotyczy dzieci, ale i dorosłych z objawami udaru, zawału, polega na nie doprowadzeniu do rozwinięcia się symptomów choroby – zawiera się w niej (interwencji) medycyna, psychologia, pedagogika, logopedia.

WCZESNA INTERWENCJA = WCZESNA DIAGNOZA + WCZESNA TERAPIA!

- w logopedii – 0-3 r.ż.

- w naukach pedagogicznych – 0-7r.ż.

1. Profilaktyka pierwszorzedowa

- eliminowanie czynnika patogennego

- np. szczepienie dziewczynek 13-14 lat na różyczkę

2. Profilaktyka drugorzędowa

- gdy czynnik patogenny już sie ujawnił, ale wczesne wykrycie może doprowadzić do ... (sami sobie dopiszcie :P)

3. Profilaktyka trzeciorzędowa

- pomniejszenie nastepstw odchyleń od normy, o charakterze ... czegośtam.

Stymulacja – pomaga w rozwoju; funkcje rozwoju:

  1. uruchomienie procesu rozwojowego

  2. podtrzymywanie procesu rozwoju funkcji

  3. facylitacja – regulowanie tempa zmian rozwojowych

Diagnoza - termin wprowadzony przez H.Radlińską

Diagnoza medyczna – lekarz audiolog; określa stopień i rodzaj uszkodzenia słuchu, pierwsza osoba z którą kontakt mają rodzice, wyposażenie w aparat słuchowy – o aparacie decyduje lekarz a dopiero aparat -> protetyk

Diagnoza psychologiczna – ocena rozwoju psycho-ruchowego, ocena: różnych funkcji poznawczych; rozwoju społecznego; rozwoju emocjonalnego, rozpoznanie potrzeb rodziny dziecka z uszkodzonym słuchem, wprowadzenie odpowiedniej terapii

Diagnoza logopedyczna – ocena stanu mowy dziecka; ilości i jakości wypowiedzi; związane z aparatem mowy – czy prawidlowo zbudowany

Diagnoza pedagogiczna – określenie potrzeb edukacyjnych dziecka, informowanie rodziców o celach dydaktycznych, poradni przedszkoli

Ważne, by wszyscy ci specjaliści współpracowali ze sobą.

Modele opieki:

  1. podejście rodzinne – w kręgu zainteresowań jest cała rodzina, dziecko z dysfunkcją słuchu traktuje się jako pełnoprawnego członka rodziny uwzględniająca jego potrzeby

  2. zasada włączania

  3. zasada wsparcia pozytywnego

  4. aktywność dziecka – zabawa

Czynniki ryzyka uszkodzenia słuchu u noworodków:

Krakowiak (?):

  1. dzieci funkcjonalnie słyszące – z lekkim ubytkiem słuchu, oraz z większym ubytkiem słuchowym, które dzięki protezom słuchowym i terapii są w stanie odróżnić i rozpoznać wszystkie głoski w strumieniach mowy („litery piszemy, głoski wymawiamy!”) w warunkach sprzyjających słuchaniu w ciszy, z bliska, ze zwiększonym natężeniem głosu.

  2. dzieci niedosłyszące – dzieci, które w uczeniu się mowy i komunikowania się wykorzystują słuch jako zmysł dominujący, mają jednak trudności w sluchaniu dokładnych dźwięków mowy

  3. dzieci słaboslyszące – dzieci, które nie są w stanie osiągnąć zdolności do precezyjnego odbierania mowy nawet z aparatem słuchowym i warunkach temu sprzyjającymi

  4. dzieci niesłyszące – nie są w stanie odróżnić poszczególnych dźwięków; słyszą, ale ich nie odbierają (?!)

Co składa się na ODBIÓR elementów percepcji mowy?

  1. recepcja dźwiękowa – dostrzeżenie działania bodźca lub braku działania bodźca (słyszenie)

  2. uwaga słuchowa – wybiórcze nastawienie analizatora słuchowego na określony rodzaj bodźców (słuchanie)

  3. słuch mowy (fonematyczny) – zdolności różnicowania dźwięku o podobnym brzmieniu, np. Tomek-domek; półka- bułka

  4. pamięć słuchowa wypowiedzi gł. wyrazu i struktury (melodia wypowiedzi, akcent, rytm) – pozwala przywoływac sobie obraz dźwieków mowy

  5. asocjacja dźwięków mowy – umiejętność kojarzenia wzorców mowy, wyrazów z odpowiednimi pojęciami

  6. laperolizacja (to jest takie słowo?!) percepcji dźwięków mowy

Konsekwencje zwiazane z uszkodzeniami słuchu powstałymi we wczesnym dzieciństwie:

Możliwe zaburzenia:

- percpecji

- porozumiewania się

- procesów poznawczych

- społecznego funkcjonowania

- nauki

- kariery zawodowej

Niedosłuch przewodzeniowy – stopień ubytku nie przekracza 70 dB, istnieje rezerwa ślimakowa, zachowana zdolność słyszenia dorgą orzewodnictwa kostnego -> pozwala na stosunkowo sprawne kontrolowanie głosu (melodia, akcent, rytm) we własnych wypowiedziach, występują trudności w komunikowaniu się ustno-słuchowym

Niedosłuch odbiorczy

  1. ślimakowy i pozaślimakowy

    - próg słyszenia znacznie obniżony

    - brak pełnego rozumienia mowy

    - brak rezerwy ślimakowej

    - brak tolerancji na głośne dźwięki

(Przy obustronnym uszkodzeniu uszu istnieje tendencja do głośnego mówienia I CZEGOŚ TAM)

Metodyka pracy z osobami z uszkodzonym słuchem:

- uszkodzenia odbiorcze są nieuleczalne

- słyszy się mowę, ale się jej nie rozumie

- brak kontroly własnej wymowy

  1. niedosłuch odbiorczy centralny

    - dochodzi do najpoważniejszych zaburzeń słuchu

    - dotyczy upośledzenia tonów niskich i wysokich

    - zaburzenia w rozróżnianiu wysokości dźwięku, natężenia, rytmu

    - trudny do diagnozowania

    - upośledzona percepcja dźwięków mowy w znacznym stopniu

  2. niedosłuch mieszany – przewodzeniowo-odbiórczy

    - najczęsciej spotykany, rozumienie mowy jest zaburzone

    - ubytek słuchu przekracza 60 dB

    - gorzej odbierane są głoski o wysokich częstotliwościach

    - przewodnictwo kostne i coś tam dalej jest ale nie wiem coooo ...

POLE MOWY – obszar na audiogramie w którym mieszczą się wszystkie głoski danego języka, wielkość stała, nie zmienia się

AUDIOGRAM – wynik badania słuchu

AUDIOLOG – lekarz

AUDIOMETR – urządzenie do badania słuchu

DYNAMICZNE POLE SŁUCHU – wartość zmienna, obszar na audiogramie który od góry oznaczony jest krzywą słyszenia, a od dołu krzywa bólu

REZERWA ŚLIMAKOWA – odległość pomiędzy krzywą przewodnictwa kostnego i ślimakowego.

Czynniki od których zależy kształtowanie się mowy dziecka z uszkodzonym słuchem

Wychowanie słuchowe, trening słuchowy

- wychowanie słuchowe dzieci, które utraciły słuch przed okresem kształtowania się mowy

- trening słuchowy dzieci, które utraciły słuch w trakcie lub po okresie kształtowania mowy.

Wychowanie słuchowe – pobudzenie resztek sluchowych, nauka korzystania z nich. Działania pedagogiczno-logopedyczno-psychologiczne pobudzają rozwój słuchu , pomoc dzieciom z wadą słuchu w optymalnym rozwoju.

Trening słuchowy – działania ped.-logo-psychologiczne; wykorzystwanie wrażeń słuchowych orzed czasem, kiedy słuch dzieci został ukształtowany

Skład treningu i wychowania słuchowego:

- wychowanie akustyczne – budowanie zainteresowania dźwiękami z otoczenia (nie tylko dźwięki mowy)

- orientacje w świecie dźwięku i ich różnicowania

- rozbudowanie zainteresowania głosem (zwłaszcza głosem matki)

- kształtowanie rozpoznawania przedmiotów na podstawie wydawanych dźwięków

- kształtowanie zainteresowania mową dźwiękową i jej rozumieniem

Celów nie zapisuje – są na str. 8

Przyrządy wykorzystywane do ćwiczenia słuchu:

- zabawki grające

- intrumenty muzyczne

- urządzenia z najbliższego otoczenia

Zaczynając ćwiczenia różnicujemy dźwięki najbardziej RÓŻNE od siebie (!) Dziecko powinno nauczyć się długości dźwięku, natężenia, wysokości, ma nauczyć się ilości dźwięków (ilość klaśnięć), tempa, lokalizacji źródła dźwięku, rytmu, muszą być prowadzone z aparatem słuchowym.

Niekorzystne warunki do rozwoju dziecka:

- zdiagnozowanie głuchoty/ niedosłuchu

- osłabienie mowy rodzica (mocno okroiłem – jest na str. 9)

David Luterman – system mediacyjny (pośredniczacy, czyli ułatwiający porozumienie się [jedną ze stron jest rodzic])

Założenia w/w jegomościa:

- zarówno dziecko jak i dorosły wysyłają wzajemnie sygnały i odpowiadają na nie i wzajemnie regulują swoje zachowania

- program dla rodziców słyszących mających niedosłyszące/ głuche dziecko

- skoncentorwany na całej rodzinie

- opiera się na zabawie inicjowanej i prowadzonej przez rodzica

- odziaływania terapeutyczne zgodne sa z etapami rozwoju mowy

- dostosowany do indywidualnych potrzeb rodzin i dzieci

- bierze pod uwagę słyszące (zdrowe) rodzeństwo dziecka głuchego/niesłyszacego

- dzieci poddawane są obserwacji (diagnozie)

- rodziców uczy się strategii postepowania w komunikacji z własnym dzieckiem

Strategie postępowania wobec dziecka z wadą słuchu:

- tworzenie optymalnego środowiska poprzez kontakt wzrokowy,ekspresję twarzy, gestykulację,dotyk

- uwzględnienie ukierunkowania uwagi wzrokowej => dążenie do koordynacji tego, co mówi rodzic, z tym na co patrzy dziecko

- odczytywanie i interpretowanie sygnałów wysyłanych przez dziecko

- odpowiadanie na interakcje wysyłane przez dziecko, podtrzymywanie ich

DIAGNOSTYKA

Cel: ustalenie progów słyszenia, lokalizacja słyszenia, ustalanie przyczyn.

Badania słuchu:

- diagnostyczne – określa próg słyszenia (stan słuchu)

- kontrolne – ocena wyników zastosowanej terapii

- klasyfikacyjne – gr. ludzi dzieli się na podgrupy z zależności od wielkości wady słuchu i jej charakteru

Metody psycho-fizyczne:

  1. audiometria tonalna – stosowana u dzieci do 4 r.ż., przyrządem do pomiaru jest audiometr (wytwarza różne dźwięki o różnym natężeniu) badany ma nacisnąć przycisk gdy usłyszy dźwięk, bada się przewodnictwo kostne i powietrzne

  2. audiometria behawioralna – bada się różne reakcje dziecka na dźwięki i bodźce akustyczne (reakcje np. odruch uszno-powietrzny [70-110 dB] - zamknięcie bądź otwarcie oczu na dany dźwięk, chwilowo przerywa ssać bądź też przestaje płakać, wybudzenie z płytkiego snu [55 dB], udruch uszno-źrenicowy, czyli zweżenie, a następnie rozszerzenie źrenicy]) , od 3 r.ż. wprowadza się audiometrię zabawową np. wrzuć klocek jak uslyszysz dany dźwięk, początkowo śladowy ruch głowy, ruch głowy w kierunku sygnału, dziecko lokalizuje źródło dźwięku gdy bodziec pochodzi z poniżej ucha/z boku/ z każdej strony, dziecko nie widzi źródła dźwięku.

  3. audiometria słowna – podawanie i identyfikowanie list słów przy różnym natężeniu dźwieku, badanie określa zdefiniowanie jako procent dokladnie zidentyfikowanych przez pacjenta słów w danym natężeniu, inne listy słów dla dzieci i dla dorosłych => zróżnicowanie pod względem znaczeniowym

Tu były jeszcze jakies inne pierdoły – patrz str. 12/13!

Dzieci kierowane na badania:

- z dodatnim wynikiem badania przesiewowego przy pomocy otoemisji akustycznej,

- poniżej 6-mca życia z grupy ryzyka

- ponizej 2 r.ż., które nie wykazują prawidłowej reakcji słuchowej

- bez względu na wiek z podejrzeniem zaburzeń słuchu u których nie można wykonać innych badań słuchu

- z opóźnieniem rozwoju mowy u których podejrzewa się niedosłuch

- z opóźnieniem rozwoju umyslowego

- które nie chcą korzystać z aparatu słuchowego

- u których pomimo terapii nie widać postępów

- kwalifikowane do operacji szczepów ślimakowych

Wady wczesnej interwencji:

- wczesna diagnostyka może zakłócić ogólne warunki rozwoju dziecka

- informacja o niedosłuchu/ głuchocie może doprowadzić do zaniechania kontaktów z dzieckiem

Argumenty przemawiające ZA wczesną interwencją:

  1. ze względu na dziecko – ogromna plastyczność układu nerwowego w pierwszych latach życia

  2. ze względu na rodziców:

    - możliwość pomocy im w zakresie opieki nad dzieckiem

    - pomaga rodzicom radzić sobie z emocjami

    - podnosi poziom kompetencji rodziców, umiejętności dostarczając rodzicom inf. na temat diagnozy, dostarcza wiedzy na temat socjalnej pomocy

    - zapobieganie sytuacji w której pełnosprawne dziecko w rodzinie zostanie odsunięte na drugi plan

    - cała rodzina pomaga przystosować się do nowej sytuacji

c) ze względu na społeczeństwo:

- komfort w porozumiewaniu się

- nie będziemy płacić podatków na renty dla nich, bo będą w stanie pracować

Wczesna interwencja = wczesna diagnoza i terapia.

Diagnoza (trudności):

- brak narzędzi diagnostycznych,

- braki w wykształceniu osób zajmujących sie wczesną interwencją

Oddziaływania środowiska

Bronfenbrenner wyróżnia 4 warstwy środowiska wpływające na człowieka:

  1. Mikrosystem – najwcześniejsze doświadczenia człowieka, obejmuje role rodzic-dziecko, dialog jest najważniejszą formą (początkowo pseudodialog – z noworodkiem)

  2. Egzosystem – obejmuje szersze odcinki rzeczywistości, odnosi się do relacji dziecko- rodzice, rodzeństwo, dziadkowie, dalsza rodzina

  3. Mezosystem – obejmuje grupę rówieśniczą, sasiądów, szkołę, przedszkole, placówki terapeutyczne

  4. Makrosystem – najszerzej ujmowana rzeczywistość na którą składają się wartości, doświadczenia, opinie społeczne, czynniki ekonomiczne i kulturowe oddziałowujące na rodzinę.

Rodzice są najlepszymi terapeutami:

  1. Do 1 r.ż. – każde dziecko z wadą słuchu najpierw wołamy po imieniu, a później dopiero dotykamy ręką

    - stopniowe przystosowanie dziecka do noszenia aparatu

    - mówimy zawsze melodyjnie

    - gdy dziecko próbuje coś mówić, okazujemy radość

    - mówiąc do dziecka ważne jest by być z dzieckiem twarzą w twarz, by widziało nasze usta

    - organizujemy duzo zabaw dźwiękowych

b) Od 1 do 3 r.ż. – czekamy aż dziecko nawiąże z nami kontakt wzrokowy po zawołaniu go

- rozbudzanie zainteresowań poprzez nazywanie różnych rzeczy

- nie powinniśmy podchodzić tyłem do niego i odwracać się plecami gdy mówimy, straszyć go

c) Po 3 r.ż. – dostarczamy mu więcej atrakcji (sytuacji) dostarczających nowego słownictwa

- uczymy klasyfikacji przedmiotów wg. określonych cech np. kolorów, wielkości, kolejności

wydarzeń

- organizujemy ćwiczenia rytmiczne etc.

Wypieprzyłem stąd cześć rysu historycznego – na co ona komu ?! (str. 15)

W terapii osób z uszkodzonym słuchem:

  1. Profilaktyka

  2. Kompensacja

  3. Korektura – wykorzystywanie urządzeń technicznych ułatwiających odbieranie dźwięków

  4. Usprawnianie – korekcja

  5. Dynamizowanie wenętrzne jednostki

3 pojęcia kształcenia (wprowadził Lüve):

  1. Integracja szkolna – kształcenie dzieci z wadą słuchu w szkołach masowych ale z uwzględnieniem specjalnych potrzeb

    3 stopnie pełnej integracji:

  1. Izolacja szkolna (częściowa integracja) – nauczanie dzieci z wadą słuchu w szkołach masowych, ale bez zorganizowanych dla nich specjalnych pomocy – trudności dzieci w włączeniu się do społeczności szkolnej

    2 stopnie integracji częściowej:

  1. Segregacja szkolna

    Stopnie stopniowej segregacji:

Stopnie istotne pełnej segregacji:

Pozytywy integracji wg Luvego:

- wysoka sprawność językowa dzieci z wadą słuchu

- bogaty zasób słownictwa

- motywacja do mówienia

- lepsze rozumienie wypowiedzi ustnych

- zanik komunikacji manualnej

- kontakty z osobami prawidłowo słyszącymi

- wyższy poziom samodzielności

- bogaty dopływ bodźców ze środowiska

- stały kontakt z domem rodzinnym

Negatywny integracji wg Luvego:

- stały stres u uczniów i nauczycieli

- zbyt wysokie oczekiwania rodziców

- niemożność podjęcia pracy przez matki

Pozytywy segregacji szkolnej wg Luvego:

- możliwość przebywania w klasie, gdzie wszyscy cierpią na tą samą niepełnosprawność (dziecko nie czuje się gorsze od innych)

- korzystny klimat psychiczny, emocjonalny dla uczniów i nauczycieli

Negatywy segregacji szkolnej wg Luvego:

- niski poziom mowy fonicznej

- brak motywacji do mówienia

- trudności w odbiorze mowy

- korzystanie z komunikacji manualnych

- brak wzorców zachowania się prawidłowo

- niski stopień samodzielności

- roszczeniowa postawa rodziców

- trudności w nawiązywaniu kontaktów z osobami słyszącymi

- konieczność mieszkania z dala od rodziny

Warunki potrzebne do integracji:

- wczesna diagnoza i terapia

- zaopatrzenie dziecka w aparat słuchowy i nauka korzystania z niego

- niewielkie różnice w dojrzałości szkolnej

- cechy osobowości danego dziecka

- przygotowanie dzieci zdrowych do tego, że w ich klasie może pojawić się dziecko z wadą sluchu

- dotyczy całej szkoły!

- dotyczy procesu nauczania (specyficzne potrzeby edukacyjne)

- dotyczy nauczyciela (zawsze mówi przodem do dziecka)

- dotyczy zdrowych dzieci (w sensie przygotowania ich na zmiany)

- dotyczą samego dziecka (nie może mieć sprzężeń)

- dziecko powinno akceptować swoją niepełnosprawność

- dotyczą rodziców zdrowych dzieci, ich nastawienia do niepełnosprawności

Czynniki decydujące o wyborze szkoły dla dziecka z wadą sł. – str. 18

Możliwości kształcenia

Jak pomóc dziecku z wadą słuchu?

- zapoznać się dokładnie z rodzajem choroby

- sprawdzić czy jest wlączony i dobrze zaadaptowany aparat słuchowy

- ustawienie ławek w podkowę

- upewnić sie czy dziecko rozumie przekazywane treści

- przy wyjściu do teatru siada w pierwszym rzędzie

- kontaktować się z innymi specjalistami

- nawiązać kontakt z rodzicami

- w spósób nagły, od tyłu NIE zbliżamy się do dziecka

- nie podchodzimy zbyt blisko w czasie rozmowy

- nie wolno krzyczeć w czasie rozmowy

Metodyka pracy z osobami z uszkodzonym sluchem:

- uciszamy resztę klasy by nie była za głośna

- wypowiedziom ustnym powinna towarzyszyć gestykulacja

- mówimy spokojnie, nie za szybko, ale też nie za wolno

- pomagamy im zintegrować się z dzieckiem

- nauczyciel powinien doceniać sukcesy, ale karać przewinienia

Zasad w pracy oraz testu dojrzałości nie wpisuje – str. 19

Kompetencje pedagogiczne surdopedagoga:

- posiadanie wiedzy przedmiotowej

- znajomość dydaktyki ogólnej

- znajomość specyficznych metod nauczania

- znajomość specyficznych metod kształcenia kompetencji językowych i komunikacyjnych

- znajomość alternatywnych form komunikacji (np. j. migowy)

- walory osobiste (wrażliwość, empatia, odporność psychiczna)

Korzyści surdopedagoga z wadą słuchu lub niesłyszącego:

- doświadczenie osobiste

- jego obecność pomaga w kształtowaniu w klasie pozytywnego obrazu osoby głuchej

- zarówno słyszące jak i niesłyszące mają przykład funkcjonowania osoby dorosłej, głuchej osoby

- dzieci zyskują możliwość obserwacji jak nauczyciel z wadą słuchu komunikuje się z nauczycielem bez tej wady

Zasad panujących w szkole nie opisuje – komunikacja nauczyciel – dziecko & rodzic – simple?

Główne kierunki pracy z osobami z wadą słuchu:

  1. Skoncentrowany na metodach oralnych – rozwój mowy dziecka z wadą sł. przebiega tak samo jak u dzieci bez wady słuchu lecz z opóźnieniem

  2. Specjalne metody – j. Migowy, jako naturalny, acz nie ojczysty język

  3. Uszkodzenie słuchu zaburza spostrzeżenia dlatego potrzebne są metody opanowania jezyka mówionego np. fonogesty; alternatywna metoda opracowana przez J.Cieszyńską

  1. Podstawą jest język ojczysty mówiony i pisany

  2. Metody manualne – gł.; migowy

  1. Metoda oralno-słuchowa (patrzę, słucham i odczytuje z ust)

  2. Oralno- daktylograficzna (mówienie i alfabet migowy)

  3. Oralno-fonogestowa (mówienie i fonogesty)

  4. Oralno-migowa (mówienie i miganie)

  1. Metoda słuchowa

  2. Słuchowo-wzrokowa

  3. Słuchowo-wzrokowo-dotykowa

  4. Wzrokowa

  5. Wzrokowo-słuchowa

  6. Wzrokowo-dotykowa

  7. Wzrokowo-kinestyczna

  8. Wzrokowo-gestowa

  1. Metody unimodalne (unisensoryczne, jednozmysłowe, jednosensoryczne, słuchowo-słowne, monosensoryczne, audytywno-werbalne) – opiera się na wykorzystaniu słuchu, pobudza słuch i kładzie nacisk na mowę dźwiękową

  2. Metody polisensoryczne (polimodalne, wielozmysłowe)

  3. Metody migowe

Metoda unimodalna

  1. jedyny model pracy

  2. model pracy stosowany okresowo

Język migowy – (język narodowy, środowiskowy) – system znaków służący porozumiewaniu się; zespół znaków ideograficznych – sposób porozumiewania się w oparciu o kanał dźwiękowy, jest to kombinacja przestrzennego ułożenia ramion, rąk, palców oraz ruchu wykonywanego tymi ramionami, rękoma, palcami w określonym kierunku. Są znaki jednoręczne i oburęczne.

Podobieństwa i różnice pomiędzy językiem migowym a językiem fonicznym:

System językowo-migowy oraz znaki migowe na str. 23

Metody polimodalne (polisensoryczne)

Korzyści ze stosowania fonoterapii:

- poprawa kontaktu wzrokowego z rozmówcą

- poprawa koncentracji uwagu na jego ustach

- lepsze wykorzystywanie protez słuchowych

- rozwój aktywności komunikacyjnej oraz kreatywności językowej

- lepsze opanowanie systemu fonologicznego

- zgodny z normą rozówj słownictwa

- zgodny z normą przebieg umiejętności budowania zdań

- zgodny z normą przebieg rozwoju umiejętności morfologicznych, słowotwórczych

- dobre przygotowanie do nauki pisania i czytania

- rozwój umysłowy zgodny ze strukturą fonologiczną wyrazu

Alfabet palcowy:

- nośnikiem informacji są palce

- wykorzystywany do:

- przekazywania nazw własnych

- skrótów wyrazów (Np. PKP)

- przekazywania części wyrazów (przedrostki)

- kiedy spotyka się dwa identyczne znaki ideograficzne

- przekazywania homonimów, ale w znaczeniu nieadekwatnym do gestu

- przekazywania końcówek fleksyjnych

Metoda J.Cieszyńskiej (polimodalna):

Tezy przeciwstawne? No way! str. 25

Sposoby porozumiewania się ze sobą:

  1. Osób głuchych:

  1. J. migowy

  2. Alfabet palcowy

  3. Mimika, pantomimika

  4. Gesty wtrącone

  5. Elementy mowy i artykulacja bezgłośna

  1. Osób słyszących i niesłyszących:

  1. Głośna mowa

  2. Język artykułowany

  3. Alfabet palcowy

  4. Pismo

  5. Fonogesty

  6. J. migowy

Wychowanie językowe – wykorzystywanie resztek słuchowych, polisensoryczność

Układ ról w komunikacji:

- symetryczny

- asymetryczny: wiek, płeć, status społeczny (szef – pracownik)

- kod ograniczony – liczne odchylenia od mowy gramatycznej

- kod rozwinięty – wypowiedzi rozwinięte, bez odchylenia od mowy gramatycznej

- ukł. zabawy - dziecko opanuje język tylko przez zabawę

- ukł. wczesnego rozpoczynania terapii – im wcześniej tym gorzej, bo tym wcześniej doświadczy niepowodzeń

- ukł. współpracy

- ukł. pracy – osiągniemy sukces bez pracy

Cholernie dużo tego shitu (czyt. wszelkich metod) odnośnie podziałów ze wzgledu na definicje, cele etc. – to wszystko znajdziecie na str. 27-29. Jesli komuś chce się tego uczyć i mysli że będzie na egz. (a znając nasze szczeście to pewnie bedzie) – życzę milego zakuwania ;-)

Surdotyflopedagogika (osoby głuchoniewidome)

Osoby głuchoniewidome – z powodu równoczesnego uszkodzenia wzroku i słuchu mają specjalne potrzeby w zakresie porozumiewania się, rozwoju i nauki. Mają trudności w rozumieniu mowy ustnej bez użycia aparatu słuchowego, a uszkodzenie wzroku jest na tyle duże, że utrudnia im posługiwanie się zwykłym drukiem.

Podział ze względu na:

– głuchoniewidome od urodzenia

- głuchoniewidome od wczesnego dzieciństwa (do 5r.ż.)

- niewidomi od urodzenia lub wczesnego dzieciństwa, którzy utracili słuch po ukończeniu 5 r.ż.

- głusi od urodzenia lub wczesnego dzieciństwa, którzy utracili wzrok po ukończeniu 5 r.ż.

- osoby ociemniałe i głuche, które utraciły zmysły po 5 r.ż.

- całkowicie głuchoniewidomi

- niewidomi niedosłyszące

- niesłyszące, słabowidzące

- słabo widzący, niedosłyszący

Alvarez dzieli osoby głuchoniewidome na 2 grupy:

  1. o niskim pozmiomie intelektualnym i funkcjonowania

    - dzieci głuchoniewidome od urodzenia

    - dzieci głuchoniewidome z dodatkowymi upośledzeniami

    - dzieci głuchoniewidome pozbawione prawidłowej stymulacji

2. o przeciętnym lub wysokim poziomie funkcjonowania i intelektualnym => mają szansę

prowadzenia niezależnego życia

- osoby, które później utraciły wzrok i słuch, nie mają dodatkowych upośledzeń, były

prawidłowo stymulowane, wykazują aktywność własną

Metody pracy Mobe (?):

Hellena Keller -> opiekowała się nią Anna Sullivan.

Osobom głuchoniewidomym pomagają:

- Polski Związek Głuchych

- Polski Związek Niewidomych

- Towarzystwo Pomocy Głucho-niewidomym

Program edukacyjny:

Pracownicy placówki – psycholog, logopeda, instruktor obserwacji przestrzennej, okulista, audiolog, pediatra, pielęgniarka, wychowawca nauczyciel.


Wyszukiwarka