Konspekt zajęć
Temat: Komunikacja werbalna i niewerbalna
Cel: Zaznajomienie uczestników z cechami komunikacji werbalnej i niewerbalnej, pokazanie cech ułatwiających i utrudniających komunikację.
Uczestnicy: licealiści lub studenci (18-24 lata)
Czas: 1,5 h
Przygotowała: Sara Targońska
| Nazwa ćwiczenia | Czas trwania |
Opis ćwiczenia i cel |
|---|---|---|
| 1. Zapoznanie się | 20 min | Każdy z uczestników przedstawia się mówiąc imię, wiek oraz miejsce zamieszkania (jeżeli uczestnicy są z jednego miasta może być liczba rodzeństwa lub inna cecha, która ich odróżni od siebie np. ulubiony szkolny przedmiot, kierunek studiów) oraz pokazuje (bez słów) swoje zainteresowanie, coś co lubi robić (gotowanie, czytanie książek, spacerowanie, tańczenie itp.). Po zaprezentowaniu się wszystkich uczestników dla każdego inny uczestnik opowiada o nim tyle ile w wypowiedzi zapamiętał razem z tym co było pokazywane niewerbalnie (sposób wyznaczania dowolny może być osoba po jednej ze stron lub losowa). Cel: Zwrócenie uwagi na wagę komunikacji niewerbalnej, trudność lub dwuznaczność jej zrozumienia, ale łatwość jej zapamiętania |
| 2. Komunikat typu „ja” |
20 min | Przed ćwiczeniem należy uczestnikom powiedzieć co to jest komunikat typu „ja” i dlaczego jest taki ważny. Przykład w załączniku 1. Ćwiczenie polega na przerobieniu zdań na komunikaty typu „ja” z codziennych sytuacji. Jeden z uczestników krótko przedstawia sytuacje, która wywołuje w nim emocje (pozytywne lub negatywne ważne żeby były to wyraźne emocje), a drugi przedstawia je w pożądanej formie. Jeżeli uczestnicy mają problem ze znalezieniem sytuacji prowadzący może dać swoje przykłady (1.Ktoś przeszkadza ci w nauce. 2.Ktoś bez pytania bierze twoje rzeczy. 3.Znajomy z ostatniej chwili odwołuje spotkanie. Itp.) Cel: Nauczenie korzystania z komunikatu typu „ja” (Scenariusz zajęć wychowawczych – Urszula Paluszkiewicz) |
| 3. Precyzja komunikatów |
20 min | Uczestnicy dobierają się w pary i siadają plecami do ciebie. Jedno z nich dostaje rysunek, drugie kartkę i ołówek. Osoba z rysunkiem opisuje go nie patrząc co partner rysuje, a osoba rysująca nie może o nic pytać rysuje tylko to co usłyszy (nie może zobaczyć oryginału rysunku). Po pewnym czasie ustalamy jeszcze 5 min w ciągu których obie osoby mogą rozmawiać. Ćwiczenie można powtórzyć odwracając role uczestników. Po zakończeniu ćwiczenia uczestnicy wypowiadają się na temat tego co sprawiło im trudność i z czym nie było problemu. Można wspólnie na tablicy zbudować listę tych cech. Cel: Znalezienie cech wspomagających i zakłócających komunikacje. |
| 4. Ruchomy głuchy telefon | 20 min | Uczestnicy ustawiają się w okrąg i zamykają oczy. Pierwsza osoba ustawia w określonej pozycji osobę, która stoi za nią. Następnie uczestnik za osobą ustawioną ma za zadanie dokładnie w tej samej pozycji ustawić osobę za sobą. Prowadzący może koordynować wskazując następne osoby. Można się komunikować werbalnie. Cel: pokazanie błędów wynikających z komunikacji niewerbalnej i trudności z nią związane. (Usprawnienie komunikacji-scenatiusz zajęć -Danuta Lauks) |
| 5. Zakończenie | 10 min | Każdy z uczestników jest proszony o opowiedzenie o swoich emocjach i odczuciach po zajęciach, opowiedzenie o przydatności zajęci, wadach i zaletach w ich prowadzeniu. |
Załącznik 1.
Komunikaty typu Ja polegają na tym, że mówi się o swoich uczuciach wywołanych zachowaniem drugiej osoby, biorąc jednocześnie odpowiedzialność za te uczucia. Nie musimy koniecznie używać zaimka „ja” – ważne jest natomiast, abyśmy mówili rzeczywiście o swoich odczuciach, bez obwiniania i oceniania ucznia. Komunikaty typu Ja można przedstawić za pomocą następującego schematu: co ja czuję + kiedy ty ... + co to dla mnie znaczy, co powoduje, np.: „Drażni mnie twoje zachowanie”. Informacja zwrotna jest natomiast ustosunkowaniem się do czyjegoś zachowania, wypowiedzi, wyglądu, cech charakteru, sposobu bycia. Informacja zwrotna może być pozytywna (kiedy jej intencją jest aprobata cech lub zachowania) albo negatywna (kiedy jej intencją jest dezaprobata lub powstrzymanie zachowania). Konstruktywna informacja zwrotna to komunikat typu Ja, zawierający następujące elementy: fakty, ustosunkowania (uczucia) i oczekiwania (tylko przy negatywnej informacji zwrotnej), np.: „Umawialiśmy się, że zajęcia będą zaczynać się o godzinie 16.00. Po raz trzeci spóźniasz się kwadrans, co dezorganizuje mi pracę i mnie złości. Życzę sobie, żebyś więcej się nie spóźniał”. Tak sformułowana informacja zwrotna precyzyjnie informuje ucznia o tym, co konkretnie nam się podoba lub nie podoba w jego zachowaniu, i daje mu jasny komunikat na temat naszych oczekiwań, co wydatnie poprawia komunikację w relacji nauczyciel – uczeń.
~ Anita Rawa-Kochanowska (http://anglofan.felberg.pl/?dzial=6&art=45 dnia 05.04.2013)