Łożyska są to części ustalające położenie osi i wałów względem korpusów maszyn i urządzeń przenosząc obciążenia pochodzące od ciężaru własnego wałów i elementów osadzonych na nich oraz sił obciążających wały i osie.

Podział ze względu na budowe:

-ślizgowe

-toczne

Podziała ze względu na rodzaj przenoszonego obciążenia łożyska:

-poprzeczne

-skośne

-wzdłużne

W łożyskach ślizgowych powierzchnia czopa wału ślizga się bezpośrednio po powierzchni otworu łożyska lub po powierzchni panewki(część łożyska współpracująca z czopem) tarcie ślizgowe.

Rodzaje łożysk tocznych:

-kulkowe zwykłe

-kulkowe skośne

-kulkowe wachliwe

-walcowe

-igiełkowe

-stożkowe

-baryłkowe

-kulkowe wzdłużne

-stożkowe wzdłużne

-baryłkowe wzdłużne

-igiełkowe wzdłużne

Połączenie wpustowe zaliczane są do grupy połączeń rozłącznych pośrednich. Służą do przenoszenia obciążeń pomiędzy wałem i piastą. Obciążeniem może być; moment obrotow, siła poprzeczna lub wzdłużna.

Rodzaje połączeń wpustowych w zależności od ustawienia łączników względem osi elementu:

-połączenia wzdłużne

-połączenia poprzeczne

Rodzaje wpustów:

- czopkowe

-czółenkowe (do niewielkich momentów obrotowych)

-czołowe

Połączenie wielowypustowe to zwielokrotnione połączenia wpustowe. Wypusty to występy wykonane w rodzimym materiale czopa (wału) pracujące z odpowiednimi rowkami wykonanymi w piaście.

Zalety:

- bardziej równomierny rozkład obciążeń

- większa wytrzymałość w przypadku występowania obciążeń zmiennych

- zapewniają większą sztywność czopa

- łatwy montaż i demontaż

Rodzaje za względu na kształt zarysu:

- zarysach prosty (równoległe)

- zarysach ewolwentowych

- zarysach trójkątnych

Połączenia kołkowe należą do jednych z najtańszych połączeń rozłącznych. Są wykorzystywane przy niewielkich obciążeniach.

Rodzaje kołków ze względu na rodzaj przenoszonych obciążeń i zastosowania:

-złączne ich zadaniem jest przenoszenie obciążenia, w tym przypadku siły ścinającej

-ustalające

-kierujące - ich zadaniem jest zapobieganie przed względnym obrotem pomiędzy elementami łączonymi, w przypadku przesuwu wzdłużnego lub przed przesunięciem w przypadku obrotu

- zabezpieczające – ich zadaniem jest ochrona elementów przed przeciążeniem są one ścinane gdy wystąpi przeciążenie.

Zależnie od rodzaju przenoszonych obciążeń, kołkowe połączenie spoczynkowe można podzielić na:

- połączenia wzdłużne

- poprzeczne połączenia promieniowe

Połączenia gwintowe są rozłącznymi połączeniami kształtowymi. Gwinty w warunkach warsztatowych wykonuje się gwintownikami (nakrętki) i narzynkami (śruby) bądx przez toczenie na tokarkach lub frezowanie.

Linię śrubową otrzymuje się przez nawinięcie trójkąta prostokątnego na obracający się ze stałą prędkością kątową walec (stożek). Zależnie od kierunku obrotu walca (stożka) linia śrubowa może być prawa lub lewa.

Rodzaje gwintów w zależności od kształtu linii śrubowej tworzącej zarys linii gwintu rozróżnia się gwinty trójkątne, trapezowe (symetryczne i niesymetryczne), prostokątne i okrągłe.

Połączenia gwintowe mogą być:

- spoczynkowe – stosowane w połączeniach złącznych

- ruchowe – stosowane do zmiany ruchu obrotowego na posuwisty (podnośniki, prasy, śruby pociągowe)

- półruchowe – stosowane w rzadko pracujących mechanizmach roboczych (mechanizmy ustawcze, dociskowe, regulacyjne).

Gwinty trójkątne to głównie gwinty metryczne. Mogą być walcowe i stożkowe ze skokiem zwykłym lub drobnym. Oznaczenie gwintu metrycznego składa się z symbolu M, średnicy znamionowej, podziałki gwintu w mm rozdzielanych znakiem x. W przypadku gwintów wielokrotnych podaje się średnicę i skok rozdzielone znakiem x, a w nawiasie podziałkę. Gwinty lewe oznacza się dodatkowo symbolem LH.

Gwinty calowe mają kąt zarysu alfa= 55 stopni. Średnice gwintów calowych zwykłych i gwintów rurowych wyrażone są w calach, a gwintów drobnozwojowych w mm.

Gwinty trapezowe można podzielić na: symetryczny i niesymetryczne

Symetryczne charakteryzują się:

- wysoką sprawnością i dobrym środkowaniem,

- dobrym smarowaniem i możliwością kompensacji luzów powstałych wskutek zużycia.

Gwinty te stosuje się głównie w mechanizmach przenoszących duże obciążenia w dwu kierunkach (śruby przesuwu suportu obrabiarek), jak również w urządzeniach o małych prędkościach obrotowych i rzadko pracujących (śrub dźwigników, śruby wrzeciona zaworów).

Gwinty prostokątne charakteryzują się:

- największą sprawnością oraz najmniejszą wytrzymałością

- kwadratowym przekrojem występu

- niemożliwością kompensacji luzu poosiowego

- dużymi trudnościami wykonawczymi

Gwinty okrągłe posiadają dużą wytrzymałość w przypadku wystepowania obciążeń zmiennych oraz statycznych. Znalazły zastosowanie

- w połączeniach spoczynkowych

- w połączeniach, które narażone są na duże zanieczyszczenia i korozję wywołaną głównie czynnikami atmosferycznymi

Wałem lub osią nazywa się element maszynowy podparty w łożyskach. Na nim osadzone są ruchomo lub spoczynkowo inne elementy wykonujące ruch obrotowy lub wahadłowy. O podziale na osie i wały decyduje obciążenie.

Oś jest narażona na zginanie czasami jest obciążona siłą ściskającą lub rozciągającą. Rozróżnia się oś stałą utwierdzoną w miejscach podparcia lub ruchomą osadzoną w łożyskach.

Wał służy do przenoszenia momentu obrotowego, wał wykonuje ruch obrotowy. Stąd jest poddawany zginaniu i skręcaniu.

Połączenia nitowe zalicza się do połączeń nierozłącznych. Łącznikiem jest nit składający się z łba i trzonu. Po założeniu nitu w otwory łączonych części, zamyka się go, tworząc tzw. Zakuwkę na końcu przeciwległym łba. Długość nitu nie może przekraczać pewnej wartości ponieważ podczas zakuwania może wystąpić jego wyboczenie. Na ogół przyjmuje się l<4d dla nitów z łbem kulistym.

Rodzaje nitów:

- nity normalne (d>10mm) z łbem kulistym, soczewkowym.

- nity drobne (d<10mm)

- nity specjalne: okrętowe, rurkowe, drążone, wybuchowe

W połączeniach zakładkowych i nakładkowych jednostronnych nity są ścinanie w jednej płaszczyźnie (nity jednocięte). W połączeniach nakładkowych dwustronnych nity ścinane są w dwóch płaszczyznach i noszą nazwę nitów dwuciętych. Przy łączeniu więcej niż dwóch blach wzrasta również liczba płaszczyzn, w których nity mogą zostać cięte. Nity w takim złączu nazywa się nitami wielociętymi. Długie uporządkowane rzędy nitów w połączeniu nazywa się szwami nitowymi jedno lub wielorzędowymi. Miejsce w którym nastąpiło przecięcie się dwóch szwów to węzeł.

Połączenia spawane należą do spoczynkowych nierozłącznych połączeń bezpośrednich w których powstają siły spójności na powierzchni styku części łączonych, dlatego też połączenia te zalicza się do grupy połączeń spójnościowych.

Połączenia spawane z uwagi na kształt można podzielić na:

- doczołowe

- kątowe

- przylgowe