WSPÓŁPRACA NAUCZYCIELI I RODZICÓW
Zasady współpracy
zasada partnerstwa
(równorzędne prawa i obowiązki)
zasada wielostronnego przepływu informacji
zasada jedności oddziaływań
(konieczność realizowania zgodnych ze sobą celów wychowania)
zasada pozytywnej motywacji
(dobrowolny i chętny udział we współdziałaniu obu grup)
zasada aktywnej i systematycznej współpracy
Procedura szkolna
Spójny zapis postępowania nauczycieli i rodziców w celu ułatwienia i uporządkowania wzajemnych kontaktów
Relacja nauczyciel – rodzic staje się
uporządkowana
merytoryczna
praktyczna
Stosowanie procedury potwierdza:
jakość pracy szkoły
profesjonalizm nauczycieli
sprawność administracyjną
konsekwencję wychowawczą
Dzięki procedurze tworzy się kultura kontaktów między rodzicami i nauczycielami
Funkcje kontaktów nauczycieli z rodzicami:
informacyjna – podstawowa funkcja, stanowiąca sposób stałego i aktualnego dowiadywania się o sytuacji szkolnej ucznia
doradcza – rodzice zasięgają porady nauczyciela, nauczyciel również otrzymuje cenne informacje o dziecku od rodziców
konsultacyjna – rodzice i nauczyciel konsultują sytuację dziecka przed podjęciem decyzji
terapeutyczna – nauczyciel wchodzi w rolę mediatora, osoby wspierającej, ochraniającej
Bariery komunikacyjne:
osądzanie (krytykowanie, obrażanie, orzekanie, chwalenie po to, aby manipulować)
decydowanie za innych (rozkazywanie, zakazywanie, grożenie, moralizowanie, zarzucanie pytaniami)
uciekanie od cudzych problemów (doradzanie, odchodzenie od tematu, logiczne argumentowanie, pocieszanie)
Blokady językowe (wtrącanie do rozmowy wypowiedzi w innych językach, stosowanie umownych kodów lub szyfrów znanych tylko nielicznym, używanie słów obraźliwych lub wulgarnych)
Zasady dobrych układów międzyludzkich
wygląd – jesteś nauczycielem, dajesz przykład, glany na nogach pani wychowawczyni nie przystoją, a nie ogolona twarz wychowawcy nie budzi zaufania ucznia i rodzica, jak cię widzą tak cię słuchają
maniery – twoja twarz, postawa, twój stosunek do nauczycieli, uczniów, rodziców wyraża ciebie, nigdy dość wytworności
i elegancji, prostactwo i wulgarność, które tak bardzo nas oburzają, nie mogą stać się twym udziałem
powierzchowność – twoja prezencja wyraża szacunek wobec ciebie i otaczających cię ludzi, twoja praca to praca z ludźmi, dlatego pełna wiedza i kontrola siebie w tym zakresie jest powinnością
takt – to szczególny rodzaj wyczucia, to strażnik strzegący nas przed bezmyślnymi słowami i zachowaniami, dla nauczyciela szczególnego znaczenia nabiera takt pedagogiczny w rozumieniu wymiaru wychowawczego tej cechy
Cele współpracy między rodziną a szkołą:
dążenie do usprawnienia pracy wychowawczej szkoły poprzez koordynację i ujednolicenie oddziaływań wychowawczych
możliwie najlepsze poznanie przez nauczycieli poszczególnych uczniów (ich sytuacji rodzinnej i bytowej, oczekiwań rodziców, funkcjonowania w środowisku pozaszkolnym, zainteresowań
i potrzeb itp.).
poznanie funkcjonowania szkolnego dzieci przez rodziców
wzajemne poznanie się nauczycieli i rodziców, dwukierunkowe porozumiewanie się i wzajemne rozumienie
edukacja pedagogiczna rodziców (upowszechnianie wiedzy na temat rozwoju i wychowywania dzieci)
pomoc w doborze właściwych oddziaływań wychowawczych
i pokonywaniu trudności
roztaczanie nad dziećmi opieki poza godzinami nauki w szkole, organizowanie czasu wolnego uczniów
aktywne uczestnictwo w organizacjach rodzicielskich na terenie szkoły
Zadania szkoły w zakresie współpracy z rodzicami:
niwelowanie barier w relacjach rodzice – szkoła
zapoznanie rodziców z obowiązującymi przepisami prawa oświatowego oraz aktami szkolnymi
zapewnienie współdecydowania w sprawach ważnych dla życia szkoły (środki finansowe gromadzone przez rodziców, zajęcia dodatkowe dla uczniów itp.)
Formy współpracy z rodzicami:
spotkania Rady Rodziców
spotkania robocze i spotkania okresowe (wywiadówki)
spotkania okolicznościowe (imprezy)
konferencje dla rodziców
kontakty indywidualne
„Drzwi otwarte”
wizyty domowe
kontakty korespondencyjne i telefoniczne
Czynności, które trzeba wykonać, przygotowując zebranie z rodzicami
opracowanie programu spotkania
ustalenie czasu, terminu i miejsca
zawiadomienie rodziców (najlepiej pisemne) z odpowiednim wyprzedzeniem (około dwóch tygodni), jeśli terminy spotkań nie są stałe
ewentualne przygotowanie potrzebnych materiałów (np. arkuszy z ocenami uczniów, opinii, materiałów edukacyjnych, prac plastyczno–technicznych dzieci itp.).
przypomnienie rodzicom o zebraniu na dwa, trzy dni przed jego terminem ( telefoniczne lub za pośrednictwem dzieci)
przygotowanie z pomocą uczniów sali, w której spotkanie się odbędzie
Program spotkania
Powinien być dobrze przemyślany, aby:
umożliwiał zrealizowanie celu
nie był zbyt obszerny i nie zmuszał do nadmiernego wydłużania czasu zebrania lub nadawania mu bardzo szybkiego tempa (pamiętaj zebranie nie może trwać dłużej niż 90 min i nie być krótsze niż 45 min)
przewidywał czas na pytania rodziców i dyskusję przewidywał czas na sprawy bieżące
Tematy, które wychowawca powinien poruszać z rodzicami, gdyż są zawsze aktualne:
Informujące (dotyczące klasy, uczniów, szkoły, komunikaty Dyrekcji)
wnoszące wiedzę z zakresu pedagogiki, psychologii, prawa (prawo wewnątrzszkolne, regulaminy)
kształcące umiejętności wspierania rozwoju dziecka (warsztaty psycho-edukacyjne)
Korzyści wynikające z prawidłowych kontaktów nauczycieli z rodzicami
Dla ucznia:
świadomość obustronnego zainteresowania dzieckiem, jego nauką, rozwojem, wychowaniem, problemami
poczucie dopilnowania i kontroli
możliwość bieżącego rozwiązywania trudności
gotowość i łatwość dzielenia się swymi problemami
przekonanie o mądrości dorosłych
przekonanie o trosce i odpowiedzialności dorosłych za jego los
Dla nauczyciela:
poznanie rodziców ucznia, domu. zwyczajów, kultury
pełniejsze poznanie ucznia
zwiększenie przestrzeni oddziaływań wychowawczych
przekazanie niektórych zadań wychowawczych rodzicom
integracja zespołu klasowego
łatwość organizowania i realizowania zadań dydaktycznych i wychowawczych
łatwość egzekwowania przyjętych reguł
poczucie komfortu psychicznego
akceptacja, zrozumienie, aktywność uczniów i rodziców
Dla rodzica:
poznawanie własnego dziecka w sytuacjach szkolnych
poznanie szkoły jako instytucji kształcącej jego dziecko
poznanie nauczycieli jako osób bezpośrednio wpływających na rozwój dziecka
pokonanie lęków, uprzedzeń
odrzucenie stereotypowych i negatywnych nastawień i przekonań
poznanie zespołu klasowego
bezpośrednie uczestnictwo w funkcjonowaniu klasy , szkoły
możliwość wpływu na pracę szkoły, klasy, nauczyciela
możliwość odpowiedniego wychowywania i kształcenia własnego dziecka
Czego oczekuje rodzic?
bieżącej informacji o postępach dziecka oraz o ewentualnych problemach, gdy te się pojawiają
wskazówek, nad czym i w jaki sposób pracować
rady i pomocy w rozwiązywaniu problemów wychowawczych, fachowej wiedzy, która mogłaby być przekazywana w formie ciekawych i dobrze przygotowanych prelekcji, wykładów, dyskusji
zrozumienia, wsparcia, nie zaś obarczania odpowiedzialnością za kłopoty dziecka
wpływu na to, co się dzieje z ich dzieckiem w szkole, otwartości na sugestie, prośby
poszanowania swoich uczuć; rodzice nie chcą by zastrzeżenia wobec nich samych i ich dzieci były zgłaszane w obecności innych rodziców
zapewnienia dzieciom bezpieczeństwa
bieżącej informacji działalności szkoły
O czym musi pamiętać nauczyciel?
w kontaktach z rodzicami ufaj swojej intuicji
każda rozmowa wymaga odpowiedniego miejsca (nie rozmawiaj
w mieście, w czasie przerw, dyżurów)
nie rezygnuj z prawa ostatecznej decyzji dotyczącej ucznia, na rzecz poprawnych stosunków z rodzicami
słuchaj rodziców i uczniów, wnioski wyciągaj na końcu
od pierwszych chwil spotkań z rodzicami, dbaj o porozumienie na płaszczyźnie wspólnych wartości
podkreślaj, w rozmowie z rodzicami, znaczenie dobrych chęci ucznia, wysiłku i gotowości do pracy
bądź wychowawcą i nauczycielem, a nie partnerem-kolegą
wyznacz granice poufałości i partnerstwa, dbaj o swój autorytet
nie krytykuj działań rodziców, rozmawiaj, a nie wygłaszaj mowy
i nie przekazuj samych komunikatów