procesy grupowe

Grupa – dwie osoby przebywające w tym samym miejscu i w tym samym czasie.
Grupa niespołeczna – grupa nie współdziałające ze sobą
Grupa społeczna – grupa, w której członkowie współdziałają ze sobą oraz współzależą od siebie, jeśli chodzi o zaspokajanie potrzeb i osiąganiu celów, muszą na sobie polegać.

Procesy grupowe:
1. Facylitacja społeczna.
Dlaczego obecność innych wywołuje pewność innych?
a) w obecności innych osób znajdujemy się w stanie większej gotowości, stanie czujności;
b) lęk przed oceną;
c) w trakcie wykonywania zadania występują pewne zakłócenia, które utrudniają nam koncentrację (hałasy, obecność innych osób)
2. Próżniactwo społeczne.
3. Deindywiduacja – utrata normalnej kontroli nad zachowaniem, co prowadzi do wzrostu impulsywności i patologiczności czynów. Dochodzi do niej szczególnie wtedy, gdy tłum jest liczny, ludzie w nim czują się bardziej anonimowi, zmniejsza się odpowiedzialność za własne czyny oraz obniża samoświadomość i koncentracja na normach społecznych.
Podejmowanie decyzji, ich efektywność jest zależne od typów zadań:
1. zadania addytywne – jego wykonanie jest uzależnione od wysiłku wszystkich osób w grupie; grupy te są dużo lepsze w wykonywaniu zadań od pojedynczych osób;
2. zadania koniunktywne – wynik zależy od działania najsłabszej osoby w grupie, która obniża poziom działania w grupie;
3. zadania dysjunktywne – poziom rozwiązania jest zależny od pracy najsprawniejszego członka grupy.
Starta ponoszona w toku procesu – każdy rodzaj współoddziaływania w grupie, który utrudnia rozwiązywanie problemu. Kiedy wystąpi?
a) gdy najbardziej kompetentny członek grupy, będzie miał niski status w zespole i nikt go nie będzie traktował poważnie;
b) gdy najbardziej kompetentny członek grupy nie jest pewny ocenie siebie przez innych i z tego powodu będzie milczał;
c) gdy ludzie wewnątrz grupy nie słuchają siebie, a więc jest problem z porozumiewaniem wewnątrzgrupowym;
d) gdy nie ma jasnego, jednoznacznego rozwiązania.

Burza mózgów – technika udoskonalania decyzji grupowych poprzez zachęcanie do swobodnej wymiany poglądów oraz eliminowanie krytycyzmu.
Nie bardzo, bo:
1. w grupie może mówić tylko jedna osoba w danym momencie, podczas, gdy inni siedzą i słuchają; ludzie w tej sytuacji zapominają, co chcieliby dodać do przedstawionego pomysłu, a zarazem pod wpływem tego, co słyszą, zmieniają kierunki własnego myślenia o problemie;
2. kiedy jedną mówią, inni widząc, że nie są w centrum uwagi, dekoncentrują się i zaczynają myśleć o sprawach nie związanych z problemem.
Jeżeli umożliwimy uczestnikom przejście treningu w tym zakresie, stworzymy im możliwość poszukiwania pomysłów jeszcze przed spotkaniem w grupie oraz umożliwimy im robienie notatek dotyczących własnych i cudzych pomysłów zgłaszanych w trakcie spotkania.
Myślenie grupowe – rodzaj myślenia, w którym bardziej liczy się dążenie do zachowania spójności i solidarności grupy niż realistyczne uwzględnianie faktów.
I. Warunki sprzyjające myśleniu grupowemu:
-duża spójność grupy: grupa zapewnia prestiż i jest atrakcyjna – dlatego ludzie chcą do niej należeć;
-izolacja grupy – chroni przed alternatywnymi poglądami;
- autorytarny przywódca – kontroluje grupę oraz wyrżnie przedstawia swe życzenia;
-silny stres – członkowie odczuwają zagrożenie dla grupy;
-słabo wypracowane sposoby podejmowania decyzji.
II. Symptomy myślenia grupowego:
-złudzenie odporności na atak – grupa odczuwa swą nieomylność i siłę;
- przekonanie o moralnych racjach grupy (np. Bóg jest z nami.);
-stereotypowe spostrzeganie przeciwników – w sposób uproszczony i stereotypowy;
-autocenzura – ludzie dobrowolnie odrzucają przeciwstawne poglądy, aby nie „torpedować samych siebie”
-ukierunkowany nacisk na dysydentów, aby podporządkowali się większości;
-złudzenie jenomyślności – wynika z pomijania oponentów;
-strażnicy jednomyślności – członkowie grupy chronią przywódcę przed odmiennymi poglądami.
III. Podejmowanie błędnych decyzji:
-niepełna analiza alternatywnych poglądów;
-lekceważenie określania poziomu ryzyka dla preferowanych rozwiązań;
- opieranie się na niepełnej informacji;
-brak planu działania na wypadek nie powodzenia.
Polaryzacja grupowa – tendencja grup do podejmowania decyzji, które są bardziej skrajne niż początkowe inklinacje członków. Czynniki:
1) motywacyjne, takie jak chęć zyskania sympatii w grupie;
2) poznawcze, takie jak wysłuchanie nowych, przekonywujących argumentów.

Gdy dochodzi do grupowych dyskusji, wzmacniają one to wszystko, co jest wzmacniane przez wartości kulturowe w danym społeczeństwie.
Interakcje w grupie:
Konflikt intrapersonalny – napięcie jednostki wywołane dążeniem do dwóch lub więcej sprzecznych celów.
Konflikt interpersonalny – napięcie między dwiema lub więcej osobami albo grupami, które mają sprzeczne cele.
Konflikt o sumie zerowej – konflikt, w którym wygrana jednej strony jest zawsze równa przegranej drugiej strony, tak jak w zawodach lekkoatletycznych.
Konflikt motywów mieszanych – konflikt, w który obie strony mogą zyskać dzięki współdziałaniu, a jednostka może zyskać jeszcze więcej dzięki rywalizowaniu ze swoim partnerem.

Grupa składa się z indywidualnych jednostek. Zachodzi w niej proces integracji

lub dezintegracji jej członków.

Integracja: jestem otwarty na grupę, ale zabiegam też o obronę swoich wartości, swojej pozycji w grupie; jednocześnie dbam o siebie i o to by być w grupie. Ja potrzebuję samostanowienia, ale potrzebują też grupy, a ona mnie. Poznaję siebie w grupie, dostrzegam swoje wady i zalety, i podejmuję rozwój siebie. W kontekście grupy uczę się dążenia do współpracy, co warunkuje mój rozwój. Potrzeba identyfikacji z grupą jest we mnie. Tworzę więzi z innymi członkami grupy, doświadczam przyjaźni i miłości. Przynależność do grupy daje mi poczucie bezpieczeństwa, satysfakcji i spokoju.

1.Próżniactwo społeczne – w psychologii społecznej mówi się o nim wtedy, gdy wysiłek wkładany przez jednostki w wykonanie zadania jest mniejszy, gdy działają one wraz z innymi niż, gdy działają indywidualnie. Próżniactwo społeczne można redukować poprzez kontrolę wyników uzyskanych przez jednostkę, lub tylko sugerowanie, że taka kontrola ma miejsce.

Wysiłek poszczególnych jednostek działających w grupie jest tym mniejszy im:

2. Facylitacja społeczna – pojęcie z dziedziny psychologii społecznej, oznacza napięcie wynikające z obecności innych osób i możliwości oceny przez nich naszego działania. Skutkiem tego napięcia jest lepsze wykonanie zadań dobrze opanowanych i łatwych, lecz gorsze wykonanie zadań trudnych lub tych, których dopiero się uczymy.

3. Dezindywiduacja – to proces psychologiczno-społeczny, który prowadzi do utraty osobowości oraz zdolności rozpoznawania swoich cech jednostkowych, zanik tożsamości jednostkowej, anonimowość, identyfikacja z tłumem. Powoduje zastępowanie własnej tożsamości tożsamością grupy społecznej.

Przejawia się m.in:

4. Konformizm (z łaciny conformo – nadaję kształt), zachowanie lub postawa polegająca na przyjęciu i podporządkowaniu się wartościom, zasadom, poglądom i normom postępowania obowiązującym w danej grupie społecznej. Konformizm utożsamiany jest na ogół z nadmiernym, bezkrytycznym przyjmowaniem i stosowaniem się do owych norm, zbyt intensywnym identyfikowaniem swoich celów z celami grupy, mechaniczną akceptacją wszelkich zasad i wartości, biernej uległości, bezmyślnej aprobacie reguł głoszonych przez innych.

5. Informacyjny wpływ społeczny to zjawisko psychiczne, występujące wówczas, gdy brak jasnych reguł, jakie zachowanie jest w danej chwili poprawne.

Taka reakcja zwykle następuje w nowych, zaskakujących albo kryzysowych sytuacjach, a więc wtedy, gdy reakcje nie są do końca zaplanowane. Zachowanie innych staje się wówczas ważnym źródłem informacji i jest wykorzystywane do wybierania właściwych kierunków działania.

Informacyjny wpływ społeczny kończy się zwykle akceptacją, gdy ludzie szczerze wierzą w to, co inni mówią i robią. Strach i lęk, niepewność, zakłopotanie, panika zwiększają wiarę w to, że inni mogą doradzić, jakie zachowanie jest stosowne.

Silne emocje mogą powodować zachowaniem na przykład inwestorów giełdowych, którzy nigdy nie mogą być pewni co do przyszłych ruchów cen, więc mogą być skłonni do działania pod wpływem impulsu od innych.

6. Normatywny wpływ społeczny - wpływ innych ludzi, który prowadzi nas do konformizmu, ponieważ chcemy być przez innych lubiani i akceptowani. Zachowujemy się konfomistycznie po to, aby być akceptowanym przez innych ludzi i być do nich podobnym, podporządkowujemy się, bo chcemy nadal być członkami grupy i zbierać korzyści, jakie wynikają z przynależności do nich.

7. Psychologia tłumu - to gałąź psychologii zajmująca się zjawiskiem zachowania jednostek w wielkiej masie ludzkiej. Masa ta może być rozumiana dwojako: 1. jako krótkotrwałe zgromadzenie jednostek (np. manifestacja uliczna); 2. jako synonim społeczeństwa masowego.

8. W teorii grupowego podejmowania decyzji można wyróżnić co najmniej trzy sposoby postrzegania grupy, z których trzeci jest najbardziej kompleksowy i będzie stanowił podstawę poniższych rozważań.

  1. Grupa jest zbiorową całością (a collective entity) niezależną od cech swoich członków.

  2. Grupa jest zestawem jednostek (a set of individuals), a cechy grupy są funkcją cech poszczególnych członków.

  3. Grupa jest zbiorową całością, którą tworzy zestaw jednostek (a collective entity composed of a set of individuals), a zrozumienie jej zachowania wymaga badania cech grupy i cech jej członków.

Grupowe podejmowanie decyzji - W coraz większej liczbie współczesnych organizacji ważne decyzje są podejmowane nie przez jednostki, lecz przez grupy. Najbardziej rozpowszechnionymi metodami grupowego podejmowania decyzji są grupy INTERAKTYWNE, DELFICKIE, NOMINALNE.

Grupy interaktywne – jest najbardziej rozpowszechnioną formą grupowego podejmowania decyzji, przy czym podjęcie decyzji zleca się już istniejącej lub nowo powołanej grupie. Takimi grupami mogą być wydziały funkcyjne, regularne grupy robocze lub stałe komitety. Członkowie  grupy rozmawiają, spierają się, uzgadniają tworzą wewnętrzne koalicje itd.  Na koniec po pewnym okresie rozważań podejmowana jest decyzja. Korzyścią z tej metody jest to, że wzajemne oddziaływanie członków grupy często inspiruje nowe pomysły i sprzyja porozumieniu.

Grupy delfickie – jest wykorzystywana do uzgodnienia wspólnej opinii ekspertów. Zakłada ona zwrócenie się do grupy niezależnych od siebie ekspertów o opinię , wyrażona w ich własnym imieniu. Potem następuje powiązanie i “uśrednienie' otrzymanych poglądów.

Grupy nominalne – inna pożyteczna technika wykorzystywana do podejmowania decyzji. Są najczęściej wykorzystywane do opracowania twórczych i innowacyjnych rozwiązań
i pomysłów.


Wyszukiwarka