Aerobowe i anaerobowe przemiany zw organicznych, produkty ich rozpadu i ich właściwości
Życie w przyrodzie polega na biochemicznych procesach syntezy i rozkładu,. Aby cały obieg energetyczny w przyrodzie mógł być zachowany, procesy syntezy i procesy rozkładu mszą pozostawać w równowadze.
Tlenowe procesy przemiany materii:
W technologii ścieków, w procesach przetwórczych wykorzystywany jest tylko wycinek całego obiegu przemian. W technologii ścieków następuje rozkład związków organicznych. Celem jest przekształcenie możliwe największej części organicznych składników ścieków w mineralne produkty końcowe, jak np. CO2 i H2O.
W procesie tlenowego rozkładu wysokoenergetycznych substancji organicznych (białka, tłuszcze, węglowodany), te ostatnie ulegają rozkładowi przy użyciu tlenu do niskoenergetycznych substancji nieorganicznych. Poszczególne kroki procesu przemiany materii są sterowane przez enzymy, czyli biokatalizatory, które umożliwiają przebieg reakcji biochemicznej, nie ulegając przy tym zmianom i zużyciu. Przy rozkładzie substancji organicznej następuje nie tylko uzyskanie energii niezbędnej do wszystkich procesów życiowych, lecz powstają także monometryczne zespoły do syntetycznej budowy substratów.
Beztlenowe procesy przemiany materii:
W procesach beztlenowych wodór musi być przeniesiony na akceptory wodoru, utworzone wewnątrzustrojowo, które mają wówczas wprawdzie mniejszą zawartość energii niż substraty wyjściowe, jednak dla odbiornika stanowią nadal pewne obciążenie.
Sprawność oczyszczania w procesach beztlenowych jest niewielka. Można je jednak stosować w oczyszczaniu ścieków, jeżeli jako produkt końcowy uzyskuje się jeszcze wysokoenergetyczny gaz, uwalniany z wody. Przy beztlenowym, biologicznym oczyszczaniu ścieków prowadzi się zatem procesy na tyle, aby w efekcie wielkocząsteczkowe substraty zostały rozłożone w hydrolizie enzymatycznej na ich monomery (aminokwasy, kwasy tłuszczowe i inne) dalej, poprzez przemianę kwasu octowego, w znacznym stopniu przetworzone zostały na metan. Ścieki po takim oczyszczaniu zawierają nadal znaczne stężenia produktów przejściowych (kwasy organiczne), oraz beztlenowych produktów rozkładu. Beztlenowy (anaerobowe) stopnie oczyszczania są warunkiem biologicznej eliminacji fosforu.
Po beztlenowym sotopniu oczyszczania powinno nastąpić końcowe oczyszczanie w procesie tlenowym.
Biologiczne procesy oczyszczania polegają na przekształceniu (przy pomocy mikroorganizmów) nie opadających i rozpuszczonych zanieczyszczeń organicznych, w nieszkodliwe, rozpuszczalne w wodzie substancje i w opadające kłaczki osadu.