Strategie marketingowe prof. ue dr hab. Grzegorz maciejewski |
---|
SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 |
INFORMACJE O PRZEDMIOCIE |
Literatura |
Zaliczenie |
Ilość ECTS |
Marketing – podporządkowanie wszystkich działań przedsiębiorstwa w sferze produkcji i obrotu towarowego podstawowemu celowi, którym jest zaspokajanie potrzeb nabywcy.
Plan – to program działania; program zadań, prac do wykonania; rozkład zajęć, czynności do wykonania.
Plan marketingowy – jest to projekcja działań rynkowych obejmująca ustalenia dotyczące:
celów działania
wyboru rynku docelowego
pozycji produktu względem cech wyrażających główne preferencje nabywców
struktury kompozycji instrumentów oddziaływania na rynek
kosztów planowanych działań oraz sposobu kontroli uzyskiwanych wyników.
Strategia, a taktyka
Strategia to proces określania długofalowych celów i zamierzeń organizacji oraz kierunków działania i alokacji zasobów, koniecznych do realizacji celów. Strategia może być traktowania jako swoisty proces decyzyjny działania, a także jako generalna wytyczna podejmowania przedsięwzięć. Strategia działania odpowiada na pytanie: „W jaki sposób osiągnąć przyjęte cele?”.
Taktyka to fragment, moduł, odcinek strategii realizowany w danym okresie czasu, na który rozciąga się strategia. Działania strategiczne obejmują dłuższe okresy czasu (minimum 3-5 lat). Działania taktyczne są krótsze i bardziej szczegółowe, obejmują okresy do roku czasu.
Strategia marketingowa – to wybór celów, zasad i reguł, które w określonym czasie nadają kierunek marketingowym działaniom przedsiębiorstwa wyznaczając rozmiary, kombinacje i alokacje środków w zależności od zmieniającej się sytuacji rynkowej.
SIM – system informacji marketingowej
Podstawę do formułowania strategii marketingowej w przedsiębiorstwie daje prawidłowo działający system informacji marketingowej (SIM).
Informacja rynkowa (znaczenie szersze) – to wszelka treść w określonej formie, przekazywana z rynku bądź na rynek, będąca meldunkiem, opisem, zaleceniem, decyzją, uczestnika rynku, dotycząca rynku i ogółu zjawisk ekonomicznych z nim związanych np. informacje dotyczące nowych złóż ropy naftowej w państwie, w którym nigdy ich nie było.
Informacja rynkowa (znaczenie węższe) – obejmuje tylko dane dotyczące przeszłych i obecnych stanów rynku, z wyłączeniem przewidywań dotyczących przyszłych trendów zjawisk oraz decyzji rynkowych.
Rodzaje informacji
Przyjmując za podstawę wyodrębniania cel, jakiemu informacja ma służyć, to wyróżnić można:
informacje operatywne
informacje specjalne (problemowe).
Informacja operatywna
wykorzystywana jest do podejmowania decyzji dotyczących powtarzających się działań rynkowych
informacje gromadzone są w sposób ciągły i ich zadaniem jest dostarczenie wiedzy o bieżącej sytuacji przedsiębiorstwa
nie wnika się w tym przypadku w przyczyny określonych zjawisk rynkowych, ale je rejestruje, tworząc jednocześnie podstawy do decyzji zrutynizowanych
Przykładem są gromadzone w sposób ciągły okresowe sprawozdania dotyczące sprzedaży różnych produktów, kosztów produkcji w różnych przekrojach, kosztów transportu, poziomu cen itp.
Informacje specjalne
Pozwalają określić przyszłe kierunki rozwojowe przedsiębiorstw, wejrzeć głębiej w przyczyny występowania pewnych zjawisk, przewidzieć prawdopodobne reakcje nabywców na działania marketingowe podejmowane przez przedsiębiorstwo.
Informacje:
Informacje wewnętrzne dotyczą sprzedaży, dostaw, zapasów, kosztów i innych wskaźników związanych z działalnością przedsiębiorstwa.
Informacje zewnętrzne dotyczą m. in.: wielkości potencjalnego rynku, cech segmentów nabywców, kooperantów, dostawców, zachowań nabywców, czynników wpływających na rynek, działalności konkurentów itp.
Przyczyny gromadzenia informacji:
Głównym motywem gromadzenia informacji jest konieczność podejmowania decyzji w warunkach niepewności i ryzyka. (niepewność – niemierzalna, ryzyko – mierzalne)
Dlatego też informacje gromadzą na użytek własnych systemów informacyjnych i systemów decyzyjnych tak podmioty rynkowe (produkujący, sprzedający i kupujący towary i usługi) jak i wszelkie instytucje rynkowe (banki, towarzystwa ubezpieczeniowe, giełdy, organizacje spedycyjne, konsultingowe itp.)
Znaczenie informacji:
Uznaje się, że racjonalne decyzje mogą być podejmowane na podstawie:
80% informacji
10% inspiracji (pomysłowości)
10% intuicji (wyczucia, doświadczenia) menedżera
Luka informacyjna:
W rzeczywistości mogą występować takie sytuacje, w których zasoby informacyjne przedsiębiorstwa, ze względu na ich wielkość i/lub strukturę, nie odpowiadają istniejącemu zapotrzebowaniu na informacje. Oznacza to istnienie tzw. Luki informatycznej.
Eliminowanie luki informacyjnej możliwe jest dzięki prowadzeniu systematycznych badań marketingowych obejmujących:
badania zjawisk zewnętrznych w stosunku do przedsiębiorstwa
badania zjawisk wewnętrznych w przedsiębiorstwie
Badania marketingowe to systematyczny i obiektywny proces gromadzenia, przetwarzania oraz prezentacji informacji dla potrzeb podejmowania decyzji.
Celem badań marketingowych jest dostarczenie informacji niezbędnych w procesie podejmowania decyzji w każdym przedsiębiorstwie. Jak i także, dążenie do zmniejszenia ryzyka podejmowania błędnych decyzji.
System informacji marketingowej jest strukturą, w ramach której w interakcje wchodzą ludzie, urządzenia i procedury, a w rezultacie powstaje uporządkowany przepływ odpowiednich informacji wewnętrznych i zewnętrznych pomagających w podejmowaniu decyzji.
System informacji marketingowej jest uporządkowanym i odpowiednio zarządzanym zbiorem informacji rynkowej, podsystemów, w których ona występuje, a także sposobów (technik, metod) gromadzenia i przetwarzania informacji do celów poznawczych i decyzyjnych, dotyczących rynku i jego podmiotów.
Podstawowe zadanie SIM (Systemu Informacji Marketingowej) to gromadzenie, przetwarzanie i przechowywanie użytecznych informacji, które istniały do tej pory w formie fragmentarycznej, niezorganizowanej, ale dostępnych w różnych miejscach przedsiębiorstwa i w jego otoczeniu.
System Informacji Marketingowej pozwala przewidzieć i zapobiegać powstawaniu problemów lub w porę je rozwiązywać. Umożliwia on bowiem:
ustalenie, jakie informacje są potrzebne do podjęcia decyzji
zgromadzenie tych informacji
przetworzenie danych
przechowywanie i ponowne wykorzystanie informacji
Cechy SIM:
treść informacji
formy informacji i źródeł danych
organizatorzy systemu informacyjnego
użytkownicy systemu informacyjnego
Źródła informacji:
wtórne źródła informacji
pierwotne źródła informacji
Źródłowe podstawy strategii marketingowych są dwojakiego rodzaju:
teoretyczne, tj. takie, które umożliwiają pomiar, ocenę i interpretację zebranych danych; są to m. in. Modele, normy, wzory, schematy postępowania, prawidłowości, reguły wnioskowania itp.
empiryczne, tj. zbiory danych, stanowiące właściwą podstawę badań, które mogą mieć charakter pierwotny (bezpośredni) lub wtórny (pośredni)
Źródła empiryczne mogą mieć charakter
makroekonomiczny (opisują zjawiska i procesy zachodzące w makrootoczeniu przedsiębiorstwa)
mikroekonomiczny (opisują zjawiska w przedsiębiorstwie i jego najbliższym otoczeniu).
Zarówno jedne jak i drugie mogą być bezpośrednie i pośrednie
Podział i charakterystyka wtórnych (pośrednich) źródeł informacji
wtórne źródła informacji to takie, które już istnieją, zostały wcześniej zgromadzone, przetworzone i zabezpieczone
źródła wtórne, zarówno wewnętrzne jaki i zewnętrzne, dostarczają informacji o tym, co się już wydarzyło, czyli m. in. O wynikach działalności przedsiębiorstwa, sytuacji na wybranych rynkach w minionym okresie itp.
Informacje te pozwalają analizować badane zjawisko i procesy w określonych przekrojach czasowych, przestrzennych i przedmiotowo-podmiotowych
Podział i charakterystyka wtórnych źródeł informacji
zewnętrzne źródła wtórne informacji dzielą się na krajowe i zagraniczne
dysponentem zewnętrznym źródeł wtórnych informacji są najczęściej różnego typu instytucje administracyjno-…
Źródła wtórne: parlament, rząd i jego agendy:
Dziennik Ustaw
Monitor Polski
Biuletyn Sejmowy (informator o pracach Sejmu)
Główny Urząd Statystyczny (www.stat.gov.pl) – największa polska instytucja zbierająca, przechowująca i udostępniająca wszelkie informacje statystyczne
Publikuje zarówno masowe dane statystyczne wyczerpujące, jak i niewyczerpujące o charakterze reprezentatywnych.
Publikacje GUS dotyczą przede wszystkim:
diagnozy bieżącej sytuacji gospodarczej kraju i prognozy na następne lata
dynamiki i struktury produkcji w układach gałęziowym i branżowym
produkcji ważniejszych wyrobów
sytuacji w przemyśle, handlu i usługach, rolnictwie, budownictwie
poziomu cen, wyników finansowych przedsiębiorstw, dochodów i wydatków
Analizy stosunków gospodarczych z zagranicą
Źródła wtórne: instytucje naukowe:
Ośrodek Przetwarzania Informacji (opi; www.opi.org.pl)
Narodowe Centrum Nauki
Polska Fundacja Promocji Kadr
Fundacja Naukowa Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych
Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową
Centrum Adama Smitha
Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH
CBiE UE Katowice (www.ue.katowice.pl)
Źródła wtórne: media:
Stacje telewizyjne i radiowe (programy informacyjne, programy o tematyce społeczno-gospodarczej np. Biznes informacje, Biznes)
Prasa (dzienniki, tygodniki, miesięczniki, periodyki o tematyce ogólnogospodarczej, ekonomicznej, branżowej, specjalistycznej, np. Rzeczpospolita, Puls Biznesu, Gazeta Prawna)
Na przykład:
Ośrodki badań runku i opinii, np.: CBOS, Demoskop IPSOS, TNS Polska, Nielsen, Instytut Badań Rynku Motoryzacyjnego SAMAR
Fundacje, stowarzyszenia, związki pracowników i pracodawców
Studia, szkolenia, kursy
Internet
Umożliwia swobodny dostęp do informacji, wyników analiz i badań rynku
Użyteczne informacje znajdują się w wyspecjalizowanych bazach handlowych, katalogach i portalach branżowych, rządowych serwisach informacyjnych, witrynach stowarzyszeń i organizacji handlowych czy gospodarczych
Dane można pozyskać także z tematycznych lub branżowych grup dyskusyjnych, sieci handlowych oraz baz danych wydziałów ekonomicznych wyższych uczelni
Pozostałe zewnętrzne, krajowe wtórne źródła informacji
Publikacje, opracowania, ekspertyzy, prognozy, raporty takich instytucji jak:
Krajowa Izba Gospodarcza
Warszawska Giełda Papierów Wartościowych i Komisja Papierów Wartościowych i Giełd
Krajowy Rejestr Sądowy
Oraz firm doradczych, wywiadowni gospodarczych, agencji badań rynkowych
Źródła wtórne: zagraniczne
Do najistotniejszych zagranicznych źródeł wtórnych zaliczyć możemy materiały międzynarodowych i europejskich organizacji takich jak:
Organizacja Narodów Zjednoczonych i jej agendy
Bank Światowy I Międzynarodowy Fundusz Walutowy
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR)
Komisje Unii Europejskiej
Źródła wtórne: wewnętrzne
Każdy dział przedsiębiorstwa jest swoistym źródłem informacji z którego należy skorzystać w pierwszej kolejności. Bogate źródła informacji znajdują się zwykle w:
zarządzie i jego komórkach sztabowych
komórkach sprzedaży i marketingu
służbach księgowych i ekonomicznych
komórkach zaopatrzenia, produkcji, zaplecza badawczo-rozwojowego
Na przykład:
Bilans i rachunek wyników (formularz GUS F-02)
Sprawozdanie o stanie i rachunku środków trwałych (formularz GUS F-05)
Sprawozdanie o przychodach, kosztach i wyniku finansowym (formularz GUS F‑01)
Dokumenty planistyczne
Raporty roczne przedsiębiorstwa
Dokumentacja techniczno-ekonomiczna
Księga i kartoteki inwentarzowe majątku
Oświadczenia podatkowe
Sprawozdania i wnioski pokontrolne
Korzyści i ograniczenia informacji wtórnych
najczęściej nie pozwalają na pełne rozwiązanie marketingowego problemu badawczego
przydatność i dostępność źródeł wtórnych jest większa w przypadku badań dotyczących rynków masowych, produktów powszechnie używanych oraz tam, gdzie występuje określona liczba odbiorców lub niewielka liczba producentów
najtrudniej uzyskać informacje dotyczące usług rynkowych, produktów wybieralnych i trwałego użytku o szerokim asortymencie i różnym zastosowaniu
informacje wtórne są jednak o wiele tańsze od informacji pierwotnych
Pierwotne źródła informacji:
źródła pierwotne (bezpośrednie) dostarczają najczęściej informacji niepowtarzalnych, statyczno-przekrojowych
informacje te są gromadzone w ściśle określonym celu
informacje pierwotne to tzw. Informacje nowe
Pierwotne źródła informacji:
zewnętrzne (krajowe, zagraniczne)
zaliczamy do nich głównie:
produkty przedsiębiorstw konkurencyjnych
pracowników przedsiębiorstw konkurencyjnych
opakowania produktów konkurencyjnych
klientów, konsumentów indywidualnych i instytucjonalnych
wewnętrzne
zaliczamy do nich przede wszystkim:
pracowników przedsiębiorstwa
produkty (towary i usługi) wyprodukowane w przedsiębiorstwie
prototypy, modele itp.
Korzyści i ograniczenia informacji pierwotnych
Koszt ich pozyskania zwykle jest o wiele wyższy od uzyskania informacji wtórnych
Dłuższy czas pozyskiwania informacji
Brak możliwości dokonywania analizy badanego zjawiska w czasie
Często brak możliwości porównywania uzyskanych rezultatów badań z badaniami wcześniejszymi (brak reprezentatywności)
Często jedyny sposób na uzyskanie danych o rynku na którym działa nasze przedsiębiorstwo
Drogą do informacji pierwotnej jest Pomiar.
Pomiar na potrzeby strategii marketingowej może dotyczyć stanów zarówno obiektywnych, jak i subiektywnych składających się na charakterystykę obiektu (np. konsumenta, przedsiębiorstwa) oraz jego relację z otoczeniem.
W wyniku pomiaru
Można uzyskać informacje o badanym obiekcie (procesie, zjawisku itp.), dotyczące:
wartości (wielkości) badanego obiektu (zjawiska, jego cech, procesu) w danym momencie czasu, np. wielkości sprzedaży odkurzaczy w 1 kwartale 2013 roku w supermarketach na terenie województwa śląskiego;
zmiany, jakiej uległ badany obiekt w niezmienionych warunkach
zmiany, jakiej uległ badany obiekt w zmienionych, zidentyfikowanych (znanych) warunkach.
Warunki pomiaru o wysokiej jakości
Uzyskanie informacji dobrej jakości wymaga spełnienia kilku warunków:
precyzyjnego określenia badanego obiektu (zjawiska i jego cech, procesu i jego elementów, prawidłowości);
np. jeśli obiektem badania mają być zachowania młodych konsumentów na rynku alkoholi, to należy rozstrzygnąć, jakie mają być cechy nabywcy będącego przedmiotem badania
określenia warunków prowadzenia pomiaru, zwłaszcza w sytuacji, gdy bezpośredni wykonawca może nimi manipulować (ważne jest tutaj określenie miejsca i czasu pomiaru);
ostatecznego wyznaczania metody zbierania informacji i techniki pomiaru.
Spełnienie tych warunków pozwoli na precyzyjną budowę narzędzi pomiarowych, co z kolei umożliwi dokonanie pomiaru o wysokiej jakości.
Selekcja oraz wybór informacji dla potrzeb strategii marketingowej
dane uzyskane z pomiarów, gównie pierwotnych, nie nadają się do bezpośredniego zastosowania
zanim będzie można z nich skorzystać, muszą być zredukowane, a następnie zanalizowanie za pomocą odpowiednich metod.
Metody redukcji danych
W procesie redukcji dane surowe są:
kontrolowane
redagowane
kodowane
opisywane
poddawane tabulacji i agregacji
Wynikiem czynności redukcyjnych jest uporządkowanie i wstępna prezentacja danych w postaci opisowej, tabelarycznej i graficznej.
Pojęcie strategii
Strategia (def. Chandlera) to proces określania długofalowych celów i zamierzeń organizacji oraz kierunków działania i alokacji zasobów, koniecznych do realizacji tych celów.
Strategia może być traktowana jako swoisty proces decyzyjny (Anthony), jako koncepcyjny wzorzec działania (Aquilar), a także jako generalna wytyczna podejmowania przedsięwzięć (H. I. Ansoff).
Jeszcze raz: Strategia działania odpowiada na pytanie: „W jaki sposób osiągnąć przyjęte cele”?
Istota strategii polega na stworzeniu unikalności przedsiębiorstwa, pozwalającej zarówno jego pracownikom, jak i otoczeniu wyraźnie odróżnić dane przedsiębiorstwo od konkurentów;
Istotą strategii jest wyraźne określenie tożsamości przedsiębiorstwa, bez względu na rodzaj prowadzonej działalności; skuteczna strategia nadaje przedsiębiorstwu odmienność.
Skuteczność strategii
By strategia byłą skuteczna musi być obecna w każdym działaniu przedsiębiorstwa, w jego codzienności.
Musi być świadomie wdrażana i stosowana przez każdego pracownika.
Strategia, o której wie tylko właściciel przedsiębiorstwa, nie jest warta złamanego grosza
Główne elementy strategii
Domena działania - określa komu i gdzie firma zamierza sprzedawać swoje wyroby i usługi.
Strategiczna przewaga czyli jak walczyć z konkurencją wykorzystując swoje silne strony
Chodzi o to, by w ramach danej domeny być bardziej atrakcyjnym partnerem niż inne przedsiębiorstwo.
Strategiczną przewagą może być posiadanie unikalnego patentu/ produktu, posiadanie dobrej marki, dostęp do tańszych źródeł surowców, sprawny serwis itp.
Cele taktyczne (przez niektórych określanych celami strategicznymi)- określają co przedsiębiorstwo chce osiągnąć w kolejnych okresach czasu.
Funkcjonalne programy działania - przełożenie koncepcji strategii na konkretne działania na każdym stanowisku pracy <operacjonalizacja>, obejmującą trzy elementy:
Określają co, kto, kiedy będzie robił i w jaki sposób wiąże się to ze strategią firmy (łączenie bieżącego zarządzania ze strategiczną przyszłością)
Zakładają stałą konieczność usprawnień i poprawek
W systemowy sposób obejmują całość funkcjonowania przedsiębiorstwa
Struktura strategii
Aby lepiej zrozumieć i umiejscowić strategię marketingową w ogólnej strategii przedsiębiorstwa, należy przeanalizować strukturę jego globalnej strategii.
Składają się na nią trzy hierarchiczne uporządkowane elementy:
ogólna (globalna) strategia firmy
strategie poszczególnych obszarów działalności przedsiębiorstwa (SJB)
strategie funkcjonalne
Globalna (ogólna) strategia przedsiębiorstwa
Polega głównie na:
Wyborze celów ogólnych firmy, w których przedsiębiorstwo chce uczestniczyć, oraz ustaleniu tych, którymi nie jest zainteresowane;
Pozyskaniu zasobów i ich alokacji pomiędzy poszczególne rodzaje działalności
Oraz odpowiada na pytanie: „W jakich dziedzinach będziemy konkurować?”
Strategie poszczególnych obszarów działalności przedsiębiorstwa (SJB)
Duże przedsiębiorstwa składają się z pewnej liczby jednostek strategicznych, tj. jednostek stanowiących autonomiczne centra przynoszące zysk (CZ), które traktowane są jako oddzielna jednostka strategiczna (SJB)
Centra zysku mogą być tworzone według następujących kryteriów:
Grupy produktów
Obszarów sprzedaży
Grupy klientów
Kanałów dystrybucji
Strategie poszczególnych obszarów działalności polegają głownie na:
określeniu misji SJB
określeniu celów SJB
wyborze rodzaju pożądanej przewagi konkurencyjnej
określeniu kompetencji
określeniu sposobu działania w danej branży lub danym segmencie rynku
odpowiedzi na pytanie „W jaki sposób powinniśmy konkurować na każdym z rynków, na które zdecydowaliśmy się wejść?”
Yamaha
Firma założona w 1887r przez Torakusu Yamahę. Zajmowała się produkcją i sprzedażą: instrumentów muzycznych, sprzętu audiowizualnego, motocykli i skuterów, silników spalinowych, nart zjazdowych i wodnych, usługi: szkoły muzyczne.
Unilever
Firma powstała w 1930r. z połączenia dwóch firm produkujących mydło LEVER Brotthers (Londyn) i margarynę Margarine Unie (Rotterdam).
Strategie funkcjonalne
Polegają głownie na:
Określeniu, w jaki sposób dana funkcja (np. marketing) ma sprzyjać uzyskaniu pożądanej przewagi konkurencyjnej, czyli ustaleniu zasad realizacji tej funkcji
Integracji i koordynacji danej funkcji z innymi funkcjami
Zalicza się do nich głównie strategie działań marketingowych, strategie zarządzania finansami, strategie B+R, strategie produkcji, strategie zarządzania zasobami ludzkimi oraz systemy informacyjne.
Miejsce strategii marketingowych w strukturze strategii przedsiębiorstwa
Przy tradycyjnym rozumieniu marketingu jako funkcji w przedsiębiorstwie strategie marketingowe należą do klasy strategii funkcjonalnych.
Z punktu widzenia kryterium przedmiotowego strategie marketingowe mogą być rozumiane jako strategie należące do dwóch klas: funkcjonalnych i SJB. Podobieństwo tych drugich ze strategiami marketingowymi polega głównie na tym, że oba rodzaje strategii określają sposoby działania w danej branży lub na danym segmencie rynku.
Strategie marketingowe nie stanowią strategii globalnej. Są z nią jednak ściśle związane
Kryteria wyodrębniania strategii marketingowych
Przyjmując, że strategie marketingowe to określony sposób osiągania grupy strategicznych celów, to oznacza, że każdy utrwalony w praktyce lub obmyślony sposób działania może być traktowany jako rodzaj strategii.
Nie oznacza to jednak, że nie można tego uporządkować. Ze zrozumiałych jednak względów każda klasyfikacja nie może być wyczerpująca
Można zatem zaproponować następujący podział klasyfikacji rodzajów strategii marketingowych:
stosunek przedsiębiorstwa do rynku
struktura podmiotowa otoczenia
zmiany na rynku oraz relacje między produktem a rynkiem
występowanie zależności komplementarnych lub substytucyjnych pomiędzy poszczególnymi instrumentami marketingu
kryterium zakresu przedmiotowego (itd.)
Strategia marketingowa to system zasad i reguł działania wyznaczających ramy aktywności rynkowej przedsiębiorstwa w długim okresie.
Pojęcie to definiuje się także jako wybór celów, zasad i reguł, które w określonym czasie nadają kierunek marketingowym działaniom przedsiębiorstwa wyznaczając rozmiary, kombinacje, alokacje środków w zależności od zmieniającej się sytuacji rynkowej
Głównymi elementami strategii marketingowej są:
skonkretyzowane cele
logika i sposób myślenia, które umożliwiają osiągnięcie przyjętych celów na pewnym poziomie efektywności
program (plan) działania, który wprowadza w życie ten sposób myślenia
Zakres strategii marketingowej
Zakres przedmiotów strategii marketingowej obejmuje:
ustalenie misji i celów oraz zadań przedsiębiorstwa
analizę marketingu – mix
identyfikację uwarunkowań wewnętrznych – mocne i słabe strony przedsiębiorstwa
analizę i ocenę możliwości i zagrożeń rynkowych
identyfikację, analizę oraz wybór rynku docelowego (segmentów rynku)
kształtowanie kompozycji instrumentów i działań marketingowych (marketingu – mix) dostosowanej do wybranego rynku
Zakres strategii marketingowej:
projektowanie określonych strategii marketingowych
ustalenie konkretnych decyzji związanych z planowanymi działaniami w zakresie produktu, cen, dystrybucji oraz promocji
operacyjny plan marketingowy, ustalenie sposobów praktycznej realizacji planowanych działań – kto, kiedy i jak wdroży ustaloną koncepcję strategii marketingowej do praktyki
systematyczne monitorowanie efektów realizacji strategii marketingowej
Strategie marketingowe
Strategie rozwoju przedsiębiorstwa
Strategie normatywne
Strategie oparte na relacjach zachodzących między rynkiem, a produktem (penetracja rynku, rozwój produktu, rozwój rynku, dywersyfikacja)
Dywersyfikacja polega na przegrupowaniu zasobów będących w dyspozycji przedsiębiorstwa na działanie zasadniczo różne od tych, które prowadzono w przeszłości. Główne rodzaje dywersyfikacji to:
Pionowa (wertykalna) – rozwinięcie produkcji materiałów niezbędnych do wytwarzania określonego produktu
Pozioma (horyzontalna) – produkcja wyrobów nowych, związanych z dotychczasowym „know‑how”, doświadczeniem i możliwościami techniczno – ekonomicznymi przedsiębiorstwa
Równoległa (lateralna) – produkcja całkowicie odmiennych rodzajowo produktów
Strategie oparte na segmentacji rynku
Działania niezróżnicowanego (rynek jako całość)
Działania zróżnicowanego (podział rynku na segmenty i zróżnicowane oddziaływanie na poszczególne segmenty)
Działania skoncentrowanego (działanie na wybranym segmencie, pozostałą część rynku poza obszarem zainteresowania przedsiębiorstwa)
Strategie konkurencyjne
Strategie ogólne (przywództwo w zakresie zróżnicowania, przywództwo w zakresie kosztów, koncentrowanie się na wybranych segmentach rynku)
Strategie ze względu na udział przedsiębiorstwa w rynku (lider rynku 40%, rzucający wyzwanie 30%, naśladowca 20%, poszukujący luk rynkowych 10%)
Strategie marketingu międzynarodowego i globalnego
Strategia międzynarodowa etnocentryczna (np. wykupując różne restauracje i tworząc ich sieć nie zmienia się poszczególnych cech każdej restauracji)
Strategia międzynarodowa policentryczna (zmieniają się pewne elementy)
Strategia dualna (mieszana) (różne style zostają wymieszane)
Strategia globalna (geocentryczna) (wszystkie elementy są wszędzie takie same, np. Pizza Hut, Mc Donalds)
Czynniki wpływające na wybór określonej strategii
Podstawowymi czynnikami określającymi reguły postępowania przedsiębiorstwa są:
Cele przedsiębiorstwa
Własne zasoby
Warunki działania przedsiębiorstwa, zwłaszcza warunki rynkowe
Czynniki wpływające na wybór określonej strategii:
Każde przedsiębiorstwo formułuje własną, niepodważalną strategię marketingową wynikającą ze specyfiki układu rynkowego, w którym działa oraz uwzględniając własne zasoby
Podstawowym kryterium wyboru strategii marketingowej jest pozycja rynkowa przedsiębiorstwa skonfrontowana z atrakcyjnością rynku
Wyróżnia się trzy typowe tego typu sytuacje, a postępowanie wobec nich określane jest strategiami normatywnymi
Strategia normatywna jest to teoretycznie optymalna strategia, którą powinno się zastosować w danych, ujętych modelowo warunkach działania.
Pozycja konkurencyjna przedsiębiorstwa | |
---|---|
silna | |
Atrakcyjność rynku | duża |
średnia | |
mała |
Strategie: 1 – ekspansji; 2- selektywnego rozwoju; 3 – eksploatacji pozycji rynkowej i wycofywania się
Strategia ekspansji:
Formułuje się ją zwykle w odniesieniu do dziedzin działalności charakteryzujących się silnymi lub co najmniej przeciętnymi atutami konkurencyjnymi oraz wysoką lub przeciętną atrakcyjnością rynku
Celem tej strategii jest rozbudowa lub utrzymanie silnej pozycji rynkowej przedsiębiorstwa, w danych grupach towarowych
Strategia ekspansji
Realizacja celu wymaga z reguły:
Zaangażowania znacznych zasobów
Przeprowadzenia inwestycji w produkcji
Usprawnienia technologii wytwarzania i cech produktów
Pogłębienia oraz rozszerzenia asortymentu
Podejmowaniu różnorakich działań marketingowych sprzyjających umocnieniu lub uzyskaniu przewagi konkurencyjnej
Strategia ekspansji
Determinuje kierunki długofalowego rozwoju przedsiębiorstwa oraz maksymalizację zysku w dłuższym okresie
Realizacja tej strategii przebiega w warunkach dużego ryzyka, dlatego jej zastosowanie musi być poprzedzone szeroką analizą jej skutków i niezbędnych działań przygotowawczych warunkujących sprawny jej przebieg
Strategia eksploatacji
Jest stosowana przy małej lub średniej atrakcyjności rynku i jednocześnie słabej lub przeciętnej pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa
Jest to sytuacja, w której nie ma perspektyw uzyskania w dłuższym okresie znaczących zysków, ze sprzedaży produktów danej grupy co uzasadnia jej eliminację
Strategia eksploatacji
Celem tej strategii jest maksymalizacja zysków w krótkim okresie, przy założeniu minimalizacji ryzyka w działaniu oraz ograniczeniu nakładów inwestycyjnych
Jeżeli sprzedaż produktów jest nieopłacalna, a działania w sferze produkcji i marketingu nie poprawiają rentowności, uzasadnione jest szybkie wycofanie tych produktów z produkcji i sprzedaży
Jeśli jednak sprzedaż jest opłacalna, to zasadne jest jej przedłużenie w celu maksymalizacji zysków – jest to typowa eksploatacja pozycji rynkowej
Strategie selektywnego rozwoju
Strategie ofensywną stosuje się w odniesieniu do produktów o słabych walorach konkurencyjnych sprzedawanych na rynkach o wysokiej atrakcyjności
Celem jej jest poprawa pozycji rynkowej produktów oraz nawiązanie skutecznej konkurencji, choć wymaga to zwykle ponoszenia znacznych nakładów na usprawnienie produktów i technologii ich wytwarzania oraz podejmowania intensywnych działań marketingowych w dziedzinie sprzedaży
Strategię defensywną stosuje się w przypadku produktów o silnych walorach konkurencyjnych, sprzedawanych na rynkach o małej atrakcyjności
Jej celem jest utrzymanie dotychczasowej pozycji rynkowej i maksymalizacja zysku przy unikania ryzyka w działaniu
Jej stosowanie wiąże się z reguły z koniecznością racjonalizacji procesów wytwórczych i sprzedaży, modernizacji i różnicowania produktu, intensyfikacji oraz aktywizacji sprzedaży
Strategie selektywnego rozwoju
Strategię przejściową stosuje się w przypadku produktów o przeciętnych walorach konkurencyjnych oraz średniej atrakcyjności rynku
Polega ona na podejmowaniu różnorodnych działań usprawniających produkty i sprzedaż produktów nakierowanych na maksymalizację zysków w krótkim okresie
Celem jest zmiana pozycji konkurencyjnej produktów i stworzenie możliwości wykorzystania jednej z przedstawionych strategii
Decyzje o wyborze odpowiedniej strategii
Stosowanie poszczególnych normatywnych strategii rozwoju wymaga kształtowanie odpowiedniej struktury organizacyjnej i wyboru instrumentów działań marketingowych
Przedsiębiorstwo może również formułować własne strategie marketingowe na podstawie segmentacji rynku, stosunku wobec konkurencji i relacji zachodzących między produktem a rynkiem
Produkt – jakiekolwiek dobro, usługa, organizacja, idea, miejsce, a także kwalifikacje i umiejętności człowieka oraz ich kombinacje, które można oferować na rynku, ponieważ zaspokajają określone potrzeby lub pragnienia. Produkt jest też określany jako zbiór korzyści dla nabywcy.
Strategia produktu – formułowanie długotrwałych celów i koncepcji działań dotyczących produktu na podstawie przewidywania zmian oczekiwanych w otoczeniu organizacji
Elementy strategii produktu
Strategia produktu obejmuje zasady kształtowania:
Struktury produktu
Asortymentu produktu
Kształtowania i wprowadzania na rynek nowych produktów
Cyklu życia produktu
Zarządzania produktem
Marki
Opakowania
Etykiety i kodowania produktu
Instrumenty związane z produktem
Do podstawowych instrumentów kształtowania strategii należy:
Sam produkt
Opakowanie produktu
Oznakowanie produktu
Cena produktu
Strategie produktu:
Utrzymanie konkurencyjności produktu
Pełnego asortymentu
Ograniczonego asortymentu
Rozszerzenie linii produktów
Uzupełnienie linii produktów
Cykl życia produktu wiąże się ze zjawiskiem stopniowego nabywania i utraty zdolności produktu do zaspakajania potrzeb konsumenta.
Faza I - wprowadzenie produktu na rynek
Faza I - wzrost sprzedaży produktu
Faza I - dojrzałości i nasycenia rynku produktem
Faza I - fazy sprzedaży produktu
W przypadku spadku sprzedaży produktu na danym rynku, przedsiębiorstwo może:
Wycofać całkowicie produkt z rynku
Wycofać produkt z jednego rynku i wprowadzić go na inny
Nowy produkt to najprościej produkt, który zaspokaja nowe potrzeby konsumentów lub w lepszy, doskonalszy sposób zaspokaja potrzeby już istniejące.
Strategie cenowe
Cena
Pieniężne wyrażenie wartości towaru
Reprezentuje wartość dobra lub usługi zarówno dla sprzedawcy, jak i nabywcy, jest przedmiotem ich decyzji ekonomicznych
Cena odzwierciedla
Przeznaczenie rynkowe produktu (kręgi nabywców o określonych poziomach zamożności i reakcji na wysokość ceny)
Stosowany system dystrybucji (podwyższający lub obniżający koszty)
Sposób i zakres prowadzonej promocji (wymagającej wysokich cen produktów lub przeciwnie – umożliwiającej ich obniżkę)
Strategia cen jest zespołem decyzji dotyczących problemów związanych z cenami na danym rynku produktowym i uporządkowanych w logiczną całość, w ramach której kierownictwo uwzględnia następujące stadia decyzyjne, zgodne z marketingową koncepcją ceny:
kalkulację ceny podstawowej
(i) adaptację ceny podstawowej do warunków rynkowych
Cele strategii cenowych:
Cel w postaci pożądanej wielkości zysku. Przedsiębiorstwo może określić pożądany zysk związany ze sprzedażą oferty na trzy sposoby: kosztowo, jako określony procent wartości sprzedaży, jako stopę zwrotu poniesionych kosztów (stopa zwrotu z inwestycji)
Cel w postaci pożądanego wolumenu sprzedaży (udział w rynku)
Cel w postaci budowy image-u
Oferty tanie: nabywcy wrażliwi na cenę. Niska cena oferty zwiększa dla nich sumę korzyści i wpływa pozytywnie na decyzję zakupu. Nie kupują ofert drogich, niska cena jest dla nich ważniejsza niż wysoka jakość
Oferty drogie i ekskluzywne: Nabywcy niewrażliwi na cenę. Wysoka jakość oraz Image ekskluzywności wpływa pozytywnie na ich decyzję zakupu.
Podstawy kształtowania cen
Ceny mogą być kształtowane według różnych podstaw. W klasycznej koncepcji marketingu wyróżnia się przede wszystkim trzy podstawy ustalania cen:
Koszty (orientacja kosztowa)
Ceny produktów konkurencyjnych (orientacja konkurencyjna)
Popyt (orientacja popytowa – uwarunkowania elastyczności popytu)
Zasady zmian cen
Proces zmian cen może być podporządkowany realizacji zadań szczegółowych o różnym charakterze. Mogą być to zamierzenia przejawiające się w dążeniu do:
Wprowadzenia na rynek nowego produktu (obok produktów istniejących)
Utrwalenia na rynku pozycji nowego produktu
Utrzymania na rynku istniejącej wielkości sprzedaży produktu
Zwiększenie wielkości sprzedaży produktu w istniejącym segmencie rynku lub przez pozyskanie nowych nabywców
Różnicowanie cen
Do podstawowych kryteriów różnicowania należą:
Czas (produkty o charakterze sezonowym)
Przestrzeń (różne regiony kraju)
Wielkość jednorocznej sprzedaży produktu
Warunki sprzedaży i zapłaty za produkt
Przeznaczenie produktu (np. sól kuchenna i sól jako pasza)
Dodatkowe funkcje produktu
Poziom usług towarzyszących sprzedaży produktu
Możliwość integrowania ceny z innymi instrumentami marketingu (głównie z promocją)
Rodzaje dystrybucji
Zróżnicowany sposób docierania wytwórców ze swoimi produktami do finalnych nabywców pozwala wyróżnić:
Dystrybucję bezpośrednią (kanał bezpośredni)
Pośrednią (kanał pośredni)
Ze względu na liczbę pośredników występujących na poszczególnych szczeblach obrotu można wyróżnić:
Dystrybucję ekskluzywną
Dystrybucję intensywną
Dystrybucję selektywną.
W zależności od liczby stosowanych kanałów dystrybucji wyróżnia się:
Dystrybucję jednokanałową
Dystrybucję wielokanałową
Kanały dystrybucji
To niezależne organizacje zaangażowane w proces udostępniania produktu do konsumpcji, które tworzą grupy jednostek, odpowiedzialnych za kierowanie przepływem produktów (towarów i usług) od producenta do nabywcy.
Funkcje kanałów dystrybucji
Transport
Składowanie
Proponowanie wyrobu
Wpływ na cenę
Przekazywanie informacji
Finansowanie zakupu
Strategia dystrybucji polega na formułowaniu długofalowych celów i koncepcji działań dotyczących dystrybucji na podstawie przewidywania zmian oczekiwanych w otoczeniu przedsiębiorstwa.
Strategia dystrybucji określa zasady współdziałania przedsiębiorstwa z partnerami uczestniczącymi w rozmieszczaniu jej produktów na rynku i oferowaniu ich do sprzedaży.
Strategia dystrybucji bezpośredniej
Zakłada, że sprzedaż odbywa się bezpośrednio od producenta do klienta, co oznacza, że kanał dystrybucji jest krótki, bez szczeblowy. Producent na własny koszt i ryzyko dociera z produktami do finalnych nabywców. Musi zorganizować we własnym zakresie sprzedaż swoich produktów za pomocą własnych biur zbytu, automatów sprzedażowych, itp., używając wszelkich dostępnych mediów.
Producent staje się właścicielem wszystkich ogniw dystrybucji i działa w pionowo zintegrowanym, tylko od siebie zależnym systemie powiązań z finalnymi nabywcami swoich produktów.
Strategia dystrybucji bezpośredniej – wady
Organizacja bezpośredniej dystrybucji wymaga od producenta inwestowania w drugi, odmienny rodzaj działalności, jakim jest handel, co nie zawsze jest możliwe i opłacalne.
Inne wady to: ograniczenie penetracji rynku tylko do własnej sieci sprzedaży oraz konieczność ponoszenia całego ryzyka handlowego.
Strategia dystrybucji bezpośredniej – zalety
Szybki, dwukierunkowy przepływ informacji pomiędzy producentem, a konsumentem,
Pełna, bezpośrednia kontrola nad przepływem produktu, poziomem świadczonych usług dodatkowych, ustaleniem cen i marż,
Możliwość realizacji marży handlowej i ustalenie konkurencyjnie niskich cen
Możliwość szybkiej reakcji na zmiany popytu.
Możliwość nawiązania trwalszych więzi z klientami i wykształcenie grup lojalnych nabywców.
Strategia dystrybucji pośredniej
Występuje wtedy, kiedy między producentem a konsumentem uczestniczą pośrednicy, np. hurtownik, sprzedawca detaliczny.
W ramach pośrednich kanałów dystrybucji wyróżnić można kanały krótkie i długie.
Wybór kanału dystrybucji
Potencjalnego pośrednika ocenia się, biorąc pod uwagę takie elementy jak:
Reputacja i aktywność w obsługiwanym segmencie runku;
Wielkość możliwej do zrealizowania sprzedaży (przepustowość);
Kompatybilność asortymentu;
Obszar obsługiwanego rynku;
Zdolność do realizacji płatności, wystąpienia o kredyt na dokonanie transakcji, udzielenia rabatów, itp.
Wybór odpowiedniej strategii
Zasadnicze zadania przedsiębiorstwa przy ustalaniu strategii dystrybucji powinny kierować się na:
Zaplanowaniu sprzedaży w podziale na wyroby (grupy wyrobów), czas sprzedaży (np. sezonowa)
Geografii sprzedaży (rynek krajowy, eksport, rejony, miejscowości);
Analizie własnej sieci dystrybucji;
Analizie tendencji na rynkach dotyczących zasad sprzedaży;
Opracowaniu odpowiedniej strategii dystrybucji dla każdego wyrobu i rynku.
Przegląd strategii marketingowych
STRATEGIE PROMOCJI
Główne cele promocji:
Informowanie o działalności i ofercie rynkowej przedsiębiorstwa oraz warunkach jej nabycia;
Kształtowanie pożądanego wyobrażenia nabywców o przedsiębiorstwie i jego produktach.
Strategia promocji:
Najczęściej określana jest mianem Promotion-mix.
Stanowi zespół środków wykorzystywanych w procesie komunikowania się przedsiębiorstwa z rynkiem.
Instrumentarium Promotion-mix obejmuje cztery grupy narzędzi.
Reklama:
To wszelka płatna forma nieosobowego przedstawienia i popierania towarów, usług lub idei przez określonego nadawcę.
Celem reklamy jest informowanie, przekonywanie i przypominanie potencjalnym nabywcom o istnieniu danego produktu i możliwości jego nabycia.
Sprzedaż osobista (akwizycja):
Jest swoistym elementem promocji i wiąże się z bezpośrednim oddziaływaniem sprzedawcy na nabywcę. Polega na zbieraniu zamówień na dostawę towarów lub zawieraniu umów na wykonanie usługi przez upoważnionych przedstawicieli oferenta.
Główną zaletą sprzedaży osobistej jest możliwość obserwacji reakcji klientów, badania motywów ich zakupu, możliwość zwracania uwagi na dodatkowe walory produktu.
Promocja sprzedaży (sales promotion, promocja dodatkowa, promocja uzupełniająca)
Czyli promocja: konsumencka (obniżki, premie, kupony, próbki, rabaty, itp.), wewnętrzna (system wynagrodzeń, premie, bonusy) adresowana do pośredników (premie, rabaty, nagrody)
Zespół różnych instrumentów promocji, nie mieszczących się w ramach innych środków komunikowania się przedsiębiorstwa z rynkiem.
Instrumenty te wywołują nadzwyczajne, dodatkowe i krótkotrwałe bodźce zwiększające stopień atrakcyjności produktu dla nabywcy i podwyższają jego skłonność do zakupu.
Public relations:
To planowanie i ciągłe wysiłki mające na celu ustanowienie oraz utrzymanie wzajemnego zrozumienia, a także akceptacji między przedsiębiorstwem, a jego otoczeniem.
Jest to niezwykle ważny i szeroko stosowany przez znaczące przedsiębiorstwa środek promocji, kierowany do wszystkich osób mających jakiekolwiek kontakty z przedsiębiorstwem.
Etapy przygotowania programu promocji
Misja przedsiębiorstwa określa główny zakres działań przedsiębiorstwa – zarówno w zasięgu branżowym, geograficznym jak i ze względu na otoczenie przedsiębiorstwa, a przede wszystkim jego klientów, odbiorców, dostawców, konkurentów i innych kooperantów
Misja przedsiębiorstwa:
Jest precyzyjnym wyrażaniem dalekosiężnych zamierzeń i aspiracji organizacji – w języku zrozumiałym dla pracowników i otoczenia organizacji
Stanowi myśl przewodnią działań promocyjnych, często wyrażona w postaci krótkiego, komunikatywnego przekazu
Misja powinna mieć charakter motywacyjny i być oparta na wizji firmy, a nawet na marzeniach oraz określać najważniejsze zasady, którymi przedsiębiorstwo chce się kierować w przyszłości, a także kierunki działań na najbliższe 10 lat.
Określa ogólny sens istnienia przedsiębiorstwa (organizacji)
Nadaje pożądany kierunek jego działalności
Misja odpowiada na pytanie „kim chcemy być?”
Z misji przedsiębiorstwa (organizacji) wynikają jego cele
Przykłady misji
Xerox: Poprawić wydajność biur
Columbia Pictures: Dostarczyć rozrywkę
IBM: Usługa jest naszym produktem
Hollyday Inn: Zaspokajać potrzeby podróżnych w dziedzinie noclegu i jedzenia
Model zachowania misji:
Przedsiębiorstwo musi być gotowe do zreformowania misji, jeżeli osłabnie jego pozycja na rynku
Jeżeli organizacja traci pozycję w otoczeniu, to przedsiębiorstwo powinno zadać sobie kilka fundamentalnych pytań
Czym jest nasz biznes?
Kto jest naszym klientem?
Co stanowi wartość dla klienta?
Czym będzie nasz biznes w przyszłości?
Czym powinien być nasz biznes?
Cele przedsiębiorstwa:
Misja przedsiębiorstwa wyraża ogólne kierunku działania przedsiębiorstwa, musi więc być przełożona na jego cele
Podstawowy podział celów przedsiębiorstwa każe je dzielić na cele ogólne i szczegółowe (taktyczne)
Z kolei określenie horyzontu czasowego strategii wiąże się ściśle z celami kierunkowymi, jakie zamierza realizować przedsiębiorstwo
Celem ogólnym, długookresowym przedsiębiorstwa jest maksymalizacja finansowych korzyści właścicieli przedsiębiorstwa, co stanowi rezultat działań prowadzonych dla wzrostu wartości firmy.
Cele taktyczne:
Zwiększenie udziału przedsiębiorstwa na rynku istniejącym (należy wygrać z konkurencją) poprzez skoncentrowanie się na wyborach segmentowych, rozszerzenie zastosowań produktu, wprowadzenie różnych nazw markowych
Poszerzenie istniejących rynków poprzez zwiększenie częstotliwości nabywania produktu, zwiększenie zastosowania, otwarcie nowych filii
Rozwinięcie nowych rynków dla istniejących produktów poprzez wejście na nowe segmenty rynkowe (tzw. marketing eksportowy)
Rozwinięcie nowych produktów dla zaspokojenia rynków już istniejących poprzez analizę dotychczasowych produktów, wprowadzenia zdecydowanie nowych „pakietów rozwiązań”
Rozwinięcie nowych produktów na nowych rynkach poprzez urozmaicenie produktów, przejęcie rynków, innowacje techniczne
Zwiększenie zyskowności istniejącego biznesu poprzez podnoszenie jakości produktów oferowanych klientom, rewizję marketingu i podniesienie produktywności przedsiębiorstwa, zawężenie oferty (reguła 20:80)
SIMPLE
MEASURABLE
ACHIEVABLE
RELEVANT
TUME DEFINED
Zasady budowy strategii marketingowej
Pięciofazowa procedura budowy strategii marketingowej przedsiębiorstwa
Budowa strategii marketingowej polega na wyborze celów oraz formułowanie zasad i reguł, które w określonym czasie nadają kierunek marketingowym działaniom przedsiębiorstwa, wyznaczając rozmiary, kombinacje i alokacje środków w zależności od zmieniającej się sytuacji rynkowej.
FAZA I Analiza potencjału i otoczenia organizacji i przedsiębiorstwa |
---|
Służą z jednej strony do ujawnienia wszystkich potencjalnych szans rozwoju oraz ewentualnych zagrożeń związanych ze zmianami dokonującymi się w otoczeniu przedsiębiorstwa, a z drugiej – do krytycznej oceny zasobów firmy z punktu widzenia zdolności konkurencyjnej i dotychczas zajmowanej pozycji rynkowej |
FAZA II Identyfikacja celów strategicznych |
Konkretne cele strategiczne precyzują to, co przedsiębiorstwo chce w sposób długofalowy osiągnąć, działając w otoczeniu rynkowym. Cele te muszą pozostawać w zgodzie z misją przedsiębiorstwa |
FAZA III Segmentacja rynku |
Oznacza podział rynku według określonych kryteriów na jednorodne grupy nabywców. W kontekście całej procedury formułowania strategii, segmentacja oznacza wybór obiektu (segmentu), na którym przedsiębiorstwo będzie działać i gdzie skierowane nakłady przedsiębiorstwa oraz z których płynąć będą korzyści dla przedsiębiorstwa. Całe postępowanie związane z segmentacją nie ogranicza się do wyboru segmentów, ze względu na ich cechy, ale uwzględnia także analizy dostępności i opłacalności działania w tych segmentach. |
FAZA IV Formułowanie marketingu - mix |
W fazie tej następuje ustalenie optymalnej wiązki środków marketingowych, które pozwolą realizować strategię. Marketing-mix to kombinacja czterech zmiennych (produkt, cena, dystrybucja, promocja) kontrolowanych przez przedsiębiorstwo, w działaniu zmierzającym do realizacji wybranych celów strategicznych. |
FAZA V Podział i uruchomienia środków |
W ostatniej fazie budowy strategii następuje podział i uruchomienie środków. Faza ta łączy strategię z procesem realizacji. Zasadnicze znaczenie ma tu: konstruowanie systemów organizacyjnych, dobór kadr, motywowanie, wykonywanie czynności administracyjnych i wreszcie kontrola oraz pomiar efektów.
Udział w rynku jest to miara opanowania danej części rynku przez określone przedsiębiorstwo w ramach danej branży lub całego kraju wyrażona w procentach.
Podejście konwencjonalne
Zdobądź duży udział w rynku
Doprowadź to do rentowności
Podejście renowatorskie
Co jest najważniejsze dla klienta?
Gdzie możemy osiągnąć zyski?
W jaki sposób możemy w tej przestrzeni zdobyć udział w rynku?
Względny udział w rynku
Jest jedną z miar (wskaźników) pozycji rynkowej przedsiębiorstwa, obliczany jako stosunek własnego udziału w danym roku do udziału największego konkurenta lub grupy najważniejszych konkurentów
Wskaźnik ten jest stosowany między innymi w macierzy BCG jako jeden z wyznaczników pozycji produktów w układzie współrzędnych dynamika rynku/udział w rynku
Dynamik rynku to kierunek i intensywność zmian ogólnych rozmiarów popytu na danym rynku, obserwowanych w kolejnych okresach poprzedzających moment dokonywania analizy albo prognozowanych dla okresów objętych czasowym horyzontem planowania.
W jej pomiarze stosuje się wskaźniki statystyczne, określające procentowy stosunek wielkości popytu w danym okresie do analogicznej wielkości dotyczącej okresu stanowiącego podstawę porównania.
Metody portfelowe (portfolio)
Stanowią zbiór narzędzi umożliwiających zaproponowanie różnych możliwości działania oraz określenia przyszłej pozycji przedsiębiorstwa
Za pomocą tych metod poszukuje się najkorzystniejszego powiązania produktów z rynkami, na których są lub powinny być sprzedawane
Najbardziej znane: Boston Consulting Group, General Electric, Shell
Analiza portfelowa (portfolio) BCG
Ilustruje sposób dokonywania wyborów strategicznych na szczeblu całego przedsiębiorstwa
Pokazuje, jak na tle czynników takich jak, atrakcyjność rynku, pozycja konkurencyjna przedsiębiorstwa oraz jego zasoby i relacje wzajemne poszczególnych ofert marketingowych, przebiega proces formułowania strategii marketingowej
Jest narzędziem bardziej precyzyjnym ilustracji strategicznych ofert przedsiębiorstwa w trakcie planowani ich strategii marketingowych
Opiera się na założeniu, że sytuacja finansowa i rozwojowa (dynamiki) całego przedsiębiorstwa jest wynikiem sumy sytuacji pojedynczych produktów firmy, których plany rozwoju powinny zostać wzajemnie zbilansowane w celu długookresowego zmaksymalizowania efektów działań firmy
Oceny portfela produktów dokonuje się poprzez ocenę „wartości” rozpatrywanych rynków (branży) i pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa na tych rynkach
Podstawowym narzędziem tej metody jest macierz BCG
ANALIZA PORTFELOWA, MACIERZ BCG
Pozycja I: Znaki zapytania
Obejmuje jednostki cechujące się niskim względnym udziałem w rynku, wykazującym dużą dynamikę
Dotyczy więc jednostek działających na szybko rozwijających się rynkach
Jednostki te, znajdujące się jednak w początkowej fazie rozwoju, są obarczone dużym ryzykiem, wymagają dodatkowego zasilania finansowego oraz szczególnie starannego zarządzania
Pole to bywa również określane jako dylematy, trudne dzieci, następcy
Pozycja II: Gwiazdy
Obejmuje jednostki cechujące się wysokim udziałem w rynku, wykazującym dużą dynamikę sprzedaży
Gwiazdy są dowodem sukcesu rynkowego przedsiębiorstwa. Przynoszą stosunkowo duże dochody, lecz utrzymanie ich pozycji wymaga równie dużych lub nawet wyższych nakładów finansowych
Stanowią zatem potencjalne źródło nadwyżek finansowych, gdy przejdą na pozycję 3- pozycję Dojnych Krów
Pozycja III: Dojne Krowy
Są głównym źródłem finansowania prac badawczo – rozwojowych oraz „trudnych dzieci” i „gwiazd”
Charakteryzują się dużym względnym udziałem w rynku przy niskim wskaźniku wzrostu sprzedaży
Inne nazwy to „złote kury”, „Żywiciele”
Pozycja IV: Psy
Obejmuje jednostki cechujące się niskim udziałem w rynku, pozbawionym perspektyw rozwoju
Psy są więc skazane na stagnację lub wycofanie z rynków
Pole to bywa określane jako „porażki” lub „kule u nogi”
Analiza konkurencji (sektora) według M. E. Portera
Sektor (industry) to grupa przedsiębiorstw oferujących na określonym geograficznie rynku produkty wzajemnie substytucyjne w zaspokajaniu określonego rodzaju potrzeb nabywców.
W sektorze zauważyć można działanie pięciu sił konkurencyjnych:
Wejście (potencjalni wchodzący, groźba nowych wejść)
Substytuty (groźba substytucyjnych wyrobów lub usług)
Nabywcy (siła przetargowa nabywców)
Dostawcy (Siła przetargowa dostawców)
Rywalizacja wewnątrz sektora (rywalizacja między istniejącymi przedsiębiorstwami)
Analiza SWOT
Analiza łącząca w sobie ocenę szans i zagrożeń tkwiących w otoczeniu przedsiębiorstwa oraz zasobów przedsiębiorstwa.
Zadaniem Analizy SWOT jest zebranie i przedstawienie w uporządkowany sposób wszystkich informacji, które będą miały decydujący wpływ na przyszłe wybory strategiczne.
Punktem wyjścia są odpowiedzi na pytania:
Jacy jesteśmy, czyli jakie są silne i słabe strony naszego przedsiębiorstwa?
Z jakimi zagrożeniami musimy się liczyć i jakie szanse możemy wykorzystać?
Cel główny (podstawowy) przedsiębiorstwa – to pożądany w przyszłości stan określonej wartości charakteryzującej najważniejszy w danym okresie aspekt działalności przedsiębiorstwa
Rodzaje celów
Wyróżnia się wiele rodzajów celów, będących podstawą konstruowania systemów celów i wyznaczania celu głównego
Są to między innymi:
Cele ekonomiczne (stopa zysku, rentowność sprzedaży, rentowność aktywów ogółem)
Cele rynkowe (udział w rynku, obrót, znaczenie rynkowe, wejście na rynek)
Cele finansowe (płynność finansowa, zdolność kredytowa, samofinansowanie, struktura kapitału)
Cele prestiżowe (reputacja – goodwill, publicity)
Cele strategiczne
(czasami nazwane kierunkowymi, w odróżnieniu od celów konkretnych – taktycznych)
Podstawowe, długookresowe cele przedsiębiorstwa, formułowane na podstawie wyników analizy strategicznej
Określają jego aspiracje i dążenia jako całości oraz w odniesieniu do poszczególnych funkcjonalnych podsystemów organizacyjnych (np. marketingu, produkcji, finansów)
W przedsiębiorstwach zdywersyfikowanych cele strategiczne mogą być formułowane także w odniesieniu do poszczególnych SJB.
Segmentacja rynku
Podział rynku na podstawie określonych kryteriów na względnie homogeniczne rynki cząstkowe (względnie jednorodne rynki konsumentów) nazywana segmentami, które wyznaczają obszar ekspansji przedsiębiorstwa i stanowią punkt odniesienia dla ustalenia rynku docelowego zbytu oraz formułowania strategii marketingowej.
Segmenty rynku są adresatami odmiennych produktów, cen, sposobów sprzedaży i działań promocyjnych.
Pierwszym podziałem rynku jest zwykle wyodrębnienie zespołów segmentów: nabywców indywidualnych i nabywców instytucjonalnych , pokrywających się wzajemnie z rynkami produktów konsumpcyjnych i produktów zaopatrzeniowych
Rynki cząstkowe można następnie identyfikować i opisywać za pomocą różnych kryteriów segmentacji.
Zadania segmentacji rynku
Zastosowanie segmentacji rynku
Segmentacja rynku odgrywa główną rolę w wyborze rynku docelowego, jest również szczególnie użyteczna w:
Dostosowaniu produktów do potrzeb nabywców, co przyczynia się do zwiększenia sprzedaży i konkurencyjności danych towarów na rynku
Dotarciu do tych konsumentów, których preferencje są uwzględniane przy kształtowaniu produktu
Efektywniejszym wydatkowaniu środków na aktywizacją sprzedaży przez odpowiedni dobór form aktywizacji w stosunku do określonych i znanych adresatów
Szybkim zauważaniu zmian na rynku dzięki ciągłym obserwacjom określonych jego części
Wcześniejszym przygotowaniu się do tych zmian
Dokładniejszym określeniu czasu nasilania się aktywizacji sprzedaży
Kryteria segmentacji rynku odnoszące się do konsumenta indywidualnego:
Kryteria społeczne (klasa społeczna, grupa odniesienia, stadium cyklu życia, styl życia)
Kryteria ekonomiczna (zawód, dochód gospodarstwa domowego, źródło dochodów, majątek)
Kryteria segmentacji rynku odnoszące się do klienta instytucjonalnego:
Kryteria rodzaju produktu (np. surowce, półprodukty, materiały)
Kryteria rodzaju odbiorcy (np. rolnictwo, przemysł, transport)
Kryteria lokalizacji klienta (np. kraj, region, województwo)
Kryteria skali zakupów
Kryteria segmentacji rynku odnoszące się do produktu:
Kryteria związane z wzorcami konsumpcji (częstotliwość oraz intensywność korzystania z produktu)
Kryteria dotyczące warunków zakupu (rodzaj preferowanego przez nabywców sklepu, czas zakupu, wielkość jednorazowej partii zakupu, częstotliwość zakupu, jego charakter, np. zakup impulsywny, okazjonalny itp.)
Kryteria uwypuklające oferowane przez produkt korzyści (wiedza nabywcy o produkcie, postrzegane przez niego korzyści wynikające z zakupu i użytkowania produktu, predyspozycje konsumentów)
Kryteria segmentacji rynku:
Kryteria geograficzne
Kryteria demograficzne
Kryteria psychograficzne
Procedura segmentacji rynku
Dotychczasowa praktyka gospodarcza wskazała wiele procedur, które mogą być użyteczne w procesie segmentacji:
Tradycyjna procedura a priori
Procedura bazująca na skupianiu
Procedura segmentacji elastycznej
Procedury uproszczone
Procedury uproszczone
Procedura segmentacji rynku E. J. McCarthy’ego
Szerokie zdefiniowanie segmentowego rynku
Sformułowanie listy potrzeb potencjalnych nabywców
Zdefiniowanie segmentów drogą tworzenia kombinacji potrzeb zaspokajanych na danym rynku
Wyodrębnienie i usunięcie cech wspólnych
Nazwanie możliwych do wyodrębnienia segmentów
Dokonanie pogłębionej charakterystyki poszczególnych segmentów
Określenie relatywnej wielkości segmentów
Procedura segmentacji rynku według J. Altkorna
Identyfikacja zmiennych segmentacyjnych (np. wiek, płeć, dochód) i podział rynku na segmenty
Opracowanie profili (opis) każdego segmentu
Ocena atrakcyjności każdego segmentu jako obszaru działania przedsiębiorstwa
Wybór segmentów docelowych
Pozycjonowanie oferty rynkowej, czyli ustalenie pozycji przedsiębiorstwa wobec konkurencji oraz oferty dla każdego rynku docelowego
SEGMENTACJA RYNKU
Poprawnie wyodrębniony segment rynku powinien odznaczać się czterema cechami:
Czyli…
Umożliwiać uzyskanie niezbędnych informacji o poszczególnych cechach konsumentów odróżniających ich od całego rynku (mierzalność)
Być na tyle rozległym, aby uzasadniać zastosowanie indywidualnej strategii marketingowej (rozległość)
Być dostępny przez umożliwienie efektywnego stosowania instrumentów działania, w tym głównie związanych z dystrybucją i aktywizacją sprzedaży (dostępność)
Odzwierciedlać prawdopodobieństwo pozytywnej reakcji konsumentów na odpowiednio przygotowaną strukturę marketingu – mix (wrażliwość)
Tendencje
Tendencja I: zmierza do wyróżnienia niewielkiej liczby segmentów, nawet kosztem utraty ich homogenicznego charakteru. Wynika z chęci uzyskania tzw. korzyści skali
Tendencja II: stawia sobie za cel wyodrębnienie maksymalnie homogenicznych segmentów kosztem zwiększenia ich liczby
Z filozofii marketingu wynikają określone, ogólne zasady postępowania ukierunkowujące działalność praktyczną przedsiębiorstwa.
Do zasad tych należą:
Zasada celowego wyboru i kształtowania rynku przedsiębiorstwa
Zasada badania rynku
Zasada planowania działań rynkowych
Zasada zintegrowanego oddziaływania na rynek (marketing-mix)
Zasada kontroli skuteczności działań marketingowych
Marketing-mix – kombinacja zmiennych kontrolowanych przez przedsiębiorstwo, które umożliwia realizację celów strategicznych.
Pojęcie to stosuje się do określania zbioru środków (instrumentów), które są narzędziami działań operatywnych przedsiębiorstwa
Do kompozycji tych narzędzi zalicza się: produkt, cenę, dystrybucję i promocję (tzw. 4P).
Programowanie kompozycji marketingowej – produkt
Produkt w rozumieniu marketingowym to dobro lub usługa zdolna do zaspokojenia potrzeb ludzkich lub organizacji (przedsiębiorstwa), a więc wszystko co można zaoferować nabywcom.
Wyróżnia się kilka warstw opisujących produkt:
Rdzeń – istota produktu, czyli podstawowa korzyść, którą osiągnie nabywca
Produkt rzeczywisty – oferowany nabywcy przedmiot o ściśle określonych cechach materialnych, parametrach technicznych, itp.
Produkt wzbogacony – produkt rzeczywisty oraz zestaw usług towarzyszących jego sprzedaży, (warunki sprzedaży, zakres usług przy – i posprzedażowych, kampania promocyjna)
Każdy produkt utrzymuje się na rynku przez określony czas, przechodząc przez pewne fazy, które składają się na tzw. Cykl życia produktu.
Każdej fazie przyporządkowane są inne, specyficzne dla niej, działania marketingowe.
Reasumując, w zakresie produktu programowanie kompozycji marketingowej dotyczy:
Asortymentu (szerokości, głębokości, długości)
Marki (rodzinna, indywidualna, sprzedawcy itp.)
Opakowania (wielkości, kolorystyki, rodzaju zastosowanego materiału itp.)
Usług przed- i posprzedażowych (instrukcja obsługi, instalacja, dostarczenie do klienta, serwis gwarancyjny i pogwarancyjny itp.)
Programowanie kompozycji marketingowej – cena
Zastosowanie ceny jako instrumentu marketingowego związane jest z realizacją określonego celu, który jest pochodną celu strategii marketingowej oraz wymaga powiązania (integracji) z pozostałymi elementami marketingu-mix
W decyzjach cenowych muszą być uwzględniane oczekiwania cenowe nabywców. Zarząd przedsiębiorstwa powinien wiedzieć, ile nabywcy są skłonni płacić za oferowane produkty
W zakresie ceny programowanie kompozycji marketingowej dotyczy przede wszystkim:
Ceny podstawowej
Systemów kredytowych (max. Wysokość kredytu, max. Okres udzielania kredytu, zabezpieczenia kredytu, opłaty manipulacyjne, oprocentowanie)
Warunków płatności (zwłaszcza odroczonych terminów płatności, następstwa zwłoki w spłacaniu kredytu)
Upustów, rabatów
Marż
Programowanie kompozycji marketingowej – dystrybucja
Proces dystrybucji obejmuje wszelkie czynności związane z pokonaniem przestrzennych i czasowych różnic występujących między producentem, a nabywcom.
Programowanie kompozycji marketingowej w zakresie dystrybucji obejmuje zatem:
Logistykę
Warunki dostawy
Systemy sprzedaży (tradycyjne, nowoczesne – np. przez Internet)
Kanały dystrybucji (realny przepływ towarów i środków pieniężnych)
Programowanie kompozycji marketingowej – promocja
Promocja to kompleks środków (promotion-mix), za pomocą których przedsiębiorstwo komunikuje się z rynkiem, tzn. przekazuje informacje o swojej działalności i ofercie rynkowej oraz nakłania do zapoznania się z nią (nabycia produktu)
Celem promocji jest
Informowanie o działalności i ofercie rynkowej przedsiębiorstwa oraz warunkach jej nabycia
Kształtowanie pożądanego wyobrażenia nabywców o przedsiębiorstwie i jego produktach.
Efektem prawidłowo dobranych elementów marketingu-mix jest „taran” zdolny otworzyć przed nami i naszym produktem drzwi każdego rynku
Budowa strategii marketingowej przedsiębiorstwa. Podział i uruchomienie środków.
Z teorii do praktyki
Nawet najlepiej opracowana strategia, jeżeli pozostanie tylko na papierze nie przyniesie żadnych efektów
By uzyskać korzyści z wypracowanej strategii należy ją wdrożyć
Dochodzimy więc do kluczowego momentu, czyli do podziału i uruchomienia środków przyznanych przez Zarząd przedsiębiorstwa
Podział i uruchomienie środków
Obejmuje:
Przygotowanie budżetu marketingowego
Opracowanie kalendarza realizacji poszczególnych zadań i środków potrzebnych do ich realizacji
Podział zadań i wyznaczenie osób odpowiedzialnych za ich realizację
Opracowanie mierników oceny działań marketingowych
Monitoring i kontrolę realizacji przyjętych w strategii zadań
Budżet marketingu:
Element ogólnego budżetu (planu finansowego) przedsiębiorstwa, który dotyczy marketingu
Jest oparty na prognozie wszystkich kosztów wynikających z działań marketingowych przedsiębiorstwa w ciągu miesiąca, kwartału, roku, a niekiedy 2-3 lata
Budżet marketingowy sporządzany jest w układzie kosztów bezpośrednich, pośrednich i ogólnych (całkowitych) oraz przeciętnych zmiennych kosztów jednostkowych i stałych bezpośrednich dla każdego centrum kosztów (tj. funkcji) lub każdego centrum zysku (tj. produktu, rynku)
Zawiera także, obok planowanych kosztów marketingowych odniesionych do produktów, rynków lub funkcji marketingowych, szczegółowe dezagregacje kosztów, np. szczegółowy budżet reklamy
Ważną rolę w planowanym budżecie marketingu odgrywają mierniki kontrolne, np. planowane i poniesione wydatki w okresach kwartalnych
Budżet marketingowy, oprócz funkcji zabezpieczenia środków na działania marketingowe, wykorzystuje się jako narzędzie kontroli marketingowej
Metody tworzenia budżetu
Metoda mechaniczna
Najprostsza i najczęściej stosowana w polskiej praktyce ustalania planu wydatków na marketing
Sprowadza się do przekazania lub ustalenia kwoty przeznaczonej na marketing jako % odniesionego do wielkości sprzedaży czy obroty albo podania konkretnej kwoty jaka będzie do dyspozycji w danym okresie, bądź ustalenia jej na poziomie wydatków konkurentów
Wadą tej metody jest w wielu przypadkach ignorowanie rzeczywistych potrzeb, które wynikają z planu marketingowego i narzucenie konieczności realizacji tylko takich działań, które mieszczą się w przydzielonej kwocie
Metoda zadaniowa
Polega na tworzeniu budżetu marketingowego od dołu i przekazaniu go wyżej
Budżet odzwierciedla przewidywane koszty poszczególnych zadań marketingowych. Daje to możliwość spojrzenia całościowego na koszty i stanowi rzeczywiste odbicie potrzeb
Mała przydatność tej metody polega na tym, że zarząd uzyskuje głównie dane dotyczące kosztów działań często bez informacji, w jaki sposób będą wydawane oraz jakie przyniosą efekty
Metoda negocjacyjna
Faza I: Zarząd przedsiębiorstwa układa założenia plany wydatków (w tym marketingowych) na bazie celów, które firma zamierza zrealizować w danym okresie
Faza II: Wytyczne przekazywane są na dół i na ich podstawie tworzony jest plan marketingowy. Z reguły wydatki (koszty) na marketing wynikające z planu przekraczają założony poprzednio poziom wydatków
Faza III: Negocjacje., Ocena konieczności realizacji uwzględnionych w planie zadań marketingowych, ich zakresu i skalkulowanych kosztów.
Każda strategia marketingowa
Musi być rozpisana na plany działań zawierające następujące informacje
Jaka jest obecna pozycja przedsiębiorstwa- gdzie teraz jesteśmy?
Jakie są nasze cele- co chcemy zrobić, dokąd chcemy dotrzeć?
Kto jest za to odpowiedzialny- kto to zrobi?
Jaka jest data początkowa?
Jaka jest data końcowa?
Jaki jest planowany koszt?
Plan marketingowy to projekcja działań rynkowych obejmująca ustalenia dotyczące celów działania, wyboru rynku docelowego, pozycji produktu względem cech wyrażających głównie preferencje nabywców, struktury kompozycji instrumentów oddziaływania na rynek, kosztów planowania działań (budżet marketingu) oraz sposobu kontroli uzyskanych wyników.
Planowanie marketingowe
Polega na opracowaniu, realizowaniu i ocenie programów osiągania celów zdefiniowanych w stosunku do produktów (grup produktów) w określonych segmentach rynku
Proces planowania marketingowego musi być przeprowadzony jako część całościowego planowania i ustalenia budżetu przedsiębiorstwa
Planowanie marketingowe obejmuje:
Przeprowadzenie badań wewnątrz i na zewnątrz przedsiębiorstwa
Określenie mocnych i słabych stron przedsiębiorstwa w kontekście szans i zagrożeń rynkowych
Wypracowanie założeń
Przewidywanie
Ustalanie celów rynkowych
Wypracowanie strategii
Definiowanie programów
Ustalanie budżetów
Przegląd rezultatów, rewizję celów, strategii, programów.
Pojedyncze plany działania łączy się w większe programy, które wchodzą do planu marketingowego. W ten sposób tworzy się ogólny harmonogram, który służy kontroli postępów w realizacji planu.
GENERAL MOTORS CORPORATIONS
W GM menadżerowie najwyższego szczebla ustalają ogólne cele dla całego przedsiębiorstwa,
Dyrektorzy poszczególnych oddziałów, takich jak Chevrolet, Cadillac, GM Truck, Opel, Pontiac, Saab, GM Daewoo, ustalają dla nich spójne cele z celami całego przedsiębiorstwa
Menadżerowie odpowiedzialni za poszczególne funkcje w oddziałach (np. dyrektor marketingu lub ds. finansów Chevroleta) proponują cele do realizacji w swoich obszarach kompetencji, spójne z planami całego przedsiębiorstwa i planami pozostałych oddziałów.
Jeden problem – wiele kryteriów ocen
Problem: Nowy produkt
Opinia działu marketingu: „Mamy zbyt mało modeli produktów w porównaniu z potrzebami nabywców. Zbyt rzadko wprowadzamy zmiany do naszych projektów. Konkurenci wprowadzają je częściej.”
Opinia działu produkcji: „Duża liczba modeli skraca długość serii i podwyższa koszt jednostkowy. Mamy zbyt dużo modeli, zmiany są zbyt częste, nie osiągniemy efektu skali”
Opinia działu finansów: Zarówno zmiany w produktach, jak i nowe modele są kosztowne, dlatego powinno się je ograniczać.
Treść planu marketingowego
Sekcje | Cele |
---|---|
Streszczenie dla kierownictwa | Przedstawieni krótkiego omówienia planu w celu szybkiego przejrzenia przez zarząd |
Bieżąca sytuacja marketingowa | Audyt marketingowy przedstawiający dane o otoczeniu rynkowym, produktowym, konkurencyjnym i dystrybucyjnym |
Analiza SWOT | Wskazanie głównych silnych i słabych stron oraz najważniejszych szans i zagrożeń dla produktu |
Cele i okoliczności | Określenie celów firmy w odniesieniu do sprzedaży, udziału w rynku i zysków; wskazanie na okoliczności, które mogą wpłynąć na te cele |
Strategia marketingowa | Przedstawienie szeroko zakrojonego podejścia marketingowego mającego doprowadzić do osiągnięcia celów planu |
Programy działania | Wyszczególnianie co ma być zrobione, kto to zrobi, kiedy zostanie to zrobione i ile to będzie kosztować |
Budżet | Preliminarz finansowy przedstawiający oczekiwane wyniki finansowe wykonania planu |
Środki kontroli | Sposób monitorowania postępu realizacji planu |
Siedem grzechów głównych planowania marketingowego
Branie życzeń za rzeczywistość
Korzystanie z nieaktualnych danych
Formułowanie zbyt ogólnych celów
Mało precyzyjna taktyka działania
Zbyt szczegółowe planowanie
Niewłaściwy skład zespołu opracowującego plan
Odkładanie planu na półkę
Program i harmonogram działań marketingowych
Wykres Gantta
Jest graficznym sposobem planowania i kontroli
Projekt rozkłada się na odrębne zadania
Dla każdego zadania oszacowuje się czas realizacji i określa jego termin wykonania
Informacja ta jest przedstawiona w postaci klamry, której początek wyznacza datę rozpoczęcia, a koniec datę zakończenia każdego zadania
Wypełnianie klamer („wykonanie”) pozwala na szybkie stwierdzenie, które zadania są opóźnione (lub wyprzedzają plan) i o ile
Kamienie milowe
Określają wybrane daty zakończenia poszczególnych etapów całego projektu
Stanowią punkty kontrolne, w których można zanalizować koszty, postęp prac czy potrzebę modyfikacji lub zmiany planu np.
Termin zakończenia segmentacji rynku
Termin wyznaczenia standardów obsługi klienta dla poszczególnych grup klientów
Termin pierwszej kontroli stopnia realizacji planu
Harmonogram realizacji planu dla działu marketingu spółki XYZ
styczeń | luty | marzec | kwiecień | maj | czerwiec | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
segmentacja rynku | program obsługi klienta | szkolenia pracowników | kontrolowanie programu | ||||
CEL I | |||||||
CEL II | |||||||
CEL III | |||||||
dzisiaj |
Legenda
kamień milowy | |
---|---|
wykonanie |
Wykres Gantta a metody sieciowe
Wykresy Gantta przedstawiają zależności między kamieniami milowymi w ramach jednego zadania, ale nie w obrębie różnych zadań
Przekształcenie wykresu Gantta w sposób likwidujący to ograniczenie prowadzi do utworzenia sieci
Sieciowe metody planowania
PERT (technika oceny i kontroli programu)
CPM (metoda ścieżki krytycznej)
PERT a CPM
Obie metody są podobne:
CPM jest odpowiedniejsza do powtarzalnych procesów, w których zadania mają stały czas trwania i znane terminy realizacji
PERT nadaje się zwłaszcza do procesów niepowtarzalnych, w których można jedynie w przybliżeniu oszacować okres realizacji i terminy zakończenia zadań
Stosowanie coraz powszechniej dzięki oprogramowaniu komputerowemu
Przekształcenie programu w sieć
Ścieżka krytyczna
Jest najdłuższą pod względem czasu „trasą” przechodzenia przez sieć
Określa się ją sumując czasy potrzebne na wykonanie wszystkich zadań w każdej sekwencji
Ścieżka wyznacza całkowity czas realizacji oraz datę zakończenia całości planu. Jeśli opóźnieniu ulegnie zadanie na ścieżce krytycznej, to opóźni to realizacje całego planu
W PERT pozostałe ścieżki noszą nazwę podkrytycznych. Ścieżką krytyczną jest zwykle ścieżka pesymistyczna
Przykład CPM
Przykład planu zadania
Zadanie | Obecna pozycja | Działania | Początek | Koniec | Osoba odpowiedzialna | Koszt [zł] |
---|---|---|---|---|---|---|
Direct mail | Przestarzała lista wysyłkowa | Uaktualnienia listy | 28.03 | 15.04 | M.M | - |
Brak standardów e-go listu | Przygotowanie listu | 02.04 | 15.04 | A.S. | - | |
Brak broszury | Przygotowanie broszury | 28.03 | 15.04 | G.M. | - | |
Kampania wysyłkowa | 15.04 | 30.04 | A.S. | - |
Kolejne etapy działania
Etapy | Zadanie: Przygotowanie broszury | Harmonogram w dniach |
---|---|---|
1 | Wykonanie zdjęć | 1 |
2 | Przygotowanie danych technicznych | |
3 | Przygotowanie wstępnego układu broszury | |
4 | Pisanie tekstu | |
5 | Przygotowanie szaty graficznej | |
6 | Korekta końcowa | |
7 | Druk broszury |
Proces kontroli marketingowej
Ustalenie celów | co chcemy osiągnąć? | |
---|---|---|
Pomiar wyników | co się dzieje? | |
Ocena wyników | dlaczego tak się dzieje? | |
Podjęcie działań korygujących | co powinniśmy z tym zrobić? |
Pytania
Grupa A:
1. Podstawowe zadania SIM
2. Główne elementy strategii
3. Najczęściej stosowana strategia promocji to (promotion-mix)
4. Plan marketingowy dokończ pojęcie
5. Strategia marketingowa dokończ pojęcie
6. Strategia produktu dokończ pojęcie
7. Nowy produkt to najprościej
8. Strategie długoterminowe trwają od ... do ... lat
9. Trzy rodzaje strategii normatywnej
10. Analiza otoczenia i analiza potencjału przedsiębiorstwa to z jednej strony ... a z drugiej...
11. Z punktu widzenia struktury strategie marketingowe należą do strategii ... przedsiębiorstwa.
12. coś było ze strategią dystrybucji chyba jakieś cztery elementy
Grupa B:
1. Instrumentarium strategii promocji obejmuje cztery grupy narzędzi, są nimi:
2. Segmentacja rynku jako faza budowy strategii marketingowej oznacza podział
3. W zakresie ceny programowanie koncepcji marketingowej dotyczy pięciu elementów
4. Strategia dystrybucji pośredniej polega na
5. Do czterech podstawowych cech SIM zalicza się
6.Strategia normatywna jest to
7. Strukturę każdej strategii tworzą trzy, hierarchicznie uporządkowane elementy
8. Strategia marketingowa to system zasad i reguł działania wyznaczających
9. Realizując strategie produktu w przypadku spadku sprzedaży na danym rynku przedsiębiorstwo może
10. Globalna strategia przedsiębiorstwa polega głównie na
11. W klasycznej koncepcji marketingu wyróżnia się przede wszystkim trzy podmioty ustalania cen. Są nimi:
12. W praktyce stosuje się trzy metody ustalania wysokości budżetu marketingowego: ... Za najbardziej przydatną uznaje się metodę ...
Powodzenia!