Opracowała: Dominika Szczerba, filologia polska, 3 rok, I stopień, wydział humanistyczny
Przedmiot: język polski
Klasa: 6
Temat: Orzekamy o orzeczeniu.
Cel główny: kształcenie umiejętności poprawności językowej
Cele operacyjne:
Uczeń:
Potrafi wskazać orzeczenie w tekście,
Potrafi określić rodzaj orzeczenia,
Wie jaką funkcję w zdaniu pełni orzeczenie,
Umie stworzyć orzeczenie o podanym rodzaju,
Wskazuje orzeczenia czasownikowe w podanych zdaniach,
Wskazuje orzeczenia imienne w podanych zdaniach.
Zalecane warunki i sposób realizacji podstawy programowej:
motywowanie ucznia do aktywnego poznawania rzeczywistości i uczenia się przyswojenie przez uczniów podstawowego zasobu wiadomości na temat orzeczenia
zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomości
podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów
Metody:
podająca,
poszukująca: heureza, rozmowa,
praca z tekstem.
Formy:
Indywidualna,
Zespołowa,
Grupowa.
Środki dydaktyczne:
Kserokopie zawierające zdania z orzeczeniami,
Fragment tekstu Mały Książe - Antoine de Saint Exupéry.
Przebieg lekcji:
| Faza lekcji i czas | Czynności nauczyciela | Czynności ucznia |
|---|---|---|
1. Faza wprowadzająca (2 minuty) 2. Faza właściwa (2 minuty) (2 minuty) (3 minuty) (2 minuty) (7 minut) (6 minut) (2 minuty) (14 minut) (2 minuty) Faza podsumowująca i ewaluacja (2 minuty) |
Przywitanie się z uczniami i przedstawienie się. Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie się do lekcji. Nauczyciel prosi o podanie przykładów czasowników w formie osobowej. (5 przykładów). Nauczyciel zapisuje na tablicy wszystkie podane przykłady. Następnie wspólnie z uczniami wymyśla zdania zawierające podane wcześniej czasowniki. Nauczyciel prosi o przypomnienie czym jest orzeczenie, na jakie pytania odpowiada i co określa. Nauczyciel po wysłuchaniu uczniów, uświadamia cel lekcji, a następnie prosi o zapisanie tematu lekcji. : Orzekanie o orzeczeniu. Nauczyciel rozdaje kserokopie zawierające ciąg zdań z orzeczeniem czasownikowym i orzeczeniem imiennym. Następnie prosi o przyjrzenie się zdaniom. Kolejno przepisuje dwa przykładowe zdania na tablicę. Mój tata jest strażakiem. Mój tata gasi pożar. Wskazuje na dwa różne rodzaje orzeczeń, wprowadza nowy termin: orzeczenie imienne, krótko objaśnia i prosi o zapisanie notatki. Nauczyciel prosi o podkreślenie orzeczeń imiennych i orzeczeń czasownikowych na kserokopiach oraz zastanowienie się i wskazanie, jaką częścią mowy może być wyrażony orzecznik. Nauczyciel prosi o podanie poprawnych odpowiedzi. Razem z uczniami omawia i utrwala wiedzę. Nauczyciel prosi o podzielenie się na 2-3 osobowe grupy. Rozdaje każdej grupie fragment tekstu. Nauczyciel czyta tekst na głos. Następnie prosi o podkreślenie dwoma kolorami orzeczenia czasownikowe i orzeczenia imienne. Nauczyciel prosi o podanie odpowiedzi. Nauczyciel prosi o dokończenie zdania : Na dzisiejszej lekcji dowiedziałem się… Zadanie pracy domowej, polegającej na ułożeniu 5 zdań z różnymi orzeczeniami podkreślonymi we wcześniejszym zadaniu. |
Uczniowie zajmują miejsca, witają się z nauczycielem i przygotowują się do rozpoczęcia lekcji. Uczniowie zgłaszają się i wymieniają 5 czasowników w formie osobowej. Np. Śpiewają, tańczył, zaszczekał, ogląda, bawi się… Wspólnie z nauczycielem wymyślają zdania. Np. Wszyscy śpiewają razem kolędy. Jasio ładnie tańczył na dyskotece. Piesek zaszczekał na nieznajomego. Kasia ogląda dobranockę. Chłopiec bawi się w piaskownicy. Uczniowie mówią czym jest orzeczenie, na jakie pytania odpowiada i co okresla. Orzeczenie – to część zdania wyrażona czasownikiem w formie osobowej, Nazywa czynność, stan lub proces., odpowiada napytanie: co robi?, co się z nim dzieje?, w jakim stanie się znajduje?; Uczniowie zapisują temat w swoich zeszytach. Uczniowie wykonują polecenia nauczyciela, słuchają a później zapisują do zeszytu nowy termin. Uczniowie wykonują polecenie nauczyciela. Uczniowie podają odpowiedzi. Uczniowie słuchają jak nauczyciel czyta tekst, słuchają poleceń, które za chwilę wykonują. Jedna osoba z grupy podaje poprawne odpowiedzi. Uczniowie kończą zdanie i zapisują pracę domową. |
1. Podkreśl orzeczenia czasownikowe i orzeczenia imienne.
2. Jakimi częściami mowy wyrażamy orzecznik?
Moja mama jest pielęgniarką.
Dla mnie byłeś kimś wspaniałym.
Ciocia Wojtka jest bardzo utalentowana.
Jestem trzeci w konkursie recytatorskim.
Dorobek tego artysty jest imponujący.
Świąteczny obiad został przygotowany przez babcię i dziadka.
Na koncercie było głośno.
Ta ramka jest z kolorowego szkła.
Kasia pisze do mnie list.
Ola jest szczęśliwa.
Jutro będę mył okna.
Zostanę w przyszłości policjantem.
Chłopcy bawią się samochodzikami
3. Fragment tekstu Mały Książe - Antoine de Saint Exupéry.
- Nie ma rzeczy doskonałych - westchnął lis i zaraz powrócił do swej myśli: - Życie jest jednostajne. Ja poluję na kury, ludzie polują na mnie. Wszystkie kury są do siebie podobne i wszyscy ludzie są do siebie podobni. To mnie trochę nudzi. Lecz jeślibyś mnie oswoił, moje życie nabrałoby blasku. Z daleka będę rozpoznawał twoje kroki - tak różne od innych. Na dźwięk cudzych kroków chowam się pod ziemię. Twoje kroki wywabią mnie z jamy jak dźwięki muzyki. Spójrz! Widzisz tam łany zboża? Nie jem chleba. Dla mnie zboże jest nieużyteczne. Łany zboża nic mi nie mówią. To smutne! Lecz ty masz złociste włosy. Jeśli mnie oswoisz, to będzie cudownie. Zboże, które jest złociste, będzie mi przypominało ciebie. I będę kochać szum wiatru w zbożu...
Lis zamilkł i długo przypatrywał się Małemu Księciu.
- Proszę cię... oswój mnie - powiedział.
- Bardzo chętnie - odpowiedział Mały Książę - lecz nie mam dużo czasu. Muszę znaleźć przyjaciół i nauczyć się wielu rzeczy.
- Poznaje się tylko to, co się oswoi - powiedział lis. - Ludzie mają zbyt mało czasu, aby cokolwiek poznać. Kupują w sklepach rzeczy gotowe. A ponieważ nie ma magazynów z przyjaciółmi, więc ludzie nie mają przyjaciół. Jeśli chcesz mieć przyjaciela, oswój mnie!
- A jak się to robi? - spytał Mały Książę.
- Trzeba być bardzo cierpliwym. Na początku siądziesz w pewnej odległości ode mnie, ot tak, na trawie. Będę spoglądać na ciebie kątem oka, a ty nic nie powiesz. Mowa jest źródłem nieporozumień. Lecz każdego dnia będziesz mógł siadać trochę bliżej...
[…]