T: WYWIAD PSYCHOLOGICZNY

Celem wywiadu jest zebranie informacji i wstępne poznanie cech osobowości rozmówcy.

Zbierane informacje dotyczą:

1. Przeszłości: odtwarzanie historii życia. Pytania dotycz obciążeń genetycznych i chorób dotyczących systemu nerwowego i psychiki w rodzinie, problemy uzależnień w rodzinie, przebieg ciąży i porodu, stan dziecka po urodzeniu, przebyte przez dziecko choroby, urazy psychiczne, silne przeżycia psychiczne, zajmujemy się przebiegiem kariery szkolnej, czy to jest rodzina pełna, rozbita, zrekonstruowana, postawy wychowawcze w domu, trudności dziecka po rozpoczęciu nauki szkolnej.

2. Teraźniejszość: poznanie aktualnych warunków środowiskowych: zawód i wykształcenie rodziców, warunki materialne i mieszkalne, atmosfera kulturowa rodziny, sposób spędzania czasu wolnego, kontakt ze środowiskiem, aktualna sytuacja wychowawcza, aktualne samopoczucie psychiczne tej osoby: emocje, potrzeby, zainteresowania, aspiracje życiowe, cele i dążenia życiowe, aktywność społeczna, przeżywane trudności.

Przeprowadzenie wywiadu wymaga spostrzegawczości, zdolności do interpretowania objawów zaobserwowanych w zachowaniu rozmówcy. Trzeba zwracać uwagę na mimikę, ton głosu, formę wypowiedzi. Wywiad umożliwia wstępne poznanie zainteresowań, przekonań, postaw, upodobań, uczuć, potrzeb i dążeń jednostki.

Wywiad psychologiczny jest metodą stosowaną. Elementy wywiadu psychologicznego winny być stosowane w wywiadzie lekarskim.

Rodzaje wywiadu:

1. Podział w zależności od sposobu przeprowadzenia:

1. Wywiad jawny- rozmówca wie, że rozmawia się z nim w celu uzyskania określonych informacji.

2. Wywiad ukryty- przypadkowa rozmowa

1. W zależności od budowy pytań:

1. Skategoryzowany- pytania są zamknięte, dokładnie sformułowane, nie można ich zmienić, odpowiedzi są podzielone na kategorie, badany wybiera jedną z nich

2. Nieskategoryzowane- określa problemy, które będą oawiane, formułowanie pytań i odpowiedzi jest dowolne

1. W zależności od tego kogo dotyczy:

1. Z daną osobą- rozmawiamy o niej samej

2. O danej osobie

1. W zależności od warunków prowadzenia:

1. W warunkach sztucznych- poradnia, szkoła, przychodnia, szpital

2. W warunkach naturalnych- w domu rodzinnym

1. W zależności od celu wywiadu:

1. Diagnostyczny- zmierza do wstępnego poznania pacjenta

2. Terapeutyczny- poznanie pacjenta i oddziaływanie na niego w określony sposób

Technika wywiadu:

1. Bardzo ważne jest nawiązanie dobrego kontaktu psychicznego z respondentem. Wzmocnienie jego „ja” przez pochwałę, akceptację. Zdobycie jego zaufania przez życzliwe przywitanie, zapoznanie z celem, zapewnienie o dyskrecji.

2. Wywiad wymaga przygotowania, przemyślenia celu i przebiegu, opracowania planu i listy pytań. Istnieją wzory kwestionariuszy wywiadu w różnych placówkach.

3. Wywiad winien mieć charakter swobodnej rozmowy, być plastyczny.

4. Dla wywiadu należy stworzyć odpowiednie warunki zewnętrzne.

5. Wywiad winien zacząć się od tematów przyjemnych i interesujących dla rozmówcy, a potem przejść do tematów zasadniczych

6. Formę i sposób pytań należy dostosować do poziomu umysłowego rozmówcy. W relacji do dziecka, osoby o niższym wykształceniu lub starszej należy mówić w sposób prosty, jasny, zrozumiały, pytać w sposób taktowny i kulturalny.

7. Prowadzący wywiad musi mieć dużo cierpliwości. Nie może okazać znudzenia, zdenerwowania, zniecierpliwienia. Rozmową należy kierować w sposób dyskretny. Chcąc uzyskać informacje w sprawach osobistych należy używać pytań subtelnych. Należy dostarczać wzmocnień pozytywnych.

8. Wywiad można utrwalać przy pomocy kamery, magnetofonu, ale tylko za zgodą osoby. W trakcie należy notować niezbędne fakty. Wywiad opisujemy szczegółowo po jego zakończeniu. Nie należy patrzeć na zegarek w sposób zwracający uwagę.