ZAGADNIENIA Socjolog EXAM 13

ZAGADNIENIA NA EGZAMIN: „SOCJOLOGIA CZASU WOLNEGO” 2013

1. Rozumienie zjawiska czasu w socjologii.

Czas to zjawisko społeczne samo w sobie
Czas kategoria wspólna dla jakiejś zbiorowości
Czas integruje reguluje i koordynuje życie zbiorowe.
W socjologii bada się:
Czas Ilościowy = czas zew. przestrzennie doświadczany, zew. regulator ludzkich działań.
To czas konwencjonalny w sposób narzucony przez instrumenty używane do jego

pomiaru. Wyrażany przez jednostki czasu. Czas o charakterze obiektywnym.
Czas jakościowy = czas wew. Pozwala na doznawanie egzystencji i przekształceń

poszczególnych zdarzeń. Naznaczony społeczną treścią konwencją kulturową i wartościami wytworzonymi w toku społecznych interakcji. Czas o charakterze subiektywnym.

2. Typy społeczeństw wg ewolucjonistów.

3. Charakterystyka społeczeństwa tradycyjnego

4. Rozumienie czasu w społeczeństwie tradycyjnym.

- czas płynie powoli

- nie ma potrzeby oszczędzania czasu

- czas postrzegany i przeżywany przez społeczeństwa pierwotne i tradycyjne miał 4 cechy

a) był czasem manifestującym się w zbiorowo przeżywanych doświadczeniach

b) zwrócony ku przeszłości bo ludzie zorientowani byli na przeszłość

c) czas cykliczny, związany z twórczymi siłami wzrostu

d) ma charakter sakralny

5. Charakterystyka społeczeństwa przemysłowego.

- zmechanizowanie produkcji

- przyspieszony zostaje proces tworzenia hierarchii statusów i nierówności społecznych

- powstają zmiany w zakresie edukacji polityki i religii

a) upowszechnianie umiejętności czytania i pisania

b) rośnie rola wykształcenia

c) maleje moralny autorytet religii

d) różnicowanie stylów życia podstawowych norm i wartości

e) urbanizacja – rozwój przemysłu (fala migracji ze wsi do miast)

f) wzrasta pod klasa ludzi biednych

g) pojawienie się środków masowego przekazu

h) dążenie do osobistych osiągnięć

i) rozgraniczenie między czasem pracy a czasem poza pracą

6. Rozumienie czasu w społeczeństwie przemysłowym.

Czas w społeczeństwie przemysłowym podlega następującym procesom:

- ulega desakralizacji

- z czasu zbiorowo manifestujących się przeżyć staje się czasem form jednostkowych

- zostaje oderwany do naturalnego procesu życia

- życie ludzkie zostaje podporządkowane czasowi i precyzyjnie pocięte w celu dokładnego pomiaru

- zamiast czasu cyklicznego pojawia się rozumienie czasu jako linearnego wyciągniętego w linię prostą

- odtąd czas w ludzkim rozumieniu zaczął mieć swój bieg w 1stronę stał się nieodwracalny

- starożytne carpie diem staje się dewizą kupców. Skoro czasu niemożna zatrzymać można próbować go zaoszczędzić

- czas staje się nie tylko wartością ale też źródłem wartości materialnych

7. Charakterystyka społeczeństwa poprzemysłowego (ponowoczesnego).

- produkcja towarów i usług zależy od przekazywania informacji

- oparte na wiedzy i produkcji wiedzy

- instytucje gospodarcze są zależne od innych sfer w tym wiedzy

- gwałtowny rozwój sfer i usług

- rozwój mass-mediów i nowych kanałów komunikowania się

- brak stabilizacji zatrudnienia i wymóg stałej elastyczności i ruchliwości do ponoszenia ryzyka

- pojawienie się nowych zawodów i sposobów zarobkowania

- rozwój medycyny sprzyja wydłużaniu się życia jednostek

- zwiększenie zasobów czasu wolnego w społeczeństwie

8. Rozumienie czasu w społeczeństwie ponowoczesnym.

- społeczeństwo charakteryzuje swoista obsesja czasu

- czas jest głównym regulatorem, koordynatorem życia zbiorowego

- czas ma niemal autonomiczne właściwości, stał się wartością samą w sobie

- ulega fetyszyzacji – zegar i kalendarz rządzą światem – duża presja dat i terminów

- ludzie wyraźnie odczuwają upływ czasu, nieustannie się śpieszą

- czas jest towarem który można oszczędzić stracić zmarnować sprzedać i kupić

9. Czas w społeczeństwie tradycyjnym i nowoczesnym – porównanie.

Tradycyjne Nowoczesne
wartość naczelna przeszłość stałość przyszłość zmiana nowość
Kategoria społeczno-demograficzna Ludzie starzy Ludzie młodzi
Zorientowanie czasu Na przeszłość Na przyszłość
Dominujący typ kultury Postfiguratywna
kultura nieocenionych przodków. Typ kultury w którym młodsze pokolenia przyswajają wzorce kulturowe od pokoleń starszych. Dojrzewanie pociąga za sobą przyjmowanie roli dorosłego		 Prefiguratywna
kultura zagadkowych dzieci. Typ kultury w którym młodsze pokolenia przekazują wiedzę technologiczną starszym pokoleniom. Zmienia się kierunek przekazu wartości. Dorośli nie nadążają za zmianami świat zrozumiały tylko dla dzieci

10. Czas wolny jako obszar zainteresowania nauki.

- medycyny = czas regeneracji sił organizmu

- psychologii = czas odprężenia relaksu

- socjologii = czas kształtowania i podtrzymania relacji i więzi społecznych

- ekonomii = czas konsumpcji

11. Istota pojęć „free time” i „leisure”.

Free time = nazwa odnosi się do rozmiaru czasu i jego odcinków (czas zegarowego godzin minut sekund)

Leisure = nazwa odnosi się do czasu wartości spokoju braku pośpiechu uwalniania od obowiązków i przymusów to sposób życia niż sekwencja czasowa

12. Dwa sposoby rozumienia czasu wolnego wg B. Sułkowskiego.

Czas wolny jako instytucja kulturowa = wymieniać będziemy zachowanie które w danej społeczności rozpoznawane są jako lokujące się poza sferą obowiązku.

Czynności czasu wolnego są policzalne i określone w każdej społeczności

Czas wolny w terminach podmiotowych motywacji = trudno jest dokonywać statycznego opisu czynności podejmowanych w tym czasie. Dla każdego z nas wolny może bowiem oznaczać coś innego każdego trzeba pytać z osobna o jego poczucie wolności w trakcie różnych działań

13. Właściwy czas wolny i jego składniki.

Czas w pełni dyspozycyjne działanie nastawienie jednostki

Te 3 to sedno właściwego czasu wolnego

14. Cechy charakterystyczne (warunki sine qua non) czynności podejmowanych w czasie wolnym

Dowolność = wyboru wyrażająca się poprzez duży zakres swobody i samodzielności
Dobrowolność = wyboru zgodna z własnymi możliwościami podejmowania w oparciu o własne motywy

Autentyczność / dyskrecjonalność czynności

Satysfakcjonujący charakter czynności

15. Pojęcie czasu częściowo wolnego (time semi-leisure).

Semi-leisure = taki czas gdzie następuje przenikanie świata obowiązków do sfery czasu wolnego

16. Sposoby ujmowania czasu wolnego wg M. Bombol:

Klasyczne = opiera się myśli starożytnej, czas wolny rozumiany jako synonim prawdziwej wolności, czas pozwalający na duchowe oświecenie
Czas wolny jest podstawową wartością kulturową i składową dobrego godziwego życia

Jest czasem poświęconym sztuce społeczeństwu i aktywności fizycznej
Josef Pieper =czas wolny to pewna umysłowa i duchowa postawa jednostki wobec świata zew

O społecznego kontekstu = czas wolny jest ściśle powiązany z przynależnością do określonej klasy społecznej. Ilość czasu wolnego jaką dysponuje człowiek decyduje o jego społecznym usytuowaniu. Czas wolny to całokształt życia człowieka poza pracą czy też nieprodukcyjne spędzanie czasu. Na nieprodukcyjne bezczynne życie mogą sobie pozwolić jednostki znajdujące się na szczycie drabiny społecznej (klasa próżniacza)

Obligatoryjność podejmowanych czynności i zachowań = czas wolny jest czasem jednostki uwolnionym od pracy oraz aktywności z pracą związanych a także czynności związanych z zaspokojeniem potrzeb egzystencji jednostki
Czynności czasu wolnego charakteryzuje społeczeństwo zobowiązań i przymusów psychiczne poczucie wolności bezinteresowność i autentyczność

Związane ze stanem ducha i umysłu = holistyczne rozumienie czasu wolnego: czas ten można odnaleźć we wszystkich sferach działania człowieka np. edukacji pracy.
Jako przeciwieństwo pracy = praca jest traktowana jako przymus a czas wolny rozumiany jest jako ucieczka od pracy.

17. Neulingerowski paradygmat czasu wolnego.

- purest form of leisure = czynności dyktowane przez motywacje wew. jednostki są to czynności w które jednostka angażuje się dla własnej przyjemności bez spodziewanej nagrody zew.
- leisure-work = wolny wybór podejmowanych czynności które wynikają zarówno z motywacji wewnętrznych.
- leisure-job = czynności warunkowane jedynie motywacją zew. dla osiągnięcia nagrody
np. uprawiamy fitness bo to korzystne dla zdrowia choć średnio przyjemne
- pure work = czynności które jednostka podejmuje dostrzegając iż są jej narzucone zew. choć jednocześnie ma wew. motywaję do icj podjęcia np. odrabianie zadanego zadania domowego na kurs języka obcego którego uczysz się na kursie. Wolnego wyboru niema wew. motywacja jest.
- work Job = kombinacja czynności podejmowanych w czasie wolnym pod przymusem wynikających z możliwości osiągnięcia wew. jak i zew. korzyści np. zawodowy piłkarz gra dla przyjemności.
- pure job = czynności dyktowane przymusem pobudkami zew. pewnością otrzymania nagrody zew. np. wykonywanie dodatkowej pracy zarobkowej w czasie wolnym.

18. Elementy składowe pojęcia czas wolny wg B. Junga.

Psychologiczny = wyrażający się subiektywnym stosunkiem jednostki do wykonywanej czynności określony styl postępowania w czasie wolnym

Rezydualny = czas jaki pozostaje jednostce po uwolnieniu się od obowiązków zawodowych

Autonomiczno-osobisty = czynności które zostały dowolnie wybrane

Normatywno-funkcjonalny = czas poznawania siebie odkrywanie prawdy o sobie

Behawioralny = każdy typ zachowania każda czynność inna niż praca

Ekonomiczny = czas który nie jest sprzedawany i który należy do jednostki bez względu na sposób w jaki jest wykorzystywany.

19. Istota pojęcia „rekreacja” + rodzaje rekreacji, w tym typy rekreacji czynnej.

Rekreacja – wypoczynek realizowany w czasie wolnym. Wpisywany w procesy i czynności zmierzające do przywrócenia równowagi ustroju człowieka.
Rekreacja może być:
Czynna = odnosi się do zachowań nastawionych na cel związanych z wysiłkiem psychicznym lub fizycznym.
Bierna = zachowania niewymagające działania celowego i świadomego
Typy rekreacji:

Fizyczna = wszelkie formy zachowań o dominującym komponencie ruchowym

Twórcza = kreatywna strona osobowości

Kulturowo-rozrywkowa = rekreacyjne formy recepcji dzieł kultury rozrywki umysłowe i realizację zachowań hobbystycznych.

Przez działalność społeczną = dobrowolne działania podejmowane w czasie wolnym na rzecz innych osób

20. Przegląd motywów podejmowania rekreacji.

Indywidualne
- aspekty zdrowotne

- chęć oderwania się od rutyny dnia codziennego

- chęć realizowania własnych pasji i zainteresowań

- poszukiwanie przeżyć związanych z miłymi doznaniami

Społeczne

- zacieśnianie kontaktów i więzów społecznych

- rywalizacja i współzawodnictwo w czasie wolnym

- potrzeby ludyczne realizowane w ramach wspólnej zabawy

21. Cechy rekreacji.

- może zachodzić w czasie wolnym
- może przybierać różnorakie formy a ich wybór podyktowany jest indywidualnymi preferencjami jednostki

- zachowania rekreacyjne są dobrowolne nie wynikają z żadnych nacisków zew.

- dzięki rekreacji jednostka osiąga stan regeneracji sił

- zachowania rekreacyjne są podejmowane w celu wypoczynku

- rekreacja bywa ciekawym doświadczeniem dla jednostki okazją do zdobywania doświadczeń

- rekreacja odrywa rolę socjalizacyjną podtrzymuje więzi i kontakty społeczne

22. Podział czynności podejmowanych w czasie wolnym.

Rekreacja czynna i bierna w gospodarstwie domowym
Czynna = samokształcenie czytanie książek prasy hobby

majsterkowanie uprawianie ogrodu

Czynna pozadomowa

- rekreacja ruchowa uprawianie sportu

- kształcenie aktywność kulturowa

- działalność w organizacjach świeckich i religijnych

Bierna = sen oglądanie TV DVD słuchanie muzyki radia korzystanie z Internetu

Bierna - Pozadomowa

- spotkania towarzyskie u znajomych w pubach wczasy wypoczynkowe

23. Podział dobowego budżetu czasu człowieka.

A) czas pracy – dotyczy osób bezrobotnych lub pobierających świadczenia emerytalno-rentowe lub Czas obowiązkowej nauki

B) Czas poza pracą

- czas zajęty
Czas po pracy = poświęcany dojazd do i z pracy pracy w godz. Nadliczbowych inna dodatkowa praca zarobkowa

Czas obowiązków rodzinnych = praca w gospodarstwie domowym zakupy

korzystanie z usług załatwianie spraw w urzędach zajmowanie się dziećmi

opieka nad chorymi i starcami
czas zaspokajanie potrzeb fizjologicznych = sen spożywanie posiłków utrzymanie higieny
- czas wolny = czas rekreacji i przeżyć duchowych

24. Etapy dochodzenia do czasu wolnego przez jednostkę.

A) czynności o wysokim stopniu przymusu wykonywania

- czas pracy i czas zaspokajanie potrzeb fizjologicznych

B) czynności o wysokim stopniu obowiązkowości

- czas po pracy i czas obowiązków rodzinnych i bytowych

C) czynności podejmowany z własnej inicjatywy
- czas swobodnej decyzji i dokształcanie

D) czynności które jednostka podejmuje wyłącznie dla siebie samej i których wykonywanie sprawia radość

- czas wolny manifestowanie postaw twórczych

- samorealizacja ekspresja osobowości

25. Czas wolny społeczeństw prymitywnych - zbieracko-myśliwskich.

- nie wyraża czasu wolnego jako odrębnej kategorii

- czas pozostały po czynnościach zapewniających utrzymanie przy życiu wypełniały zajęcia związane z rytuałami i praktykami religijnymi

- ważną formą spędzania czasu jest spędzanie go z dziećmi w celu przysposobienia ich do dorosłego życia

26. Czas wolny społeczeństw prymitywnych – rolniczych.

- twarde formy osadnictwa i specjalizacja pracy podyktowała początek systematyczności w rozkładzie dnia i roku

- pojawienie się stabilnych zasobów żywności i realizacje innych czynności

- obce jest odczucie spędzania czasu dla samego siebie

- czas wolny istnieje jedynie w święta związane z religiami

- czas w społeczności prymitywnych płynął wolno nie odczuwano konieczności jego oszczędzania

27. Charakterystyka czasu wolnego w starożytnej Grecji, w tym podział czasu wolnego.

- istnieje pojęcie czasu wolnego. Czas był wielkością najbardziej realną zajmującą w życiu znaczące miejsce

- korzystanie z czasu wolnego stanowiło przywilej dla ludzi urodzonych jako wolni

- czas wolny jest cenioną wartością w życiu człowieka

- starożytni Grecy jako pierwsi zaczynają rozwijać infrastrukturę czasu wolnego

Podział czasu wolnego

- schole = czas kometencji udział w życiu politycznym i kulturowym

- paidia = rozrywka i świętowanie

- anapausis = regeneracja

28. Charakterystyka czasu wolnego w starożytnym Rzymie w tym podział czasu wolnego
- w połowie IVwieku n.e na 335 dni rzymskiego roku było 200dni różnego rodzaju świąt z czego 175 przeznaczonego na igrzyska

- czasem wolnym dysponowali właściciele niewolników patrycjusze. Plebs – ludzie wolni mieli czas wolny w ograniczonym wymiarze

- rozwinięcie sztuki masowych imprez

- czas wolny znajdował się w opozycji od czasu pracy i zajęć

- starożytni Rzymianie zdecydowanie bardziej niż Grecy dostrzegli rozrywkowy aspekt czasu wolnego. Był on czasem ucz i festynów.

Podziała czasu wolnego = Vita contemplativa Vita activia Acedia

29. Charakterystyka czasu wolnego w tradycji chrześcijańskiej wieków średnich.

- w okresie średniowiecza zanika wiele form spędzania czasu wolnego znanych do czasów upadku cesarstwa rzymskiego

- we wczesnych wiekach średnich kultura chrześcijańska wprowadza kult pracy

- czas wolny stał się czasem gorszym mniej istotnym dla jednostki jeśli niebył wypełniony modlitwą

- klasy wyższe spędzały czas na turniejach rycerskich

- klasy niższe nie posiadają wiele czasu wolnego.

- z biegiem czasu rozwija się kulturalno-rozrywkowa część aktywności czasu wolnego

30. Charakterystyka czasu wolnego w tradycji Renesansu.

- czas wolny był wartością pożądaną

- czasem wolnym dysponowały warstwy wyższe arystokracja duchowieństwo szlachta

- większość myślicieli skupiała się na rozważaniach nad tym jak żyć kiedy ma się czas wolny

- masowy rozwój sztuki wyzwolił tendencje do korzystania z jej dorobku w czasie wolnym

- dostrzega się znaczenie czasu wolnego dla ładu społecznego.

31. Charakterystyka czasu wolnego w tradycji Oświecenia.

- przynosi wzrost zainteresowania teoriami naukowymi oraz działalnością eksperymentatorską.

- sposoby spędzania czasu wolnego nadal różnią się w zależności od przynależności do klasy i warstwy społecznej

- rozrasta się przestrzeń publiczna
w oświeceniu dni wolnych było tyle co obecnie

32. Charakterystyka czasu wolnego w społeczeństwie industrialnym, w tym koncepcja „trzech ósemek”.

- dzisiejsze rozumienie czasu wolnego pojawia się dopiero jako następstwo rewolucji przemysłowej zapoczątkowanej w Anglii

- gwałtownie wzrasta zapotrzebowanie na pracę ludzką

- postępująca industrializacja sprawiła że czas wolny pozostawia jednostce tyle aby mogła zaspokoić potrzeby fizjologiczne

- skrócenie czasu pracy następowało stopniowo
Koncepcja 3 ósemek – to formalne żądanie robotników oznacza 8godz pracy 8godz odpoczynku i 8godz snu.

33. Charakterystyka czasu wolnego w społeczeństwie nowoczesnym (postindustrialnym).

- czas zostaje skategoryzowany

- powstaje zjawisko kolonizacji nocy, zanik różnicy między dniem a nocą

- czas wolny nie jest już przywilejem wyłącznie warstw zamożnych ale ma charakter egalitarny

34. Charakterystyka społeczeństwa czasu wolnego, w tym pojęcia panekonomizmu, polaryzacji stratyfikacyjnej w wymiarze czasu dyspozycyjnego.

- czas wolny jest kluczowym elementem zrozumienia i objaśnienia dzisiejszych społeczeństw

- sens życia członków społeczeństwa nowoczesnego sprawdza się do organizowania swego czasu wolnego następuje skrócenie czasu pracy

- wzrost czasu wolnego

- czas wolny bywa wypełniany dodatkowymi pracami zarobkowymi

- przyspieszony rozwój sektora szeroko pojętych usług

- spędzanie czasu wolnego jest ściśle związane z konsumpcją dóbr usług

- osłabienie więzi rodzinnych

Panekonomizm = globalizacja i nowe technologie determinujące sposoby czasu wolnego

35. Typy społeczeństw a czas pracy i czas wolny.

Wymiary życia pierwotne Tradycyjne Industrialne Postindustrialne
Praca Całkowite nastawienie na produkcję żywności bez nadwyżek Większe zróżnicowanie zajęć Podział pracy w wyniku specjalizacji zajęć

Technologie postawy zatrudnienia renesans rzemiosła

Gospodarka obfitości
Czas wolny

Niewielka różnica pomiędzy pracą a czasem wolnym

Przewaga czasu świętego nad świeckim

 Niewielka różnica pomiędzy pracą a czasem wolnym u chłopstwa
arystokracja spedza czas na rozrywkach

Czas wolny dla mas określany jako specyficzny czas

zaoszczędzony z pracy

Wydłużenie się zasobów czasu wolnego

Fuzja pracy i czasu wolnego

36. Wyłanianie się czasu wolnego - czas a zasoby materialne – ujęcie historyczne i sytuacja obecna.

Ujęcie HIST

Biedni = zamożni materialnie 1osoba

Ubodzy w czas 5osób = bogaci w czas

Sytuacja Obecna

Biedni = zamożni materialnie 5osób

Ubodzy w czas 5osób = bogaci w czas

37. Przyczyny pojawienia się grup społecznych zasobnych i ubogich w czas wolny, grupy zasobne i ubogie w czas wolny – stan obecny.

Przyczyny pojawienia się grup społecznych zasobnych

- skracanie czasu pracy wydłużenie trwania życia

- ustanowienie zabezpieczenia emerytalnego

Społeczne zasoby – obecnie

- osoby pobierające świadczenia emerytalne i rentowe

- dzieci i młodzież bezrobotni

Przyczyny pojawienia się grup społecznych ubogich

- atrakcyjność pracy zawodowej

- przenikanie czasu pracy zawodowej do sfery domowej

- nieustannie wzrastające możliwości wypełnienia czasu

- wzrastająca odpowiedzialność na swoją przyszłość

- nie wolno marnować czasu

Społeczne zasoby – obecnie

- pracujący zawodowo studenci

- osoby pracujące i wychowujące dzieci

38. Rola w życiu społecznym i egzystencji jednostek – rozumienie modeli autonomicznego (humanistycznego) i instrumentalnego (kompensacyjnego).

Model autonomiczny Humanistyczny = czas wolny jest wartością samą w sobie

Model instrumentalny Kompensacyjny = czas wolny jako okres który można wypełnić czynnościami regulującymi bilans napięć i emocji

39. Teorie wyjaśniające funkcje czasu wolnego.

Kompensacji = czas wolny rozumiany jako niezbędna kompensacja wysiłku w czasie pracy

Jedności = w czasie wolnym widzi się możliwość przywrócenia jedności pomiędzy pracą a codziennym życiem.

Przeciwieństwa = zakłada że pracujące osoby potrzebują kontrastu by wyrównywać wysiłek fizyczny lub umysłowy.

Równowagi = opiera się na przypuszczeniu że sprzeczne wymogi pracy i czasu wolnego pozbawiają współczesnego człowieka zmysłu orientacji w wymiarze fizycznym i umysłowym i społecznym.

40. Funkcje czasu wolnego wobec:

Jednostki

- funkcje rekreacyjne

- kulturalne integracyjne

- edukacyjne wychowawcze kompensacyjne

Społeczeństwa

- kształtowanie postaw obywatelskich

- upowszechnianie wiedzy i kultury ochrona środowiska naturalnego

- humanizacja socjalizacja i integracja

- zaspokajanie potrzeb ludzkich globalizacja

Instytucji życia społecznego

- czas wolny jako element stylu życia i czas wolny a religia

Instytucji gospodarki

- produkcyjna motywacyjna

- infrastruktura wzbogacanie konsumpcji

41. Trzy główne pola badawcze eksplorowane w ramach badań nad czasem wolnym.

Badanie nad zasobami czasu wolnego = określenie zasobu tego czasu w różnych środowiskach oraz czynników które powodują zróżnicowanie tego budżetu.

Badanie nad wykorzystanie czasu wolnego = uzyskiwanie informacji na temat form sposobów i wzorów spędzania czasu wolnego.

Badania dot. Organizacji czasu wolnego = rozpoznanie roli możliwości różnych środowisk w organizacji oraz placówek opiekuńczych w zakresie aranżowania czasu wolnego

42. Ilościowa diagnoza czasu wolnego – przegląd mierników: miary czasu, miary wydatków, miary intensywności uczestnictwa w formach czasu wolnego, miary infrastruktury.

Miary ilości czasu i wydatków = są zawsze w jednostkach fizycznych. Ujmuje się je w skali makrospołecznej i makroekonomicznej oraz skali grupowej bądź indywidualnej.

Miary infrastruktury oraz intensywności uczestnictwa = prezentowane są w sposób względny tj.w odniesieniu do przeciętnego mieszkańca lub w przeliczeniu na 1000mieszkańców.

43. Podział czasu wolnego ze względu na długość jego trwania.

Krótki czas wolny w którym dysponujemy w ciągu doby

Średni czas wolny = koniec tygodnia, weekendy i przerwy świąteczne

Długi czas wolny = urlopy emerytury

44. Istota pojęć: działania czasochłonne i czasooszczędne, dobra czasochłonne i czasooszczędne.

Działanie czasochłonne = działania związane z zagospodarowaniem czasu wolnego

Działanie czasooszczędne = działania które prowadzą do wygospodarowania czasu wolnego

Dobra czasochłonne = sprzęt turystyczny

Dobra czasooszczędne = przetworzone artykuły żywnościowe, usługi gastronomiczne

45. Jakościowa diagnoza czasu wolnego, w tym miary jakościowe.

Miary Jakościowe = bezcenne źródło informacji pochodzących bezpośrednio od jednostek lub badanych grup społecznych

Mierniki Jakościowe = prowadzenie analizy struktury czasu wolnego

46. Style spędzania czasu wolnego.

Homocentryczny i pozadomowy samotny i nie samotny czynny i bierny

47. Sposoby spędzania czasu wolnego.

a) sposoby związane z dobrowolnie przyjętymi na siebie obowiązkami np. dokształcanie

b) sposoby które łączą się z aktywnością podmiotu w różnych dziedzinach

artystycznych turystycznych sportowych

c) sposoby związane z uczestnictwem w kulturze zarówno masowej jak i wyższej

d) sposoby związane z uczestnictwem w życiu społecznym

e) sposoby związane z realizacją indywidualnych zamiłowań: hobby bierny wypoczynek

f) sposoby o charakterze patologii społecznej np. nałogi przestępczość

48. wzory zachowań

- intelektualny społeczny artystyczny techniczny

- sportowy turystyczny

- uczestnictwa w kulturze ludyczno-towarzyski patologiczny

49. Formy spędzania czasu wolnego.

a) wspólne = spędzany w grupach społecznych zmierzających do realizacji wspólnych celów

b) nie wspólnie lecz razem = publiczność kinowa mimo bliskości fizycznej osoby te nie tworzą zespołu realizującego we wzajemnym współdziałaniu jakiegoś wspólnego celu

c) samotnie = regeneracja organizmu w procesie odpoczynku jednostki

50. Rodzaje czynników decydujących o przyjmowaniu przez jednostki określonych stylów, sposobów, wzorów i form spędzania czasu wolnego.

Czynniki o naturze ekonomicznej

- poziom wzrostu gospodarczego istniejąca infrastruktura czasu wolnego

- dostępne na rynku dobra i usługi czasooszczędne i czasochłonne

- zasoby finansowe jednostek

Czynniki o naturze demograficzno-społecznej

- płeć fazę cyklu życia miejsce zamieszkania wykształcenie

- styl życia aktywność zawodowa stopień zaangażowania w pracę zawodową

- pozycja materialna jednostki poziom rozwoju kulturowego

- dominujący w społeczeństwie klimatu obyczajowego

51. Przykładowe zależności w relacji czas wolny a pozycja społeczna jednostki.

- czym wyższa pozycja społeczna tym częściej czas wolny poświęcany jest na nabywanie w czasie wolnym umiejętności

- im ktoś ma większy wskaźnik pozycji społecznej tym rzadziej czuje się znudzony i odwrotnie

- im wyższa pozycja społeczna tym częściej badani uważają że czas wolny pozwala im na zacieśnianie kontaktów z innymi ludźmi.

52. Związki i tendencje między czasem wolny a konsumpcją we współczesnym społeczeństwie.

- czas wolny w społeczeństwie nowoczesnym jest niezbędny do procesów konsumpcji

- obserwuje się prymat konsumpcji nad czasem wolnym

- czas wolny to czas konsumpcji – czas nie pracy jest czasem konsumpcji

- konsumpcja –jedyny sposób realizowania się czasu wolnego

53. Treści czasu wolnego w społeczeństwie nowoczesnym: masowa kultura
(w tym jej cechy), masowa turystyka, masowa konsumpcja

Masowa Konsumpcja = nieustający proces sprzedaży stale wytwarzanych towarów i usług olbrzymim masom konsumentów.

Cechy

- znacznie większa część społeczeństwa niż kiedykolwiek ma dostęp do większości ilości towarów i usług jakość towarów i usług uległa ujednoliceniu

- maleje zależność dostępności towarów i usług od czasu i miejsca

- można kupić co się chce prawie natychmiast i w sposób wygodniejszy niż kiedyś

- ludzie pracują dłużej i mają mniejszy zasób czasu wolnego przez co musza korzystać z towarów i usług szybciej i sprawniej

- dzięki kwantyfikacji konsumenci mogą łatwiej porównywać konkurujące ze sobą produkty

Masowa Turystyka = całość zjawisk społecznych i gospodarczych wynikających z dobrowolnej i czasowej ograniczonej zmiany miejsca pobytu która podejmowana jest przez masy ludzkie dla zaspokojenia potrzeb niematerialnych przy czym użytkuje się infrastrukturę przygotowaną dla dużej liczby ludzi

Kultura Masowa = proces wysyłania identycznych lub analogicznych komunikatów dla wielkich mas ludzkich wypływających z nielicznych źródeł.

54. Czas wolny społeczeństwa polskiego:

Czas wolny Polaków w świetle badań opinii publicznej (ogólne tendencje)

- Polacy skarżą się na brak czasu dyskrecjonalnego

- czas wolny zajmuje ważną pozycję w budżecie czasu polaków

- zasoby czasu wolnego polaków wystarają na przestrzeni lat

- statyczny polak dysponuje 5cioma godz. Czasu wolnego dziennie

Najpopularniejsze sposoby spędzania czasu wolnego przez Polaków

Największym społecznym wzięciem cieszą się sposoby spędzania czasu które spełniają kryterium hedonistycznej rozrywki czyli są proste łatwo przyswajalne i niewymagającego wysiłku intelektualnego i dostarczających emocjonujących wrażeń

Przeobrażenia w mentalności społeczeństwa polskiego

- wyższa jakość życia i zmiana sytuacji społecznej kobiet

- wzrost znaczenia czasu wolnego pozwalającego na osiągnięcie indywidualnych celów i wartości

- zwiększenie wartości (młodość zdrowie dobry wygląd sprawność fizyczna)

- wzrost postaw krytycznych

- dążenie do indywidualnego rozwoju

Koncepcja „100 żyć w jednym”

- mamy coraz mniej czasu dla siebie i więcej obowiązków

- jesteśmy zmęczeni ciągłą gonitwą

- przyspieszone życie to wynik większej ilości obowiązków

- zjawisko to może się dalej nasilać gdyż jest procesem nie zakończonym


Wyszukiwarka