FINANSE – WYKŁADY

26.04.2013

1. Bank komercyjny – to pośrednik, któremu państwo udzieliło licencji na działalność polegająca na:

- Przyjmowaniu środków pieniężnych od jednych osób w celu ich odpłatnego wypożyczenia w formie kredytów i pożyczek innym osobom,

- Wykonywaniu innych czynności bankowych.

2. Ogół czynności banku komercyjnego dzielimy na czynności o charakterze:

- Aktywnym – to różnego rodzaju formy alokacji pozyskanych przez bank środków, głównie w postaci kredytów i pożyczek oraz portfela inwestycyjnego zawierającego instrumenty finansowe o różnym stopniu płynności,

- Pasywnym – to działania na rzecz pozyskania środków z rynku w postaci przede wszystkim depozytów jak również emisji własnych bankowych papierów wartościowych,

- Pośredniczącym – obejmują prowadzenie rachunku bankowego, dokonywania obrotu bezgotówkowego, przyjmowania gwarancji oraz pośrednictwo i doradztwo w obrocie papierami wartościowymi.

3. Bank komercyjny realizuje trzy podstawowe funkcje:

- Koncentracja kapitału – umożliwia prowadzenie działalności depozytowej banku,

- Transformacja pieniądza w czasie – polegająca na przekształcaniu środków pozyskanych na krótkie terminy zapadalności na produkty bankowe o dłuższym terminie,

- Funkcja realizacji rozliczeń finansowych – umożliwia podmiotom regulowanie wszystkich zobowiązań i tym samym uwalnianiem się od nich za pośrednictwem sektora bankowego.

4. Depozyt – jest to umowa zgodnie z którą bank zobowiązuje się do przechowywania środków ich zwrotu wraz z należnym oprocentowaniem deponentowi po zakończeniu umowy, działalność depozytowa prowadzona jest na rynku międzybankowym i rynku detalicznym.

5. Certyfikaty depozytowe – są to papiery wartościowe emitowane prze banki w celu pozyskania środków pieniężnych z rynku. Podstawą emisji certyfikatu jest przyjęcie przez bank terminowego depozytu pieniężnego. Emitując certyfikat bank zobowiązuje się zwrócić zaciągniętą pożyczkę wraz z należnym odsetkami osobie, która przedstawi do wykupu papier w dniu jego zapadalności.

6. Kredyt bankowy – jest to stosunek ekonomiczny wynikający ze świadczenia przez jedną ze stron, zwanego wierzycielem na rzecz drugiej strony , czyli dłużnika określonej wartości w pieniądzu na warunkach zwrotu równowartości w późniejszym terminie.

7. Przez umowę kredytową bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas określony w umowie określoną kwotę środków pieniężnych, a kredytobiorca do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie w tym do zwrotu wykorzystywanego kredytu wraz z odsetkami w umownym terminie spłaty oraz do zapłaty prowizji od przyznanego kredytu .

8. Podstawą udzielenia kredytu jest wykazanie się przez potencjalnego dłużnika zdolnością kredytową czyli pozytywną oceną potencjalnych możliwości spłaty kredytu.

9. Kredyt może być udzielony w formie kredytu na rachunku bieżącym lub kredytowym.

a) Kredyt w rachunku bieżącym polega na postawieniu do dyspozycji kredytobiorcy określonego limitu środków finansowych bez określenia celu ich przeznaczenia.

b) Kredyt w rachunku kredytowym jest uruchamiany przez otwarcie rachunku, na którym ewidencjonuje się wszystkie operacje związana z obrotem pozyskanego kredytu, może on przyjmować formę:

- Kredytu celowego – przeznaczanego na finalizowanie określonej transakcji,

- Kredytu płatniczego – udzielanego w sytuacji przejściowego braku środków potrzebnych do obsługi wymaganych zobowiązań bieżących,

- Linii kredytowej – polegającej na przyznaniu określonej wielkości środków bez specyfikacji ich rozchodowania przyjmuje on postać kredytu odnawialnego lub nieodnawialnego:

* Kredyt odnawialny – mamy do czynienia gdy każda wpłata dłużnika powoduje ponownie zwiększenie środków postawionych do dyspozycji przedsiębiorstwa,

- Kredyt nieodnawialny – polega na tym, iż środki zwrócone nie zwiększają kredytu.

10. Pożyczka bankowa – to umowa, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określona ilość pieniędzy a biorący zobowiązuje się do jej zwrotu na warunkach określonych w umowie pożyczki. Cechą charakterystyczną pożyczki jest brak określenia celu jej wykorzystania. (Może być nieoprocentowana, to ją różni od kredytu bo ten jest zawsze oprocentowany)

11. Bankowe rozliczenia pieniężne – służą do realizacji transakcji za pośrednictwem banku. Rozliczenia te mogą przyjąć postać rozliczeń gotówkowych i bezgotówkowych.

Do instrumentów rozliczeń gotówkowych zaliczamy:

- Wpłaty i wypłaty gotówki,

- Czek gotówkowy – jest dyspozycją jego wystawcy udzieloną bankowi do obciążenia rachunku wystawcy kwotą, na którą czek został wystawiony lub wypłaty tej kwoty osobie wskazanej na czeku lub okazicielowi czeku.

12. Rozliczenia gotówkowe – polegają na fizycznym przemieszczaniu środków pieniężnych i przyjmują w banku postać takich czynności jak przyjmowania wpłat i przyjmowania wypłat gotówkowych oraz przechowywanie pieniądza gotówkowego.

13. Instrumentami rozliczeń bezgotówkowych są:

- Polecenie przelewu – pozwala na rozliczenie bezgotówkowe między dłużnikiem i wierzycielem, służy od uwalniania się od różnego typu zobowiązań,

- Polecenie zapłaty – stanowi udzieloną bankowi dyspozycję wierzyciela obciążenia określoną kwotą rachunku bankowego dłużnika i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela,

- Czek rozrachunkowy – umożliwia przekazanie środków z rachunku dłużnika na rachunek okaziciela lub osoby wskazanej na czeku bez możliwości wypłaty w gotówce,

- Akredytywa – polega na wyodrębnieniu przez bank na zlecenie właściciela rachunku określonej wielkości środków z jednoczesnym przeznaczeniem ich na regulowanie zobowiązań wobec konkretnego wierzyciela po spełnieniu przez niego warunków ustalonych przez dłużnika,

- Karty płatnicze – służą do dokonywania operacji typu transferowego ogólnie dzielimy je na karty debetowe i kredytowe:

* Karty debetowe – upoważniają posiadacza do dysponowania środkami w granicach wyznaczonych przez wielkość środków będących na rachunku bankowym,

* Karty kredytowe – umożliwiają zaciągnięcie pożyczki bankowej którą spłaca się w ustalonym terminie w całości lub w ratach.

- Inkaso bankowe – polega na wydaniu dokumentów przez bank po zainkasowaniu od dłużnika należności lub po zabezpieczeniu zapłaty np. w postaci weksla,

- Rozliczenia planowe – polegają na dokonywaniu rozliczeń między stronami transakcji w ściśle określonym dniu,

- Okresowe rozliczenia saldami – polegają na kompensowaniu wzajemnych rozrachunków występujących w określonym czasie, istota polega na tym iż w określonym terminie wierzyciel dokonuje płatności zaliczkowych za dostarczone dostawy a rozliczenia końcowe dokonuje się za pośrednictwem ustalonych sald.