− „Ja-podmiotowe” może kreować różne i dynamicznie zmieniające się koncepcje siebie:
realną (jaki jestem na ogół)
aktualną (jaki jestem teraz)
idealną (jaki chciałbym być)
powinnościową (jaki powinienem być)
możliwą (jaki mogę być)
możnościową (jaki będę, kiedy rozwinę swoje zdolności)
retrospektywną(jaki byłem)
Teoria rozbieżności ja Higginsa – rozbieżności w systemie ja dotyczące „ja-aktualnego”, „ja-idealnego” i „ja-powinnościowego” stanowią wewnętrzne źródło stresu.
Jeśli mamy rozbieżność „ja-powinnościowego” i „ja-aktualnego” to młoda osoba nabiera przekonania, że narusza jakieś istotne normy lub wartości, które sama przyjęła (wtedy czuje poczucie winy) lub które zostały jej narzucone przez innych (wtedy czuje strach przed karą). Generalnie rozbieżność ta wywołuje lęk.
Ludzie młodzi mają silniejsze przekonanie o możliwości zrealizowania „ja-możliwego”, ale nic w tym kierunku przeważnie nie robią.
Brak „ja-pożądanych”:
1) powoduje, że nie ma dokąd uciec od negatywnej wizji siebie, więc człowiek może szukać zapomnienia w używkach.