Art. 114 Konstytucji Włoch głosi, że: „Republika składa się z gmin, prowincji, miast metropolitalnych, z regionów i z państwa.” W ten sposób zdaje się stawiać państwo i konstruujące je podmioty terytorialne na równorzędnym poziomie. Więcej, państwo zajmuje w tej wyliczance ostatnie miejsce, co oznaczałoby poślednią jego rolę.
Niemniej Włoch nie można nazwać państwem federalnym. Regiony nie posiadają statusu jednostki federalnej: brak im własnych konstytucji, odrębnego obywatelstwa, a ich ustawodawstwo jest wtórne wobec ustawodawstwa państwowego.
Gminy, prowincje, miasta metropolitarne i regiony stanowią jednostki autonomiczne, posiadające własny statut, władze i kompetencje, a także autonomię finansową w zakresie dochodów i wydatków. Mimo tego pozostają podporządkowane zasadom zawartym w Konstytucji.
Potwierdza to art. 5 Konstytucji, wyrażający zasadę niepodzielności i jedności Republiki.
„Republika jednolita i niepodzielna uznaje i wspiera samorząd lokalny; urzeczywistnia w działalności służb podlegających państwu najszerszą decentralizację administracji; dostosowuje zasady i system swojego ustawodawstwa do wymagań samorządu i decentralizacji.”
Na straży nienaruszalności i niepodzielności terytorium państwowego stoi prezydent. On także czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji.
„Specyfika włoska polega na tym, że rady gminne w swych dyskusjach i uchwałach nie ograniczają się wyłącznie do spraw lokalnych (gminnych). Współcześni radni, czując się potomkami starożytnych obywateli rzymskich, uważają się za upoważnionych do wyrażania swego zdania we wszystkich sprawach politycznych dotyczących państwa. Efektem tego jest pozostawienie niejednokrotnie na marginesie istotnych spraw gminy.”
Włochy charakteryzuje trójszczeblowa administracja samorządowa: 20 regionów (5 z nich na prawach szczególnych), 109 prowincji (w tym dwie autonomiczne) i 8092 gminy. Wyróżnia się również 10 miast metropolitarnych.
W przypadku regionów zwykłych statut uchwalany jest przez właściwe władze regionalne, wymaga jedynie zatwierdzenia ustawą zwykłą przez Parlament Republiki.
Natomiast w przypadku regionów o statusie specjalnym statut, zawierający szczególne warunki autonomii, uchwalany jest przez Parlament w formie ustawy konstytucyjnej i daje regionom m. in. możliwość udziału ich przewodniczącego w posiedzeniach Rady Ministrów oraz możliwość stanowienia prawa w dodatkowych sferach (na zasadzie ustawodawstwa wyłącznego, tzn. z wyłączeniem ustawodawstwa państwowego). Te przywileje wynikają m. in. z licznie występujących mniejszości narodowych, a cieszy się nimi 5 regionów:
Valle d’Aosta
Trentino-Alto Adige
Friuli – Venecia Giulia
Sardegna
Sicilia
Region Trentino składa się z dwóch prowincji autonomicznych: Trento i Bolzano.
Miasta metropolitarne (città metropolitana) nabywają funkcje właściwe prowincji i inne dodatkowe przewidziane w statucie i udzielone przez region. Należą do nich: Turyn, Mediolan, Wenecja, Genua, Bolonia, Florencja, Rzym, Bari, Neapol i Cagliari. Ich sfera aktywności dotyczy m. in. następujących obszarów:
zarządzanie i kształtowanie terytorium przy pomocy formacji międzygminnych (drogi, budownictwo publiczne, urządzenia i instalacje),
zagadnienia handlowe na poziomie ponadgminnym,
dystrybucja wody pitnej i gazu.
Jednostkami pomocniczymi gmin i prowincji są okręgi.
| GMINA (COMUNE) |
|---|
Rada gminna (Consiglio comunale) |
- wybory powszechne, większościowe lub proporcjonalne - 12-60 radnych - radni sprawują funkcję honorowo - organ uchwałodawczy - uchwala budżet - polityka personalna - planowanie przestrzenne - może powoływać komisje gminne o charakterze doradczym - nadzór nad wykonywaniem uchwał przez zarząd - w gminach powyżej 15.000 mieszkańców przewodniczący rady jest wybierany przez radnych spośród nich samych, w mniejszych gminach funkcję tę pełni wójt |
| PROWINCJA (PROVINCIA) |
Rada prowincjonalna (Consiglio provinciale) |
- 24-45 radnych - wybory powszechne, bezpośrednie; system proporcjonalny z premią dla większości (60% miejsc dla grup kandydatów popierających prezydenta) - organ uchwałodawczy |
| REGION (REGIONE) |
Rada regionalna (Consiglio regionale) |
- 30-80 członków - częściowo wybory powszechne, częściowo wskazani przez prezydenta - określa główne kierunki polityki regionu - wyraża opinie regionu w kwestii narodowego programu gospodarczego - inicjatywa ustawodawcza wobec Parlamentu – może przedstawiać projekty ustaw |
Kadencja wszystkich organów trwa 5 lat.
Sekretarz gminy
– doradza organom gminy w kwestiach prawnych, uczestniczy w zebraniach zarządu z głosem doradczym i formułuje uchwały.
Kolegium Kontrolerów
organ trzyosobowy, wybierany przez radę,
pełni kontrolę gospodarczą i finansową gminy (prowincji),
czuwa nad księgowością i sprawozdawczością finansową,
informuje organy sądowe o nadużyciach.
Komisja Parlamentarna do spraw Regionalnych (Commisione Parlamentare per le Questioni Regionali)
20 posłów i 20 senatorów
funkcja konsultacyjna
wydaje opinie na temat projektów ustaw przy odwołaniu rady lub zarządu regionu
Reprezentant Państwa ds. Relacji z Autonomiami Lokalnymi (Rappresentante dello Stato per i Rapporti con le Autonomie)
funkcję tę pełni prefekt urzędujący w stolicy regionu
dba o realną współpracę między państwem a regionem
nadzoruje wymianę danych i informacji
Rada Autonomii Lokalnych
organ konsultacji między regionami a samorządem
Komisarz Rządu
organ bieżącego nadzoru nad regionami
zazwyczaj prefekt miasta będącego stolicą regionu
kontrola ustaw regionalnych
stoi na czele Komisji Administracyjnej Regionalnej
Komisja Administracyjna Regionalna
- kontrola nad aktami administracyjnymi rady lub zarządu regionalnego, a nie ustawami regionalnymi
Trybunał Obrachunkowy (Corte dei Conti)
podstawa systemu kontroli zewnętrznej,
gwarantuje równowagę ekonomiczno-finansową sektora publicznego (państwowego, lokalnego, regionalnego),
poprawne zarządzanie środkami wspólnotowymi (sprawność, skuteczność, ekonomiczność),
weryfikuje przestrzeganie zasady równowagi budżetu w stosunku do umów i zobowiązań wypływających z przynależności Włoch do Unii Europejskiej.
| Gmina | Prowincja | Region |
|---|---|---|
- kultura - świadczenia społeczne - usługi publiczne - rozwój ekonomiczny - kultura - ochrona środowiska |
- szkolnictwo - kultura - planowanie przestrzenne - obrona cywilna - lokalna polityka rynku pracy - ochrona środowiska - transport - autostrady |
- planowanie miejskie - drogi - ochrona zdrowia - transport - handel zewnętrzny - produkcja - urbanizacja - rolnictwo - dostarczanie energii - rozwój regionalny |
W przypadku gmin występuje domniemanie kompetencji – „Funkcje administracyjne są przyznane gminom z wyłączeniem sytuacji, gdy dla zapewnienia ich jednolitego wykonywania zostaną udzielone prowincjom, miastom metropolitalnym, regionom i państwu, na podstawie zasady subsydiarności, dyferencjacji i proporcjonalności.” (art. 118).
Art. 118 Konstytucji przewiduje możliwość korzystania z pomocy podmiotów prywatnych. Zgodnie z zasadą pomocniczości horyzontalnej (poziomej), jeżeli dane zadanie publiczne może zostać lepiej wykonane przez podmiot niepubliczny (np. organizację pozarządową), instytucja publiczna powinna zlecić zadanie.
Regiony i prowincje autonomiczne uczestniczą w decyzjach dotyczących normatywnych aktów wspólnotowych.
Regiony odgrywają rolę w wyborze Prezydenta Republiki – Zgromadzenie Narodowe jest powiększone o 58 delegatów regionu, wybieranych przez rady regionalne (w tym reprezentantów mniejszości).
Gmina to podmiot samorządowy, który reprezentuje wspólnotę, dba o jej interesy i promuje własny rozwój. Nie może mieć mniej niż 10.000 mieszkańców.
Gmina posiada autonomię:
polityczną – realizuje własne cele ogólne,
normatywną – wydaje własne przepisy miejscowe,
organizacyjną i administracyjną,
podatkową i finansową.
Gmina jest to podmiot autarkiczny, mający uprawnienia do wydawania aktów administracyjnych o takiej samej skuteczności jak państwowe.
Terytorium gminy ma dwojakie znaczenie:
| obszar kompetencji | przedmiot prawa podmiotowego gminy |
|---|---|
| - wewnątrz niego akty są prawnie skuteczne, poza nim tracą swą skuteczność | - na tym obszarze gmina może przeciwstawić się sprawowaniu tych samych rządów przez inny podmiot |
- wszystkie zadania administracyjne, które dotyczą ludności i terytorium gminnego, głównie w zakresie własnych usług publicznych, świadczonych na rzecz jednostki i wspólnoty lokalnej, w zakresie użytkowania terytorium i jego ekonomicznego rozwoju, z wyjątkiem zadań, które wyraźnie zostały przyznane na mocy ustaw państwowych i regionalnych innym podmiotom.
| zadania własne (funzioni proprie) | zadania zlecone (funzioni conferite) |
|---|---|
- nieprzyznane innym podmiotom - np. lokalne pozwolenia, działalność wytwórcza, roboty publiczne, obrona cywilna, zdrowie |
- na mocy ustaw państwowych i regionalnych - np. zlecone przez region: szkolnictwo, rozwój kultury, edukacja zawodowa - w przypadku zadań zleconych przez państwo gmina działa nie jako niezależny podmiot reprezentujący wspólnotę lokalną, ale jednostka decentralizacji państwa |
Do aktów uchwalanych przez radę należą m. in.:
statut,
programy i plany finansowe, programy trzyletnie, budżety roczne i wieloletnie,
ustanawianie i określanie wysokości podatków (z wyjątkiem zarezerwowanych dla zarządu), określanie taryf i opłat za korzystanie z usług i mienia komunalnego,
zaciąganie pożyczek i emitowanie obligacji,
sporządzanie wykazów wydatków, ujętych w budżecie, niezbędnych dla wykonywania zadań, z wyjątkiem tych dotyczących umów najmu nieruchomości i dostarczania dóbr i usług o stałym charakterze,
nabywanie i zbywanie nieruchomości.
Komisje
organ wewnętrzny rady o charakterze doradczym,
członkami są radni,
dzielą się na stałe i specjalne,
ich skład odpowiada sile partii w radzie.
Wójt może wydawać zarządzenia:
zwykłe – egzekwowanie uchwał organów kolegialnych,
doraźne – dotyczące higieny i zdrowia publicznego.
Zarząd
zawieranie umów, zaciąganie pożyczek,
szczególne uprawnienia zarządu mogą dotyczyć prerogatyw w dziedzinie finansów – do przygotowanego projektu rocznego budżetu może wprowadzać zmiany, które jednak muszą być przyjęte przez radę w ciągu 60 dni,
decyzje związane z rozdysponowaniem pieniędzy z rezerwy budżetowej.
Budżet gminy (bilancio comunale) jest uchwalany przez radę gminy i zawiera:
prognozę środków pieniężnych przeznaczonych do rozdysponowania na wydatki w poszczególnych sektorach,
określenie podmiotów odpowiedzialnych w tej materii.
Modele współdziałania gmin:
convenzioni – porozumienia
consorzi – konsorcja
unioni di comuni – związki gmin
porozumienia w celu wspólnego świadczenia usług
accordi di programma – porozumienia programowe
Zadania
| własne | zlecone | związane z programowaniem |
|---|---|---|
- sieć drogowa i transport - ochrona przyrody - kształcenie średnie |
- przemysł i energia - obrona cywilna |
- uczestnictwo w tworzeniu regionalnego programu rozwoju |
Region
brak władzy suwerennej
brak władzy ustawodawczej w zakresie ustroju państwa
brak kompetencji normatywnych i administracyjnych
nieupoważniony do wkraczania w fundamentalne sektory organizacji państwowej (obrona narodowa, polityka monetarna...)
Region może:
zawierać umowy z państwami i ich organami terytorialnymi w zakresie własnych kompetencji,
wprowadzać ratyfikowane umowy międzynarodowe
Region nie może:
wypowiadać się w sprawie polityki zagranicznej państwa,
wiązać się umowami, które obciążyłyby finansowo państwo lub naruszyły interes innych JST lub ich własny,
nakładać ceł importowych, eksportowych lub tranzytowych ani w jakikolwiek sposób przeszkadzać w poruszaniu się osób i towarów między regionami.
Autonomia
| statutowa | ustawodawcza | administracyjna | finansowa |
|---|---|---|---|
| - stanowienie o sobie w granicach określonych konstytucją (organizacja i funkcjonowanie) | - możność wydawania własnych ustaw mających moc ustaw zwykłych | - własny aparat administracyjny - prawo wydawania własnych aktów administracyjnych |
- w zakresie określonym ustawami - własne źródła dochodów, w tym własne podatki - własny majątek odrębny od majątku państwa |
| ,wyłączne państwa | konkurencyjne | wyłączne regionów |
|---|---|---|
- w rękach państwa - przepisy wykonawcze wydaje państwo, chyba że upoważnione zostaną regiony - np. ustawodawstwo wyborcze, organy rządu, podstawowe zadania jednostek samorządu terytorialnego |
- powierzone regionom z wyłączeniem określania zasad podstawowych, zastrzeżonych dla ustawodawstwa ramowego państwa - np. harmonizacja bilansów publicznych, koordynacja finansów publicznych i systemu podatkowego |
- do regionów należy władza ustawodawcza w odniesieniu do każdej materii wyraźnie nie zarezerwowanej dla państwa |
Państwo dysponuje ustawodawstwem wyłącznym w następujących sprawach:
polityka zagraniczna
stosunki międzynarodowe państwa
imigracja
relacje między Republiką a wyznaniami religijnymi
obrona i siły zbrojne
pieniądz i ochrona rynków finansowych
system podatkowy
organy i wybory
ustrój i organizacja państwa i krajowych organów administracji publicznej
porządek publiczny i bezpieczeństwo, z wyjątkiem lokalnej policji
obywatelstwo
sądownictwo
poziomy świadczeń socjalnych
oświata
opieka społeczna
Jeżeli Rząd uzna, że ustawa regionalna przekracza kompetencje regionu, może wystąpić z wnioskiem w kwestii jej zgodności z konstytucją do Sądu Konstytucyjnego w ciągu 60 dni od jej opublikowania.
Jeżeli region uzna, że ustawa lub akt mający moc ustawy państwa albo regionu narusza jego zakres kompetencji, może wystąpić z wnioskiem w kwestii jej zgodności z konstytucją do Sądu Konstytucyjnego w ciągu 60 dni od publikacji ustawy lub aktu mającego moc ustawy.
Wszystkie regiony mogą wydawać ustawy, które można nazwać uzupełniającymi, albowiem stanowione być mogą w rozwinięciu zasad regulacji danej materii, podjętej w ustawach państwowych tylko w materiach określonych w konstytucji lub ustawach konstytucyjnych. Ustawy państwowe nie muszą tu zawierać delegacji dla regionów, gdyż jest ona zawarta w konstytucji. Ustawy regionalne muszą być „zgodne z interesem narodowym i interesami innych regionów”.
G, P, MM i R dysponują autonomią finansową w zakresie dochodów i wydatków oraz posiadają własne, autonomiczne źródła dochodu. Mają również uprawnienie do własnych, niezależnych decyzji w zakresie ich wykorzystywania.
Autonomia finansowa G, P, MM i R realizowana jest poprzez:
opłaty, podatki i przychody własne (ustalone i stosowane zgodnie z Konstytucją oraz z zasadami koordynacji finansów publicznych),
udział w dochodach z podatków pobieranych przez Skarb Państwa i dotyczących odnośnego terytorium,
fundusz wyrównawczy,
zasoby dodatkowe i interwencje nadzwyczajne ze strony państwa,
majątek własny,
zaciąganie zobowiązań (wyłącznie w przypadku finansowania wydatków inwestycyjnych).
Ustalają podatki i dochody własne w zgodzie z Konstytucją i wg zasad koordynacji finansów publicznych i systemu podatkowego (2 ograniczenia uprawnień do nakładania podatków). Zasady koordynacji finansów publicznych są ustalane w przepisach prawa krajowego (zasady ogólne) oraz w aktach prawa miejscowego, wydawanych przez regiony (zasady szczegółowe).
„To prawdziwa układanka: zarówno koordynujący, jak i koordynowany posiadają uprawnienia w zakresie ustalania zasad koordynacji.”
„Nie do pomyślenia jest, by koordynacją zajmowały się jednocześnie regiony: doprowadziłoby to do powstania dwudziestu różnych ustaw o koordynacji, co z kolei wymagałoby wprowadzenia koordynacji do koordynacji!”
Otrzymują również współudział w podatkach skarbowych państwa odnoszących się do ich terytoriów.
Zasada samowystarczalności podatkowej:
„Środki pochodzące ze źródeł, o których mowa w ustępach wcześniejszych, pozwalają gminom, prowincjom, miastom metropolitalnym i regionom na całkowite finansowanie zadań publicznych na nie nałożonych.”
Autonomia podatkowa regionów i ST:
zakaz podwójnego opodatkowania – regiony nie mogą stanowić podatków, które mają takie samo założenie, jak państwowe, za wyjątkiem dopłat do podatków,
zasada terytorialności,
zasada umiaru – powiązanie zakładanego podatku z interesami znajdującymi sie w wykazie materii leżących w kompetencji regionów i ST.
Tributi propri – podatki własne gmin i prowincji
określone przez ustawę państwową,
ustawa definiuje: przesłanki, podatników, podstawy opodatkowania, stawki podatkowe obowiązujące na całym terytorium państwa,
ST mogą zmieniać stawki podatków przypisanych przez ustawy z uwzględnieniem ograniczeń wg tych ustaw i wprowadzać ulgi.
Regiony mają prawo do wprowadzania na terytorium regionalnym nowych podatków G, P, MM i określenia obszaru autonomii przyznanej w tym zakresie ST.
Przewidziano także specjalny dekret ustawodawczy regulujący podatki własne i własne dochody MM.
Tributo scopo – podatek celowy przeznaczony na realizację szczególnych prac publicznych lub wieloletnich inwestycji.
W przypadku współudziału występuje wyraźne odniesienie do terytorium: dochody ze współudziału wpływają do regionów, w których powstały.
Fundusz wyrównawczy (fondo perequativo):
jest tworzony ustawą państwa,
nie ma ograniczeń w zakresie przeznaczenia,
środki przekazywane terytoriom, których mieszkańcy posiadają mniejszą zdolność podatkową.
Ustawa państwowa powołuje fundusz wyrównawczy na mieszkańca, nie ustalając jednocześnie jego przeznaczenia – dla terytoriów o mniejszych zdolnościach podatkowych.
Wśród kwestii pozostających w wyłącznej kompetencji państwa znajduje się określanie podstawowych poziomów świadczeń z zakresu praw cywilnych i społecznych gwarantowanych na całym terytorium państwa.
| Art. 117 u.2 lit. m) | Art. 119 u. 3 |
|---|---|
| „Państwo dysponuje ustawodawstwem wyłącznym w następujących sprawach (...) określenie istotnych poziomów świadczeń dla zapewnienia praw obywatelskich i socjalnych, które muszą być gwarantowane na całym terytorium kraju;” | „Ustawa państwa tworzy fundusz wyrównawczy, bez ograniczeń w zakresie przeznaczenia, dla terytoriów, których mieszkańcy posiadają mniejszą zdolność podatkową.” |
| - równomierny podział w oparciu o kryterium zdolności podatkowej | - równomierny podział w oparciu o kryterium zapotrzebowania |
| sprzeczność |
Państwo może przeznaczać środki dodatkowe i podejmować specjalne interwencje na rzecz określonych JST dla:
pobudzenia rozwoju gospodarczego, spoistości i solidarności społecznej,
usunięcia nierówności ekonomicznych i społecznych,
popierania efektywnej realizacji praw osoby,
zapewnienia celów innych niż normalne wykonywanie funkcji.
Środki te mają wyraźnie określone przeznaczenie.
Dochody gmin i prowincji stanowią:
dochody własne,
udziały we wpływach z podatków państwowych i regionalnych,
transfery z budżetu państwa,
transfery z budżetów regionów,
inne dochody własne, w tym pochodzące z majątku,
opłaty i należności pozyskiwane ze świadczenia usług publicznych,
środki na inwestycje,
inne dochody.
Podział dochodów w budżecie gmin i prowincji:
dochody podatkowe,
dotacje pochodzące ze strony państwa, regionów i innych podmiotów publicznych,
dochody dodatkowe pochodzące z podatków,
dochody pochodzące ze sprzedaży, przemieszczenia kapitału i zaciągniętych kredytów,
dochody pochodzące z zaciągniętych pożyczek,
dochody z usług świadczonych na rzecz osób trzecich.
Rady gminne i prowincjonalne są kompetentne w zakresie ustanowienia i sposobu pobierania podatków (z wyłączeniem relatywnych stóp procentowych) i określania taryf za korzystanie z usług publicznych.
Reforma wewnętrznego systemu fiskalnego w 1997:
dla regionów ważne dochody są zabezpieczone przez:
regionalny podatek od działalności produkcyjnej (IRAP),
podatek dochodowy od osób prawnych (IRPEG).
prowincje mogą wliczać do innych opłat również opłatę na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej
dla gmin:
zwiększone wpływy z opłat od nieruchomości (ICI),
przyznanie uczestnictwa we wpływach z podatku od osób fizycznych (IRPEF).
Już od lat 90. XX wieku kolejne interwencje legislacyjne stopniowo umacniały autonomię finansową gmin i prowincji.
Do dochodów gminy należą:
ICI
podatek od reklam
TARSU
TOSAP
podatek celowy
ICI – podatek komunalny od nieruchomości
dochód gminy,
przedmiot opodatkowania: posiadanie budynków lub terenów nadających się pod budowę, znajdujących się na obszarze gminy,
płaci właściciel; wyjątek: wynajem budynków powiązanych z działalnością finansową (płaci najmenca przez cały okres trwania umowy),
stawki, przestrzegając limitów narzuconych ustawą, ustala rada gminy, ale może oddelegować uprawnienia właściwemu organowi w zarządzie.
Podatek od reklam i ich umieszczania w miejscach publicznych:
obejmuje reklamy zewnętrzne i należy się gminie, na terytorium której została umieszczona reklama,
dotyczy reklam umieszczonych w miejscach publicznych lub otwartych dla publiczności lub widocznych z tych miejsc
TARSU – opłata za wywóz nieczystości
dotyczy podmiotów zajmujących lub posiadających lokale lub obszary odkryte znajdujących się na obszarze gminy, na którym jest świadczona usługa wywozu śmieci,
opłata obowiązkowa,
taryfy ustala gmina na podstawie całkowitego kosztu związanego z gromadzeniem i wywozem odpadów, używając jako parametru powierzchni lokali i działań, które mogą być źródłem zanieczyszczeń.
TOSAP – opłata za zajmowanie przestrzeni i miejsc publicznych
za czasowe lub stałe zajmowanie powierzchni publicznych, które należą do dóbr czy majątku gminy, a także obszarów prywatnych otwartych dla publiczności,
wysokość opłaty liczona od zajmowanych metrów kwadratowych powierzchni,
wyliczeń dokonuje biuro podatkowe, zapłata dokonywana na podstawie specjalnego druku, a nie zeznania podatkowego.
Podatek celowy
gminy mogą ustanowić podatek celowy przeznaczony na finansowanie zadań publicznych,
regulacje jak przy podatku od nieruchomości.
Największe wpływy prowincja uzyskuje z:
opłaty środowiskowej (TEFA),
opłaty prowincjonalnej za zarejestrowanie pojazdu (IPT),
opłaty od odpowiedzialności cywilnej związanej z użytkowaniem pojazdów (RC AUTO),
dopłaty za zużycie energii elektrycznej,
opłaty od składowania odpadów,
opłaty za zajmowanie obszarów i miejsc publicznych (COSAP),
opłaty za kanalizację i studnie.
IPT – opłata za zarejestrowanie pojazdu
za wpis pojazdu do rejestru samochodów (wpływy zależą bezpośrednio od wahań na rynku samochodowym),
podstawowa stawka ustalana w dekrecie Ministra Finansów,
prowincja może zwiększyć stawkę maksymalnie do 30%.
TEFA – opłata środowiskowa
na ochronę środowiska,
płacona na rzecz wykonywania zadań administracyjnych związanych z unieszkodliwianiem, segregacją i wywozem odpadów...
wysokość dostosowana do powierzchni nieruchomości należących do gminy, TARSU lub taryfy ujemnego wpływu na środowisko – podmioty te same, co ww. opłat gminnych,
stawka roczna określana przez prowincję (1-5%),
opłata obliczana przez gminy, pobierana przez gminę lub poborcę podatkowego, które przekazują ją prowincji.
Opłata za zużycie energii elektrycznej:
dodatkowa opłata za zużycie energii elektrycznej w miejscach innych niż mieszkalne,
wysokość: 0,0093 euro za kWh (obowiązkowa kwota ustalona przez państwo); możliwość podniesienia stawki przez prowincję do 0,01136.
Opłata za składowanie odpadów stałych
należna w 90% regionom i w 10% prowincjom,
uiszczana na rzecz regionu, który przekazuje 10% prowincji.
Klasyfikacja wydatków G, P i MM:
wydatki powstałe na skutek wykonywania podstawowych zadań
przewiduje się zupełne pokrycie kosztów liczone jako „koszty standard”,
państwo określa poziomy świadczeń gwarantowanych zapewniających skuteczność wykonywanych zadań,
pokrywane przez podatki własne, współudziały we wpływach podatkowych Skarbu Państwa i regionów oraz dopłaty do podatków państwowych i regionalnych.
wydatki związane z zadaniami innymi niż podstawowe
przewidziane uruchomienie odpowiednich mechanizmów związanych z zabezpieczeniem wyrównania pomiędzy podmiotami dysponującymi różnymi środkami,
przewidziane finansowanie własnymi podatkami wraz z udziałem w podatkach i środkach z funduszu wyrównawczego.
wydatki finansowe wraz ze składkami specjalnymi, z finansowaniem UE i finansami narodowymi.
Gminy, prowincje, miasta metropolitarne i regiony mogą podejmować zadłużenie tylko dla finansowania wydatków inwestycyjnych. Nawet w tym przypadku jednak wykluczone jest gwarantowanie takich pożyczek przez państwo.
CDP – Casa Depositi e Prestiti Spa (70% - kapitał Ministerstwa Finansów)
MFI – monetarne instytucje finansowe
Dług samorządu lokalnego stanowi:
6% general government debt
7,2% GDP
| Dług w 2010 (w mln euro) |
|---|
| 1) wg makroregionów |
| Makroregion |
| Północny zachód |
| Północny wschód |
| Centrum |
| Południe i wyspy |
| b) wg typu jednostki |
| Jednostka |
| Regiony |
| Prowincje |
| Miasta |
| Pozostałe |
| c) wg instrumentów |
| Instrument |
| Papiery wartościowe wyemitowane we Włoszech |
| Papiery wartościowe wyemitowane za granicą |
| Pożyczki od krajowych MFI i CDP S.p.A. |
| Pożyczki od niekrajowych MFI |
| Pozostałe |