Mechanizmy regulujące życie społeczne

Wartością społeczną możemy nazwać te same zjawiska i te same rzeczy, które w danej zbiorowości uzyskują w miarę zbieżne oceny. W miarę spójny i funkcjonalny układ wartości składa się na system wartości. Wartości uznawane w danej społeczności są wyznacznikami norm społecznych.

Normy społeczne to nakazy i zakazy dotyczące zachowania człowieka.

- prawne – zasady zachowania się oparte na przepisach

- religijne – pochodzenia nad przyrodzonego, mają ograniczony zasięg i dotyczą tylko osób danego wyznania

- moralne – zasady zachowania się oparte na ocenach i wartościach moralnych

- obyczajowe – nawyki zachowania się, rytuały, czy sposoby ubierania się uznane w danej społeczności

Instytucja społeczna – grupa osób realizujących zadania powierzone im prze daną zbiorowość, lub środki służące realizacji tych zadań.

Funkcje i zadania instytucji w społeczeństwie

- zaspakajanie potrzeb członków zbiorowości i realizacja celów grupowych np. instytucje oświatowe

- regulacyjna np. policja, prokuratura

- integracyjna np. szkoły

- zapewnienie ciągłości zbiorowości

Skuteczność funkcjonowania instytucji społecznych

- precyzyjne określenie celów oraz zakresu wykonywanych funkcji i zadań

- racjonalny podział pracy, oraz sprawna organizacja

- stopień depersonalizacji

- prestiż

Rodzaje instytucji społecznych

- ekonomiczne – zakłady przemysłowe, firmy handlowe, banki

- polityczne – partie polityczne

- wychowawcze – placówki oświatowe, rodzina

- kulturalne – kina, muzea, biblioteki

- socjalne – stowarzyszenia, fundacje

- religijne – kościoły, związki wyznaniowe

Kultura – to całokształt materialnego i duchowego dorobku ludzkości, przekazywana z pokolenia na pokolenie. W szerokim znaczeniu przez kulturę rozumie się wszystkie materialne i niematerialne wytwory człowieka w węższym znaczeniu termin ten obejmuje naukę, sztukę, literaturę, religię, itp.

Typy kultury Kultura materialna – w jej skład zaliczamy np. materialne przedmioty wytworzone przez człowieka np. kable, lub też obiekty jego kulturowych zachowań oraz wytworów natury np. Wisła, Giewont. W jej skład wchodzą również sposoby wytwarzania tych przedmiotów np. technologia produkcji, uprawy roli

Kultura duchowa (niematerialna) – obejmuje wytwory, które bezpośrednio nie mają zastosowania praktycznego, czyli sztuka, muzyka, literatura, filozofia, itp.

Kultura społeczna – obejmuje normy i wzory postępowania, prawo, zwyczaje i zasady określające stosunki międzyludzkie.

Wspólnota kulturowa narodów Europy

Filar antyczny kultury europejskiej

Starożytnej Grecji zawdzięczamy:

- tradycję igrzysk olimpijskich

- ideę państwa demokratycznego

- teatr i podstawowe gatunki dramatu

- grecka filozofia inspiruje współczesną naukę

- mitologia grecka jest ważnym źródłem symboli dla literatury i sztuki

Starożytny Rzym:

- wzorzec organizacji państwowej oparty na prawie stanowionym

- organizacja administracji i armii

- budownictwo

- architektura i inżynieria

- pismo

- łacina jako uniwersalny język europy

Filar judeochrześcijański kultury europejskiej

- podkreślanie szczególnej pozycji człowieka

- prawa, których podstawą jest godność człowieka

- rozwój szkolnictwa

- integracja kultury europejskiej przez średniowieczne zakony

- inspiracje biblijne dla literatury i sztuki

Filar celtycko – germański kultury europejskiej

- etos rycerski

- sagi, legendy

- styl gotycki w sztuce

- organizacje państwowe Franków i Wizygotów dały początek państwom średniowiecznej Europy

Społeczeństwo polskie i jego problemy

Ogólna charakterystyka społeczeństwa polskiego: 38,2 mln mieszkańców Polski 96,7% -Polacy Korzyści - potencjał ludzki wykorzystany - wzrostu gospodarczego.

Problemy –zapewnienia miejsc pracy, zabezpieczenia społeczne- emerytury szkolnictwo

Więcej mieszkańców w miastach (61%) niż na wsi Długość życia się wydłuża

Starzenie się społeczeństwa polskiego - Spada liczba ludność w wieku przedprodukcyjnym, rośnie w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym Poziom wykształcenia – w Polsce rośnie w porównaniu z UE dalej niski Dysproporcje pomiędzy miastem a wsią (trudny dostęp do edukacji i bieda)

Problem bezrobocia, gdy przekracza 3-5 % stanowi zagrożenie dla społeczeństwa (2010r.-12 %)

Przyczyny

Recesja gospodarcza w krajach będących największymi partnerami handlowymi Polski –spadek produkcji na eksport -zwolnienia

Niekorzystna struktura naszej gospodarki – rozbudowany przemysły ciężki słabo lekki

Postęp naukowo techniczny – automatyzacja produkcji

Niskie kwalifikacje pracowników - zapotrzebowanie na wysoko wykwalifikowanych

Bezrobocie strukturalne – masowe zwalnianie pracowników w celu obniżenia kosztów

Bezrobocie ukryte – praca jednego robotnika wykonywana jest przez trzech pracowników (wieś)

Sposoby zwalczania bezrobocia

Pobudzanie wzrostu gospodarczego - najpewniejszym sposobem

Obniżanie podatków, zwiększanie tanich kredytów, stosowanie ulg inwestycyjnych

Edukacja – studia, właściwy kierunek –informatyka, ochrona środowiska, turystyka

Programy aktywne Roboty publiczne, pożyczki na tworzenie małych przedsiębiorstw, szkolenia

Programy pasywne zasiłki dla bezrobotnych, świadczenia przedemerytalne, wcześniejsze emerytury

Ubóstwo i bezdomność – związane z bezrobociem. Działalność opieki społecznej :

Gminne i miejskie ośrodki opieki społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie

Centra pomocy społecznej .Organizacje społeczne: Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta MONAR Marka Kotańskiego– noclegi i dożywanie bezdomnych

Problemy patologii społecznych : pijaństwo , alkoholizm , przestępczość , samobójstwa, narkomania, prostytucja nieletnich

O konfliktach społecznych mówimy wówczas kiedy dochodzi do sprzeczności interesów pomiędzy grupami lub częściami grup społecznych. Podstawą konfliktów jest odmienne interpretowanie system wartości społecznych.

 Przyczyny konfliktów społecznych :

- sprzeczności strukturalne – nierówny podział dóbr faworyzowanie niektórych grup społecznych

- sprzeczności wynikające z dysproporcji rozwojowych – różny poziom rozwoju gospodarczego na świecie źródłem konfliktów

- brak równowagi rynkowej – konflikty między konsumentami i producentami

- źle funkcjonujący system informacji

- sprzeczności pomiędzy wartościami

Rodzaje konfliktów:

Klasowe - wynikające z przyczyn w różnym poziomie życia pomiędzy klasami;

Kulturowe - wynikające z różnic zwyczajowych i obyczajowych np konflikty pomiędzy zwolennikami muzyki pop i klasycznej lub konflikt pomiędzy muzułmanami, a Francuzami;

Ekonomiczne - wynikające z różnic w poziomie życia pomiędzy klasami i warstwami. Mogą pojawić się w związku z kryzysem gospodarczym. Konflikty ekonomiczne występują najczęściej w świecie również w związku z dysproporcjami w rozwoju poszczególnych państw.

Wartości - jeden z najtrudniejszych ponieważ trudno osiągnąć kompromis w sporach o wartości. Często łączy się z konfliktem religijnym;

Pokoleniowe - odnoszą się do rozbieżności zdań pomiędzy pokoleniami, występuje w rodzinie. Nasilają się w okresie szybkiego rozwoju cywilizacyjnego kiedy to świat wartości starszego pokolenia nie rozumie nowych powstających wartości.

Rodzinne i małżeńskie - związane są często z patologiami powstającymi w rodzinach tj. alkoholizm czy rozwód.

Sposoby rozwiązywania konfliktów mogą być bardzo różnorodne np. mediacje, negocjacje, arbitraż, sad, a czasem prawidłowo przeprowadzona rozmowa.